23:52 / 26-07-2024
Paris-2024: Azərbaycan heyəti açılış mərasimində paraddan keçib
20:40 / 26-07-2024
I və IV ixtisas qrupları üzrə qəbul imtahanının nəticəsi elan olunub
19:35 / 26-07-2024
Parkinqdə 1500 avtomobil yanıb
19:26 / 26-07-2024
Türk ordusu dünyanın ən güclüsüdür
19:07 / 26-07-2024
BMCMİ 7 nəfəri saxlayıb - Video
19:01 / 26-07-2024
Qorxulu virus dünyanı yenidən təhdid edir
18:43 / 26-07-2024
Ukrayna ordusu Toretsk yaxınlığında mühasirəyə düşə bilər
18:32 / 26-07-2024
Avropa İttifaqı 7 ölkənin büdcəsi ilə bağlı araşdırmaya başlayıb
18:22 / 26-07-2024
Rusiyanın hesabından Ukraynaya 1,5 milayrd avro verilib
18:13 / 26-07-2024
Avropa İttifaqı terrorçu təşkilatların siyahısını yeniləyib
18:01 / 26-07-2024
Yaşar Gülər Azərbaycanın Ankaradakı səfiri ilə görüşüb
18:00 / 26-07-2024
Tramp: İran yer üzündən silinməlidir!
17:47 / 26-07-2024
Sərdar Cəlaloğlu seçkilərdən geri çəkilib
17:42 / 26-07-2024
Alimin qətlində “Rusiya izi” axtarırlar - Foto
17:32 / 26-07-2024
Məhkəmə Bəxtiyar Hacıyevin vəsatətini təmin etməyib
17:11 / 26-07-2024
Partiya sədrinin namizədliyi qeydə alınıb
16:58 / 26-07-2024
Obamalar Harrisin namizədliyini dəstəkləyir
16:49 / 26-07-2024
Dördüncü “Yüksəliş” müsabiqəsinin qalibləri mükafatlandırılıb
16:38 / 26-07-2024
Serbiya: mikroavtobus aşıb, 30-dan çox yaralı var
16:29 / 26-07-2024
Mixail Podolyak: “Rusiya danışıqlara hazır deyil”
16:28 / 26-07-2024
Avropa İttifaqının Cənubi Qafqaz üzrə xüsusi nümayəndəsi təyin edilib
16:12 / 26-07-2024
İlham Əliyev Qazaxıstanla əməkdaşlıq Sazişini təsdiqləyib
16:10 / 26-07-2024
Müdafiə nazirinin keçmiş müavini saxlanılıb
16:01 / 26-07-2024
Əsədin Moskvaya səfəri Ərdoğanla barışığa hazırlıqdır?
15:45 / 26-07-2024
Mikayıl Cabbarov: Özəl sektorda aktivliyi artırmaq niyyətindəyik
15:25 / 26-07-2024
Bəzi universitetlərdə illik təhsil haqqı artırılıb - Siyahı
14:51 / 26-07-2024
Qəbələdə orta məktəb binası yanıb
14:06 / 26-07-2024
AFFA Hakimlər Komitəsinə sədr təyinatı olub
13:56 / 26-07-2024
Aİ Ukraynaya 1,5 milyard avro köçürəcək
09:58 / 22-07-2024
![](/uploads/posts/2024-07/mireli-1.jpg)
17:13 / 23-07-2024
![](/uploads/posts/2024-07/agadadasjpg-1620334292.jpg)
08:11 / 22-07-2024
![](/uploads/posts/2024-07/talkov.png)
09:02 / 23-07-2024
![](/uploads/posts/2024-07/qir-1.jpg)
15:39 / 22-07-2024
![](/uploads/posts/2024-07/1721649494_serencam-ilham.jpg)
17:19 / 22-07-2024
![](/uploads/posts/2024-07/lacin.jpg)
14:25 / 22-07-2024
![](/uploads/posts/2024-07/1721643878_db33b9cb-27c8-3b92-9adf-9d0b6b1191c7_850.jpg)
