“Hələ bədr olmamış bir hilalım var…”

Xəbər lenti

00:39 / 29-10-2025

Türkiyə Cümhuriyyətinin qurulmasının 102 illiyidir

23:58 / 28-10-2025

İsrail Qəzzanı yenidən bombalayıb

23:13 / 28-10-2025

Saleh Səmədovun üçüncü oğlu da vəzifədən uzaqlaşdırılıb

21:34 / 28-10-2025

“Kontakt Home” milyonlarla manat borca düşüb

20:08 / 28-10-2025

İnsan beyninin prinsipləri ilə işləyən superkompüter hazırlanıb

19:52 / 28-10-2025

İlham Əliyev iki kəndin sakinləri ilə görüşüb - Fotolar

19:06 / 28-10-2025

İlham Əliyev Horovlu kəndində sakinlərlə görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar

18:09 / 28-10-2025

İlham Əliyev Ərdoğana məktub göndərib

17:59 / 28-10-2025

Bakıda taxtalar yığılan ərazi yanır

17:48 / 28-10-2025

Ruben Vardanyana yeni vəkil təyin olunub

17:36 / 28-10-2025

İlon Mask "Vikipediya"ya rəqib ensiklopediya yaradıb - Foto

17:30 / 28-10-2025

Cəbrayıl şəhər məscidinin təməli qoyulub

17:25 / 28-10-2025

Ayda şüşə şəhərlər tikəcəklər - Fotolar

17:11 / 28-10-2025

Daha bir ölkə Çindən üz döndərib

17:09 / 28-10-2025

"Qarabağ"-"Çelsi" oyununun biletləri satışa çıxarılıb

16:57 / 28-10-2025

Prezident iki stansiyanın təməlini qoyub - Fotolar

16:29 / 28-10-2025

Deputatlar 11 məsələni müzakirəyə çıxaracaq - Siyahı

16:19 / 28-10-2025

Ruslar iki yaşayış məntəqəsində məğlub olub

16:08 / 28-10-2025

Hindistan şirkətləri Rusiya neftindən imtina edir

15:54 / 28-10-2025

Neftin qiymətində enmələr başlayıb

15:48 / 28-10-2025

Prezident avtomobil yolunun açılışında iştirak edib

15:42 / 28-10-2025

Cəbrayılda ikinci və üçüncü yaşayış komplekslərinin təməli qoyulub - Fotolar

15:29 / 28-10-2025

İrandan Azərbaycana narkotik keçirmək istəyiblər

15:12 / 28-10-2025

Növbəti köç karvanı Xocalıya çatıb - (Yenilənib) - Fotolar

14:38 / 28-10-2025

İlham Əliyev Cəbrayılda - Horovlu kəndinin açılışı olub - Fotolar

14:30 / 28-10-2025

"Şagird-məzun" elektron sistemi üçün "Təqvim planı" təsdiqlənib

14:24 / 28-10-2025

2200 rus hərbçisini əsir götürüblər

14:18 / 28-10-2025

Bir neçə ölkə risk altına düşüb

14:07 / 28-10-2025

Azərbaycanla Belarus arasında Birgə Protokol imzalanıb

13:46 / 28-10-2025

Ən böyük dairəvi əl xalçasını toxuyurlar - Fotolar

Xəbər lentinin davamı

Ən çox oxunanlar

11:29 / 24-10-2025

Paşinyan Erməni Apostol Kilsəsini Azərbaycanla sülhə təhlükə görür

14:48 / 25-10-2025

Sədr postu uğrunda mübarizə ata-oğul qarşıdurmasına səbəb olub

12:35 / 24-10-2025

Sülh savaşı - Zahid Oruc yazır

17:14 / 24-10-2025

Dövlət Agentliyinin rəisi vəzifədən azad olunub - Yeni təyinat - (Yenilənib)

