00:38 / 19-05-2025
Baydendə ağır xəstəlik aşkar ediblər
18:12 / 18-05-2025
Mənim çayımı tünd elə, a bala! - İmarət Cəlilqızı yazır
17:40 / 18-05-2025
Hikmət Hacıyev: Sülh üçün ideal şərait yaranıb
17:34 / 18-05-2025
İlham Əliyevin nəvəsi dünya çempionu olub
12:42 / 18-05-2025
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
10:03 / 18-05-2025
Polşada prezident seçkisi keçirilir
08:36 / 18-05-2025
“Avroviziya-2025” mahnı müsabiqəsinin qalibi müəyyənləşib
19:28 / 17-05-2025
İranın konsorsium ideyası... - Tehran Körfəz qonşularına arxalanmaq istəyir
19:28 / 17-05-2025
General vəzifədən çıxarılıb
18:30 / 17-05-2025
Gəncədə 18 yaşlı gənc bıçaqlanıb
15:54 / 17-05-2025
Ədalət Partiyasına yeni sədr seçiblər - Yenilənib
13:59 / 17-05-2025
Küləkli hava şəraiti ilə bağlı sarı xəbərdarlıq verilib
13:15 / 17-05-2025
Dövlət qulluqçularının reyestri aparılacaq - Fərman
13:00 / 17-05-2025
İlham Əliyev Tokayevə zəng edib
12:52 / 17-05-2025
Prokurorluq və DİN məktəblinin ölümü ilə bağlı birgə məlumat yayıb
12:06 / 17-05-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
10:38 / 17-05-2025
Venera planetində yaşayış mümkündür
09:35 / 17-05-2025
Kim Çen In orduya "müharibəyə hazır ol" tapşırığı verib
09:32 / 17-05-2025
Səfir Trampa görə istefa verib
09:18 / 17-05-2025
Gəncə Dövlət Filarmoniyasına direktor təyin olunub
00:07 / 17-05-2025
İlham Əliyev Azərbaycana dönüb
21:39 / 16-05-2025
Sumqayıtda daha bir nəfər dəm qazından ölüb
21:31 / 16-05-2025
Ermənistan ordusunun cinayətləri ilə bağlı hesabat məhkəmədə nümayiş olunub - Yenilənib
19:47 / 16-05-2025
Bu generallar üçün yaş məhdudiyyəti ləğv edilir
19:17 / 16-05-2025
Oleq Bakinskinin məhkəməsində mülki iddia qaldırılıb
18:31 / 16-05-2025
Gizlədilmiş üç vaqon qızılın yerini müəyyən ediblər - Foto
18:20 / 16-05-2025
MDB-nin təhlükəsizlik orqanlarının növbəti iclası keçirilib - Fotolar
17:38 / 16-05-2025
Bu gün Əfv Komissiyası 100-dən çox müraciətə baxıb - (Yenilənib)
17:37 / 16-05-2025
Türkiyənin qlobal rolu artır, təsir imkanları genişlənir - Partiya sədri
16:02 / 16-05-2025
İlham Əliyev Albaniyada Zirvə toplantısında - Yenilənib - Foto
08:33 / 14-05-2025
Putini İstanbulda Uşakov və Lavrov əvəz edə bilər
15:02 / 16-05-2025
15 gün sovetlərsiz yaşayan Lənkəran...
23:22 / 14-05-2025
Qələm fədailərindən biri... - Foto
10:14 / 15-05-2025
İstanbul danışıqları öncəsi: ruslar daha bir kəndi işğal edib, Dnepropetovskə yaxınlaşır
15:22 / 15-05-2025
Ərdoğanın zəfəri: PKK niyə silahı yerə qoyur?
12:42 / 15-05-2025
Vəkil müğənnini həbs etdirib
11:59 / 15-05-2025
Cəlaloğlu: Azərbaycan-Ermənistan müharibəsinin başlamasına nə şərait var, nə də səbəb
19:34 / 14-05-2025
Xəstəlik məşhur aktyoru taqətdən salıb - Fotolar
13:11 / 14-05-2025
AFFA daha iki klubu cəzalandırıb
14:34 / 14-05-2025
İsrailli müğənni Türkiyədəki konsertlərini təxirə salmaq istəmir
17:37 / 16-05-2025
Türkiyənin qlobal rolu artır, təsir imkanları genişlənir - Partiya sədri
İsmayıl xan Şəfai: Tehran-43 konfransında şahın tərcüməçisi - Fotolar
Tarix: 20-08-2021 13:38 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU
İranda tədqiqatlarımız zamanı xeyli mühacir soylarını ortalığa çıxarmışıq. Bunlardan biri də Şəfai soyudur. Bu soyun ünlü nümayəndələrindən biri…
İsmayıl xan Şəfai qafqazlı bir hərbçi ailəsinə mənsubdur. Atası Kazım ağa İran Kazak briqadasının alimənsəb zabitlərindən idi. Mirpənc (general-mayor) rütbəsi daşıyırdı. 1907-ci ildə Təbrizdə Məşrutə hadisəsi dövründə aldığı güllə yarasından həlak olub.