22:40 / 22-07-2024
![](/uploads/posts/2024-07/az-er-2.jpg)
22:16 / 23-07-2024
![](/uploads/posts/2024-07/cempijpg-1593437237.jpg)
17:37 / 23-07-2024
![](/uploads/posts/2024-07/eli-mireliyev.jpg)
Qəlblərin sevimlisi - Kənan Hacı yazır
Tarix: 27-05-2024 10:07 | Bölmə: Kənan HACI
![Qəlblərin sevimlisi](/uploads/posts/2024-05/k-h-a-1.jpg)
Kənan HACI
Böyük fikir və düşüncə adamı, türkoloq alim Ramiz Əsgərin əziz xatirəsinə
Böyük türkoloq alim Ramiz Əsgərlə tanışlığımız ötən əsrin 90-cı illərindən başlayır. O zaman Jurnalistlər Birliyinə tez-tez gedib-gəlirdim, o da Birliyin katiblərindən idi. “Odlar yurdu” qəzetindəki əfsanəvi fəaliyyətindən xəbərdar idim. Bu qəzet müstəqilliyimizin ilk illərində milli düşüncənin formalaşmasında müstəsna rol oynadı. Qəzet üç əlifbada (kiril, latın və əski əlifba ilə) çıxırdı və oxucu dairəsi kifayət qədər geniş idi. Ən əsası, bu qəzetdə o vaxta qədər qadağan olunmuş mövzularda yazılar dərc olunurdu ki, bu da böyük rezonans doğururdu, qəzet əl-əl gəzirdi. 90-cı illərin ortalarında ondan geniş müsahibə almışdım və söhbətimiz geniş marağa səbəb olmuşdu. O vaxt qəzet oxuyanların sayı daha çox idi və xatırlayıram, həmin müsahibə ilə bağlı redaksiyaya bir neçə oxucu məktubu da daxil olmuşdu. Türk dünyasının ortaq dəyərləri ilə bağlı son dərəcə maraqlı fikirlər səsləndirmişdi və onun otuz il bundan əvvəl dedikləri bu gün reallığa çevrilir. Böyük Turan birliyi yaranır. Ramiz müəllim hələ o vaxt gələcək tarixin üfüqlərində Türk dünyasının birliyinin işartılarını görürdü.
Ramiz Əsgərin xidmətləri ölçüyəgəlməzdir, o, bir neçə İnstitutun işini görmüş azman bir tədqiqatçı idi. Mahmud Kaşğarinin “Divani-lüğəti-türk” əsərini, özbək ədəbiyyatının klassiki Əlişir Nəvainin “Xəmsə”sini və risalələrini, Yusif Balasaqunlunun “Qudatqu-bilik” əsərini və saysız-hesabsız yazılı mədəniyyət abidələrini ana dilmizə tərcümə etmişdi. Sonuncu görüşümüz təxminən bir ay bundan öncə olmuşdu. Mərkəzi Elmi Kitabxanada “Azərbaycan-Özbəkistan ədəbi-mədəni əlaqələri” mövzusunda dəyirmi masa keçirilirdi. Son dərəcə maraqlı diskussiya oldu və o tədbirdə Ramiz Əsgər də çıxış etdi. Fasilə zamanı yaxınlaşıb hal-əhval tutdum, soruşdu ki, sən Folklor İnstitutunda işləyirsən? Dedim, Ramiz müəllim, uzun müddətdir işsizəm. Bir az təəccübləndi, “nə əcəb bu İnstitutlardan birində işə düzəlmirsən, səni hamı tanıyır axı”,- dedi. Məsləhət gördü ki, elmi iş götürüb müdafiə edim. Çox gümrah görünürdü. Ağlıma gəlməzdi ki, bu, bizim Ramiz müəllimlə son görüşümüz olacaq.
