21:36 / 26-04-2024
Prezident İlham Əliyevin Almaniyaya işgüzar səfəri başa çatıb - Fotolar
20:58 / 26-04-2024
İlham Əliyevlə Olaf Şolts birgə mətbuat konfransı keçiriblər
20:46 / 26-04-2024
Azərbaycan və Almaniya prezidentləri görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
19:35 / 26-04-2024
43 pişiyi ac-susuz saxlayan şəxsi həbs ediblər
19:06 / 26-04-2024
Rusların hücum etmək istədiyi iki xəstəxana təcili boşaldılır
18:43 / 26-04-2024
Türk dövlətləri parlamentlərinin komitə sədrləri Xankəndi və Şuşaya səfər ediblər - (Yenilənib) - Foto
18:41 / 26-04-2024
İsveç Latviyaya qoşun və zirehli texnika göndərir
18:36 / 26-04-2024
Blinken Pekində Çini hədələyib
18:20 / 26-04-2024
20-yə yaxın məhbus həbsxanadan qaçmağa cəhd edib - Foto
18:15 / 26-04-2024
Azərbaycanla Ermənistan arasında sərhəddə koordinatlar dəqiqləşdirilir
18:08 / 26-04-2024
Erməni deputatlar saxlanılıb
17:58 / 26-04-2024
Ermənistan XİN: "Azərbaycandan sülh sazişinə dair təkliflər almışıq"
17:39 / 26-04-2024
"Beşiktaş" daha bir futbolçu ilə müqaviləni yeniləyib
17:30 / 26-04-2024
İlham Əliyev Almaniyada tədbirə qatılıb - (Yenilənib) - Fotolar
17:23 / 26-04-2024
Prezident İlham Əliyev BƏƏ-nin sənaye və qabaqcıl texnologiyalar naziri ilə görüşüb
17:15 / 26-04-2024
Quba-Xaçmaz Regional filialına müdir təyinatı olub
16:58 / 26-04-2024
“Krokus”dakı terror aktına görə daha bir şübhəli saxlanılıb
16:56 / 26-04-2024
Prezident İlham Əliyev Almaniya XİN rəhbəri ilə görüşüb - Foto
16:11 / 26-04-2024
Azərbaycanda partiya rəhbəri həbs edilib
16:05 / 26-04-2024
Əli Əsədov daha bir qərar imzalayıb
15:52 / 26-04-2024
Qəzzada daha 51 dinc sakin həlak olub
15:46 / 26-04-2024
Avtomobil şirkəti daha bir yeniliyə imza atıb - Fotolar
15:33 / 26-04-2024
Keçmiş rektor son söz üçün məhkəmədən yenə vaxt istəyib
15:14 / 26-04-2024
Azərbaycan prezidenti Almaniya kansleri ilə görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
14:06 / 26-04-2024
Rusiyanın yeni silahı ABŞ-a məxsus peykləri vura biləcək
13:54 / 26-04-2024
"Qarabağ" klubu cərimələnib
13:28 / 26-04-2024
Naxçıvan Nazirlər Kabinetinə Aparat rəhbəri təyin edilib
13:21 / 26-04-2024
Tehran-Tel-Əviv qarşıdurmasının növbəti dayanacağı haradadır?
13:07 / 26-04-2024
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
18:56 / 22-04-2024
Azərbaycan və Rusiya prezidentlərinin təkbətək görüşü olub - (Yenilənib) - Fotolar
00:11 / 23-04-2024
Sağlam və uzun ömür yaşamağın 10 asan yolu var - Siyahı
09:53 / 22-04-2024
Ümid nəğməsi - Etibar Cəbrayıloğlu yazır
13:54 / 22-04-2024
Füzuli şəhərinə növbəti köç olub - (Yenilənib)
14:10 / 23-04-2024
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb - (Yenilənib)
16:10 / 22-04-2024
Ölkələr sürətlə silahlanır - Ümumi hərbi xərclər 2,4 trilyon dolları keçib
16:58 / 23-04-2024
İlham Əliyev “COP29 və Azərbaycan üçün Yaşıl Baxış” beynəlxalq forumda iştirak edir - (Yenilənib)
14:03 / 24-04-2024
Professor Nəsib Quliyev özünü güllələyib
00:05 / 23-04-2024
Abramoviç yeni futbol klubunu Avropanın ən yaxşısı edəcək
00:02 / 23-04-2024
Məşhur boksçu Mayk Tayson şirkətin səfiri olub
17:30 / 26-04-2024
İlham Əliyev Almaniyada tədbirə qatılıb - (Yenilənib) - Fotolar
00:45 / 22-04-2024
Türkiyədə yenə zəlzələ olub
Yuxu dilinə çevrilmiş mətn - Kənan Hacı yazır
Tarix: 14-04-2023 20:10 | Bölmə: Kənan HACI
Kənan HACI
Koppuş və şən homunkul (insanabənzər canlı) qorxu və ümidlərimizi, həyəcanlarımızı, həsrət və nisgilimizi, nigaranlıqlarımızı gecələr qayğısızcasına beynimizdə yuxu şəklində toxuyur. Ziqmund Freyd isə bu yuxu şifrəsini qırır, bu zaman homunkul şlyapasını çıxarıb öz rəqibi qarşısında təzim edir. Bu prosesə nağıl kimi deyil, gerçəklik kimi baxaq. Əlbəttə, bu, tipik XIX əsr antropomorfizmi idi. Psixoanalitik qazıntılar insan beyninin yuxu bucağına çata bilmir. Bu xam sahədə araşdırmalar aparan Freyd belə bir qənaətə gəlmişdi ki, yuxular sıxışdırılmış arzuların təhrif olunmuş şəkildə gerçəkləşməsidir.