İsmayıl xan Kazım ağa oğlu 1885-ci ildə Tehran şəhərində doğulub. İbtidai təhsilini mollaxanada alıb. Sonra İran Kazak briqadasının məktəbində oxuyub. Doğma türk dilindən başqa fars, rus, fransız, ingilis və alman dillərini bilirdi.
İsmayıl xan Şəfai 1910-cu ildə İran Kazak briqadasında hərbi xidmətə başlayıb. Briqadanın süvari bölümündə sultan (kapitan) rütbəsində qulluq edib.
İsmayıl xan Şəfai Birinci Dünya müharibəsi dönəmində Rza xanla bir dəstədə xidmət göstərib. Rza xan onu göz bəbəyi kimi qoruyub. Atası Kazım ağadan çox yaxşılıqlar görüb. Yeniyetməliyindən onun yanında xidmət etdiyindən, generalın ailəsinə yaxşı bələd idi. İsmayıl xanı da, digər qardaşı Məhəmməd xanı da lap uşaqlığından tanıyırdı. 1907-ci ildə mirpənc Kazım ağa Rza xanın qucağında ölmüşdü. Rza xan ağlaya-ağlaya sevimli komandirinə bildirmişdi ki, hər zaman onun övladlarına pərəstar olacaq. Oldu da. Rza xan briqadanın rəisi, hərbi nazir, baş nazir, hətta şah olanda da İsmayıl xanı qoruyub-qolladı. Onu da, qardaşını da xaricdə oxutdurdu. İsmayıl xan yüksək rütbəli zabit, qardaşı Məhəmməd xan Şəfizadə doktor oldu...
İsmayıl xan Şəfai 1921-ci ildə naib sərhəng (podpolkovnik) rütbəsində idi. Onu Gilandan mərkəzə dəyişdilər. Ərkani hərbdə - qərargahda xidmət edəcəkdi.
İsmayıl xan Şəfai 1921-ci ildə yeni yaranmış “Mərkəz” diviziyasının qərargah rəisi təyin olundu. Diviziyanın qərargahı Tehranda yerləşirdi. Komandanı Rza xan Sərdari Sipəh idi. Diviziyanın əhatə zonası Tehran, Qəzvin, Gilan, Mazandaran, Qum, Simnan və Damqan bölgələri idi. Diviziyada 896 zabit, 13364 əsgər, 3996 baş at vardı.
İsmayıl xan Şəfai 1922-ci ildə yeni ordunun sursat anbarının rəisi idi. Sərhəng (polkovnik) rütbəsi daşıyırdı.
Rza xan Sərdari Sipəh 1924-cü ildə 23 nəfər gənc zabiti Avropaya ali hərbi təhsil almağa göndərmişdi. Bu zabitlərin arasında İsmayıl xan Şəfai də vardı. O, Almaniyada ali hərbi akademiyada oxuyub və İrana dönəndən sonra şahın xüsusi adyutantı (acudane məxsus) olub.
İsmayıl xan Şəfai sərləşkər (general-mayor) rütbəsi daşıyırdı.
İsmayıl xan Şəfai Rza şah Pəhləvinin tacgüzarlığında iştirak edib. Tacqoyma mərasimində Şah İsmayıl Səfəvinin zirehini götürüb.
İsmayıl xan Şəfai 1941-ci ildən sonra Rza şahın tapşırığı ilə gənc Məhəmmədrza şahı yalnız buraxmayıb.