Jurnalistlər binasında qonşu idik və axşam gəzintilərində çox vaxt birlikdə olurduq. Gəzdiyi türk obalarından, türk ellərindən o qədər maraqlı əhvalatlar danışırdı ki, deyirdim, Ramiz müəllim, bunları mütləq yazın. “Tərcümələrdən vaxt qalsa, yazaram”, - deyirdi. Təpədən-dırnağa Turan sevdalısı idi. Deyirdi ki, cığatay üslubunda yazan şairlər oğuz-qıpçaq dillərini bir araya gətirərək bir dilin ərazisini, mənəviyyatını bütövləşdirən sənətkarlar olublar. Oğuznamələr türk xalqlarının həyatını, mübarizəsini, mənəviyyatını obrazlar, bədii lövhələrlə əks etdirən ədəbi tarixi qaynaqlardır.
Mənə çoxlu kitablar bağışlamışdı. Kitabxanam bir az da zənginləşmişdi.
![](/uploads/posts/2024-05/ramiz-esger.jpg)
Ramiz Əsgər
Neçə gündür Ramiz müəllimlə bağlı xatirələr beynimdə, yaddaşımda dolaşır. Mən onları ipə-sapa düzə bilmirdim. Çünki yoxluğu ilə barışmaq çox çətindir. Qeyri-ixtiyari əlim kitab rəfində Əlişir Nəvainin “Əsərləri”nə uzandı və “Məhbub ül-qülub” (“Qəlblərin sevgilisi”) əsəri diqqətimi çəkdi. Balasaqunlunun “Qutadqu-bilik” əsəri ilə müqayisə oluna biləcək bu əsəri oxumaq o qədər də asan məsələ deyil. Əsərin dili çox qəlizdir, Ramiz müəllim orijinala sadiq qalmaqla əsərin sonunda lüğət təqdim edir. Bu, ən məqbul yoldur. Eyni zamanda əsərin mövzusu əlvan və rəngarəngidr. Orta əsr ənənələrinə müvafiq olaraq didaktik üslubda yazılmış bu pəndnaməni Nəvai ömrünün müdrik çağlarında qələmə alıb.
Əsəri şairin bir növ, həyati müşahidələrinin, keçdiyi ömür yolunun yekunudur. Ağsaqqal mərtəbəsində öyüd-nəsihət vermək haqqı qazanmış Nəvai dünyanın işləklərindən bəhs edir, münəccimlərin, təbiblərin, qissəxanların, bəzirganların və digər peşə sahiblərinin mənfi cəhətlərini sadalayır. Əsərdə onun nadan vəzirlərə, bəylərə, naiblərə tənqidi münasibəti diqqəti cəlb edir. Şair uzun ömründə hər cür insanla qarşılaşmışdı, qoca dünyanın hər üzünü görmüşdü və istəyirdi ki, ondan sonra gələn nəsillər bu vaqeələrdən ibrət götürsünlər. Əsərini də bu niyyətlə yazmışdı. “Qəlblərin sevgilisi” onun həm də gələcəkdə yaşayanlara bir vəsiyyəti idi.