Roma epikürçülüyünün ən tanınmış nümayəndələrindən olan Lukresi “Cisimlərin təbiəti haqqında” poemasında yazır ki, “əgər kimsə bir işlə səylə məşğuldursa, özünü uzun müddət həmin işə həsr edirsə, yuxuda da eyni şeyləri edir”.
İnsan həyatın mənası, yaradılışın səbəbiylə bağlı suallara cavab axtarır. Bəlkə elə bu sualların cavabı yuxularımıza sızır?
Adi insanlarla sənətkarların yuxuları arasında böyük fərqlər var. Dəyərli şair dostum Səlim Babullaoğlunun “Ədəbi yuxular”ını oxuyandan sonra bu qənaətimdə sabitqədəməm. Həyatımız yuxularımıza bu və ya digər şəkildə sızdığı kimi yuxuların da həyatımıza müəyyən qədər təsiri olur.
Yeniyetmə vaxtımda bir gün yuxuda gördüm ki, kənd yolunda maşın sürürəm. Halbuki, o vaxt heç maşın sürməyi bacarmırdım. Mənə maşın sürməyi heç kim öyrətməyib. Atamın maşını olsa da, heç vaxt maşın sürməyimi istəməyib. Sadəcə, ilk dəfə sükan arxasına keçib motoru işə salmışam və yola çıxmışam. Bütün həyatım boyu da belə olub. Qəribədir ki, ilk dəfə sürdüyüm maşın məhz yuxumda gördüyüm maşının eynisi idi. Bu məqam ilkin dövrlərin özünütəsdiq cəhdlərindən biri idi. Həmişə bu oxşarlığı izah etməkdə çətinlik çəkmişəm.
Sənət də yuxu kimi sürüşkən, ələgəlməzdir. Hər bir yazıçı subyektiv yaşantılarından yola çıxır. Ədəbiyyat təkcə özünüifadə vasitəsi deyil. Hər bir yaradıcı insanın içində həyatla, dünyayla bağlı sonsuz suallar yaranır. Bu suallara cavab tapmaq üçün sənətə üz tuturuq.
Tarkovski yazır ki, sənətin funksionallığının əsasında idrak ideyası dayanır, bu təəssürat özünü katarsis şəklində büruzə verir.
İnsan bu dünyaya ona görə göndərilib ki, özünün zühurunu dərk etsin. İnsanın əbədi iztirabının mənbəyi də məhz budur. O, sonsuz sualların cavabını sənətdə axtarır. Sənət bu suallara tam mənada cavab verirmi? Hər kəsin öz cavabları, dünyanı, özünü dərketmə üsulları var. Amma...
Səməd Vurğun demiş, hələ ki, “sirrini verməyir sirdaşa dünya...”
İnsanın cövhərində mövcud olan eqosentrik mexanizm aramsız olaraq onu özünütəsdiqə məcbur və təşviq edir. Sənət məhz bu məqamda doğulur. Yuxu ilə gerçəkliyin sərhədində...