İsmayıl xan Şəfai 1943-cü ildə Tehran şəhərində keçirilən konfransda Stalin, Ruzvelt və Məhəmmədrza şah təkbətək görüşərkən şahın tərcüməçisi olub. İkinci Dünya müharibəsinin gedişində diplomatik mübarizədə Tehran konfransı xüsusi yer tutur. Müharibənin gedişində əsaslı dönüş başa çatdıqdan sonra anti-hitler koalisiyasının əsas dövlət başçılarının - Stalinin, Ruzveltin və Çörçillin iştirakı ilə 1943-cü il noyabrın 28-dən dekabrın 1-dək Tehran konfransı keçirilib. Avropada ikinci cəbhənin açılması haqqında məsələ konfransın işində mühüm yer tutub. Bu, müttəfiqlər arasında ən kəskin məsələlərdən biri idi. (Бережков В. Тегеран 1943. — М.: Издательство Агентства печати Новости, 1968.)
Tehran konfransı keçiriləndə İran şahı Məhəmmədrza Pəhləvi çox gənc idi – cəmi, 24 yaşı vardı və iqtidara gəlməsindən heç üç il də keçməmişdi. Həmin Məhəmmədrza Pəhləvi ancaq saatlarca Böyük Britaniya və ABŞ-ın Tehrandakı səfirliyində gözlədikdən sonra U. Çörçil və F. Ruzveltlə qısa müddətə görüşə bilib. İsmayıl xan Şəfai araçılığı ilə onlara çatdırmışdı ki, SSRİ İranı təhdid etməkdən əl çəksin. Onlar gənc şaha müsbət cavab verir. Məhəmmədrza şah sonra İosif Stalinlə görüşmək fikrinə düşür. Öz fikrini İsmayıl xana bildirir. İsmayıl xan razılaşır. Şahın səlahiyyətli nümayəndəsi Sovet səfirliyinə zəng vurub “İran şahı, Marşal Stalini, – əgər müsaid zamanları varsa, – ziyarət etməyi rica edir. Marşal Stalin şahənşahı qəbul etmək istərmi?” - deyə soruşanda, İ. V. Stalin gözlənilməz cavab verir: “İran şahı İ. V. Stalini nə zaman qəbul etmək istəyir?”
Cavab o qədər gözlənilməz olur ki, şahın səlahiyyətli nümayəndəsi özünü itirir və sovet səfirliyi əməkdaşlarının onu yanlış anladıqlarını zənn edir. Təkrar eyni cümləni söylədikdə, Stalinin budəfəki cavabı şahın nümayəndəsini şoka salır: “Şah, İ. V. Stalini indi qəbul edə bilərmi?”
Az sonra İ. V. Stalin öz heyəti ilə bərabər şahın sarayına gəlir. Şahla Stalinin görüşü müsbət nəticə ilə tamamlanır. O zamanlar SSRİ Baş Kəşfiyyat İdarəsinin Tehrandakı rezidenti olmuş polkovnik B. Q. Razin 02. 12. 1943-cü ildə Mərkəzə göndərdiyi şifroqramda İ. V. Stalinin İran monarxına şəxsi qırıcı təyyarə hədiyyə etdiyini (Məhəmməd Rza Pəhləvi I dərəcəli hərbi pilot idi), İran qoşunlarına 20 hərbi təyyarə, 20 tank bağışladığını, Məşhəd şəhərində hərbi aviasiya, Tehranda isə tank məktəbinin yaradılması barədə göstəriş verdiyini bildirir.
İsmayıl xan Şəfai baş nazir Əli Süheylinin kabinəsində (15 fevral 1943 – 6 aprel 1944) Ticarət və Sənaye naziri təyin olunub.
İsmayıl xan Şəfai 1960-cı ilin hesabatına görə, framason təşkilatın üzvü idi.
İsmayıl xan Şəfainin ömrünün son dönəmləri və ailəsi haqqında bilgimiz yoxdur. Gözümüz axtarışdadır. Yeni faktlarla rastlaşsaq, həmən anda sizə bilgi verəcəyik. Hələliksə bunlarla yetinək…
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 20-08-2021 13:38 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU
İranda tədqiqatlarımız zamanı xeyli mühacir soylarını ortalığa çıxarmışıq. Bunlardan biri də Şəfai soyudur. Bu soyun ünlü nümayəndələrindən biri…
İsmayıl xan Şəfai qafqazlı bir hərbçi ailəsinə mənsubdur. Atası Kazım ağa İran Kazak briqadasının alimənsəb zabitlərindən idi. Mirpənc (general-mayor) rütbəsi daşıyırdı. 1907-ci ildə Təbrizdə Məşrutə hadisəsi dövründə aldığı güllə yarasından həlak olub.
İsmayıl xan Kazım ağa oğlu 1885-ci ildə Tehran şəhərində doğulub. İbtidai təhsilini mollaxanada alıb. Sonra İran Kazak briqadasının məktəbində oxuyub. Doğma türk dilindən başqa fars, rus, fransız, ingilis və alman dillərini bilirdi.
