23:47 / 07-06-2023
Messi karyerasını ABŞ-da davam etdirəcək
22:16 / 07-06-2023
Xocavənd və Şuşa istiqamətlərində mövqelərimiz atəşə tutulub
19:58 / 07-06-2023
Türkiyə parlamentinin spikeri seçilib - Yenilənib
18:36 / 07-06-2023
Zaxarova Qriqoryanı mövqeyini müəyyənləşdirməyə çağırıb
18:04 / 07-06-2023
15 dövlət əmlakı özəlləşdirilib
17:51 / 07-06-2023
Paşinyan: “Komissiyanın iclasında irəliləyiş əldə olunub”
17:48 / 07-06-2023
Azərbaycana bu ölkələrdən quş məhsullarının idxalına müvəqqəti məhdudiyyət qoyulub
17:21 / 07-06-2023
Bolqarıstanda 4,7 bal gücündə zəlzələ baş verib
17:20 / 07-06-2023
Macarıstanın müdafiə naziri Bakıda hərbi hissəsində olub
17:16 / 07-06-2023
Əli Əsədov Rusiyada işgüzar səfərdədir
17:11 / 07-06-2023
Modul tipli beton bomba sığınacaqları istehsal olunur
16:58 / 07-06-2023
Sərdar Cəlaloğlu: “İranda müayinə və müalicə...”
16:50 / 07-06-2023
"Qalatasaray" baş məşqçinin müqavilə müddətini uzadıb - Foto
16:48 / 07-06-2023
Səfir: “Gürcüstan Avropa İttifaqına namizəd statusu almalıdır”
16:34 / 07-06-2023
PFL prezidenti: "Superkuboku keçirməmək qərarına gəldik"
16:29 / 07-06-2023
Ukraynalı diversantlar terror aktı törədib, zərərçəkənlər var
16:11 / 07-06-2023
Dövlət orqanlarında vəzifələrin siyahısı genişləndirilib
16:08 / 07-06-2023
Vanqanın qorxulu proqnozları reallaşır?
14:59 / 07-06-2023
"Sumqayıt" klubu yeni qapıçı ilə anlaşıb
14:41 / 07-06-2023
Prezident ştatdankənar konsul haqqında əsasnaməyə dəyişiklik edib
14:36 / 07-06-2023
Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin vəzifələri artırılıb
14:23 / 07-06-2023
ABŞ Azərbaycan vətəndaşları üçün viza rüsumunu artırıb
13:41 / 07-06-2023
Azərbaycanlılara aid qəbir daşları ermənilərin yaşadığı evdə aşkar edilib - Fotolar
13:22 / 07-06-2023
İran Azərbaycanda mühasirəni necə yarmaq istəyir?
13:10 / 07-06-2023
Ukrayna müdafiəçiləri cinahlarda irəliləyir
12:59 / 07-06-2023
ABŞ: “Rusların məqsədi Ukrayna Baş Qərargahının bəzi planlarını pozmaq olub”
12:58 / 07-06-2023
Sabah yağış yağacaq
12:37 / 07-06-2023
Boradigahda internet problemi: sakinlər nazirə müraciət edib
10:03 / 03-06-2023
Azərbaycanın bərpa olunan enerji potensialı müzakirə edilib - Foto
09:48 / 03-06-2023
Beynəlxalq Olimpiya Komitəsinin rəhbəri Bakıya gəlib
15:40 / 03-06-2023
Məcburi köçkünlərə Bakıda verilən evlər alınacaq?
