21:46 / 18-09-2025
Ceyhun Bayramov Aİ komissarı ilə müzakirə aparıb
21:18 / 18-09-2025
Bakıda onlayn qumar təşkil edənlər saxlanılıb - Video
18:23 / 18-09-2025
ABŞ istehsalı olan raket rekord qırıb
18:00 / 18-09-2025
Mourinyonun yeni klubu bəlli olub
17:52 / 18-09-2025
MEDİA-nın Müşahidə Şurasının iclası keçirilib - Fotolar
17:47 / 18-09-2025
Müğənni cinsi təcavüzdə təqsirli bilinib - Video
17:38 / 18-09-2025
Yılmaz Vural baş məşqçi təyin olunub
17:16 / 18-09-2025
Yeni film tənqidçilərdən yüksək qiymət alıb - Foto
17:08 / 18-09-2025
Oleq Bakinskinin şikayəti təmin olunmayıb
17:00 / 18-09-2025
Rusiya və Ukrayna hərbçilərin meyitlərini mübadilə edib
16:54 / 18-09-2025
Xalq artisti xəstəxanadan evə buraxılıb
16:37 / 18-09-2025
Prezident Memar Əcəminin adibəsinin ucaldılması ilə bağlı sərəncam imzalayıb
16:32 / 18-09-2025
Bakıda və rayonlarda güclü külək əsəcək - Xəbərdarlıq
16:21 / 18-09-2025
İlham Əliyev BP şirkətinin rəsmisini təltif edib
16:11 / 18-09-2025
Əkrəm Həsənov: “Qeyri-rəsmi işçilərin sayı artacaq”
15:40 / 18-09-2025
Bakıda iş yerində yıxılan qadın ölüb
15:33 / 18-09-2025
Beyləqanda ər arvadını bıçaqlayıb
15:25 / 18-09-2025
"İmişli" klubu AFFA-nın qərarından narazı qalıb
15:15 / 18-09-2025
Milli Məclisdə tələbələrin iştirakı ilə ictimai dinləmə keçiriləcək
15:04 / 18-09-2025
"Plastik cərrah"la bağlı sensasiyalı xəbər yayılıb
14:30 / 18-09-2025
Paşinyan: "İranla sərhəd körpüsünün tikintisi gündəlikdə qalır"
14:16 / 18-09-2025
Ölkəmizdə ət bahalaşıb
14:14 / 18-09-2025
Taylandla Kamboca arasında gərginlik yenidən artıb
13:42 / 18-09-2025
Bişkekdə TDT ölkələrinin hökumət başçılarının görüşü başlayıb
13:20 / 18-09-2025
Su problemi milyardlarla insanı risk altında qoyur
13:09 / 18-09-2025
Naxçıvanda kişi geyimində oğurluq edən qadın tutulub
12:57 / 18-09-2025
Zakir Həsənov Çinə gedib
12:49 / 18-09-2025
İlham Əliyev Avropa İttifaqının komissarını qəbul edib - Fotolar
12:47 / 18-09-2025
Sabah yağış yağacaq
12:36 / 18-09-2025
Azərbaycan yığması 124-cü sıraya yüksəlib
13:31 / 16-09-2025
Zülfüqarov: Xankəndidə terror törətməklə bir neçə məqsədə çatmaq istəyiblər
18:40 / 14-09-2025
İlham Əliyev Qırmızı Bazar, Hadrut qəsəbələri və Sos kəndinin sakinləri ilə görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
13:50 / 14-09-2025
İlham Əliyev Hadrut qəsəbəsində olub - (Yenilənib) - Fotolar
15:37 / 14-09-2025
İlham Əliyev Xocavəndin Qırmızı Bazar qəsəbəsində olub - Fotolar
13:02 / 15-09-2025
Qarabağda ermənilərin gizli silah anbarları var
13:17 / 14-09-2025
Prezident Füzulidə - Qaraxanbəyli kəndinin təməli qoyulub - Fotolar
15:11 / 15-09-2025
Kəlbəcərə köç karvanı gedib - (Yenilənib)
13:39 / 16-09-2025
Prezidentlər Füzulidən sonra Şuşaya gediblər - Fotolar
00:04 / 16-09-2025
Qurban Qurbanov: “Benfika” ilə oyuna yaxşı hazırlaşa bilmədik”
22:16 / 17-09-2025
Müəllimlərin sertifikatlaşdırılması prosesi başlayır
20:02 / 15-09-2025
Payız “Ulduz”u görüşünüzə gəlib - Foto
Faşizmdə ittiham olunan gəncəli general... - Fotolar
Tarix: 29-06-2020 14:32 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU
İrana səfərlərimin birində rəhmətlik dostum, polis polkovniki Akif Qorçubəyli tapşırdı ki, gör orda Sadıq xanın qohum-əqrabasını tapa bilərsənmi? Gəncədən İrana mühacirət ediblər. Mənim xanımımın simsarlarındandır. Arxiv, kitabxana qalmadı baş çəkməyəm. Tədqiqatçı dostlarımdan da xəbər aldım. Tapdıqlarımdan biri Məhəmmədsadıq xan Kopal oldu.