Bu sətirləri yazarkən Nəvainin timsalında müdrik insan Ramiz Əsgəri xatırlayıram. O, özündən sonra böyük zəngin mənəvi sərvət qoyub getdi. Hər dəfə “Qudatqu bilik”i, “Divani-lüğəti-türk”ü, Əlişir Nəvainin kitablarını vərəqləyəndə onu minnətdarlıq hissiylə xatırlayacağıq. O, gerçəkdən qəlblərin sevimlisi idi. Çünki, Nəvai demiş, içi dışı ilə müvafiq, zahiri batini ilə eyni olanlardan idi.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 27-05-2024 10:07 | Bölmə: Kənan HACI
![Qəlblərin sevimlisi](/uploads/posts/2024-05/k-h-a-1.jpg)
Kənan HACI
Böyük fikir və düşüncə adamı, türkoloq alim Ramiz Əsgərin əziz xatirəsinə
Böyük türkoloq alim Ramiz Əsgərlə tanışlığımız ötən əsrin 90-cı illərindən başlayır. O zaman Jurnalistlər Birliyinə tez-tez gedib-gəlirdim, o da Birliyin katiblərindən idi. “Odlar yurdu” qəzetindəki əfsanəvi fəaliyyətindən xəbərdar idim. Bu qəzet müstəqilliyimizin ilk illərində milli düşüncənin formalaşmasında müstəsna rol oynadı. Qəzet üç əlifbada (kiril, latın və əski əlifba ilə) çıxırdı və oxucu dairəsi kifayət qədər geniş idi. Ən əsası, bu qəzetdə o vaxta qədər qadağan olunmuş mövzularda yazılar dərc olunurdu ki, bu da böyük rezonans doğururdu, qəzet əl-əl gəzirdi. 90-cı illərin ortalarında ondan geniş müsahibə almışdım və söhbətimiz geniş marağa səbəb olmuşdu. O vaxt qəzet oxuyanların sayı daha çox idi və xatırlayıram, həmin müsahibə ilə bağlı redaksiyaya bir neçə oxucu məktubu da daxil olmuşdu. Türk dünyasının ortaq dəyərləri ilə bağlı son dərəcə maraqlı fikirlər səsləndirmişdi və onun otuz il bundan əvvəl dedikləri bu gün reallığa çevrilir. Böyük Turan birliyi yaranır. Ramiz müəllim hələ o vaxt gələcək tarixin üfüqlərində Türk dünyasının birliyinin işartılarını görürdü.
Ramiz Əsgərin xidmətləri ölçüyəgəlməzdir, o, bir neçə İnstitutun işini görmüş azman bir tədqiqatçı idi. Mahmud Kaşğarinin “Divani-lüğəti-türk” əsərini, özbək ədəbiyyatının klassiki Əlişir Nəvainin “Xəmsə”sini və risalələrini, Yusif Balasaqunlunun “Qudatqu-bilik” əsərini və saysız-hesabsız yazılı mədəniyyət abidələrini ana dilmizə tərcümə etmişdi. Sonuncu görüşümüz təxminən bir ay bundan öncə olmuşdu. Mərkəzi Elmi Kitabxanada “Azərbaycan-Özbəkistan ədəbi-mədəni əlaqələri” mövzusunda dəyirmi masa keçirilirdi. Son dərəcə maraqlı diskussiya oldu və o tədbirdə Ramiz Əsgər də çıxış etdi. Fasilə zamanı yaxınlaşıb hal-əhval tutdum, soruşdu ki, sən Folklor İnstitutunda işləyirsən? Dedim, Ramiz müəllim, uzun müddətdir işsizəm. Bir az təəccübləndi, “nə əcəb bu İnstitutlardan birində işə düzəlmirsən, səni hamı tanıyır axı”,- dedi. Məsləhət gördü ki, elmi iş götürüb müdafiə edim. Çox gümrah görünürdü. Ağlıma gəlməzdi ki, bu, bizim Ramiz müəllimlə son görüşümüz olacaq.
Jurnalistlər binasında qonşu idik və axşam gəzintilərində çox vaxt birlikdə olurduq. Gəzdiyi türk obalarından, türk ellərindən o qədər maraqlı əhvalatlar danışırdı ki, deyirdim, Ramiz müəllim, bunları mütləq yazın. “Tərcümələrdən vaxt qalsa, yazaram”, - deyirdi. Təpədən-dırnağa Turan sevdalısı idi. Deyirdi ki, cığatay üslubunda yazan şairlər oğuz-qıpçaq dillərini bir araya gətirərək bir dilin ərazisini, mənəviyyatını bütövləşdirən sənətkarlar olublar. Oğuznamələr türk xalqlarının həyatını, mübarizəsini, mənəviyyatını obrazlar, bədii lövhələrlə əks etdirən ədəbi tarixi qaynaqlardır.
