00:38 / 19-05-2025
Baydendə ağır xəstəlik aşkar ediblər
18:12 / 18-05-2025
Mənim çayımı tünd elə, a bala! - İmarət Cəlilqızı yazır
17:40 / 18-05-2025
Hikmət Hacıyev: Sülh üçün ideal şərait yaranıb
17:34 / 18-05-2025
İlham Əliyevin nəvəsi dünya çempionu olub
12:42 / 18-05-2025
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
10:03 / 18-05-2025
Polşada prezident seçkisi keçirilir
08:36 / 18-05-2025
“Avroviziya-2025” mahnı müsabiqəsinin qalibi müəyyənləşib
19:28 / 17-05-2025
İranın konsorsium ideyası... - Tehran Körfəz qonşularına arxalanmaq istəyir
19:28 / 17-05-2025
General vəzifədən çıxarılıb
18:30 / 17-05-2025
Gəncədə 18 yaşlı gənc bıçaqlanıb
15:54 / 17-05-2025
Ədalət Partiyasına yeni sədr seçiblər - Yenilənib
13:59 / 17-05-2025
Küləkli hava şəraiti ilə bağlı sarı xəbərdarlıq verilib
13:15 / 17-05-2025
Dövlət qulluqçularının reyestri aparılacaq - Fərman
13:00 / 17-05-2025
İlham Əliyev Tokayevə zəng edib
12:52 / 17-05-2025
Prokurorluq və DİN məktəblinin ölümü ilə bağlı birgə məlumat yayıb
12:06 / 17-05-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
10:38 / 17-05-2025
Venera planetində yaşayış mümkündür
09:35 / 17-05-2025
Kim Çen In orduya "müharibəyə hazır ol" tapşırığı verib
09:32 / 17-05-2025
Səfir Trampa görə istefa verib
09:18 / 17-05-2025
Gəncə Dövlət Filarmoniyasına direktor təyin olunub
00:07 / 17-05-2025
İlham Əliyev Azərbaycana dönüb
21:39 / 16-05-2025
Sumqayıtda daha bir nəfər dəm qazından ölüb
21:31 / 16-05-2025
Ermənistan ordusunun cinayətləri ilə bağlı hesabat məhkəmədə nümayiş olunub - Yenilənib
19:47 / 16-05-2025
Bu generallar üçün yaş məhdudiyyəti ləğv edilir
19:17 / 16-05-2025
Oleq Bakinskinin məhkəməsində mülki iddia qaldırılıb
18:31 / 16-05-2025
Gizlədilmiş üç vaqon qızılın yerini müəyyən ediblər - Foto
18:20 / 16-05-2025
MDB-nin təhlükəsizlik orqanlarının növbəti iclası keçirilib - Fotolar
17:38 / 16-05-2025
Bu gün Əfv Komissiyası 100-dən çox müraciətə baxıb - (Yenilənib)
17:37 / 16-05-2025
Türkiyənin qlobal rolu artır, təsir imkanları genişlənir - Partiya sədri
16:02 / 16-05-2025
İlham Əliyev Albaniyada Zirvə toplantısında - Yenilənib - Foto
08:33 / 14-05-2025
Putini İstanbulda Uşakov və Lavrov əvəz edə bilər
15:02 / 16-05-2025
15 gün sovetlərsiz yaşayan Lənkəran...
23:22 / 14-05-2025
Qələm fədailərindən biri... - Foto
10:14 / 15-05-2025
İstanbul danışıqları öncəsi: ruslar daha bir kəndi işğal edib, Dnepropetovskə yaxınlaşır
15:22 / 15-05-2025
Ərdoğanın zəfəri: PKK niyə silahı yerə qoyur?
