18:09 / 05-07-2025
Mingəçevirdə iki qayıq toqquşub - Beş nəfər xəsarət alıb
14:30 / 05-07-2025
Sabah yağış yağacaq
14:16 / 05-07-2025
Akademik Yusif Məmmədəliyevin 120 illiyi qeyd ediləcək - Sərəncam
12:19 / 05-07-2025
“AzerGold”-un qiymətli metal satışından gəlirləri artıb
12:09 / 05-07-2025
Beş kollecə direktor təyin ediblər - Siyahı
12:04 / 05-07-2025
Sadiq Qurbanov: “Xankəndidə keçirilən ECO Zirvəsi Azərbaycanın qələbəsidir”
10:36 / 05-07-2025
DTX-nin Akademiyasında növbəti məzun buraxılışı olub - Video
10:35 / 05-07-2025
Türkiyəyə güclü qar yağıb
10:31 / 05-07-2025
Kürdə boğulan 19 yaşlı gəncin meyiti tapılıb
10:09 / 05-07-2025
Azərbaycanlı “qanuni oğru”lar barədə qərar verilib
09:26 / 05-07-2025
Aşura günü ilə bağlı qanvermə aksiyası başlayıb
19:49 / 04-07-2025
Şəmkirdə üç uşaq göldə batıb - Yenilənib
19:48 / 04-07-2025
İran prezidenti Qarabağa gəlib - (Yenilənib)
19:46 / 04-07-2025
Qərbi Azərbaycana qayıdışın hüquqi əsasları müzakirə olunub - Fotolar
19:14 / 04-07-2025
Ərdoğanı Füzulidən yola salıblar - (Yenilənib) - Foto
18:42 / 04-07-2025
İlham Əliyevlə İran prezidenti arasında görüş olub - Fotolar (Yenilənib)
18:35 / 04-07-2025
Ukrayna və ABŞ prezidentləri telefonla danışıblar
18:25 / 04-07-2025
Müsavat Rusiya səfirliyi qarşısında aksiya keçirmək istəyir
18:19 / 04-07-2025
DTX-nın saxladığı sabiq diplomatın məhkəməsi başlayıb
18:01 / 04-07-2025
Ali Məhkəmə inzibati mübahisələrə dair işlərlə bağlı qərar qəbul edib
17:42 / 04-07-2025
Şavkat Mirziyoyevin Azərbaycana səfəri başa çatıb
17:21 / 04-07-2025
Deputatlar daha 15 qanuna dəyişiklik edəcək - Siyahı
17:05 / 04-07-2025
Fransada “səssiz etiraz”: ABŞ demokratiyasına şübhə ilə yanaşırlar
16:59 / 04-07-2025
Sadır Japarovun Azərbaycana səfəri başa çatıb
16:33 / 04-07-2025
ECO-nun növbəti sammiti İranda keçiriləcək
16:31 / 04-07-2025
Ərdoğan ilə Pezeşkian Xankəndidə görüşüblər
16:20 / 04-07-2025
Meyxanaçı azadlığa buraxılıb
16:17 / 04-07-2025
Azərbaycan diaspor rəhbəri Rusiya vətəndaşlığından çıxarılıb
16:01 / 04-07-2025
Xankəndidə 17-ci Zirvə görüşü: ölkə başçıları mesajlar verir - (Yenilənib) - Fotolar
15:47 / 04-07-2025
Üç şəhidimiz Kəlbəcərdə dəfn edilib - Fotolar
21:03 / 30-06-2025
Rusiyada öldürülən qardaşların cənazəsi Azərbaycana gətirilib - (Yenilənib)
13:01 / 01-07-2025
Ərdoğan “ikinci vətən”indən niyə küsüb?
13:16 / 02-07-2025
Mədəniyyət nazirinə kulturoloji tövsiyə - Akif Əli yazır
14:40 / 03-07-2025
İlham Əliyev Qarabağa səfər edib - (Yenilənib+) - Fotolar
07:52 / 01-07-2025
ABŞ gözlənilmədən Moskvaya ultimatum verib
12:16 / 02-07-2025
Cəlaloğlu: Güzəştə getsək, Rusiya daha ağır şərtlərlə üstümüzə gələcək
19:48 / 04-07-2025
İran prezidenti Qarabağa gəlib - (Yenilənib)
10:26 / 02-07-2025
Azərbaycana qarşı mənəvi-siyasi strategiya: Rusiya nəyə nail olmaq istəyir?
