15:08 / 30-09-2023
Baş Prokurorluq: separatçı qurumun daha iki təmsilçisi həbs olunub
14:52 / 30-09-2023
Silah-sursat və döyüş texnikası müsadirə olunub - Video
13:06 / 30-09-2023
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
12:38 / 30-09-2023
Prezident İlham Əliyev Beynəlxalq Astronavtika Federasiyasının prezidentini qəbul edib - Yenilənib
12:35 / 30-09-2023
Milli Qəhrəman Fəxri Xiyabanda dəfn edilib - Fotolar
11:43 / 30-09-2023
XİN: "Ermənistanın Azərbaycana qarşı irəli sürdüyü növbəti iddialar tamamilə əsassızdır"
11:35 / 30-09-2023
Müsadirə edilən artilleriya qurğuları... - Video
11:06 / 30-09-2023
Abşeronda dava: 3 nəfər bir-birlərini bıçaqlayıb, biri ölüb
09:58 / 30-09-2023
Elizabet - Akif Abbasovun tərcüməsi
09:15 / 30-09-2023
Qarabağdakı döyüş mövqeləri ləğv edilir - Video
02:04 / 30-09-2023
Nyu-Yorkda fövqəladə vəziyyət elan edilib - Fotolar
22:02 / 29-09-2023
Şuşa-Xankəndi yolunda tərk edilmiş döyüş mövqeləri... - Video
21:59 / 29-09-2023
Belçikada kilsədə rüsvayçılıq - Din xadimləri illərlə uşaqları zorlayıblar
19:48 / 29-09-2023
İlham Əliyev Zəngilanda Forumda: "Bizim səbrimizlə oynamasınlar" - Tam mətn - Fotolar (Yenilənib)
19:24 / 29-09-2023
İşçi qrup üzvlərinin Xankəndiyə səfəri nəzərdə tutulub
19:20 / 29-09-2023
Yevlaxda ermənilərlə növbəti görüş keçirilib - (Yenilənib) - Foto
19:18 / 29-09-2023
Yeddi ölkə Ukrayna üçün sursat sifarişi verib
19:07 / 29-09-2023
Üç ölkə qanunsuz miqrasiyaya qarşı işçi qrup yaradır
18:50 / 29-09-2023
Ukraynalı diversantlar Rusiya ərazisinə daxil olmağa cəhd ediblər
18:13 / 29-09-2023
Qarabağda müsadirə edilmiş döyüş texnikası, silah və sursatın yeni - Siyahısı (Yenilənib)
18:03 / 29-09-2023
Separatçı rejimin keçmiş “müdafiə naziri” Laçında ələ keçib
17:58 / 29-09-2023
Mikayıl Cabbarov Gürcüstana səfər edib
17:48 / 29-09-2023
FHN: "Xankəndi yaxınlığında partlayışda 48 nəfərin cəsədi çıxarılıb" - Video
17:35 / 29-09-2023
Bakıda əməliyyat: daha üç nəfər tutulub
17:17 / 29-09-2023
Xaricdə doktorantura təhsilinə dair sənəd qəbulunun müddəti uzadılıb
16:56 / 29-09-2023
Azərbaycan BMT-nin müvafiq qurumlarını Qarabağ bölgəsinə dəvət edib
16:33 / 29-09-2023
Qarabağda terrorlar törədən general-mayor həbs edilib - (Video) - Yenilənib
16:11 / 29-09-2023
İlham Əliyev: "Biz Qafqazda sülh və sabitlik istəyirik"
15:48 / 29-09-2023
Prezident: "Biz Qarabağın erməni əhalisinin hüquqlarını təmin edəcəyik"
09:31 / 27-09-2023
Şadlıq sarayında yanğın: yüzdən çox insan ölüb, çoxsaylı yaralı var - (Video) - Yenilənib
16:30 / 25-09-2023
Ağdərə tam olaraq Azərbaycan dövlətinin nəzarətinə keçib
20:08 / 25-09-2023
Rusiyanın Cənubi Qafqaz siyasəti müzakirə olunub - Fotolar
14:14 / 27-09-2023
