21:36 / 26-04-2024
Prezident İlham Əliyevin Almaniyaya işgüzar səfəri başa çatıb - Fotolar
20:58 / 26-04-2024
İlham Əliyevlə Olaf Şolts birgə mətbuat konfransı keçiriblər
20:46 / 26-04-2024
Azərbaycan və Almaniya prezidentləri görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
19:35 / 26-04-2024
43 pişiyi ac-susuz saxlayan şəxsi həbs ediblər
19:06 / 26-04-2024
Rusların hücum etmək istədiyi iki xəstəxana təcili boşaldılır
18:43 / 26-04-2024
Türk dövlətləri parlamentlərinin komitə sədrləri Xankəndi və Şuşaya səfər ediblər - (Yenilənib) - Foto
18:41 / 26-04-2024
İsveç Latviyaya qoşun və zirehli texnika göndərir
18:36 / 26-04-2024
Blinken Pekində Çini hədələyib
18:20 / 26-04-2024
20-yə yaxın məhbus həbsxanadan qaçmağa cəhd edib - Foto
18:15 / 26-04-2024
Azərbaycanla Ermənistan arasında sərhəddə koordinatlar dəqiqləşdirilir
18:08 / 26-04-2024
Erməni deputatlar saxlanılıb
17:58 / 26-04-2024
Ermənistan XİN: "Azərbaycandan sülh sazişinə dair təkliflər almışıq"
17:39 / 26-04-2024
"Beşiktaş" daha bir futbolçu ilə müqaviləni yeniləyib
17:30 / 26-04-2024
İlham Əliyev Almaniyada tədbirə qatılıb - (Yenilənib) - Fotolar
17:23 / 26-04-2024
Prezident İlham Əliyev BƏƏ-nin sənaye və qabaqcıl texnologiyalar naziri ilə görüşüb
17:15 / 26-04-2024
Quba-Xaçmaz Regional filialına müdir təyinatı olub
16:58 / 26-04-2024
“Krokus”dakı terror aktına görə daha bir şübhəli saxlanılıb
16:56 / 26-04-2024
Prezident İlham Əliyev Almaniya XİN rəhbəri ilə görüşüb - Foto
16:11 / 26-04-2024
Azərbaycanda partiya rəhbəri həbs edilib
16:05 / 26-04-2024
Əli Əsədov daha bir qərar imzalayıb
15:52 / 26-04-2024
Qəzzada daha 51 dinc sakin həlak olub
15:46 / 26-04-2024
Avtomobil şirkəti daha bir yeniliyə imza atıb - Fotolar
15:33 / 26-04-2024
Keçmiş rektor son söz üçün məhkəmədən yenə vaxt istəyib
15:14 / 26-04-2024
Azərbaycan prezidenti Almaniya kansleri ilə görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
14:06 / 26-04-2024
Rusiyanın yeni silahı ABŞ-a məxsus peykləri vura biləcək
13:54 / 26-04-2024
"Qarabağ" klubu cərimələnib
13:28 / 26-04-2024
Naxçıvan Nazirlər Kabinetinə Aparat rəhbəri təyin edilib
13:21 / 26-04-2024
Tehran-Tel-Əviv qarşıdurmasının növbəti dayanacağı haradadır?