12:42 / 15-05-2025
Vəkil müğənnini həbs etdirib
11:59 / 15-05-2025
Cəlaloğlu: Azərbaycan-Ermənistan müharibəsinin başlamasına nə şərait var, nə də səbəb
19:34 / 14-05-2025
Xəstəlik məşhur aktyoru taqətdən salıb - Fotolar
13:11 / 14-05-2025
AFFA daha iki klubu cəzalandırıb
14:34 / 14-05-2025
İsrailli müğənni Türkiyədəki konsertlərini təxirə salmaq istəmir
17:37 / 16-05-2025
Türkiyənin qlobal rolu artır, təsir imkanları genişlənir - Partiya sədri
Nəcəfqulu xan Səmsamüssəltənə - Fotolar
Tarix: 12-05-2021 11:34 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Bəzi şəxslər siyasi mərkəzlərdən uzaq əyalətlərdə doğulurlar. Zaman keçdikcə belə şəxsiyyətlər mənsub olduğu bölgənin sərhədlərini aşaraq bütün regionun həyatında ehtiyac duyulan siyasi liderə çevrilirlər. Belə şəxsiyyətlərdən biri də Nəcəfqulu xan Səmsamüssəltənədir.
Nəcəfqulu xan 1851-ci ildə Çaharmahal və Bəxtiyari əyalətinin Çehraz kəndində anadan olmuşdu. Əslən Bəxtiyari elindəndir. Atası Hüseynqulu xan Elxani, anası Mehrəfruz xanımdır. Ata babası Cəfərqulu xan, ana babası Şəfi xandır.
Nəcəfqulu xan ibtidai təhsilini molla yanında alsa da, sonradan mədrəsədə oxuyub. Böyük qardaşı İsfəndiyar xan 1905-ci ildə vəfat edəndən sonra soylarına məxsus olan elxanlıq vəzifəsi ona çatıb. Atası 1906-cı ildə vəfat etdikdən sonra isə Müzəffərəddin şah Qacardan Səmsamüssəltənə ləqəbini alıb. Ailə irsinə yiyə durduqdan sonra fəal siyasətlə məşğul olmağa başlayıb. Kiçik qardaşı Əliqulu xan Sərdar Əsədlə əl-ələ verib, gündəmin nəbzini tutub, Məşrutə hərəkatına qatılıb.
Nəcəfqulu xan Səmsamüssəltənə 1908-ci ildən 1909-cu ilədək İsfahan əyalətinin valisi olub. Sonra bu vəzifəni Bəxtiyari elinin elbəyisi Sultan Məhəmməd xan Sərdari-Əşcəyə verərək Tehrana yollanıb.
Həmin dönəm Məhəmmədəli şaha qarşı xalqın hiddəti artmışdı. Təbriz, Rəşt, Məşhəd, Qəzvin, Kirman və Şiraz əncümənləri şahın devrilməsini tələb edirdilər. Məclisin liberal qanadı ilə sazişə gedən Şah, hökuməti istefaya göndərməyə məcbur olub. Rusiya və İngiltərənin köməyinə arxalanan Şah 1908-ci ilin iyununda Tehranda hərbi vəziyyət elan edib. Konstitusiya müdafiəçilərinə divan tutulub. İyunun 23-də Məclis və Məscid bombardman edilib. Əksinqilabi çevriliş baş verib, Əncümənlər və Məclis buraxılıb, demokratik qəzetlərin nəşri dayandırılıb.
Həmin vaxt əksinqilabi çevriliş vəziyyəti daha da kəskinləşdirib, Təbrizdə üsyan baş verib. Gilanda yaradılmış Cəngəl hərəkatının fədailəri və bəxtiyari dəstələri Tehrana daxil olublar. Şah Rusiya səfirliyində sığınacaq tapmaq məcburiyyətində qalıb.
1909-cu il iyulun 16-da fədailərin, ali ruhanilərin, keçmiş nazirlərin və deputatların iştirakı ilə Milli Şuranın fövqəladə iclası keçirilib. İclas Məhəmmədəli şahın devrilməsi və onun 14 yaşlı oğlu Sultan Əhməd mirzənin şah elan olunması barədə qərar çıxarıb, İclas müvəqqəti hökumətin yaradılması, Konstitusiyanın bərpası və İkinci Məclisə seçkilər keçirilməsi barədə də qərarlar verib.