09:39 / 03-06-2023
Hindistandakı qatar qəzasında 288 nəfər ölüb
10:59 / 03-06-2023
Deputatlar daha 14 qanuna dəyişiklik edəcək
00:21 / 04-06-2023
Ərdoğan yeni nazirlərin adını açıqlayıb - Siyahı
18:28 / 03-06-2023
İlham Əliyev və xanımı Türkiyədə səfərdədir - (Yenilənib)
18:02 / 03-06-2023
İlham İsmayıl: “Əsas hədəfimiz Qarabağ olmalıdır, sülh müqaviləsi yox” - Müsahibə
12:42 / 05-06-2023
Türkiyə hökumətinin əsas hədəfi "fiskal intizam” olacaq
12:39 / 04-06-2023
Müğənninin 120 min manatdan çox pulunu qaytarmırlar
13:02 / 03-06-2023
İran Azərbaycan vətəndaşlarını şərləyir
Azərbaycan səhnəsində qürbət arxetipi - Kənan Hacı yazır
Tarix: 20-05-2023 08:32 | Bölmə: Kənan HACI
Kənan HACI
“Qürbətdən gələn məktublar” tamaşası üzərinə qeydlər
Bu günlərdə Azərbaycan Akademik Milli Dram Teatrında Həsən Həsənovun “Qürbətdən gələn məktublar” tamaşası nümayiş olundu. Tamaşanın quruluşçu rejissoru Xalq artisti Mərahim Fərzəlibəyovdur. Qürbət mövzusu bu əsərdə Azərbaycan maarifçilik hərəkatının öncülü, dramaturgiyamızın əsasını qoymuş Mirzə Fətəli Axundzadənin və oğlu Rəşidin həyatı fonunda təqdim edilir. Bu tarixi şəxsiyyətlərin həyatı hamımıza məlumdur.
Bilirik ki, Mirzə Fətəlinin oğlu Rəşid bəy yol mühəndisi idi. Sankt-Peterburqda təhsil almışdı, Belçikaya oxumaq üçün getsə də təhsilini yarımçıq qoyub Tiflisə qayıtmışdı, atasının məsləkinə uyğun olaraq Rusiya imperiyasının məmurlarından olmuşdu.
Bilirik ki, Rəşid bəy Brüsseldə təhsil aldığı dövrdə oradan mütəmadi olaraq atasına məktublar yazırdı. Həsən müəllim pyesi məhz bu məktublar əsasında qələmə alıb. Mən bu tamaşanı ideoloji dram janrı kimi qəbul etdim. Romantik məhəbbət Rəşidin milli düşüncəsi kontekstində konfliktə cəlb olunur. Əməkdar artist Elşən Cəbrayılov bu rolun öhdəsindən uğurla gəlir. Bundan əvvəl onu Qoqolun “Müfəttiş” tamaşasında Xlestakov rolunda görmüşdüm və bu gənc aktyorun oyun tərzinə heyran olmuşdum. Bilənlər bilir, məlumatı olmayanlara xatırladaq ki, Elşən unudulmaz aktyorumuz Şahin Cəbrayılovun oğludur.
Elşən Rəşidi coşqun temperamentlə, romantik teatr poetikasının estetik prinsipləri əsasında oynayırdı. O, öz əqidə, məslək mübarizəsində kifayət qədər qətiyyətli olmağına baxmayaraq romantik duyğularını da gizlətmir. Aktyor obrazın ifası üçün seçdiyi romantik boyaları realist ifadə vasitələri ilə sintezdə təqdim edir.
Aktyor ansamblında hər ifaçı öz rolundakı ideya yükünü və məqsədi düzgün icra etməklə tamaşanın bədii konsepsiyasına və rejissorun ali məqsədinə yaradıcılıqla bütövlük verməyə səylə çalışırdılar.
Tamaşada psixoloji dramatizm qabarıq verilmişdi. Müəyyən fərqli aktyorluq üslublarına rəğmən ifaçıların hamısı obrazları daxili ehtirasla, dinamik coşqunluqla, emosional dramatizmlə oynayırdı.
Atalar və oğullar problemi Mirzə Fətəli ilə oğlundan da yan keçməyib. Lakin bu konflikt dərinləşməyib. Rəşid bəy atasının maarifçilik missiyasını dərindən dərk edirdi və təbii olaraq gənclikdən doğan radikalizmlə bəzən atasının fikrləriylə razılaşmırdı. Həzrət Əlinin məşhur bir deyimi var: “Övladlarından daha çox öz zəmanələrinə bənzəyirlər”. Rəşid bəy də öz zəmanəsinin övladı idi. Bu zaman isə olduqca ziddiyyətli idi və onun da qismətinə belə bir mürəkkəb dövr düşmüşdü.