13:07 / 26-04-2024
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
18:56 / 22-04-2024
Azərbaycan və Rusiya prezidentlərinin təkbətək görüşü olub - (Yenilənib) - Fotolar
00:11 / 23-04-2024
Sağlam və uzun ömür yaşamağın 10 asan yolu var - Siyahı
09:53 / 22-04-2024
Ümid nəğməsi - Etibar Cəbrayıloğlu yazır
13:54 / 22-04-2024
Füzuli şəhərinə növbəti köç olub - (Yenilənib)
14:10 / 23-04-2024
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb - (Yenilənib)
16:10 / 22-04-2024
Ölkələr sürətlə silahlanır - Ümumi hərbi xərclər 2,4 trilyon dolları keçib
16:58 / 23-04-2024
İlham Əliyev “COP29 və Azərbaycan üçün Yaşıl Baxış” beynəlxalq forumda iştirak edir - (Yenilənib)
14:03 / 24-04-2024
Professor Nəsib Quliyev özünü güllələyib
00:05 / 23-04-2024
Abramoviç yeni futbol klubunu Avropanın ən yaxşısı edəcək
00:02 / 23-04-2024
Məşhur boksçu Mayk Tayson şirkətin səfiri olub
17:30 / 26-04-2024
İlham Əliyev Almaniyada tədbirə qatılıb - (Yenilənib) - Fotolar
00:45 / 22-04-2024
Türkiyədə yenə zəlzələ olub
“Qaçaq Mozu”da Yezidin mərhəməti - Kənan Hacı yazır
Tarix: 06-02-2023 10:38 | Bölmə: Kənan HACI
Kənan Hacı
Nurəddin Ədiloğlunun yubileyi əsnasında bir roman ətrafında gəzişmələr
Azərbaycan ədəbi dilinin şəhd-şirəsindən, leksik imkanlarından ustalıqla istifadə edən yazıçılarımızın sayı çox azdır. Bu gün az qala, hər kəs bədii mətn yazır, amma heç də hamı öz doğma dilimizin incəliklərini, məna çalarlarını bilmir. Ədəbiyyat hər şeydən öncə dil hadisəsidir, süjet xətti, struktur, fabula, bütün bunlar dilin bazası əsasında yaranır. Azərbaycan dilində ustalıqla qələm işlədən yazıçılarımızdan biri də Nurəddin Ədiloğludur. Onun üslubu, təhkiyə tərzi, dilin məna çalarlarından ustalıqla istifadə etməsi məmnunluq doğurur. Məhsuldar yaradıcılığı ilə daim ədəbiyyatımızın, ədəbi prosesin ön sıralarında addımlayan yazıçı yorulmadan, usanmadan müxtəlif janrlarda yazıb-yaradır.
Mən iki mininci illərin əvvəllərindən onun hekayələrini, povest və romanlarını oxuyuram. Ədəbiyyatımızda hadisəyə çevrilmiş “Azərnur” romanı haqqında ayrıca yazı yazmışam, bir kitabının redaktoru olmuşam. “Humanitar” qəzetində onunla birlikdə çalışmışıq. Bizi mərhum şairimiz Məmməd Kazım tanış etmişdi və mənə demişdi ki, “Nurəddinlə dostluq et, o, çox dəyərli adamdır, yaxşı dostdur”. İyirmi ildən çoxdur ki, dostluq edirik və mən onun yazıçılığından əlavə yüksək insani keyfiyyətlərini zaman-zaman kəşf etmişəm. Nurəddin müəllim dərdə şərik olmağı, səmimiyyəti ilə insanın qəlbinə nüfuz etməyi bacarır. Hay-küylü, özünəməxsus zarafatları ilə, ürəkdən gələn şaqraq gülüşü ilə ətrafda müsbət aura yarada bilir. Bu optimizm onun yaradıcılığına da hakimdir.
Nurəddin Ədiloğlu indiyə qədər “Azərnur”, “Bakı açıq şəhərdir”, “Qara sarmaşıq”, “Taxt və tabut” romanlarını yazıb. Lap bu yaxınlarda çapdan çıxan “Qaçaq Mozu” romanı mövzu və mündəricə baxımından tariximizin son dərəcə mürəkkəb dövrünü əhatə edir. Roman içində roman kimi qələmə alınan bu əsər XX əsrin 20-30-cu illərində Masallıda və ətraf bölgələrdə yaşayan insanların keşməkeşli həyatından bəhs edir. Əsəri oxuduqca düşündüm ki, o dövrdə Azərbaycanın bütün bölgələrində eyni proseslər baş verib; məscidlər dağıdılıb, tövləyə, taxıl anbarına çevrilib, din xadimləri güllələnib, sürgün olunub, günahsız insanlar repressiyaya məruz qalıb. Qaçaq Mozu kimi haqq-ədalət qoruyucuları zavallı, köməksiz insanları Allahsız, dinsiz-imansız şeytanlardan qoruyub. 37-ci il repressiyası sanki zamanın burxulma nöqtəsidir, zaman sanki o illərdə büdrəyir, Şeyx İbrahimə atılan böhtanlar, mal-mülkünün əlindən alınması, bolşeviklərin ağalığı dövrü zamanın gedişatını zorla başqa məcraya yönəldir.