20:19 / 27-10-2025

Nazir Emin Əmrullayevə bir neçə sual

18:00 / 25-10-2025

Anar Əsədlidən 4 şikayətçi var

23:17 / 25-10-2025

Vəkil Zabil Qəhrəmanov həbs olunub

16:17 / 27-10-2025

Ramiz Mehdiyevin Rusiyaya yazdığı gizli məktub üzə çıxıb - Fotofakt

16:57 / 27-10-2025

1500 illik qızıl sikkə xəzinəsi tapılıb

16:37 / 27-10-2025

Prezident səfirləri geri çağırıb - Yeni təyinatlar - (Yenilənib)

12:22 / 27-10-2025

Azərbaycanın Yaxın Şərq həmləsi: Vaşinqtondan dəstək var

18:09 / 26-10-2025

"Neftçi" qələbə qazanıb

“Hələ bədr olmamış bir hilalım var…” - Kənan Hacı yazır
Tarix: 06-06-2022 09:45 | Bölmə: Kənan HACI

Şirift ölçüsü:

Kənan Hacı

Yazılarımdan birində bu ifadəni işlətmişəm: Xızı dağlarının sinəsi üzərinə sanki sumağ səpmisən. Eynən Təbrizdəki Eynalı dağını xatırladır. Dolama yollarla yüksəkliyə qalxırsan, boz dağları yaşıl vadilər, məxmər xalı kimi göyün ətəklərinə sərilmiş meşələr əvəz edir. Qara torpağın min-bir rəngə boyanmış bərəkətini görüncə ürək bir dağ boyu ucalır.

Maşın irəli şütüyür. Əhvalımız yüksəkdir, Bakıdan çıxandan yola şirin söhbətlə körpü salmışıq. Sözlər seyrələndə ustad xanəndə Ağakərim Nafisin zümzüməsi bulaq kimi qaynayır. Ağanın ələdüşməz, quş səsi eşitməyən söhbətləri aram olunca dəyərli muğam tədqiqatçısı, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Gülhüseyn Kazımlı onu sorğu-suala tutur:

- Akasiya sözünü mənası nədir?

Ağa dərhal cavab verir:

- Xari-müğilan. Yəni dəvə tikanı.

Mənzil başına çatandan sonra Gülhüseyn müəllimin bu sualı niyə verdiyi aydın olacaq. Hələ isə maşınımız yolları təkərinə dolayır. Sükan arxasında Xalq yazıçısı Əzizə Cəfərzadənin oğlu, onun irsini toplayıb yenidən nəşr etdirməklə böyük ədibimizi gənc nəslə yenidən tanıdan Turan İbrahimovdur. Biz sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, dəyərli dostum Abbasqulu Nəcəfzadənin dəvətilə Mikayıl Müşfiqin 114 yaşını qeyd etmək üçün Xızıya tələsirik... Maşın aramla şütüyür, biz isə həmişəcavan şairin görüşünə tələsirik.

Söhbət boyu elə adlar, elə şəxsiyyətlər xatırlanır ki, onların hər biri mədəniyyətimiz, ədəbiyyatımız üçün böyük xidmətlər göstəriblər. Sadıqcan, Mirzə Məhəmmədhəsən, Seyid Mirbabayev, Mirzə Fərəc, Əliağa Vahid, Tofiq Bayram, Qəşəm Aslanov, Tofiq Hacıyev... Sanki arada Müşfiq də söhbətə qoşulur, şux zarafatlarıyla ovqatımızı təzələyir.

Şurabadı, Təzəkəndi, Əngilanı keçirik. Gözümüz Müşfiqin kəndini – Sayaddını – axtarır. Baxırıq ki, Müşfiq həmişə olduğu kimi, mənzil başına yenə bizdən əvvəl çatıb.

Ötən həftə repressiyaya məruz qalmış nakam şair Əlirza Xızılı haqqında yazım mətbuatda dərc olundu. Yazı böyük reaksiya doğurdu. Bu səfərimiz Şairlər günündə Müşfiqin doğum günüylə bağlı idi. Xızıda Müşfiq ocağına xeyli qələm adamı toplaşmışdı. Əlirza Xızılı haqqında yeni məlumatlar öyrəndim. Yaşı səksəni haqlamış tanınmış şair Ağasəfa dedi ki, onun əlyazmaları məndədir, istəsən verərəm, tanış olarsan. Onun söhbətində bir məqam da diqqətimi çəkdi. Ağasəfa müəllim dedi ki, onun sürgündən yazdığı məktublar varmış. Kimdədir görəsən o məktublar...

