00:55 / 22-11-2024
Silvester Stallone yeni seriala çəkilir
00:45 / 22-11-2024
Məşhur yazıçının yeni romanı nəşr edilib - Foto
00:07 / 22-11-2024
Hikmət Hacıyev: “Politico”nun üzr istəməsini tələb edirik!”
23:28 / 21-11-2024
Gəncədə iki nəfər bıçaqlanıb
22:07 / 21-11-2024
Putin ABŞ və Qərb dövlətlərinə xəbərdarlıq edib
20:55 / 21-11-2024
Ceyhun Bayramov Özbəkistanın xarici işlər naziri ilə telefonda danışıb
20:08 / 21-11-2024
Milli Məclis bəyanat yayıb
19:12 / 21-11-2024
Leyla Əliyeva Qlobal Liderlərin Dialoqunda iştirak edib - Fotolar
18:08 / 21-11-2024
SPECA İqlim Ağıllı Şəhərlər Forumu üzrə Bakı Bəyannaməsi imzalanıb
18:03 / 21-11-2024
Küləkli hava şəraiti ilə bağlı sarı xəbərdarlıq verilib
17:49 / 21-11-2024
Pərviz Şahbazov İstanbula gedir
17:25 / 21-11-2024
Əli Əsədov “Elektron hökumət” portalı ilə bağlı qərar imzalayıb
17:18 / 21-11-2024
Rusiya Tramp haqqında filmin yayımına icazə verməyib - Fotolar
17:08 / 21-11-2024
Nazirlər Kabineti riskli vergi ödəyiciləri haqqında qərar imzalayıb
16:48 / 21-11-2024
Matviyenko Azərbaycana gəlir
16:45 / 21-11-2024
Prezident iki Mərkəzi ləğv edib - Sərəncam
16:32 / 21-11-2024
Deputatlar daha 12 qanuna dəyişikliyi müzakirəyə çıxaracaq - Siyahı
16:23 / 21-11-2024
Leyla Əliyeva COP29-da: nadir canlıların mühafizəsinə həsr olunan panel müzakirələr olub - Fotolar
16:17 / 21-11-2024
Baş nazirin və sabiq müdafiə nazirinin həbsinə order verilib
16:17 / 21-11-2024
Milli Məclisin deputatı NATO PA-nın illik sessiyasında iştirak edəcək
16:06 / 21-11-2024
Putin Şimali Koreya liderinə 75 vəhşi heyvan göndərib
16:00 / 21-11-2024
Gömrük orqanlarına qəbul imtahanı keçiriləcək
15:45 / 21-11-2024
Dünya şöhrətli rejissorun 10 ən yaxşı filmi... - Siyahı
15:32 / 21-11-2024
Məşhur musiqi qrupu dünya turuna çıxır
15:29 / 21-11-2024
Ceyhun Bayramov misirli nazirlə telefonda danışıb
14:46 / 21-11-2024
Quterreş Bakıda: "Razılaşma istəyi hiss olunur"
14:43 / 21-11-2024
"Kəpəz"in futbolçusu əməliyyat olunub
14:36 / 21-11-2024
Rusiya Qərb silahlarına qarşı tədbirlər görməyə başlayıb
14:33 / 21-11-2024
SOCAR ilə “Tree Energy Solutions” arasında Birgə Tədqiqat Sazişi imzalanıb
14:08 / 21-11-2024
Ukrayna ərazi əvəzində sülhə razılaşmayacaq - Nazir
12:28 / 18-11-2024
Turan Manafzadə: “Mədəniyyət diplomatiyasından yararlanmağı bacarmalıyıq” - Müsahibə
12:05 / 19-11-2024
MMC vətəndaşın mənzilini dağıdıb, indi də obyektini ələ keçirmək istəyir - Fotolar
13:32 / 21-11-2024
Dünyanın ən güclü donanmaları... - Qardaş Türkiyə siyahıda neçəncidir?
19:50 / 19-11-2024
Beynəlxalq Bank 272 min manat cərimələnib
16:45 / 20-11-2024
Nazir: "Regionlardakı bəzi poçt şöbələrinin bağlanması araşdırılacaq"
16:22 / 20-11-2024
“Real Betis” klubunun nümayəndəsi Bakıda nəyə təəccüblənib? - Foto
15:29 / 18-11-2024
Daha üç şəhərə konsul təyinatı olub - Siyahı
17:09 / 18-11-2024
Deputatın oğlu yeni vəzifəyə təyin olunub
10:03 / 20-11-2024
Azərbaycan və Türkiyənin bələdiyyə təşkilatları arasında görüş keçirilib - Fotolar
16:45 / 21-11-2024
Prezident iki Mərkəzi ləğv edib - Sərəncam
09:37 / 21-11-2024
Naxçıvan səhiyyəsində həbslər başlayıb
15:55 / 20-11-2024
Deputatın "Zəngimcell" oyunu: "Balansınız bitmişdir..."
Fətulla xan Əkbər - Ənvər Çingizoğlu yazır
Tarix: 16-05-2021 09:47 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Qacarlar dövründə Baş nazir vəzifəsində çalışmış şəxslərdən biri də Fətulla xan Əkbərdir. O, yerinə yetirdiyi bir çox tarixi missiya ilə xalqın sevimlisınə çevrilə bilib. Məşrutə dövründən etibarən ölkənin siyasi hakimiyyət olimpində möhkəm yer tutmağı bacarıb.