Ölkəni fəlakətlər bürüyür, Şər taxta çıxır, hökmranlıq edir. Bolşeviklər qaçaqlara himayədarlıq edənləri tutub dama basır, ev-eşiklərini yandırıb külünü göyə sovururdular. NKVD cəlladları xalqın qanına susayır, əksəriyyəti də erməni... “İtəmən” ləqəbli çolaq Aşotun törətdiyi əməllər saysız-hesabsız ailələri başsız qoyur. “Yeni həyat” qəzetinin əməkdaşı Məmmədağa Sultanın qəzetdə çap olunan “İtəmən” yazısı xain Aşotun yuxusuna haram qatır, amma gənc jurnalistlə döş-döşə gəlməkdən çəkinir. Məmmədağa Sultan görkəmli alim, ədəbiyyatşünas Məmmədağa Sultanovun prototipidir. Bu, həmin Məmmədağa Sultanovdur ki, farsdilli ədəbiyyatın böyük bir qismini ana dilimizə tərcümə edərək klassik ədəbiyyatımıza misilsiz xidmətlər göstərdi. Uzun illər Əlyazmalar Fondunun direktoru kimi qiymətli əlyazmalarımızı göz bəbəyi kimi qoruyub yeni nəsilə ötürdü. Qaniçən Aşotla üz-üzə gəlmək hər oğulun hünəri deyildi, amma o zaman gənc olan Məmmədağa “İtəmən” yazısı ilə bu xaini ifşa etmişdi.
Romanda bir sıra tarixi şəxsiyyətlərin parlaq obrazı yaradılıb ki, bu da oxucunun yaddaşını həm informativ baxımdan təzələyir, həm də bu insanları bədii əsərin qəhrəmanı kimi fərqli rakursdan görə bilirik. Aşotun Həmzəoğlunun kürəyinə xəncər saplaması cəzası qalmır. Qaçaq Mozu gülləni Aşotun alnından vurur və Həmzəoğlunun intiqamını alır. Şeyx İbrahim arvadıyla birgə sürgünə yollanarkən aman-zaman oğlu İzzəti Qaçaq Mozuya əmanət etmişdi. Ölütəpənin ətəyində baş verən atışmada İzzət təsadüf nəticəsində sağ qalır, onun həyatını Qurdbasar xilas edir. Kəskin süjet xətti, çevik təhkiyə, hadisələrin bir-birini əvəz etməsi əsərdəki dinamizmi şərtləndirir.
Əsərdə Təbriz, Ənnağı kişi, Dəmirçi Çıraq kimi yüksək insani keyfiyyətlərə malik obrazlar da yadda qalır. Romanın ikinci adı “Yezid İzzət”dir. İzzət Şeyx İbrahimin yeganə yadigarıdır, Qaçaq Mozunun dəstəsindən ayrılandan sonra dərzilik sənətinə yiyələnir, müharibəyə gedib qayıdır, sevdiyi qızı ona vermirlər. Uşaqlıq dostu Mədətin xainliyi nəticəsində bu sevda baş tutmur və İzzətin sevgilisi Sona özünə qəsd edir. Şəbih tamaşalarında bircə dəfə Yezid rolunu oynasa da su deyib inləyən uşaqlara su paylamağıyla adının qarşısına Yezid ayaması qoşulur. Yezid İzzət Azərbaycan nəsrinin ən maraqlı, ən unikal obrazlarındandır. Çox güman ki, ədəbi tənqid bu əsərlə bağlı öz sözünü deyəcək. Qaçaq Mozu ilə Yezid İzzətin paralel şəkildə izlənilən ömür tarixçəsi internetkstual mətnin yaranmasıyla nəticələnir.
Arabir yazıçı hadisələrə ara verib təsvirlərə keçir ki, burda öz ustalığını göstərir:
“Qorabişirən ayın ortaları idi. Yay günəşi meşənin haylı-küylü, könül oxşayan gözəlliklərinə sarımtıl-qızılı rəng qatmışdı. Təndir həniritsinə bənzər istilər budaqlarda yarpaqları, talalarda ot-ələfi qovururdu. Çılpaqlaşan ağacların görkəmindən nigarançılıq yağırdı. Həzin meh saralıb qızarmış yarpaqlara asta-asta tumar çəkdikcə kövrəkləşən, bir-birindən kəpənək qanadlarından da zərif olanlar mehin tumarına tab gətirməyib budaqlardan yerə tökülürdü. Təkcə meşənin möcüzəsi sayılan dəmirağaclar saçına xına qoymuş təbiət gözəllərinə bənzəyirdi. Yarpaqları saralsa da, dəmir kimi budaqlarından ayrılmırdılar”.