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 14-04-2023 20:10 | Bölmə: Kənan HACI
Kənan HACI
Koppuş və şən homunkul (insanabənzər canlı) qorxu və ümidlərimizi, həyəcanlarımızı, həsrət və nisgilimizi, nigaranlıqlarımızı gecələr qayğısızcasına beynimizdə yuxu şəklində toxuyur. Ziqmund Freyd isə bu yuxu şifrəsini qırır, bu zaman homunkul şlyapasını çıxarıb öz rəqibi qarşısında təzim edir. Bu prosesə nağıl kimi deyil, gerçəklik kimi baxaq. Əlbəttə, bu, tipik XIX əsr antropomorfizmi idi. Psixoanalitik qazıntılar insan beyninin yuxu bucağına çata bilmir. Bu xam sahədə araşdırmalar aparan Freyd belə bir qənaətə gəlmişdi ki, yuxular sıxışdırılmış arzuların təhrif olunmuş şəkildə gerçəkləşməsidir.
Roma epikürçülüyünün ən tanınmış nümayəndələrindən olan Lukresi “Cisimlərin təbiəti haqqında” poemasında yazır ki, “əgər kimsə bir işlə səylə məşğuldursa, özünü uzun müddət həmin işə həsr edirsə, yuxuda da eyni şeyləri edir”.
İnsan həyatın mənası, yaradılışın səbəbiylə bağlı suallara cavab axtarır. Bəlkə elə bu sualların cavabı yuxularımıza sızır?
Adi insanlarla sənətkarların yuxuları arasında böyük fərqlər var. Dəyərli şair dostum Səlim Babullaoğlunun “Ədəbi yuxular”ını oxuyandan sonra bu qənaətimdə sabitqədəməm. Həyatımız yuxularımıza bu və ya digər şəkildə sızdığı kimi yuxuların da həyatımıza müəyyən qədər təsiri olur.
Yeniyetmə vaxtımda bir gün yuxuda gördüm ki, kənd yolunda maşın sürürəm. Halbuki, o vaxt heç maşın sürməyi bacarmırdım. Mənə maşın sürməyi heç kim öyrətməyib. Atamın maşını olsa da, heç vaxt maşın sürməyimi istəməyib. Sadəcə, ilk dəfə sükan arxasına keçib motoru işə salmışam və yola çıxmışam. Bütün həyatım boyu da belə olub. Qəribədir ki, ilk dəfə sürdüyüm maşın məhz yuxumda gördüyüm maşının eynisi idi. Bu məqam ilkin dövrlərin özünütəsdiq cəhdlərindən biri idi. Həmişə bu oxşarlığı izah etməkdə çətinlik çəkmişəm.
Sənət də yuxu kimi sürüşkən, ələgəlməzdir. Hər bir yazıçı subyektiv yaşantılarından yola çıxır. Ədəbiyyat təkcə özünüifadə vasitəsi deyil. Hər bir yaradıcı insanın içində həyatla, dünyayla bağlı sonsuz suallar yaranır. Bu suallara cavab tapmaq üçün sənətə üz tuturuq.
Tarkovski yazır ki, sənətin funksionallığının əsasında idrak ideyası dayanır, bu təəssürat özünü katarsis şəklində büruzə verir.
İnsan bu dünyaya ona görə göndərilib ki, özünün zühurunu dərk etsin. İnsanın əbədi iztirabının mənbəyi də məhz budur. O, sonsuz sualların cavabını sənətdə axtarır. Sənət bu suallara tam mənada cavab verirmi? Hər kəsin öz cavabları, dünyanı, özünü dərketmə üsulları var. Amma...
Səməd Vurğun demiş, hələ ki, “sirrini verməyir sirdaşa dünya...”
İnsanın cövhərində mövcud olan eqosentrik mexanizm aramsız olaraq onu özünütəsdiqə məcbur və təşviq edir. Sənət məhz bu məqamda doğulur. Yuxu ilə gerçəkliyin sərhədində...
Müəllifin bütün yazıları - Kənan HACI
Bölməyə aid digər xəbərlər
9-03-2023, 16:34
Kənan HACI - Əzizə Cəfərzadənin oxuculara tanış olmayan romanı - “Qobustan çökəklərində”
26-12-2022, 17:30
Kənan HACI - Azərbaycanın dünya ədəbiyyatındakı boş qalmış yeri - Kənan Hacı yazır
15-08-2022, 17:31
“Hamı yoldan yarısın...” - Kənan Hacı yazır
4-07-2022, 12:08
Yazıçının son əsəri - “Eşq sultanı” - Kənan Hacı yazır
31-01-2022, 10:43
Epifaniya və ya “Omikron” mövsümü - Kənan Hacı yazır
3-04-2020, 17:50
Kənan HACI - Virussuz dünya və ya Hararinin görə bilmədiyi fəlakət - Kənan Hacı yazır