Separatçı Ruben Vardanyan sərhəddə saxlanılıb - (Yenilənib+)
16:17 / 25-09-2023
Əliyev ilə Ərdoğan Naxçıvanda: qaz boru kəmərinin təməlqoyma mərasimi olub (Yenilənib)
11:50 / 26-09-2023
13 550 erməni Qarabağı tərk edib
00:05 / 26-09-2023
“Qənirə Paşayevanın ölməsi ilə bağlı yayılan xəbər yalandır”
00:01 / 26-09-2023
Bakıdan Xankəndinə tibbi yardım göndərilib
00:04 / 27-09-2023
Azərbaycanda Anım Günüdür
19:55 / 27-09-2023
Xocalı soyqırımına görə axtarışda olan terrorçu Laçında ələ keçib
18:00 / 25-09-2023
Ermənilər Əsgəranı boşaldır
Fətulla xan Əkbər - Ənvər Çingizoğlu yazır
Tarix: 16-05-2021 09:47 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Qacarlar dövründə Baş nazir vəzifəsində çalışmış şəxslərdən biri də Fətulla xan Əkbərdir. O, yerinə yetirdiyi bir çox tarixi missiya ilə xalqın sevimlisınə çevrilə bilib. Məşrutə dövründən etibarən ölkənin siyasi hakimiyyət olimpində möhkəm yer tutmağı bacarıb.
Fətulla xan 1878-ci Gilan əyalətinin Rəşt şəhərində anadan olub. Atası Hacı Mirzə Məhəmmədəli xan Əmşai Gilanın iri mülkədar ailəsinə mənsub idi. Babası Əkbər xan bəylərbəyi Nasirəddin şah dövrünün tanınmış əyan-əşraflarından sayılırdı. Dövlətin şimal gömrüklərini icarəyə götürmüşdü.
Fətulla xan təhsilini ailə şəraitində aldıqdan sonra əmisi Sadıq xanın övladları ilə bir yerdə oxuyub. Təhsilini tamamladıqdan sonra Qacar ordusunda naib (leytenant) rütbəsində xidmətə başlayıb. 1889-cu ildə əmir tümən (general-leytenant) rütbəsi daşıyırdı.
Fətulla xan Əkbər əvvəlcə Salari-Əfxəm, Salari-Əzəm, Sərdari-Mənsur ləqəblərini alıb.
Fətulla xan Əkbər 1901-ci ildə Poçt və teleqraf idarəsində xidmət edib. O, poçtu illik 600 tümənə icarəyə götürmüşdü. Sonra həmin xidmətin vəziri vəzifəsinə yüksəlib.
Fətulla xan Əkbər Məşrutə hərəkatı dövründə Sərdari Mənsur kimi məşhur idi. O, məşrutəçiləri himayə etdiyi üçün vəzifəsindən kənarlaşdırılıb. Bu hadisədən iki həftə sonra, 1908-ci ildə Məclis topa tutulub. Məclisin nümayəndələri bəstə əyləşiblər. Məhəmmədəli şah əlinə keçən millət vəkillərini Xorasana, Kəlat bölgəsinə sürgün etdirib.
Fətulla xan Əkbərin əmisi uşaqları Mirzə Kərim Rəşti, Əbdülhüseyn xan Müəzzəzüsultan (Sərdari-Möhyi), Əmidüssultan və digərləri məşrutəçilərlə birgə Gilanda qiyam qaldırıb, yolları tutublar. “Səttarxan komitəsi” yaradaraq Məşrutə inqilabına açıq dəstək veriblər. Bu dəstə başqa mücahidlərlə birləşib, əvvəlcə Qəzvini, sonra Tehranı ələ keçirib. Fətulla xan Əkbər bu dəstəyə bel bağlayaraq Məşrutə Hərəkatının qüdrətli şəxslərindən birinə çevrilib. Məhəmmədəli şah Rusiya səfirliyinə sığındıqdan sonra ölkəni idarə edəcək 28 nəfərlik komissiya yaradılıb. Fətulla xan Əkbər də həmin komissiyanın üzvü olub.