Sizə bir maraqlı nüansı da deyim. Nurəddin Ədiloğlu zahiri görünüşü, ağırtaxta şəxsiyyəti ilə elə öz romanının qəhrəmanlarına bənzəyir, köhnə kişiləri təcəssüm etdirir. Qələminin qüdrətinə rəğmən bu nəsr pəhləvanı ədəbi cameədə mütəvazi davranmaqla əksər hallarda haqq etmədiyi laqeydliklə qarşılanır. Qələm dostumuz, bənzərsiz şair İlham Novruzoğlunun Nurəddinə həsr etdiyi şeirdə bir məqam var. Yazır ki...
Dünən, fəxrimiz, tank yazıçı,
Nurəddin Ədiloqlunun yubileyi idi.
Eh, gözəl məclis keçdi.
Amma, 32 kitabdan,
32 söz oxumayanlar da,
O qədər "Nədəndi"oynadı ki.
Nitq söylədi ki,
Ürək dolusu, boş-boş..
Nurəddin Ədiloğlunun indiyədək otuz iki kitabı nəşr olunub. Bir-birindən samballı nəsr əsərləri, bədii publisistika, dramlar, şəhidlərimizə həsr olunmuş son iki kitabı… Amma İlham qardaşımız gileyində haqlıdır, Nurəddinin dostları onun bədii yaradıcılığına dərindən bələd deyillər. Halbuki, onun əsərləri haqda akademik Nizami Cəfərov, filologiya elmləri doktoru Vaqif Yusifli, professor Rahid Ulusel, görkəmli ədəbiyyatşünas alimimiz, professor Nizaməddin Şəmsizadə və digər nüfuzlu qələm sahibləri yazılar yazıblar. Onu müasir Azərbaycan nəsrinin ustad yazıçısı mərtəbəsində görüblər. “Azərnur”, “Qara sarmaşıq”, “Taxt və tabut” və sonuncu “Qaçaq Mozu” romanları da bədii vüsəti, yüksək sənətkarlığı baxımından peşəkar yazıçı qələminin məhsuludur.
“Qaçaq Mozu”nun süjet xəttini tam açıqlamaq niyyətində deyiləm. Bu yazı Nurəddin Ədiloğlunun 65 yaşı (bu rəqəm məni təəccüb və heyrətə gətirir, çünki Nurəddin bəyin vizual görkəmi bu rəqəmlə heç uyğun gəlmir, maşallah olsun!) təriqilə yazılsa da, mən əsas diqqəti onun sonuncu romanı “Qaçaq Mozu”ya yönəltmək istədim. Yeniyetmə vaxtlarımda Cəlal Bərgüşadın “Bozatın belində”, Fərman Eyvazlının “Qaçaq Kərəm” romanlarını necə coşqun həvəslə oxumuşdumsa, “Qaçaq Mozu” da mənə eyni zövqü yaşatdı. Qaçaqlar haqqında bədii əsər yazmaq o qədər də asan deyil. Tarixilik, xüsusi təhkiyə tərzi, dövrün, zamanın mənzərəsini yaratmaq bacarığı bu qəbil romanların vacib komponentlərindəndir. Nurəddin Ədiloğlu usta qələmiylə bizi bir əsr geriyə apara bilir.
Xülasə, əziz qələm dostumu yeni kitabı və yeni yaşı münasibətilə təbrik edirəm! Düşünürəm ki, o, bundan sonra eyni gənclik şövqü ilə yazıb-yaradacaq, ədəbiyyatımızı qiymətli əsərləriylə zənginləşdirəcək.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 06-02-2023 10:38 | Bölmə: Kənan HACI
Kənan Hacı
Nurəddin Ədiloğlunun yubileyi əsnasında bir roman ətrafında gəzişmələr
Azərbaycan ədəbi dilinin şəhd-şirəsindən, leksik imkanlarından ustalıqla istifadə edən yazıçılarımızın sayı çox azdır. Bu gün az qala, hər kəs bədii mətn yazır, amma heç də hamı öz doğma dilimizin incəliklərini, məna çalarlarını bilmir. Ədəbiyyat hər şeydən öncə dil hadisəsidir, süjet xətti, struktur, fabula, bütün bunlar dilin bazası əsasında yaranır. Azərbaycan dilində ustalıqla qələm işlədən yazıçılarımızdan biri də Nurəddin Ədiloğludur. Onun üslubu, təhkiyə tərzi, dilin məna çalarlarından ustalıqla istifadə etməsi məmnunluq doğurur. Məhsuldar yaradıcılığı ilə daim ədəbiyyatımızın, ədəbi prosesin ön sıralarında addımlayan yazıçı yorulmadan, usanmadan müxtəlif janrlarda yazıb-yaradır.