Pedaqogika üzrə fəlsəfə doktoru Qafar Əsgərzadə dedi ki, onun həbsiylə bağlı istintaq materialları Mikayıl Müşfiqin xatirə muzeyinin direktoru Orxan Əzimovdadır. Məni Orxan bəylə tanış edir. Söz verir ki, materialları mütləq mənə çatdıracaq. Əlirza Xızılıya “İkinci Müşfiq” deyirmişlər. Əzizə Cəfərzadə “Rübabə sultanım” romanında onun başına gəlmiş faciəvi hadisəni olduğu kimi qələmə alıb. Xatirələrində onu anır və Əlirzanın bir erməni qadının fitvasıyla gedər-gəlməzə yollandığını ürək yanğısıyla yazır. O da gənc yaşında dünyadan köçüb. Onun da Müşfiq kimi, məzarı yoxdur.

Ağacda meyvə ballanan kimi Müşfiqin sözləri də misralarda şirinləşir, irmaq-irmaq axıb ürəklərə dolur.

Ah, mən gündən-günə bu gözəlləşən
İşıqlı dünyadan necə əl çəkim?
Bu yerlə çarpışan, göylə əlləşən,
Dostdan-aşinadan necə əl çəkim?

Müşfiq sözləri uçurub hər yana səpələyib. Çiçək misalı, kəpənək misalı... Ruhsal aləmin səmalarında pərvaz edən şair xəyalı gələcəyin üfüqlərində sayrışan xoşbəxt həyatın ilğımını, sərabını gerçək mənalar müstəvisinə gətirir, sən o azadə həyatın rəngləriylə sehrlənirsən. Və bu əfsun dövrəni halə kimi bürüyür. Sehr bitmir, sehrin ecazı tükənmir, bitərsə, seyr sönər, solğunlaşar, cəzbini itirər... Onun şeirlərində sayrışan işıqlar əlindən tutub səni məna ənginliklərində, küləklərin qanadlarında gəzdirər. Müşfiqin taleyi və poeziyası təzadlarla cilvələnir... Müşfiqin işığını söndürdülər, milyon ürəkdə Müşfiq işığı yandı. Bu, Müşfiqin bir şair kimi qələbəsi idi. Bədii hissədəki çıxışımda bunu dilə gətirdim. Dedim ki, Müşfiqin gənc ömrünə qıyanları tarix də, tale də, Tanrı da cəzalandırdı. Əbədi lənətlə. Müşfiq isə bu gün də yaşayır və bu gün biz Müşfiqin adına yığışmışıq. O da burada, bizimlədir. Nəğmələri səslənir...

Dağların sinəsində Müşfiqin tarı dillənir. O nəğmə heç zaman susmayacaq.

Mən gəncəm, bilirəm istiqbalım var,
Hələ bədr olmamış bir hilalım var.
Yelkənim açılır, qara yel, əsmə,
Mənim bu dəryada bir sandalım var.

Müşfiq ocağında doğma simalar gördüm. Dəyərli şairəmiz Ofeliya Babayevanı, gözəl şair Tofiq Nurəlini, Firudin Qurbansoyu, yazıçı Elçin Hüseynbəylini, şair Elçin İsgəndərzadəni, qocaman və ruhu gənc şairimiz Ağasəfanı, unudulmaz xalq şairimiz Nəbi Xəzrinin oğlu, köhnə dostum Arzu Babayevi, ədəbiyyatşünas alim Rasim Nəbioğlunu... Müşfiqlə bağlı söhbətlər çözələndi. Həmin gün bizim üçün əsl poeziya bayramına çevrildi.

Ağasəfanın çıxışı xüsusilə yaddaşıma yazıldı. Şair dedi ki, dilimizdə qiyamət sözünün müxtəlif çalarları var. Qaniçənlər Müşfiqə qiyaməti bu dünyada yaşatdılar. Amma Müşfiq qiyamət oğlan idi!