Rəşid bəyin xaricə oxumağa getməsi səhnəsi yadımıza Mirzə Fətəli Axundzadənin “Hekayəti Müsyö Jordan həkimi-nəbatat və dərviş Məstəli şah cadükuni məşhur” komediyasında Şahbaz bəyin Parisə oxumağa getməsiylə bağlı situasiyanı salır. Tubu xanım (Xalq artisti Laləzar Mustafayeva) oğlunun xaricə getməsini istəmir. Onun burada Firəngiz (Əməkdar artist Vəfa Zeynalova) adlı sevgilisi var, onlar bir-birlərini sevirlər. Lakin Mirzə Fətəli ( Xalq artisti Əli Nur) oğlunun elm dalınca getmək istəyini təmkinlə qarşılayır.
Rəşid Brüsseldə Fransuaza adlı qızla tanış olur və aralarında eşq münasibətləri yaranır. Rəşid vətəndə qoyub gəldiyi Firəngizi də unuda bilmir. Onun mənəvi tərəddüdləri, daxili çırpıntıları Elşən Cəbrayılovun ifasında son dərəcə təbii idi.
Patrik obrazını yaradan istedadlı aktyor Elçin Əfəndi də özünəməxsus oyun plastikası nümayiş etdirir. O, tamaşadan əvvəl ayağını zədələmişdi, yeriməkdə çətinlik çəkirdi. Düşünürdük ki, bəs səhnədə necə gəzəcək? Tamaşa boyu onun ayağının zədəli olması zərrə qədər hiss olunmadı. Səhnənin cazibə qüvvəsi öz sözünü demişdi.
Xalq artisti Əli Nurun ifasında Mirzə Fətəli Axundzadəni ailə daxilində görürük. Lakin aktyor böyük dramaturqun millətin gələcək taleyi ilə bağlı narahatlığını, iztirab və intizarını mimikalarıyla, səhnə mizanlarıyla son dərəcə ustalıqla göstərə bilir, pauzadan, gərgin sükutdan yerində, məqamında istifadə edir. Əli Nur səhnədə sükutun da haqqını verir, o sükutu mənalandırır. Şübhəsiz, Əli Nur geniş diapazonlu aktyordur və bu tamaşada da Mirzə Fətəlinin yaşantılarını öz içindən keçirərək, özününküləşdirərək tamaşaçıya təqdim edir.
Böyük dramaturqun son nəfəsində oğluna dedikləri də tamaşaçını son dərəcə mütəəssir edir. “Mən islama deyil, cəhalətə, xurafata qarşı mübarizə aparmışam, oğul”. Və kəlmeyi-şəhadətini deyərək canını tapşırır. Mirzə Fətəlinin xalqın taleyində oynadığı rol bu tamaşada öz əksini tapır.
Kəlağayı da tamaşada son dərəcə uğurlu tapıntıdır və milli element olaraq Rəşid bəyin nə qədər vətənə, milli gələnəklərə bağlı olduğunu simvolizə edir.
Rejissor Axundzadənin xurafatla mübarizəsinin məqsəd aydınlığını aktyor ansamblının ümumi oyun prinsipində tam dolğunluğu ilə realizə edə bilib. İdeya qabartmaları Nəcəfin, Rəşidin, Axundzadənin replikalarında özünü büruzə verir. Nəticədə dərin məna yükü daşıyan forma-kompozisiya alınıb.
Qürbət arxetipi Mirzə Fətəlinin və Rəşid bəyin xarakterini açmaq, tamaşanın mahiyyətini anlamaq baxımından son dərəcə mühüm əhəmiyyət daşıyır. Bir sözlə, “Qürbətdən gələn məktublar” Azərbaycan Milli teatrının ən yaddaqalan tarixi tamaşalarından biridir.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 20-05-2023 08:32 | Bölmə: Kənan HACI
Kənan HACI
“Qürbətdən gələn məktublar” tamaşası üzərinə qeydlər
Bu günlərdə Azərbaycan Akademik Milli Dram Teatrında Həsən Həsənovun “Qürbətdən gələn məktublar” tamaşası nümayiş olundu. Tamaşanın quruluşçu rejissoru Xalq artisti Mərahim Fərzəlibəyovdur. Qürbət mövzusu bu əsərdə Azərbaycan maarifçilik hərəkatının öncülü, dramaturgiyamızın əsasını qoymuş Mirzə Fətəli Axundzadənin və oğlu Rəşidin həyatı fonunda təqdim edilir. Bu tarixi şəxsiyyətlərin həyatı hamımıza məlumdur.