Mən iki mininci illərin əvvəllərindən onun hekayələrini, povest və romanlarını oxuyuram. Ədəbiyyatımızda hadisəyə çevrilmiş “Azərnur” romanı haqqında ayrıca yazı yazmışam, bir kitabının redaktoru olmuşam. “Humanitar” qəzetində onunla birlikdə çalışmışıq. Bizi mərhum şairimiz Məmməd Kazım tanış etmişdi və mənə demişdi ki, “Nurəddinlə dostluq et, o, çox dəyərli adamdır, yaxşı dostdur”. İyirmi ildən çoxdur ki, dostluq edirik və mən onun yazıçılığından əlavə yüksək insani keyfiyyətlərini zaman-zaman kəşf etmişəm. Nurəddin müəllim dərdə şərik olmağı, səmimiyyəti ilə insanın qəlbinə nüfuz etməyi bacarır. Hay-küylü, özünəməxsus zarafatları ilə, ürəkdən gələn şaqraq gülüşü ilə ətrafda müsbət aura yarada bilir. Bu optimizm onun yaradıcılığına da hakimdir.
Nurəddin Ədiloğlu indiyə qədər “Azərnur”, “Bakı açıq şəhərdir”, “Qara sarmaşıq”, “Taxt və tabut” romanlarını yazıb. Lap bu yaxınlarda çapdan çıxan “Qaçaq Mozu” romanı mövzu və mündəricə baxımından tariximizin son dərəcə mürəkkəb dövrünü əhatə edir. Roman içində roman kimi qələmə alınan bu əsər XX əsrin 20-30-cu illərində Masallıda və ətraf bölgələrdə yaşayan insanların keşməkeşli həyatından bəhs edir. Əsəri oxuduqca düşündüm ki, o dövrdə Azərbaycanın bütün bölgələrində eyni proseslər baş verib; məscidlər dağıdılıb, tövləyə, taxıl anbarına çevrilib, din xadimləri güllələnib, sürgün olunub, günahsız insanlar repressiyaya məruz qalıb. Qaçaq Mozu kimi haqq-ədalət qoruyucuları zavallı, köməksiz insanları Allahsız, dinsiz-imansız şeytanlardan qoruyub. 37-ci il repressiyası sanki zamanın burxulma nöqtəsidir, zaman sanki o illərdə büdrəyir, Şeyx İbrahimə atılan böhtanlar, mal-mülkünün əlindən alınması, bolşeviklərin ağalığı dövrü zamanın gedişatını zorla başqa məcraya yönəldir.
Ölkəni fəlakətlər bürüyür, Şər taxta çıxır, hökmranlıq edir. Bolşeviklər qaçaqlara himayədarlıq edənləri tutub dama basır, ev-eşiklərini yandırıb külünü göyə sovururdular. NKVD cəlladları xalqın qanına susayır, əksəriyyəti də erməni... “İtəmən” ləqəbli çolaq Aşotun törətdiyi əməllər saysız-hesabsız ailələri başsız qoyur. “Yeni həyat” qəzetinin əməkdaşı Məmmədağa Sultanın qəzetdə çap olunan “İtəmən” yazısı xain Aşotun yuxusuna haram qatır, amma gənc jurnalistlə döş-döşə gəlməkdən çəkinir. Məmmədağa Sultan görkəmli alim, ədəbiyyatşünas Məmmədağa Sultanovun prototipidir. Bu, həmin Məmmədağa Sultanovdur ki, farsdilli ədəbiyyatın böyük bir qismini ana dilimizə tərcümə edərək klassik ədəbiyyatımıza misilsiz xidmətlər göstərdi. Uzun illər Əlyazmalar Fondunun direktoru kimi qiymətli əlyazmalarımızı göz bəbəyi kimi qoruyub yeni nəsilə ötürdü. Qaniçən Aşotla üz-üzə gəlmək hər oğulun hünəri deyildi, amma o zaman gənc olan Məmmədağa “İtəmən” yazısı ilə bu xaini ifşa etmişdi.