15:33 / 02-07-2025
Rusiya daha da aqressivləşir
14:53 / 01-07-2025
Təkrar sertifikatlaşdırma: 2006 müəllim keçid balını toplaya bilməyib
16:55 / 02-07-2025
Professor: Rusiya başını itirmiş ayı kimi davranır
Nazim Hüseynovun sənət dünyası - Kənan Hacı yazır
Tarix: 08-03-2024 15:41 | Bölmə: Kənan HACI
Kənan HACI
Mən uşaqlıqda rəssam olmaq istəyirdim. Rəssamlığa həvəsim izaholunmaz idi. Yəqin anamın mənə aldığı nağıl kitablarındakı rəsmlərin ecazına düşmüşdüm, rənglər məni sehrləmişdi. Müxtəlif dünyagörüşlərin, psixoloji ovqatların, real və irreal fəza müstəvilərinin kətan üzərində qovşağı doğrudan da ecazkar bir aləmdir. O mübhəm və şəffaf, mürəkkəb və aydın aləmin dili təkcə fiqurlar, anlamlar və simvollar deyil. Bu aləmin təsviri rəngkarlığın imkan və potensial zərifliyi, zənginliyi, daxili qüvvəsiylə bağlıdır. Rənglərin yetişə biləcəyi genişlik, incəlik və dəqiqlik fırçanın ucunda gizlənir. Yetər ki, o fırça sənətkar əlində olsun...
O rəsmlər əbədidir ki, baxanda düşünürsən: burada hər şey nə vaxtsa hardasa olub. Amma hər şey yenidir, təkrarsızdır, sehrli barmaqlar bu mənzərəni xülya, arzu, ideal kimi yaradıb. Mayasında gerçəklik dayanan sənət əsərləri rəssam düşüncəsinin rənglərinə boyanıb.
Sənətsiz dünya çox yoxsul görünərdi. Bugünkü avtomobil və sənaye dumanında diletant izahlar, yozumlar həssaslığımızı, estetik zövqümüzü zəhərləməklə məşğuldur. Yalançı mənalar bataqlığında dünya yoxsullaşır. Bəzən sənət adamları bu prosesin qarşısını almağa çətinlik çəkir. Bu, sənətdə meyarların itməsiylə bağlıdır. Bizim uşaqlıq və yeniyetməlik çağlarımızda sənətə bu qədər axın yox idi, sənətlə sənətkarlar məşğul olurdu. Bu gün sənət diletantların təcrübə meydanına çevrilib.
Bizim böyüklərimiz sənət qarşısında səcdə edirdilər. Valideynlərim uşaqlıqda məni rəsm sərgilərinə, tamaşalara, filmlərə aparardı. Zövq, düşüncə məhz bu dönəmdə formalaşır və sonra onu dəyişmək mümkün olmur.
Uşaqlıqda çəkdiyim rəsmlər məktəbdə müəllimlərimin də diqqətini çəkmişdi, onlar da mənim rəssam olacağıma qəti əmin olmuşdular. Amma taleyin atişləməz yolları var. O istək canımda boy atmadı, söz ahənrüba kimi məni özünə çəkdi, mən taleyimi sözə bağladım. Mətbuatda dərc olunan ilk yazım Buzovnada yaşayan rəssam Cəfər Talıboğlu haqqında idi. Onun emalatxanasından reportaj hazırlamışdım. O vaxta qədər dünya rəssamlığının zirvələri olan Mikelancelo, Leonardo da Vinçi, Rembrandt, Pikasso, Van Qoq, Salvador Dali və digər böyük sənətkarların rənglər dünyasına aşina idim. Düşüncədə baş verən metamorfoza sonradan sənət müstəvisində təzahür edir. Rəssamlıqdakı cərəyanlar da onları yaradanların düşüncə kodlarının məcmusudur.