Bilirik ki, Mirzə Fətəlinin oğlu Rəşid bəy yol mühəndisi idi. Sankt-Peterburqda təhsil almışdı, Belçikaya oxumaq üçün getsə də təhsilini yarımçıq qoyub Tiflisə qayıtmışdı, atasının məsləkinə uyğun olaraq Rusiya imperiyasının məmurlarından olmuşdu.
Bilirik ki, Rəşid bəy Brüsseldə təhsil aldığı dövrdə oradan mütəmadi olaraq atasına məktublar yazırdı. Həsən müəllim pyesi məhz bu məktublar əsasında qələmə alıb. Mən bu tamaşanı ideoloji dram janrı kimi qəbul etdim. Romantik məhəbbət Rəşidin milli düşüncəsi kontekstində konfliktə cəlb olunur. Əməkdar artist Elşən Cəbrayılov bu rolun öhdəsindən uğurla gəlir. Bundan əvvəl onu Qoqolun “Müfəttiş” tamaşasında Xlestakov rolunda görmüşdüm və bu gənc aktyorun oyun tərzinə heyran olmuşdum. Bilənlər bilir, məlumatı olmayanlara xatırladaq ki, Elşən unudulmaz aktyorumuz Şahin Cəbrayılovun oğludur.
Elşən Rəşidi coşqun temperamentlə, romantik teatr poetikasının estetik prinsipləri əsasında oynayırdı. O, öz əqidə, məslək mübarizəsində kifayət qədər qətiyyətli olmağına baxmayaraq romantik duyğularını da gizlətmir. Aktyor obrazın ifası üçün seçdiyi romantik boyaları realist ifadə vasitələri ilə sintezdə təqdim edir.
Aktyor ansamblında hər ifaçı öz rolundakı ideya yükünü və məqsədi düzgün icra etməklə tamaşanın bədii konsepsiyasına və rejissorun ali məqsədinə yaradıcılıqla bütövlük verməyə səylə çalışırdılar.
Tamaşada psixoloji dramatizm qabarıq verilmişdi. Müəyyən fərqli aktyorluq üslublarına rəğmən ifaçıların hamısı obrazları daxili ehtirasla, dinamik coşqunluqla, emosional dramatizmlə oynayırdı.
Atalar və oğullar problemi Mirzə Fətəli ilə oğlundan da yan keçməyib. Lakin bu konflikt dərinləşməyib. Rəşid bəy atasının maarifçilik missiyasını dərindən dərk edirdi və təbii olaraq gənclikdən doğan radikalizmlə bəzən atasının fikrləriylə razılaşmırdı. Həzrət Əlinin məşhur bir deyimi var: “Övladlarından daha çox öz zəmanələrinə bənzəyirlər”. Rəşid bəy də öz zəmanəsinin övladı idi. Bu zaman isə olduqca ziddiyyətli idi və onun da qismətinə belə bir mürəkkəb dövr düşmüşdü.
Rəşid bəyin xaricə oxumağa getməsi səhnəsi yadımıza Mirzə Fətəli Axundzadənin “Hekayəti Müsyö Jordan həkimi-nəbatat və dərviş Məstəli şah cadükuni məşhur” komediyasında Şahbaz bəyin Parisə oxumağa getməsiylə bağlı situasiyanı salır. Tubu xanım (Xalq artisti Laləzar Mustafayeva) oğlunun xaricə getməsini istəmir. Onun burada Firəngiz (Əməkdar artist Vəfa Zeynalova) adlı sevgilisi var, onlar bir-birlərini sevirlər. Lakin Mirzə Fətəli ( Xalq artisti Əli Nur) oğlunun elm dalınca getmək istəyini təmkinlə qarşılayır.
Rəşid Brüsseldə Fransuaza adlı qızla tanış olur və aralarında eşq münasibətləri yaranır. Rəşid vətəndə qoyub gəldiyi Firəngizi də unuda bilmir. Onun mənəvi tərəddüdləri, daxili çırpıntıları Elşən Cəbrayılovun ifasında son dərəcə təbii idi.