Romanda bir sıra tarixi şəxsiyyətlərin parlaq obrazı yaradılıb ki, bu da oxucunun yaddaşını həm informativ baxımdan təzələyir, həm də bu insanları bədii əsərin qəhrəmanı kimi fərqli rakursdan görə bilirik. Aşotun Həmzəoğlunun kürəyinə xəncər saplaması cəzası qalmır. Qaçaq Mozu gülləni Aşotun alnından vurur və Həmzəoğlunun intiqamını alır. Şeyx İbrahim arvadıyla birgə sürgünə yollanarkən aman-zaman oğlu İzzəti Qaçaq Mozuya əmanət etmişdi. Ölütəpənin ətəyində baş verən atışmada İzzət təsadüf nəticəsində sağ qalır, onun həyatını Qurdbasar xilas edir. Kəskin süjet xətti, çevik təhkiyə, hadisələrin bir-birini əvəz etməsi əsərdəki dinamizmi şərtləndirir.
Əsərdə Təbriz, Ənnağı kişi, Dəmirçi Çıraq kimi yüksək insani keyfiyyətlərə malik obrazlar da yadda qalır. Romanın ikinci adı “Yezid İzzət”dir. İzzət Şeyx İbrahimin yeganə yadigarıdır, Qaçaq Mozunun dəstəsindən ayrılandan sonra dərzilik sənətinə yiyələnir, müharibəyə gedib qayıdır, sevdiyi qızı ona vermirlər. Uşaqlıq dostu Mədətin xainliyi nəticəsində bu sevda baş tutmur və İzzətin sevgilisi Sona özünə qəsd edir. Şəbih tamaşalarında bircə dəfə Yezid rolunu oynasa da su deyib inləyən uşaqlara su paylamağıyla adının qarşısına Yezid ayaması qoşulur. Yezid İzzət Azərbaycan nəsrinin ən maraqlı, ən unikal obrazlarındandır. Çox güman ki, ədəbi tənqid bu əsərlə bağlı öz sözünü deyəcək. Qaçaq Mozu ilə Yezid İzzətin paralel şəkildə izlənilən ömür tarixçəsi internetkstual mətnin yaranmasıyla nəticələnir.
Arabir yazıçı hadisələrə ara verib təsvirlərə keçir ki, burda öz ustalığını göstərir:
“Qorabişirən ayın ortaları idi. Yay günəşi meşənin haylı-küylü, könül oxşayan gözəlliklərinə sarımtıl-qızılı rəng qatmışdı. Təndir həniritsinə bənzər istilər budaqlarda yarpaqları, talalarda ot-ələfi qovururdu. Çılpaqlaşan ağacların görkəmindən nigarançılıq yağırdı. Həzin meh saralıb qızarmış yarpaqlara asta-asta tumar çəkdikcə kövrəkləşən, bir-birindən kəpənək qanadlarından da zərif olanlar mehin tumarına tab gətirməyib budaqlardan yerə tökülürdü. Təkcə meşənin möcüzəsi sayılan dəmirağaclar saçına xına qoymuş təbiət gözəllərinə bənzəyirdi. Yarpaqları saralsa da, dəmir kimi budaqlarından ayrılmırdılar”.
Sizə bir maraqlı nüansı da deyim. Nurəddin Ədiloğlu zahiri görünüşü, ağırtaxta şəxsiyyəti ilə elə öz romanının qəhrəmanlarına bənzəyir, köhnə kişiləri təcəssüm etdirir. Qələminin qüdrətinə rəğmən bu nəsr pəhləvanı ədəbi cameədə mütəvazi davranmaqla əksər hallarda haqq etmədiyi laqeydliklə qarşılanır. Qələm dostumuz, bənzərsiz şair İlham Novruzoğlunun Nurəddinə həsr etdiyi şeirdə bir məqam var. Yazır ki...
Dünən, fəxrimiz, tank yazıçı,
Nurəddin Ədiloqlunun yubileyi idi.
Eh, gözəl məclis keçdi.
Amma, 32 kitabdan,
32 söz oxumayanlar da,
O qədər "Nədəndi"oynadı ki.
Nitq söylədi ki,
Ürək dolusu, boş-boş..