İran ordusunun məşhur komandanlarından biri, general-mayor Məhəmmədsadiq xan Kopal da əslən, soy-kökünə görə gəncəlidir.
Tədqiqatçı Pərviz Zare Şahmərəsi yazır:
"İran-rus müharibəsi sona çatdıqdan sonra ziyadoğlulardan bir neçə nəfər Xoya köçdülər. Deyilənə görə general-leytenant Məhəmmmədsadiq Kopal onlardan qalandır". (Pərviz Zare Şahmərəsi, Qacarlar dövründə qarabağlıların siyasət və hakimiyyətdə rolu, "Soy" dərgisi, Bakı, 2010. səh.95.)
Məhəmmədsadıq xan Kopal 1893-cü ildə Xoy şəhərində doğulub. Mirzə Məhəmməd tacirin övladıdır. İbtidai və orta təhsilini Xoy şəhərində alandan sonra İstanbula yollanıb. Orda hərbi məktəbə daxil olub, artileriyya bölməsini bitirib. İran ordusunda xidmət edib. Salare-Nizam ləqəbini daşıyırdı.
Mehdi Müctəhidinin “Məşrutiyyə dövründə Azərbaycanın görkəmli simaları” kitabında M. Kopalın tərcümeyi-halına da yer verilib. Bu kitabda qeyd olunur:
“Ordu komandanı Məhəmmədsadiq xan Kopal İran ordusunun ən ləyaqətli, əxlaqlı, şücaətli, bilikli və vətənpərvər rütbə sahiblərindən biridir. O, Xoyda doğulub, ibtidai təhsilini həmin şəhərdə başa vurub, öz tacir atası Ağa Mirzə Məhəmmədlə İstanbula gedib, orta və ali təhsilini Bosfor sahillərində tamamlayıb”. (Mehdi Müctəhidi, Recalə Azərbaycan dər əsre məşruteyyət, Təbriz, 1328, s.)
Məhəmmədsadiq xan Kopal 1911-ci ildə sultan (kapitan) rütbəsində idi.
Məhəmmədsadiq xan Kopal Əbülfət mirzə Salarüddövlənin tərəfdaşlarından idi. Salarüddövləni osmanlılar və almanlar dəstəkləyirdilər.
Məhəmmədsadiq xan Kopal 1914-cü ildə yavər (mayor) rütbəsində idi.
Məhəmmədsadiq xan Kopal Birinci Dünya müharibəsi dönəmində Kirmanşah müvəqqəti hökumətin tərkibindəki jandarm qüvvəsində xidmət edib. Sonra İstanbula yollanıb.
Məhəmmədsadiq xan Kopal 1920-ci ildə sərhəng (polkovnik) rütbəsi ilə Qacar ordusunda idi. Kürdüstanda jandarma qüvvələrinə başçılıq edirdi. Rza xanın qiyamında Tehrana gəlib, yeni hökumətin qurulmasına dəstək verdi. Yeni ordunun təşkilində iştirakçı oldu.
Məhəmmədsadiq xan Kopal 1929-cu ildə sərtib (briqadir) rütbəsinə yüksəldi. Onu şəhər polisinə rəis təyin etdilər. Bu təyinat uzun sürmədi. 1930-cu ildə onu bu vəzifədən kənarlaşdırdılar. Acığa düşüb, müxalif qüvvələrə qoşuldu. O, siyasi zəmanədaşları Əbdülhüseyn xan Teymurtaş, Firuz mirzə Nüsrətüddövlə kimi müxalifətçilərlə tutulub zindana atıldı. Rza şah siyasi rəqibləri ilə amansız rəftarı ilə tanınırdı. Amma peşiman olanları bağışlayırdı. Şah onu bağışlayıb, 1930-cu ildə Azərbaycanın əyalət ordusuna göndərdi. Əvvəlcə silah anbarında, sonra qərargahda xidmət etdi. (Aqili Baqir, Şərhi-hal rical siyasi və nizamiyi müasir İran, Tehran, 1370, III c. s. 1294)
Məhəmmədsadiq xan Kopal 1931-ci ildə Bütün İran Hərbi Hava qüvvələrinin rəisi idi.