1909-cu il noyabrın 19-da İkinci Məclisin ilk iclası keçirilib. İkinci Məclis daha demokratik olub. Orada əksəriyyət təşkil edən mülkədarlar və ruhanilərlə yanaşı aşağı təbəqələrin nümayəndələri də təmsil olunublar.
Nəcəfqulu xan Səmsamüssəltənə 3 may 1909-cu ildən 16 iyul 1909-cu ilədək birinci dönəm Qacarlar dövlətinin Baş naziri olub.
Məhəmmədəli şah İrana təkrar dönə bilmək üçün noyabr 1910-cu ildə tərəfdarlarıyla Vyanada apardığı görüşlərin ardından hazırladığı və rusların da dəstəklədiyi güclü bir ordu ilə Xəzər dənizi üzərindən Astrabad yaxınlığına gəlib; daha öncə anlaşdığı tərəfdarları da Kürdistanda üsyan başlayıblar. Hökumətin göndərdiyi ordu ilə 5 sentyabr 1911-ci ildə Vəramin yaxınlarında qarşılaşan Məhəmmədəli şahın qüvvələri məğlubiyyətə uğrayıb. Öndə gələn adamları öldürülən keçmiş şah qaçdığı Astrabaddan gəmi ilə Rusiyaya geri dönmək məcburiyyətində qalıb (fevral 1912); bu uğursuz təşəbbüs onun səltənət ümidlərini sona çatdırıb.
Nəcəfqulu xan Səmsamüssəltənə Sepəhdari-Əzəmin Baş nazirliyi dönəmində, 12 mart 1911-ci ildən 26 iyul 1911-ci ilədək Qacarlar dövlətinin Hərbi naziri olub.
Nəcəfqulu xan Səmsamüssəltənə 23 dekabr 1912-ci ildən 11 yanvar 1913-cü ilədək ikinci dönəm Baş nazir vəzifəsini tutub. Hərbi nazir vəzifəsini də özünə saxlayıb. Həmin dönəmdə dövlət daxilində bir çox böhranlar baş verib. Məhəmmədəli şah yenidən taxta qayıtmaq istəyir və tərəfdarlarını dövlətə qarşı qiyamlara vadar edir. Şahzadə Əbülfət mirzə Salarüddövlə (1881-1961) taxt-taca yiyələnmək istədiyindən xarici havadarlarına arxayın olub, məxşuşluq törədirdi. Türkmənlər sərhədboyu əyalətlərdə qətl-qarətlərlərlə məşğul olurdular.
Morqan Şusterin İranda xəzinədarlığa gətirilməsini xoş qarşılamayan Rusiya dövləti Qacarlara ültimatum verdikdən sonra ordu Məşhəd şəhərində İmam Rza türbəsini topa tutub. Həmin dövrdə “İranın boğulması” kitabında M. Şuster yazırdı: “İran xalqının ona veriləndən daha yaxşı həyata layiq olduğu şəksiz idi, amma ingilislər və ruslar uğur qazanmağımıza qətiyyətlə mane oldular”. (W. Morgan Shuster, The Strangling of Persia, 1st edition, 3rd impression (T. Fisher Unwin, London, 1913).
Siyasətin dərinliklərindən baş çıxarmayan Səmsamüssəltənə rəqiblərinin töhmət-təhnizlərinə cavab verə bilmirdi. Milli Məclisin təsir və təpkisiylə kabinəsi süqut etdi.
Nəcəfqulu xan Səmsamüssəltənə 1913-cü ildən 1915-ci ilədək İsfahana əyalətinə valilik edib.
Nəcəfqulu xan Səmsamüssəltənə 1 may 1918-ci ildən 8 avqust 1918-ci ilədək Qacarlar dövlətinin Baş naziri olub. O, Möcəzat komitəsinin başçılarını zindandan azad edib. Yalnız Bahadurüssəltənə komitə üzvlərinin qorxusundan zindanda qalıb.