İsmayıl xan Şəfai 1910-cu ildə İran Kazak briqadasında hərbi xidmətə başlayıb. Briqadanın süvari bölümündə sultan (kapitan) rütbəsində qulluq edib.
İsmayıl xan Şəfai Birinci Dünya müharibəsi dönəmində Rza xanla bir dəstədə xidmət göstərib. Rza xan onu göz bəbəyi kimi qoruyub. Atası Kazım ağadan çox yaxşılıqlar görüb. Yeniyetməliyindən onun yanında xidmət etdiyindən, generalın ailəsinə yaxşı bələd idi. İsmayıl xanı da, digər qardaşı Məhəmməd xanı da lap uşaqlığından tanıyırdı. 1907-ci ildə mirpənc Kazım ağa Rza xanın qucağında ölmüşdü. Rza xan ağlaya-ağlaya sevimli komandirinə bildirmişdi ki, hər zaman onun övladlarına pərəstar olacaq. Oldu da. Rza xan briqadanın rəisi, hərbi nazir, baş nazir, hətta şah olanda da İsmayıl xanı qoruyub-qolladı. Onu da, qardaşını da xaricdə oxutdurdu. İsmayıl xan yüksək rütbəli zabit, qardaşı Məhəmməd xan Şəfizadə doktor oldu...
İsmayıl xan Şəfai 1921-ci ildə naib sərhəng (podpolkovnik) rütbəsində idi. Onu Gilandan mərkəzə dəyişdilər. Ərkani hərbdə - qərargahda xidmət edəcəkdi.
İsmayıl xan Şəfai 1921-ci ildə yeni yaranmış “Mərkəz” diviziyasının qərargah rəisi təyin olundu. Diviziyanın qərargahı Tehranda yerləşirdi. Komandanı Rza xan Sərdari Sipəh idi. Diviziyanın əhatə zonası Tehran, Qəzvin, Gilan, Mazandaran, Qum, Simnan və Damqan bölgələri idi. Diviziyada 896 zabit, 13364 əsgər, 3996 baş at vardı.
İsmayıl xan Şəfai 1922-ci ildə yeni ordunun sursat anbarının rəisi idi. Sərhəng (polkovnik) rütbəsi daşıyırdı.
Rza xan Sərdari Sipəh 1924-cü ildə 23 nəfər gənc zabiti Avropaya ali hərbi təhsil almağa göndərmişdi. Bu zabitlərin arasında İsmayıl xan Şəfai də vardı. O, Almaniyada ali hərbi akademiyada oxuyub və İrana dönəndən sonra şahın xüsusi adyutantı (acudane məxsus) olub.
İsmayıl xan Şəfai sərləşkər (general-mayor) rütbəsi daşıyırdı.
İsmayıl xan Şəfai Rza şah Pəhləvinin tacgüzarlığında iştirak edib. Tacqoyma mərasimində Şah İsmayıl Səfəvinin zirehini götürüb.
İsmayıl xan Şəfai 1941-ci ildən sonra Rza şahın tapşırığı ilə gənc Məhəmmədrza şahı yalnız buraxmayıb.
İsmayıl xan Şəfai 1943-cü ildə Tehran şəhərində keçirilən konfransda Stalin, Ruzvelt və Məhəmmədrza şah təkbətək görüşərkən şahın tərcüməçisi olub. İkinci Dünya müharibəsinin gedişində diplomatik mübarizədə Tehran konfransı xüsusi yer tutur. Müharibənin gedişində əsaslı dönüş başa çatdıqdan sonra anti-hitler koalisiyasının əsas dövlət başçılarının - Stalinin, Ruzveltin və Çörçillin iştirakı ilə 1943-cü il noyabrın 28-dən dekabrın 1-dək Tehran konfransı keçirilib. Avropada ikinci cəbhənin açılması haqqında məsələ konfransın işində mühüm yer tutub. Bu, müttəfiqlər arasında ən kəskin məsələlərdən biri idi. (Бережков В. Тегеран 1943. — М.: Издательство Агентства печати Новости, 1968.)