Nurəddin Ədiloğlunun indiyədək otuz iki kitabı nəşr olunub. Bir-birindən samballı nəsr əsərləri, bədii publisistika, dramlar, şəhidlərimizə həsr olunmuş son iki kitabı… Amma İlham qardaşımız gileyində haqlıdır, Nurəddinin dostları onun bədii yaradıcılığına dərindən bələd deyillər. Halbuki, onun əsərləri haqda akademik Nizami Cəfərov, filologiya elmləri doktoru Vaqif Yusifli, professor Rahid Ulusel, görkəmli ədəbiyyatşünas alimimiz, professor Nizaməddin Şəmsizadə və digər nüfuzlu qələm sahibləri yazılar yazıblar. Onu müasir Azərbaycan nəsrinin ustad yazıçısı mərtəbəsində görüblər. “Azərnur”, “Qara sarmaşıq”, “Taxt və tabut” və sonuncu “Qaçaq Mozu” romanları da bədii vüsəti, yüksək sənətkarlığı baxımından peşəkar yazıçı qələminin məhsuludur.
“Qaçaq Mozu”nun süjet xəttini tam açıqlamaq niyyətində deyiləm. Bu yazı Nurəddin Ədiloğlunun 65 yaşı (bu rəqəm məni təəccüb və heyrətə gətirir, çünki Nurəddin bəyin vizual görkəmi bu rəqəmlə heç uyğun gəlmir, maşallah olsun!) təriqilə yazılsa da, mən əsas diqqəti onun sonuncu romanı “Qaçaq Mozu”ya yönəltmək istədim. Yeniyetmə vaxtlarımda Cəlal Bərgüşadın “Bozatın belində”, Fərman Eyvazlının “Qaçaq Kərəm” romanlarını necə coşqun həvəslə oxumuşdumsa, “Qaçaq Mozu” da mənə eyni zövqü yaşatdı. Qaçaqlar haqqında bədii əsər yazmaq o qədər də asan deyil. Tarixilik, xüsusi təhkiyə tərzi, dövrün, zamanın mənzərəsini yaratmaq bacarığı bu qəbil romanların vacib komponentlərindəndir. Nurəddin Ədiloğlu usta qələmiylə bizi bir əsr geriyə apara bilir.
Xülasə, əziz qələm dostumu yeni kitabı və yeni yaşı münasibətilə təbrik edirəm! Düşünürəm ki, o, bundan sonra eyni gənclik şövqü ilə yazıb-yaradacaq, ədəbiyyatımızı qiymətli əsərləriylə zənginləşdirəcək.
Müəllifin bütün yazıları - Kənan HACI
Bölməyə aid digər xəbərlər
9-03-2023, 16:34
Kənan HACI - Əzizə Cəfərzadənin oxuculara tanış olmayan romanı - “Qobustan çökəklərində”
26-12-2022, 17:30
Kənan HACI - Azərbaycanın dünya ədəbiyyatındakı boş qalmış yeri - Kənan Hacı yazır
15-08-2022, 17:31
“Hamı yoldan yarısın...” - Kənan Hacı yazır
4-07-2022, 12:08
Yazıçının son əsəri - “Eşq sultanı” - Kənan Hacı yazır
31-01-2022, 10:43
Epifaniya və ya “Omikron” mövsümü - Kənan Hacı yazır
3-04-2020, 17:50
Kənan HACI - Virussuz dünya və ya Hararinin görə bilmədiyi fəlakət - Kənan Hacı yazır
Milli Qəhrəman Pəhlivan Fərzəliyevin oğlu deyir ki, 44 günlük savaşda iştirak etmək arzusu həyata keçməsə də, döyüşlərin şiddətli vaxtında atasının şəhid olduğu Xəzəz dağını ziyarət edə bilib
Şair deyir ki, nə tənqidçiləri qınayır, nə də pul verib onlara tənqid adı altında tərif yazdıranları
Əks-kəşfiyyat xidmətinin sabiq rəhbəri deyir ki, hava hücumu reallaşarsa, itkilər böyük ola bilər
Eyni tamaşada həm Dövşanı, həm də Tülkünü səsləndirən Aygül Ağayeva deyir ki, kuklaçı olmaq çox çətindir
Məhəmməd Şahməmmədli “Apatiya”nı şedevr hesab etmir və filmdə səhvlərin olduğunu deyir