Məhəmmədsadiq xan Kopal həmin dönəmdə Baş Qərargah rəisindən Türkiyədə hərbi attaşeliyə qədər müxtəlif vəzifələr tutub.
Məhəmmədsadiq xan Kopal 1941-ci ildə Qərbi Azərbaycanın ostandarı təyin olunub. Onu faşistlikdə ittiham edib, bir müddət həbsə atıblar. Həbsdən azad edildikdən sonra yenidən orduya qayıdıb. 1947-ci ildə general-mayor rütbəsi ilə bütün ölkənin jandarma qüvvələrinə rəhbərlik edib və daha sonra baş polis təyin olunub. Sonuncu vəzifədə yalnız bir il qaldıqdan sonra istefa verib və təqaüdə göndərilib.
O, İran ordusunda 20 il sərtib (briqadir) olaraq xidmət etmiş yeganə hərbçidir.
Məhəmmədsadıq xan Kopal 1955-ci ildə Tehranda vəfat edib. İbn Babuyə şəhərində torpağa tapşırılıb.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 29-06-2020 14:32 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU
İrana səfərlərimin birində rəhmətlik dostum, polis polkovniki Akif Qorçubəyli tapşırdı ki, gör orda Sadıq xanın qohum-əqrabasını tapa bilərsənmi? Gəncədən İrana mühacirət ediblər. Mənim xanımımın simsarlarındandır. Arxiv, kitabxana qalmadı baş çəkməyəm. Tədqiqatçı dostlarımdan da xəbər aldım. Tapdıqlarımdan biri Məhəmmədsadıq xan Kopal oldu.
İran ordusunun məşhur komandanlarından biri, general-mayor Məhəmmədsadiq xan Kopal da əslən, soy-kökünə görə gəncəlidir.
Tədqiqatçı Pərviz Zare Şahmərəsi yazır:
"İran-rus müharibəsi sona çatdıqdan sonra ziyadoğlulardan bir neçə nəfər Xoya köçdülər. Deyilənə görə general-leytenant Məhəmmmədsadiq Kopal onlardan qalandır". (Pərviz Zare Şahmərəsi, Qacarlar dövründə qarabağlıların siyasət və hakimiyyətdə rolu, "Soy" dərgisi, Bakı, 2010. səh.95.)
Məhəmmədsadıq xan Kopal 1893-cü ildə Xoy şəhərində doğulub. Mirzə Məhəmməd tacirin övladıdır. İbtidai və orta təhsilini Xoy şəhərində alandan sonra İstanbula yollanıb. Orda hərbi məktəbə daxil olub, artileriyya bölməsini bitirib. İran ordusunda xidmət edib. Salare-Nizam ləqəbini daşıyırdı.
Mehdi Müctəhidinin “Məşrutiyyə dövründə Azərbaycanın görkəmli simaları” kitabında M. Kopalın tərcümeyi-halına da yer verilib. Bu kitabda qeyd olunur:
“Ordu komandanı Məhəmmədsadiq xan Kopal İran ordusunun ən ləyaqətli, əxlaqlı, şücaətli, bilikli və vətənpərvər rütbə sahiblərindən biridir. O, Xoyda doğulub, ibtidai təhsilini həmin şəhərdə başa vurub, öz tacir atası Ağa Mirzə Məhəmmədlə İstanbula gedib, orta və ali təhsilini Bosfor sahillərində tamamlayıb”. (Mehdi Müctəhidi, Recalə Azərbaycan dər əsre məşruteyyət, Təbriz, 1328, s.)
Məhəmmədsadiq xan Kopal 1911-ci ildə sultan (kapitan) rütbəsində idi.
Məhəmmədsadiq xan Kopal Əbülfət mirzə Salarüddövlənin tərəfdaşlarından idi. Salarüddövləni osmanlılar və almanlar dəstəkləyirdilər.
Məhəmmədsadiq xan Kopal 1914-cü ildə yavər (mayor) rütbəsində idi.