Tehran konfransı keçiriləndə İran şahı Məhəmmədrza Pəhləvi çox gənc idi – cəmi, 24 yaşı vardı və iqtidara gəlməsindən heç üç il də keçməmişdi. Həmin Məhəmmədrza Pəhləvi ancaq saatlarca Böyük Britaniya və ABŞ-ın Tehrandakı səfirliyində gözlədikdən sonra U. Çörçil və F. Ruzveltlə qısa müddətə görüşə bilib. İsmayıl xan Şəfai araçılığı ilə onlara çatdırmışdı ki, SSRİ İranı təhdid etməkdən əl çəksin. Onlar gənc şaha müsbət cavab verir. Məhəmmədrza şah sonra İosif Stalinlə görüşmək fikrinə düşür. Öz fikrini İsmayıl xana bildirir. İsmayıl xan razılaşır. Şahın səlahiyyətli nümayəndəsi Sovet səfirliyinə zəng vurub “İran şahı, Marşal Stalini, – əgər müsaid zamanları varsa, – ziyarət etməyi rica edir. Marşal Stalin şahənşahı qəbul etmək istərmi?” - deyə soruşanda, İ. V. Stalin gözlənilməz cavab verir: “İran şahı İ. V. Stalini nə zaman qəbul etmək istəyir?”
Cavab o qədər gözlənilməz olur ki, şahın səlahiyyətli nümayəndəsi özünü itirir və sovet səfirliyi əməkdaşlarının onu yanlış anladıqlarını zənn edir. Təkrar eyni cümləni söylədikdə, Stalinin budəfəki cavabı şahın nümayəndəsini şoka salır: “Şah, İ. V. Stalini indi qəbul edə bilərmi?”
Az sonra İ. V. Stalin öz heyəti ilə bərabər şahın sarayına gəlir. Şahla Stalinin görüşü müsbət nəticə ilə tamamlanır. O zamanlar SSRİ Baş Kəşfiyyat İdarəsinin Tehrandakı rezidenti olmuş polkovnik B. Q. Razin 02. 12. 1943-cü ildə Mərkəzə göndərdiyi şifroqramda İ. V. Stalinin İran monarxına şəxsi qırıcı təyyarə hədiyyə etdiyini (Məhəmməd Rza Pəhləvi I dərəcəli hərbi pilot idi), İran qoşunlarına 20 hərbi təyyarə, 20 tank bağışladığını, Məşhəd şəhərində hərbi aviasiya, Tehranda isə tank məktəbinin yaradılması barədə göstəriş verdiyini bildirir.
İsmayıl xan Şəfai baş nazir Əli Süheylinin kabinəsində (15 fevral 1943 – 6 aprel 1944) Ticarət və Sənaye naziri təyin olunub.
İsmayıl xan Şəfai 1960-cı ilin hesabatına görə, framason təşkilatın üzvü idi.
İsmayıl xan Şəfainin ömrünün son dönəmləri və ailəsi haqqında bilgimiz yoxdur. Gözümüz axtarışdadır. Yeni faktlarla rastlaşsaq, həmən anda sizə bilgi verəcəyik. Hələliksə bunlarla yetinək…
Müəllifin bütün yazıları - Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Bölməyə aid digər xəbərlər
11-04-2022, 21:25
Mazandaran alimi - Ənvər Çingizoğlu yazır
23-03-2022, 18:55
Rəşid Yasəmi: ədəbiyyatda nəciblik nümunəsi
17-03-2022, 09:49
Vahid Dəstigirdi: Nizaminin tədqiqatçısı
12-03-2022, 22:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Səid Nəfisi: Azərbaycan qəhrəmanı Babək Xürrəmdin əsərinin müəllifi
19-10-2021, 09:58
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədəli Füruği: siyasətçi, diplomat, tarixçi, tərcüməçi və millətçi kimi
16-10-2021, 01:06
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Hacıəli xan Rəzmara: Qurban bayramında doğuldu, terror qurbanı oldu
13-09-2021, 16:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Şəkinskilərin İran qolu haqqında... - Ənvər Çingizoğlunun araşdırması
10-09-2021, 17:27
Nəcəfqulu xan Sərşar: Qaradağın ağ gün görməmiş şairi
27-08-2021, 16:48
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədqulu xan Alar: inqilabda sərkərdə, işdə sərkar.. - Fotolar
20-08-2021, 13:38
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - İsmayıl xan Şəfai: Tehran-43 konfransında şahın tərcüməçisi - Fotolar
16-08-2021, 15:51
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Seyid Məhəmməd Dəbirsiyaqi: tədqiq və tədrisin işığında - Fotolar
24-07-2021, 16:15
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Qaradağ elləri: beloğludan eloğluya qədər - Ənvər Çingizoğlu yazır
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