Fətulla xan Əkbər yeni təşkil olunmuş hökumətdə Poçt və teleqraf naziri vəzifəsini tutub.
Fətulla xan Əkbər Məhəmmədvəli xan Tənkabuninin birinci Baş nazirliyi dövründə Ədliyyə naziri təyin olunub.
Fətulla xan Əkbər 1914-cü ildə Talış və Qorqandan Milli Məclisə nümayəndə seçilib.
Fətulla xan Əkbər Əbdülməcid mirzə Eynüddövlənin Baş nazirliyi dövründə (1 may 1915 – 18 avqust 1915) Ədliyyə naziri olub. Hökumət Kirmanşah hadisələrinə görə süqut etmişdi. Ölkədə ikihakimiyyətlilik yaranmışdı.
Fətulla xan Əkbər Əbdülhüseyn mirzə Fərmanfərmanın Baş nazirliyi dövründə (25 dekabr 1915 – 1 mart 1916) Poçt və teleqraf naziri vəzifəsində çalışıb.
Milli Məclis Məhəmmədvəli xan Tənkabuniyə Sepəhsalari-Əzəm ləqəbini verib. Sultan Əhməd şah Qacar da xas fərmanla təsdiqləyib. Onun əvvəlcə daşıdığı Sepəhdari-Əzəm ləqəbini Fətulla xan Əkbərə verdilər. Eyni zamanda da Poçt və teleqraf naziri vəzifəsini daşımağa başladı.
Fətulla xan Əkbər Mirzə Həsən xan Vüsuqüddövlənin birinci Baş nazirliyi dönəmində (29 avqust 1916-cı il - 5 iyun 1917-ci il) Qacarlar dövlətinin Daxili işlər və Hərbi nazirliklərinə başçılıq edib.
Fətulla xan Əkbər 1920-ci ildən 1921-ci ilədək Qacarlar dövlətinin Baş naziri olub. Bu dönəmdə onun bacarıqlı bir siyasi xadim, hökumət rəhbəri və təşkilatçı kimi fərdi keyfiyyətləri üzə çıxıb. Məhz bu qısa vaxt Fətulla xanı İranın ən görkəmli siyasi xadimlərindən biri kimi öz xalqına tanıdıb və sevdirib.
Fətulla xan Əkbər 1921-ci ildə Rza xan Sərdari-Sipəhin hərbi çevirilişindən sonra Rəştə yollanıb.
Fətulla xan Əkbər Rəştdən Milli Məclisə nümayəndə seçilib. Onun çıxışlarından yadda qalanı: “Milli Məclis vəkillərindən hər biri öz mənafeyini ümumiran mənafeyindən üstün tutur”.
Fətulla xan Əkbər 1967-ci ildə Tehran şəhərində dünyasını dəyişib, İbn Babaveyh gorgahında dəfn edilib.
Fətulla xan Əkbərin Möhsün xan adlı oğlu vardı.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 16-05-2021 09:47 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Qacarlar dövründə Baş nazir vəzifəsində çalışmış şəxslərdən biri də Fətulla xan Əkbərdir. O, yerinə yetirdiyi bir çox tarixi missiya ilə xalqın sevimlisınə çevrilə bilib. Məşrutə dövründən etibarən ölkənin siyasi hakimiyyət olimpində möhkəm yer tutmağı bacarıb.
Fətulla xan 1878-ci Gilan əyalətinin Rəşt şəhərində anadan olub. Atası Hacı Mirzə Məhəmmədəli xan Əmşai Gilanın iri mülkədar ailəsinə mənsub idi. Babası Əkbər xan bəylərbəyi Nasirəddin şah dövrünün tanınmış əyan-əşraflarından sayılırdı. Dövlətin şimal gömrüklərini icarəyə götürmüşdü.