Bənzərsiz şair və rəssam Adil Mirseyidlə dostluğumuz da mənim bilgilərimə əlavə çox şeylər qatdı. Onunla ədəbiyyatdan daha çox rəssamlıq haqqında söhbətlər edirdik. Adil Mirseyid mənə rəssam olmasam belə, rənglərin dilini öyrətmiş adamdır. Bir Bakı kafesində oturub Amadeo Modilyaninin həyat və yaradıcılığı haqqında bitmək bilməyən söhbətlərimizi xatırlayıram. O, Modilyani ilə böyük rus şairəsi Anna Axmatovanın sevgi macərasından danışırdı, mən heyranlıqla onu dinləyirdim. Siqaret tüstüsü arxasında Adil Mirseyid qeyb aləmindən xəbərlər verən bir kahinə bənzəyirdi.
uçan quşun kölgəsini
tutub basdım bağrıma
unuduldu bir anlıq unuduldu ağrı-acı
axıb gedən buludları akvarelə bənzəyən
bir qərib gündə pəncərəmin şüşəsini
döyür ağ tut ağacı
qədərində nə varsa onu yaşayacaqsan
demişdi mənə şaman kimi bir rəssam
aradan uzun illər ötüb keçib
o rəssamı xatırladım bu axşam
bu şəhərdə şaman kimi bir rəssam vardı
bir gecə ay onu çəkib apardı
təbəssümü qaldı aynada...
Adil Mirseyidin pıçıltı ilə oxuduğu şeirlər məni bambaşqa bir dünyaya çəkib aparırdı...
Rəssam dostum Nazim Hüseynovla hər dəfə görüşəndə mən o rəssamların rənglər dünyasına qovuşuram. Gözlərim önündə müxtəlif palitralar canlanır. Bizi yazıçı Ayaz İmranoğlu tanış edib. Nazimin söhbətləri də intellekt atmosferi yaradır, o, içi dolu adamdır. Zəngilan torpağının yetirməsidir. 1978-ci ildə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunu bitirdikdən sonra doğma rayonuna qayıdıb müəllimliklə məşğul olub. Fizika müəllimi olsa da qəlbi sənətlə döyünən insandır. Bu hiss onu fizikadan metafizikaya gətirib çıxarıb. Zəngilanın işğalından sonra içindəki rəssamı kəşf edib və yurd həsrətini rəsmlərə köçürüb. Zəngilan təbiətini kətana köçürdükcə içindəki ağrıları ovudub. Eyni zamanda didərgin həyatı yaşayan qəlbi yaralı həmvətənlərimizə də o rəsmlər bir təsəlli yeri olub. Onun sözləridir: “İllər öncə “Mən qayıdacam!" adlı bir tablo işlədim. İnanırdım ki, 30 il əvvəl anasının qucağıında gələn körpələr öz doğma yurdlarına əli silahlı qayıdacaq. Və qayıtdılar!!!”
Yetmiş yaşını haqlamaqda olan Nazim Hüseynov iyirmi yeddi il bu inamla yaşayıb.
Atası Şükür müəllim Zəngilanın ən yaxşı Azərbaycan dili və ədəbiyyat müəllimlərindən olub. Yüksək savadı və intellekti ilə seçilən insanlardan olan Şükür müəllimin tərbiyəsini görmüş Nazim hələ uşaq yaşlarından sənətə, ədəbiyyata böyük maraq göstərib. Nazim Hüseynovun rəngarəng boyalarla çəkdiyi rəsmlər bir neçə dəfə rayon tədbirlərində sərgilənib. Dövlət televiziyasında onun sərgiləriylə bağlı bir neçə dəfə süjetlər hazırlanıb. Uzun illər Zəngilan həsrətiylə yaşayan rəssam dostum o torpaqları öz rəsmlərinə köçürüb. Zəngilanın hər qarışı onun fırçasından süzülüb çərçivələrdə canlanıb. Bu illər ərzində saçlarına qar ələnib, amma torpaqlarımızın işğaldan azad olunacağına inamını zərrə qədər də itirməyib. Fırçasını süngüyə çevirib, sənətiylə döyüşüb. Yaddaşımızı diri saxlamağa çalışıb.