Məhəmmədsadiq xan Kopal Birinci Dünya müharibəsi dönəmində Kirmanşah müvəqqəti hökumətin tərkibindəki jandarm qüvvəsində xidmət edib. Sonra İstanbula yollanıb.
Məhəmmədsadiq xan Kopal 1920-ci ildə sərhəng (polkovnik) rütbəsi ilə Qacar ordusunda idi. Kürdüstanda jandarma qüvvələrinə başçılıq edirdi. Rza xanın qiyamında Tehrana gəlib, yeni hökumətin qurulmasına dəstək verdi. Yeni ordunun təşkilində iştirakçı oldu.
Məhəmmədsadiq xan Kopal 1929-cu ildə sərtib (briqadir) rütbəsinə yüksəldi. Onu şəhər polisinə rəis təyin etdilər. Bu təyinat uzun sürmədi. 1930-cu ildə onu bu vəzifədən kənarlaşdırdılar. Acığa düşüb, müxalif qüvvələrə qoşuldu. O, siyasi zəmanədaşları Əbdülhüseyn xan Teymurtaş, Firuz mirzə Nüsrətüddövlə kimi müxalifətçilərlə tutulub zindana atıldı. Rza şah siyasi rəqibləri ilə amansız rəftarı ilə tanınırdı. Amma peşiman olanları bağışlayırdı. Şah onu bağışlayıb, 1930-cu ildə Azərbaycanın əyalət ordusuna göndərdi. Əvvəlcə silah anbarında, sonra qərargahda xidmət etdi. (Aqili Baqir, Şərhi-hal rical siyasi və nizamiyi müasir İran, Tehran, 1370, III c. s. 1294)
Məhəmmədsadiq xan Kopal 1931-ci ildə Bütün İran Hərbi Hava qüvvələrinin rəisi idi.
Məhəmmədsadiq xan Kopal həmin dönəmdə Baş Qərargah rəisindən Türkiyədə hərbi attaşeliyə qədər müxtəlif vəzifələr tutub.
Məhəmmədsadiq xan Kopal 1941-ci ildə Qərbi Azərbaycanın ostandarı təyin olunub. Onu faşistlikdə ittiham edib, bir müddət həbsə atıblar. Həbsdən azad edildikdən sonra yenidən orduya qayıdıb. 1947-ci ildə general-mayor rütbəsi ilə bütün ölkənin jandarma qüvvələrinə rəhbərlik edib və daha sonra baş polis təyin olunub. Sonuncu vəzifədə yalnız bir il qaldıqdan sonra istefa verib və təqaüdə göndərilib.
O, İran ordusunda 20 il sərtib (briqadir) olaraq xidmət etmiş yeganə hərbçidir.
Məhəmmədsadıq xan Kopal 1955-ci ildə Tehranda vəfat edib. İbn Babuyə şəhərində torpağa tapşırılıb.
Müəllifin bütün yazıları - Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Bölməyə aid digər xəbərlər
11-04-2022, 21:25
Mazandaran alimi - Ənvər Çingizoğlu yazır
23-03-2022, 18:55
Rəşid Yasəmi: ədəbiyyatda nəciblik nümunəsi
17-03-2022, 09:49
Vahid Dəstigirdi: Nizaminin tədqiqatçısı
12-03-2022, 22:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Səid Nəfisi: Azərbaycan qəhrəmanı Babək Xürrəmdin əsərinin müəllifi
19-10-2021, 09:58
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədəli Füruği: siyasətçi, diplomat, tarixçi, tərcüməçi və millətçi kimi
16-10-2021, 01:06
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Hacıəli xan Rəzmara: Qurban bayramında doğuldu, terror qurbanı oldu
13-09-2021, 16:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Şəkinskilərin İran qolu haqqında... - Ənvər Çingizoğlunun araşdırması
10-09-2021, 17:27
Nəcəfqulu xan Sərşar: Qaradağın ağ gün görməmiş şairi
27-08-2021, 16:48
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədqulu xan Alar: inqilabda sərkərdə, işdə sərkar.. - Fotolar
20-08-2021, 13:38
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - İsmayıl xan Şəfai: Tehran-43 konfransında şahın tərcüməçisi - Fotolar
16-08-2021, 15:51
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Seyid Məhəmməd Dəbirsiyaqi: tədqiq və tədrisin işığında - Fotolar
24-07-2021, 16:15
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Qaradağ elləri: beloğludan eloğluya qədər - Ənvər Çingizoğlu yazır
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