Mənə çoxlu kitablar bağışlamışdı. Kitabxanam bir az da zənginləşmişdi.
![](/uploads/posts/2024-05/ramiz-esger.jpg)
Ramiz Əsgər
Neçə gündür Ramiz müəllimlə bağlı xatirələr beynimdə, yaddaşımda dolaşır. Mən onları ipə-sapa düzə bilmirdim. Çünki yoxluğu ilə barışmaq çox çətindir. Qeyri-ixtiyari əlim kitab rəfində Əlişir Nəvainin “Əsərləri”nə uzandı və “Məhbub ül-qülub” (“Qəlblərin sevgilisi”) əsəri diqqətimi çəkdi. Balasaqunlunun “Qutadqu-bilik” əsəri ilə müqayisə oluna biləcək bu əsəri oxumaq o qədər də asan məsələ deyil. Əsərin dili çox qəlizdir, Ramiz müəllim orijinala sadiq qalmaqla əsərin sonunda lüğət təqdim edir. Bu, ən məqbul yoldur. Eyni zamanda əsərin mövzusu əlvan və rəngarəngidr. Orta əsr ənənələrinə müvafiq olaraq didaktik üslubda yazılmış bu pəndnaməni Nəvai ömrünün müdrik çağlarında qələmə alıb.
Əsəri şairin bir növ, həyati müşahidələrinin, keçdiyi ömür yolunun yekunudur. Ağsaqqal mərtəbəsində öyüd-nəsihət vermək haqqı qazanmış Nəvai dünyanın işləklərindən bəhs edir, münəccimlərin, təbiblərin, qissəxanların, bəzirganların və digər peşə sahiblərinin mənfi cəhətlərini sadalayır. Əsərdə onun nadan vəzirlərə, bəylərə, naiblərə tənqidi münasibəti diqqəti cəlb edir. Şair uzun ömründə hər cür insanla qarşılaşmışdı, qoca dünyanın hər üzünü görmüşdü və istəyirdi ki, ondan sonra gələn nəsillər bu vaqeələrdən ibrət götürsünlər. Əsərini də bu niyyətlə yazmışdı. “Qəlblərin sevgilisi” onun həm də gələcəkdə yaşayanlara bir vəsiyyəti idi.
Bu sətirləri yazarkən Nəvainin timsalında müdrik insan Ramiz Əsgəri xatırlayıram. O, özündən sonra böyük zəngin mənəvi sərvət qoyub getdi. Hər dəfə “Qudatqu bilik”i, “Divani-lüğəti-türk”ü, Əlişir Nəvainin kitablarını vərəqləyəndə onu minnətdarlıq hissiylə xatırlayacağıq. O, gerçəkdən qəlblərin sevimlisi idi. Çünki, Nəvai demiş, içi dışı ilə müvafiq, zahiri batini ilə eyni olanlardan idi.
Müəllifin bütün yazıları - Kənan HACI
Bölməyə aid digər xəbərlər
9-03-2023, 16:34
Kənan HACI - Əzizə Cəfərzadənin oxuculara tanış olmayan romanı - “Qobustan çökəklərində”
26-12-2022, 17:30
Kənan HACI - Azərbaycanın dünya ədəbiyyatındakı boş qalmış yeri - Kənan Hacı yazır
15-08-2022, 17:31
“Hamı yoldan yarısın...” - Kənan Hacı yazır
4-07-2022, 12:08
Yazıçının son əsəri - “Eşq sultanı” - Kənan Hacı yazır
31-01-2022, 10:43
Epifaniya və ya “Omikron” mövsümü - Kənan Hacı yazır
3-04-2020, 17:50
Kənan HACI - Virussuz dünya və ya Hararinin görə bilmədiyi fəlakət - Kənan Hacı yazır