Fətulla xan təhsilini ailə şəraitində aldıqdan sonra əmisi Sadıq xanın övladları ilə bir yerdə oxuyub. Təhsilini tamamladıqdan sonra Qacar ordusunda naib (leytenant) rütbəsində xidmətə başlayıb. 1889-cu ildə əmir tümən (general-leytenant) rütbəsi daşıyırdı.
Fətulla xan Əkbər əvvəlcə Salari-Əfxəm, Salari-Əzəm, Sərdari-Mənsur ləqəblərini alıb.
Fətulla xan Əkbər 1901-ci ildə Poçt və teleqraf idarəsində xidmət edib. O, poçtu illik 600 tümənə icarəyə götürmüşdü. Sonra həmin xidmətin vəziri vəzifəsinə yüksəlib.
Fətulla xan Əkbər Məşrutə hərəkatı dövründə Sərdari Mənsur kimi məşhur idi. O, məşrutəçiləri himayə etdiyi üçün vəzifəsindən kənarlaşdırılıb. Bu hadisədən iki həftə sonra, 1908-ci ildə Məclis topa tutulub. Məclisin nümayəndələri bəstə əyləşiblər. Məhəmmədəli şah əlinə keçən millət vəkillərini Xorasana, Kəlat bölgəsinə sürgün etdirib.
Fətulla xan Əkbərin əmisi uşaqları Mirzə Kərim Rəşti, Əbdülhüseyn xan Müəzzəzüsultan (Sərdari-Möhyi), Əmidüssultan və digərləri məşrutəçilərlə birgə Gilanda qiyam qaldırıb, yolları tutublar. “Səttarxan komitəsi” yaradaraq Məşrutə inqilabına açıq dəstək veriblər. Bu dəstə başqa mücahidlərlə birləşib, əvvəlcə Qəzvini, sonra Tehranı ələ keçirib. Fətulla xan Əkbər bu dəstəyə bel bağlayaraq Məşrutə Hərəkatının qüdrətli şəxslərindən birinə çevrilib. Məhəmmədəli şah Rusiya səfirliyinə sığındıqdan sonra ölkəni idarə edəcək 28 nəfərlik komissiya yaradılıb. Fətulla xan Əkbər də həmin komissiyanın üzvü olub.
Fətulla xan Əkbər yeni təşkil olunmuş hökumətdə Poçt və teleqraf naziri vəzifəsini tutub.
Fətulla xan Əkbər Məhəmmədvəli xan Tənkabuninin birinci Baş nazirliyi dövründə Ədliyyə naziri təyin olunub.
Fətulla xan Əkbər 1914-cü ildə Talış və Qorqandan Milli Məclisə nümayəndə seçilib.
Fətulla xan Əkbər Əbdülməcid mirzə Eynüddövlənin Baş nazirliyi dövründə (1 may 1915 – 18 avqust 1915) Ədliyyə naziri olub. Hökumət Kirmanşah hadisələrinə görə süqut etmişdi. Ölkədə ikihakimiyyətlilik yaranmışdı.
Fətulla xan Əkbər Əbdülhüseyn mirzə Fərmanfərmanın Baş nazirliyi dövründə (25 dekabr 1915 – 1 mart 1916) Poçt və teleqraf naziri vəzifəsində çalışıb.
Milli Məclis Məhəmmədvəli xan Tənkabuniyə Sepəhsalari-Əzəm ləqəbini verib. Sultan Əhməd şah Qacar da xas fərmanla təsdiqləyib. Onun əvvəlcə daşıdığı Sepəhdari-Əzəm ləqəbini Fətulla xan Əkbərə verdilər. Eyni zamanda da Poçt və teleqraf naziri vəzifəsini daşımağa başladı.
Fətulla xan Əkbər Mirzə Həsən xan Vüsuqüddövlənin birinci Baş nazirliyi dönəmində (29 avqust 1916-cı il - 5 iyun 1917-ci il) Qacarlar dövlətinin Daxili işlər və Hərbi nazirliklərinə başçılıq edib.