Nəcəfqulu xan Səmsamüssəltənə Çaharmahal və Bəxtiyari əyalətindən İran Milli Məclisinə vəkil seçilib. Lorların qiyamını xüsusi amansızlıqla yatıran Rza xan Sərdari-Sipəhi sərt tənqid edib. Çətin durumda olan bölgə əhalisinə qarşı hərbi əməliyyatların başlama səbəbləri barədə Milli Məclisə məlumat verən Səmsamüssəltənə bildirib ki, İran məmləkətini Məhəmmədəli şahın çəngindən bəxtiyarilər qurtarıb. Demokratik partiyanın üzvü olan Səmsamüssəltənə öz mövqeyini aydın şəkildə ifadə etsə də, hökumət tərəfindən onu dinləyən olmayıb. O, bölgədəki cəng-cidalın qurban tələb etdiyini və qəddarlıq olduğunu göstərməklə yanaşı, məclisin diqqətinə Rza xanın əməliyyatlarının fərqlərini çatdıra bilib.
Nəcəfqulu xan Səmsamüssəltənə Pəhləvilər sülaləsi hakimiyyətində heç bir vəzifə tutmayıb.
Səmsamüssəltənə Nəcəfqulu xan Bəxtiyari 1931-ci ildə vəfat edib.
Nəcəfqulu xan Səmsamüssəltənənin Mürtəzaqulu xan adlı oğlu vardı.
Nəcəfqulu xan Səmsamüssəltənənin həyat və fəaliyyəti haqqında xatırlatdığımız faktlar tam deyil. Təəssüflər olsun ki, hələlik bu qədərlə keçinməli olduq. Axtarışlarımız davam edir...
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 12-05-2021 11:34 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Bəzi şəxslər siyasi mərkəzlərdən uzaq əyalətlərdə doğulurlar. Zaman keçdikcə belə şəxsiyyətlər mənsub olduğu bölgənin sərhədlərini aşaraq bütün regionun həyatında ehtiyac duyulan siyasi liderə çevrilirlər. Belə şəxsiyyətlərdən biri də Nəcəfqulu xan Səmsamüssəltənədir.
Nəcəfqulu xan 1851-ci ildə Çaharmahal və Bəxtiyari əyalətinin Çehraz kəndində anadan olmuşdu. Əslən Bəxtiyari elindəndir. Atası Hüseynqulu xan Elxani, anası Mehrəfruz xanımdır. Ata babası Cəfərqulu xan, ana babası Şəfi xandır.
Nəcəfqulu xan ibtidai təhsilini molla yanında alsa da, sonradan mədrəsədə oxuyub. Böyük qardaşı İsfəndiyar xan 1905-ci ildə vəfat edəndən sonra soylarına məxsus olan elxanlıq vəzifəsi ona çatıb. Atası 1906-cı ildə vəfat etdikdən sonra isə Müzəffərəddin şah Qacardan Səmsamüssəltənə ləqəbini alıb. Ailə irsinə yiyə durduqdan sonra fəal siyasətlə məşğul olmağa başlayıb. Kiçik qardaşı Əliqulu xan Sərdar Əsədlə əl-ələ verib, gündəmin nəbzini tutub, Məşrutə hərəkatına qatılıb.
Nəcəfqulu xan Səmsamüssəltənə 1908-ci ildən 1909-cu ilədək İsfahan əyalətinin valisi olub. Sonra bu vəzifəni Bəxtiyari elinin elbəyisi Sultan Məhəmməd xan Sərdari-Əşcəyə verərək Tehrana yollanıb.
Həmin dönəm Məhəmmədəli şaha qarşı xalqın hiddəti artmışdı. Təbriz, Rəşt, Məşhəd, Qəzvin, Kirman və Şiraz əncümənləri şahın devrilməsini tələb edirdilər. Məclisin liberal qanadı ilə sazişə gedən Şah, hökuməti istefaya göndərməyə məcbur olub. Rusiya və İngiltərənin köməyinə arxalanan Şah 1908-ci ilin iyununda Tehranda hərbi vəziyyət elan edib. Konstitusiya müdafiəçilərinə divan tutulub. İyunun 23-də Məclis və Məscid bombardman edilib. Əksinqilabi çevriliş baş verib, Əncümənlər və Məclis buraxılıb, demokratik qəzetlərin nəşri dayandırılıb.