Patrik obrazını yaradan istedadlı aktyor Elçin Əfəndi də özünəməxsus oyun plastikası nümayiş etdirir. O, tamaşadan əvvəl ayağını zədələmişdi, yeriməkdə çətinlik çəkirdi. Düşünürdük ki, bəs səhnədə necə gəzəcək? Tamaşa boyu onun ayağının zədəli olması zərrə qədər hiss olunmadı. Səhnənin cazibə qüvvəsi öz sözünü demişdi.
Xalq artisti Əli Nurun ifasında Mirzə Fətəli Axundzadəni ailə daxilində görürük. Lakin aktyor böyük dramaturqun millətin gələcək taleyi ilə bağlı narahatlığını, iztirab və intizarını mimikalarıyla, səhnə mizanlarıyla son dərəcə ustalıqla göstərə bilir, pauzadan, gərgin sükutdan yerində, məqamında istifadə edir. Əli Nur səhnədə sükutun da haqqını verir, o sükutu mənalandırır. Şübhəsiz, Əli Nur geniş diapazonlu aktyordur və bu tamaşada da Mirzə Fətəlinin yaşantılarını öz içindən keçirərək, özününküləşdirərək tamaşaçıya təqdim edir.
Böyük dramaturqun son nəfəsində oğluna dedikləri də tamaşaçını son dərəcə mütəəssir edir. “Mən islama deyil, cəhalətə, xurafata qarşı mübarizə aparmışam, oğul”. Və kəlmeyi-şəhadətini deyərək canını tapşırır. Mirzə Fətəlinin xalqın taleyində oynadığı rol bu tamaşada öz əksini tapır.
Kəlağayı da tamaşada son dərəcə uğurlu tapıntıdır və milli element olaraq Rəşid bəyin nə qədər vətənə, milli gələnəklərə bağlı olduğunu simvolizə edir.
Rejissor Axundzadənin xurafatla mübarizəsinin məqsəd aydınlığını aktyor ansamblının ümumi oyun prinsipində tam dolğunluğu ilə realizə edə bilib. İdeya qabartmaları Nəcəfin, Rəşidin, Axundzadənin replikalarında özünü büruzə verir. Nəticədə dərin məna yükü daşıyan forma-kompozisiya alınıb.
Qürbət arxetipi Mirzə Fətəlinin və Rəşid bəyin xarakterini açmaq, tamaşanın mahiyyətini anlamaq baxımından son dərəcə mühüm əhəmiyyət daşıyır. Bir sözlə, “Qürbətdən gələn məktublar” Azərbaycan Milli teatrının ən yaddaqalan tarixi tamaşalarından biridir.
Müəllifin bütün yazıları - Kənan HACI
Bölməyə aid digər xəbərlər
9-03-2023, 16:34
Kənan HACI - Əzizə Cəfərzadənin oxuculara tanış olmayan romanı - “Qobustan çökəklərində”
26-12-2022, 17:30
Kənan HACI - Azərbaycanın dünya ədəbiyyatındakı boş qalmış yeri - Kənan Hacı yazır
15-08-2022, 17:31
“Hamı yoldan yarısın...” - Kənan Hacı yazır
4-07-2022, 12:08
Yazıçının son əsəri - “Eşq sultanı” - Kənan Hacı yazır
31-01-2022, 10:43
Epifaniya və ya “Omikron” mövsümü - Kənan Hacı yazır
3-04-2020, 17:50
Kənan HACI - Virussuz dünya və ya Hararinin görə bilmədiyi fəlakət - Kənan Hacı yazır
Pərviz Həsənov deyir ki, kinoteatrlar şəbəkəsi yoxdursa və yaxud onların sayı yetərli deyilsə, istehsal olunan filmi harada göstərəcəksən, onun prokatını necə təşkil edəcəksən?
Siyasi strateq deyir ki, “Vaqner” qrupunun rəhbəri Burkina-Fasoda, Sudanda və Malidə dövlət çevrilişləri edib və onun hakimiyyəti ələ keçirmək təcrübəsi var
BAXCP sədri: “Qərbin ermənipərəst mövqeyinin dəyişəcəyini gözləmirəm. Qərb Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanıdığını deyəcək, amma Qarabağda yaşayan ermənilərə beynəlxalq təminat altında status istəyəcək”
Rusiyalı siyasətçi İqor Yakovenko deyir ki, Qərb Rusiya Federasiyasının dağılmasında maraqlı deyil