Elçin İsgəndərzadə öz şair dostunun “Ömrün payız duaları” kitabını nəşr edib. Müşfiq ocağında həm də bu yeni kitabın təqdimatı oldu.

Tədbirdən sonra Ağasəfa müəllim bir neçə kitabını mənə hədiyyə etdi. O kitabların içərisində “Müşfiq tufanı” kitabı da vardı. Kitaba Müşfiqə həsr olunmuş şeirlər və bir poema daxil edilib. “Qanlı imza” poemasında Ağasəfa Müşfiqi güdaza verənləri təsvir edib.

- Dilim quruyaydı...
- Yox! Dil-dil ötdün...
Bütün qəzetlərə uzandı dilin.
- Mən onda...
- Sən onda böhtan yeritdin,
Bizim qanımıza boyandı əlin.

Bu poemada Müşfiqi güdaza verən, ondan donoslar yazan, sonralar döşünü ordenlər bəzəyən şairciklərin iç üzünü açır Ağasəfa.

Tarix heç nəyi unutmayıb. Zaman vicdandakı ləkələri silmək gücündə deyil. Müşfiqin işıqlı yolunda “xari-muğilan”lar çox bitmişdi. O, şeir gülüstanını yabanı otlardan təmizləyib çiçək dənizinə çevirdi.

Ağsaqqal şairimiz uzun illərdir ki, dağ kəndində, Qarabulaqda sözün işığını yandırır. Bizi evinə qonaq dəvət edir, “üzümüz ağdır, kəndə təzə yol çəkilib, əziyyət çəkməyəcəksiniz” – deyir. Yenidən görüşmək ümidilə Müşfiq ocağından ayrılırıq.

Mənzərələr dəyişir, qarşımıza yaşıl donlu dağlar gözəli Altıağac çıxır. Maşını əyləyib dincimizi almaq istəyirik. Bulaq suyunu ovuclayıb doyunca içirik, ürəyimiz sərinləyir. Meşənin qoynunda bizi şeirli-nəğməli məclis gözləyir. Gülhüseyn müəllim muğam üstə zümzümə edir, bilirəm, qəsdi Ağakərim Nafizi dilə gətirməkdir. Ustadın qavalını gətirirlər. Müşfiqin şeiri muğamın xallarında cilvələnir.

Oxu, tar, fikrimdə oyansın
Baharın, Seyidin qəzəli.
Oxu, tar, ruhlansın
Şirvanın, Gəncənin mehriban gözəli!..
... Oxu, tar, oxu, tar!
Səsindən ən lətif şeirlər dinləyim.
Oxu, tar, bir qadar!
Nəğməni su kimi alışan ruhuma çiləyim.
Oxu, tar!
Səni kim unutar?!

Kamera o unudulmaz məclisi lentə alırdı. Müşfiqlə bağlı xatirələr dilə gəldi. Şeirləri səsləndi. “Mən poeziyası bu qədər həyat eşqiylə coşub-çağlayan ikinci bir şair tanımıram ki, onu Müşfiqlə müqayisə eləyim” – dedim.

Bir yanda tərlanlar, dumanlı dağlar,
Bir yanda kəkliklər, ayna bulaqlar,
Bir yanda bülbüllər, çiçəkli bağlar,
Mən bu tamaşadan necə əl çəkim?

Hər dəfə bu şeiri oxuyanda qəhər boğazımda düyünlənir. Keçirdiyim hislər izaha gəlmir. Mən bilmirəm ki, içimdəki təbəddülatları necə ifadə edim...

Dünyaya gəlişinlə həyat şeirə, nəğməyə çevrildi. Poeziyamızın şirin ləhcəli bülbülü oldun. Dünyaya gəlişinlə durğun çay kimi ahəstə axan şeirin bəndini qırıb onu okena çevirdin. Dünyaya gəlişinlə dünyada həmişə cavan qaldın, əziz Müşfiq!

Bizdən gələcək illərdə yaşayacaq insanlara salam söylə!...