Həmin vaxt əksinqilabi çevriliş vəziyyəti daha da kəskinləşdirib, Təbrizdə üsyan baş verib. Gilanda yaradılmış Cəngəl hərəkatının fədailəri və bəxtiyari dəstələri Tehrana daxil olublar. Şah Rusiya səfirliyində sığınacaq tapmaq məcburiyyətində qalıb.
1909-cu il iyulun 16-da fədailərin, ali ruhanilərin, keçmiş nazirlərin və deputatların iştirakı ilə Milli Şuranın fövqəladə iclası keçirilib. İclas Məhəmmədəli şahın devrilməsi və onun 14 yaşlı oğlu Sultan Əhməd mirzənin şah elan olunması barədə qərar çıxarıb, İclas müvəqqəti hökumətin yaradılması, Konstitusiyanın bərpası və İkinci Məclisə seçkilər keçirilməsi barədə də qərarlar verib.
1909-cu il noyabrın 19-da İkinci Məclisin ilk iclası keçirilib. İkinci Məclis daha demokratik olub. Orada əksəriyyət təşkil edən mülkədarlar və ruhanilərlə yanaşı aşağı təbəqələrin nümayəndələri də təmsil olunublar.
Nəcəfqulu xan Səmsamüssəltənə 3 may 1909-cu ildən 16 iyul 1909-cu ilədək birinci dönəm Qacarlar dövlətinin Baş naziri olub.
Məhəmmədəli şah İrana təkrar dönə bilmək üçün noyabr 1910-cu ildə tərəfdarlarıyla Vyanada apardığı görüşlərin ardından hazırladığı və rusların da dəstəklədiyi güclü bir ordu ilə Xəzər dənizi üzərindən Astrabad yaxınlığına gəlib; daha öncə anlaşdığı tərəfdarları da Kürdistanda üsyan başlayıblar. Hökumətin göndərdiyi ordu ilə 5 sentyabr 1911-ci ildə Vəramin yaxınlarında qarşılaşan Məhəmmədəli şahın qüvvələri məğlubiyyətə uğrayıb. Öndə gələn adamları öldürülən keçmiş şah qaçdığı Astrabaddan gəmi ilə Rusiyaya geri dönmək məcburiyyətində qalıb (fevral 1912); bu uğursuz təşəbbüs onun səltənət ümidlərini sona çatdırıb.
Nəcəfqulu xan Səmsamüssəltənə Sepəhdari-Əzəmin Baş nazirliyi dönəmində, 12 mart 1911-ci ildən 26 iyul 1911-ci ilədək Qacarlar dövlətinin Hərbi naziri olub.
Nəcəfqulu xan Səmsamüssəltənə 23 dekabr 1912-ci ildən 11 yanvar 1913-cü ilədək ikinci dönəm Baş nazir vəzifəsini tutub. Hərbi nazir vəzifəsini də özünə saxlayıb. Həmin dönəmdə dövlət daxilində bir çox böhranlar baş verib. Məhəmmədəli şah yenidən taxta qayıtmaq istəyir və tərəfdarlarını dövlətə qarşı qiyamlara vadar edir. Şahzadə Əbülfət mirzə Salarüddövlə (1881-1961) taxt-taca yiyələnmək istədiyindən xarici havadarlarına arxayın olub, məxşuşluq törədirdi. Türkmənlər sərhədboyu əyalətlərdə qətl-qarətlərlərlə məşğul olurdular.
Morqan Şusterin İranda xəzinədarlığa gətirilməsini xoş qarşılamayan Rusiya dövləti Qacarlara ültimatum verdikdən sonra ordu Məşhəd şəhərində İmam Rza türbəsini topa tutub. Həmin dövrdə “İranın boğulması” kitabında M. Şuster yazırdı: “İran xalqının ona veriləndən daha yaxşı həyata layiq olduğu şəksiz idi, amma ingilislər və ruslar uğur qazanmağımıza qətiyyətlə mane oldular”. (W. Morgan Shuster, The Strangling of Persia, 1st edition, 3rd impression (T. Fisher Unwin, London, 1913).