Fırça ustasının yaradıcılığında mənzərə janrı da mühüm yer tutur. Onun rəsmləri harmonik rəng keçidləri ilə diqqəti cəlb edir. Onun palitrası təbiətdən güc alır, təbiət kimi nəfəs alır. Realist üslubda təqdim etdiyi kompozisiyalarda barokko dövrünə xas olan xarakterik cizgilər öz əksini tapır.
Zəngilan həm də çinarların vətənidir. Hamımız bilirik ki, Azərbaycanda yayılan çinar növünün əsasını Zəngilan çinarları təşkil edir. Bu çinar növü Şərq çinarı və ya barmaqyarpaqlı çinar adlanır. Şərq çinarı dünyanın bir sıra bölgələrində, o cümlədən Yunanıstanda dağ ətəklərində, Aralıq və Egey dənizləri sahillərində, Kipr, Krit və Rodos adalarında, kiçik və orta Asiyada, Cənubi Qafqazda geniş yayılıb.
Zəngilanın çinar meşəsi təkcə yerli mütəxəssislərin, coğrafiyaşünas alimlərin deyil, həm də dünya elminin görkəmli tədqiqatçılarının diqqətini cəlb edib. Erməni vandalları Zəngilanın Çinar meşəsində göylərə baş çəkən çinarlara da divan tutublar, o çinarların kökünə balta çalıblar. Nazim Hüseynov o çinarları da öz rəsmlərinə köçürüb. O, yorulmadan çalışıb, boyakarlıq və qrafika əsərləri yaradıb.
Yaşının müdriklik çağında Tanrı ona böyük Qələbəmizi görməyi nəsib etdi. İndi onu mənən rahat, asudə, xoşbəxt görürəm. O, qələbəmizi də kətana köçürüb. Çox güman ki, onun yaradıcılığında artıq yeni bir mərhələ yaranacaq. O, yenidən qurulan Zəngilanı da öz sehrkar fırçası ilə təsvir edəcək.
Uğur olsun, xoşbəxt rəssam!
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 08-03-2024 15:41 | Bölmə: Kənan HACI
Kənan HACI
Mən uşaqlıqda rəssam olmaq istəyirdim. Rəssamlığa həvəsim izaholunmaz idi. Yəqin anamın mənə aldığı nağıl kitablarındakı rəsmlərin ecazına düşmüşdüm, rənglər məni sehrləmişdi. Müxtəlif dünyagörüşlərin, psixoloji ovqatların, real və irreal fəza müstəvilərinin kətan üzərində qovşağı doğrudan da ecazkar bir aləmdir. O mübhəm və şəffaf, mürəkkəb və aydın aləmin dili təkcə fiqurlar, anlamlar və simvollar deyil. Bu aləmin təsviri rəngkarlığın imkan və potensial zərifliyi, zənginliyi, daxili qüvvəsiylə bağlıdır. Rənglərin yetişə biləcəyi genişlik, incəlik və dəqiqlik fırçanın ucunda gizlənir. Yetər ki, o fırça sənətkar əlində olsun...
O rəsmlər əbədidir ki, baxanda düşünürsən: burada hər şey nə vaxtsa hardasa olub. Amma hər şey yenidir, təkrarsızdır, sehrli barmaqlar bu mənzərəni xülya, arzu, ideal kimi yaradıb. Mayasında gerçəklik dayanan sənət əsərləri rəssam düşüncəsinin rənglərinə boyanıb.
Sənətsiz dünya çox yoxsul görünərdi. Bugünkü avtomobil və sənaye dumanında diletant izahlar, yozumlar həssaslığımızı, estetik zövqümüzü zəhərləməklə məşğuldur. Yalançı mənalar bataqlığında dünya yoxsullaşır. Bəzən sənət adamları bu prosesin qarşısını almağa çətinlik çəkir. Bu, sənətdə meyarların itməsiylə bağlıdır. Bizim uşaqlıq və yeniyetməlik çağlarımızda sənətə bu qədər axın yox idi, sənətlə sənətkarlar məşğul olurdu. Bu gün sənət diletantların təcrübə meydanına çevrilib.