Fətulla xan Əkbər 1920-ci ildən 1921-ci ilədək Qacarlar dövlətinin Baş naziri olub. Bu dönəmdə onun bacarıqlı bir siyasi xadim, hökumət rəhbəri və təşkilatçı kimi fərdi keyfiyyətləri üzə çıxıb. Məhz bu qısa vaxt Fətulla xanı İranın ən görkəmli siyasi xadimlərindən biri kimi öz xalqına tanıdıb və sevdirib.
Fətulla xan Əkbər 1921-ci ildə Rza xan Sərdari-Sipəhin hərbi çevirilişindən sonra Rəştə yollanıb.
Fətulla xan Əkbər Rəştdən Milli Məclisə nümayəndə seçilib. Onun çıxışlarından yadda qalanı: “Milli Məclis vəkillərindən hər biri öz mənafeyini ümumiran mənafeyindən üstün tutur”.
Fətulla xan Əkbər 1967-ci ildə Tehran şəhərində dünyasını dəyişib, İbn Babaveyh gorgahında dəfn edilib.
Fətulla xan Əkbərin Möhsün xan adlı oğlu vardı.
Müəllifin bütün yazıları - Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Bölməyə aid digər xəbərlər
11-04-2022, 21:25
Mazandaran alimi - Ənvər Çingizoğlu yazır
23-03-2022, 18:55
Rəşid Yasəmi: ədəbiyyatda nəciblik nümunəsi
17-03-2022, 09:49
Vahid Dəstigirdi: Nizaminin tədqiqatçısı
12-03-2022, 22:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Səid Nəfisi: Azərbaycan qəhrəmanı Babək Xürrəmdin əsərinin müəllifi
19-10-2021, 09:58
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədəli Füruği: siyasətçi, diplomat, tarixçi, tərcüməçi və millətçi kimi
16-10-2021, 01:06
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Hacıəli xan Rəzmara: Qurban bayramında doğuldu, terror qurbanı oldu
13-09-2021, 16:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Şəkinskilərin İran qolu haqqında... - Ənvər Çingizoğlunun araşdırması
10-09-2021, 17:27
Nəcəfqulu xan Sərşar: Qaradağın ağ gün görməmiş şairi
27-08-2021, 16:48
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədqulu xan Alar: inqilabda sərkərdə, işdə sərkar.. - Fotolar
20-08-2021, 13:38
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - İsmayıl xan Şəfai: Tehran-43 konfransında şahın tərcüməçisi - Fotolar
16-08-2021, 15:51
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Seyid Məhəmməd Dəbirsiyaqi: tədqiq və tədrisin işığında - Fotolar
24-07-2021, 16:15
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Qaradağ elləri: beloğludan eloğluya qədər - Ənvər Çingizoğlu yazır
Pavlo Narojnı deyir ki, Rusiyada hərbi obyektlər çoxdur və ruslar bunları hücumlardan qoruya bilməyəcəklər
Valeri Kondratyuk deyir ki, ya Rusiya elitasının, ya da silahlı qüvvələrin sui-qəsdi Putini hakimiyyətdən uzaqlaşdıra bilər
Taras Jovtenko deyir ki, Rusiyanın hərbi-siyasi rəhbərliyi uzunmüddətli qarşıdurmanı özünün geosiyasi planlarına daxil edib
Avropa Kino Akademiyasının üzvü deyir ki, Azərbaycan kinosunun problemləri çoxdur: “Azərbaycanfilm” kimi unikal sənət ocağına 6-7 aydır ki, dövlətdən maliyyə ayrılmırsa milli kinodakı vəziyyətdən necə rahat olmaq olar?”
Ukrayna Hərbi Dəniz Qüvvələrinin ehtiyatda olan zabiti: “Hərbi əməliyyatlar başlayandan bəri rusların 18 gəmi və katerini zədələmiş və məhv etmişik”