Siyasətin dərinliklərindən baş çıxarmayan Səmsamüssəltənə rəqiblərinin töhmət-təhnizlərinə cavab verə bilmirdi. Milli Məclisin təsir və təpkisiylə kabinəsi süqut etdi.
Nəcəfqulu xan Səmsamüssəltənə 1913-cü ildən 1915-ci ilədək İsfahana əyalətinə valilik edib.
Nəcəfqulu xan Səmsamüssəltənə 1 may 1918-ci ildən 8 avqust 1918-ci ilədək Qacarlar dövlətinin Baş naziri olub. O, Möcəzat komitəsinin başçılarını zindandan azad edib. Yalnız Bahadurüssəltənə komitə üzvlərinin qorxusundan zindanda qalıb.
Nəcəfqulu xan Səmsamüssəltənə Çaharmahal və Bəxtiyari əyalətindən İran Milli Məclisinə vəkil seçilib. Lorların qiyamını xüsusi amansızlıqla yatıran Rza xan Sərdari-Sipəhi sərt tənqid edib. Çətin durumda olan bölgə əhalisinə qarşı hərbi əməliyyatların başlama səbəbləri barədə Milli Məclisə məlumat verən Səmsamüssəltənə bildirib ki, İran məmləkətini Məhəmmədəli şahın çəngindən bəxtiyarilər qurtarıb. Demokratik partiyanın üzvü olan Səmsamüssəltənə öz mövqeyini aydın şəkildə ifadə etsə də, hökumət tərəfindən onu dinləyən olmayıb. O, bölgədəki cəng-cidalın qurban tələb etdiyini və qəddarlıq olduğunu göstərməklə yanaşı, məclisin diqqətinə Rza xanın əməliyyatlarının fərqlərini çatdıra bilib.
Nəcəfqulu xan Səmsamüssəltənə Pəhləvilər sülaləsi hakimiyyətində heç bir vəzifə tutmayıb.
Səmsamüssəltənə Nəcəfqulu xan Bəxtiyari 1931-ci ildə vəfat edib.
Nəcəfqulu xan Səmsamüssəltənənin Mürtəzaqulu xan adlı oğlu vardı.
Nəcəfqulu xan Səmsamüssəltənənin həyat və fəaliyyəti haqqında xatırlatdığımız faktlar tam deyil. Təəssüflər olsun ki, hələlik bu qədərlə keçinməli olduq. Axtarışlarımız davam edir...
Müəllifin bütün yazıları - Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Bölməyə aid digər xəbərlər
11-04-2022, 21:25
Mazandaran alimi - Ənvər Çingizoğlu yazır
23-03-2022, 18:55
Rəşid Yasəmi: ədəbiyyatda nəciblik nümunəsi
17-03-2022, 09:49
Vahid Dəstigirdi: Nizaminin tədqiqatçısı
12-03-2022, 22:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Səid Nəfisi: Azərbaycan qəhrəmanı Babək Xürrəmdin əsərinin müəllifi
19-10-2021, 09:58
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədəli Füruği: siyasətçi, diplomat, tarixçi, tərcüməçi və millətçi kimi
16-10-2021, 01:06
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Hacıəli xan Rəzmara: Qurban bayramında doğuldu, terror qurbanı oldu
13-09-2021, 16:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Şəkinskilərin İran qolu haqqında... - Ənvər Çingizoğlunun araşdırması
10-09-2021, 17:27
Nəcəfqulu xan Sərşar: Qaradağın ağ gün görməmiş şairi
27-08-2021, 16:48
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədqulu xan Alar: inqilabda sərkərdə, işdə sərkar.. - Fotolar
20-08-2021, 13:38
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - İsmayıl xan Şəfai: Tehran-43 konfransında şahın tərcüməçisi - Fotolar
16-08-2021, 15:51
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Seyid Məhəmməd Dəbirsiyaqi: tədqiq və tədrisin işığında - Fotolar
24-07-2021, 16:15
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Qaradağ elləri: beloğludan eloğluya qədər - Ənvər Çingizoğlu yazır
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