Bizim böyüklərimiz sənət qarşısında səcdə edirdilər. Valideynlərim uşaqlıqda məni rəsm sərgilərinə, tamaşalara, filmlərə aparardı. Zövq, düşüncə məhz bu dönəmdə formalaşır və sonra onu dəyişmək mümkün olmur.
Uşaqlıqda çəkdiyim rəsmlər məktəbdə müəllimlərimin də diqqətini çəkmişdi, onlar da mənim rəssam olacağıma qəti əmin olmuşdular. Amma taleyin atişləməz yolları var. O istək canımda boy atmadı, söz ahənrüba kimi məni özünə çəkdi, mən taleyimi sözə bağladım. Mətbuatda dərc olunan ilk yazım Buzovnada yaşayan rəssam Cəfər Talıboğlu haqqında idi. Onun emalatxanasından reportaj hazırlamışdım. O vaxta qədər dünya rəssamlığının zirvələri olan Mikelancelo, Leonardo da Vinçi, Rembrandt, Pikasso, Van Qoq, Salvador Dali və digər böyük sənətkarların rənglər dünyasına aşina idim. Düşüncədə baş verən metamorfoza sonradan sənət müstəvisində təzahür edir. Rəssamlıqdakı cərəyanlar da onları yaradanların düşüncə kodlarının məcmusudur.
Bənzərsiz şair və rəssam Adil Mirseyidlə dostluğumuz da mənim bilgilərimə əlavə çox şeylər qatdı. Onunla ədəbiyyatdan daha çox rəssamlıq haqqında söhbətlər edirdik. Adil Mirseyid mənə rəssam olmasam belə, rənglərin dilini öyrətmiş adamdır. Bir Bakı kafesində oturub Amadeo Modilyaninin həyat və yaradıcılığı haqqında bitmək bilməyən söhbətlərimizi xatırlayıram. O, Modilyani ilə böyük rus şairəsi Anna Axmatovanın sevgi macərasından danışırdı, mən heyranlıqla onu dinləyirdim. Siqaret tüstüsü arxasında Adil Mirseyid qeyb aləmindən xəbərlər verən bir kahinə bənzəyirdi.
uçan quşun kölgəsini
tutub basdım bağrıma
unuduldu bir anlıq unuduldu ağrı-acı
axıb gedən buludları akvarelə bənzəyən
bir qərib gündə pəncərəmin şüşəsini
döyür ağ tut ağacı
qədərində nə varsa onu yaşayacaqsan
demişdi mənə şaman kimi bir rəssam
aradan uzun illər ötüb keçib
o rəssamı xatırladım bu axşam
bu şəhərdə şaman kimi bir rəssam vardı
bir gecə ay onu çəkib apardı
təbəssümü qaldı aynada...
Adil Mirseyidin pıçıltı ilə oxuduğu şeirlər məni bambaşqa bir dünyaya çəkib aparırdı...
Rəssam dostum Nazim Hüseynovla hər dəfə görüşəndə mən o rəssamların rənglər dünyasına qovuşuram. Gözlərim önündə müxtəlif palitralar canlanır. Bizi yazıçı Ayaz İmranoğlu tanış edib. Nazimin söhbətləri də intellekt atmosferi yaradır, o, içi dolu adamdır. Zəngilan torpağının yetirməsidir. 1978-ci ildə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunu bitirdikdən sonra doğma rayonuna qayıdıb müəllimliklə məşğul olub. Fizika müəllimi olsa da qəlbi sənətlə döyünən insandır. Bu hiss onu fizikadan metafizikaya gətirib çıxarıb. Zəngilanın işğalından sonra içindəki rəssamı kəşf edib və yurd həsrətini rəsmlərə köçürüb. Zəngilan təbiətini kətana köçürdükcə içindəki ağrıları ovudub. Eyni zamanda didərgin həyatı yaşayan qəlbi yaralı həmvətənlərimizə də o rəsmlər bir təsəlli yeri olub. Onun sözləridir: “İllər öncə “Mən qayıdacam!" adlı bir tablo işlədim. İnanırdım ki, 30 il əvvəl anasının qucağıında gələn körpələr öz doğma yurdlarına əli silahlı qayıdacaq. Və qayıtdılar!!!”
Yetmiş yaşını haqlamaqda olan Nazim Hüseynov iyirmi yeddi il bu inamla yaşayıb.
Atası Şükür müəllim Zəngilanın ən yaxşı Azərbaycan dili və ədəbiyyat müəllimlərindən olub. Yüksək savadı və intellekti ilə seçilən insanlardan olan Şükür müəllimin tərbiyəsini görmüş Nazim hələ uşaq yaşlarından sənətə, ədəbiyyata böyük maraq göstərib. Nazim Hüseynovun rəngarəng boyalarla çəkdiyi rəsmlər bir neçə dəfə rayon tədbirlərində sərgilənib. Dövlət televiziyasında onun sərgiləriylə bağlı bir neçə dəfə süjetlər hazırlanıb. Uzun illər Zəngilan həsrətiylə yaşayan rəssam dostum o torpaqları öz rəsmlərinə köçürüb. Zəngilanın hər qarışı onun fırçasından süzülüb çərçivələrdə canlanıb. Bu illər ərzində saçlarına qar ələnib, amma torpaqlarımızın işğaldan azad olunacağına inamını zərrə qədər də itirməyib. Fırçasını süngüyə çevirib, sənətiylə döyüşüb. Yaddaşımızı diri saxlamağa çalışıb.
Fırça ustasının yaradıcılığında mənzərə janrı da mühüm yer tutur. Onun rəsmləri harmonik rəng keçidləri ilə diqqəti cəlb edir. Onun palitrası təbiətdən güc alır, təbiət kimi nəfəs alır. Realist üslubda təqdim etdiyi kompozisiyalarda barokko dövrünə xas olan xarakterik cizgilər öz əksini tapır.
Zəngilan həm də çinarların vətənidir. Hamımız bilirik ki, Azərbaycanda yayılan çinar növünün əsasını Zəngilan çinarları təşkil edir. Bu çinar növü Şərq çinarı və ya barmaqyarpaqlı çinar adlanır. Şərq çinarı dünyanın bir sıra bölgələrində, o cümlədən Yunanıstanda dağ ətəklərində, Aralıq və Egey dənizləri sahillərində, Kipr, Krit və Rodos adalarında, kiçik və orta Asiyada, Cənubi Qafqazda geniş yayılıb.
Zəngilanın çinar meşəsi təkcə yerli mütəxəssislərin, coğrafiyaşünas alimlərin deyil, həm də dünya elminin görkəmli tədqiqatçılarının diqqətini cəlb edib. Erməni vandalları Zəngilanın Çinar meşəsində göylərə baş çəkən çinarlara da divan tutublar, o çinarların kökünə balta çalıblar. Nazim Hüseynov o çinarları da öz rəsmlərinə köçürüb. O, yorulmadan çalışıb, boyakarlıq və qrafika əsərləri yaradıb.
Yaşının müdriklik çağında Tanrı ona böyük Qələbəmizi görməyi nəsib etdi. İndi onu mənən rahat, asudə, xoşbəxt görürəm. O, qələbəmizi də kətana köçürüb. Çox güman ki, onun yaradıcılığında artıq yeni bir mərhələ yaranacaq. O, yenidən qurulan Zəngilanı da öz sehrkar fırçası ilə təsvir edəcək.
Uğur olsun, xoşbəxt rəssam!
Müəllifin bütün yazıları - Kənan HACI
Bölməyə aid digər xəbərlər
9-03-2023, 16:34
Kənan HACI - Əzizə Cəfərzadənin oxuculara tanış olmayan romanı - “Qobustan çökəklərində”
26-12-2022, 17:30
Kənan HACI - Azərbaycanın dünya ədəbiyyatındakı boş qalmış yeri - Kənan Hacı yazır
15-08-2022, 17:31
“Hamı yoldan yarısın...” - Kənan Hacı yazır
4-07-2022, 12:08
Yazıçının son əsəri - “Eşq sultanı” - Kənan Hacı yazır
31-01-2022, 10:43
Epifaniya və ya “Omikron” mövsümü - Kənan Hacı yazır
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