Fətulla xan 1878-ci Gilan əyalətinin Rəşt şəhərində anadan olub. Atası Hacı Mirzə Məhəmmədəli xan Əmşai Gilanın iri mülkədar ailəsinə mənsub idi. Babası Əkbər xan bəylərbəyi Nasirəddin şah dövrünün tanınmış əyan-əşraflarından sayılırdı. Dövlətin şimal gömrüklərini icarəyə götürmüşdü.
Fətulla xan təhsilini ailə şəraitində aldıqdan sonra əmisi Sadıq xanın övladları ilə bir yerdə oxuyub. Təhsilini tamamladıqdan sonra Qacar ordusunda naib (leytenant) rütbəsində xidmətə başlayıb. 1889-cu ildə əmir tümən (general-leytenant) rütbəsi daşıyırdı.
Fətulla xan Əkbər əvvəlcə Salari-Əfxəm, Salari-Əzəm, Sərdari-Mənsur ləqəblərini alıb.
Fətulla xan Əkbər 1901-ci ildə Poçt və teleqraf idarəsində xidmət edib. O, poçtu illik 600 tümənə icarəyə götürmüşdü. Sonra həmin xidmətin vəziri vəzifəsinə yüksəlib.
Fətulla xan Əkbər Məşrutə hərəkatı dövründə Sərdari Mənsur kimi məşhur idi. O, məşrutəçiləri himayə etdiyi üçün vəzifəsindən kənarlaşdırılıb. Bu hadisədən iki həftə sonra, 1908-ci ildə Məclis topa tutulub. Məclisin nümayəndələri bəstə əyləşiblər. Məhəmmədəli şah əlinə keçən millət vəkillərini Xorasana, Kəlat bölgəsinə sürgün etdirib.
Fətulla xan Əkbərin əmisi uşaqları Mirzə Kərim Rəşti, Əbdülhüseyn xan Müəzzəzüsultan (Sərdari-Möhyi), Əmidüssultan və digərləri məşrutəçilərlə birgə Gilanda qiyam qaldırıb, yolları tutublar. “Səttarxan komitəsi” yaradaraq Məşrutə inqilabına açıq dəstək veriblər. Bu dəstə başqa mücahidlərlə birləşib, əvvəlcə Qəzvini, sonra Tehranı ələ keçirib. Fətulla xan Əkbər bu dəstəyə bel bağlayaraq Məşrutə Hərəkatının qüdrətli şəxslərindən birinə çevrilib. Məhəmmədəli şah Rusiya səfirliyinə sığındıqdan sonra ölkəni idarə edəcək 28 nəfərlik komissiya yaradılıb. Fətulla xan Əkbər də həmin komissiyanın üzvü olub.
Fətulla xan Əkbər yeni təşkil olunmuş hökumətdə Poçt və teleqraf naziri vəzifəsini tutub.
Fətulla xan Əkbər Məhəmmədvəli xan Tənkabuninin birinci Baş nazirliyi dövründə Ədliyyə naziri təyin olunub.
Fətulla xan Əkbər 1914-cü ildə Talış və Qorqandan Milli Məclisə nümayəndə seçilib.
Fətulla xan Əkbər Əbdülməcid mirzə Eynüddövlənin Baş nazirliyi dövründə (1 may 1915 – 18 avqust 1915) Ədliyyə naziri olub. Hökumət Kirmanşah hadisələrinə görə süqut etmişdi. Ölkədə ikihakimiyyətlilik yaranmışdı.
Fətulla xan Əkbər Əbdülhüseyn mirzə Fərmanfərmanın Baş nazirliyi dövründə (25 dekabr 1915 – 1 mart 1916) Poçt və teleqraf naziri vəzifəsində çalışıb.
Milli Məclis Məhəmmədvəli xan Tənkabuniyə Sepəhsalari-Əzəm ləqəbini verib. Sultan Əhməd şah Qacar da xas fərmanla təsdiqləyib. Onun əvvəlcə daşıdığı Sepəhdari-Əzəm ləqəbini Fətulla xan Əkbərə verdilər. Eyni zamanda da Poçt və teleqraf naziri vəzifəsini daşımağa başladı.
Fətulla xan Əkbər Mirzə Həsən xan Vüsuqüddövlənin birinci Baş nazirliyi dönəmində (29 avqust 1916-cı il - 5 iyun 1917-ci il) Qacarlar dövlətinin Daxili işlər və Hərbi nazirliklərinə başçılıq edib.
Fətulla xan Əkbər 1920-ci ildən 1921-ci ilədək Qacarlar dövlətinin Baş naziri olub. Bu dönəmdə onun bacarıqlı bir siyasi xadim, hökumət rəhbəri və təşkilatçı kimi fərdi keyfiyyətləri üzə çıxıb. Məhz bu qısa vaxt Fətulla xanı İranın ən görkəmli siyasi xadimlərindən biri kimi öz xalqına tanıdıb və sevdirib.
Fətulla xan Əkbər 1921-ci ildə Rza xan Sərdari-Sipəhin hərbi çevirilişindən sonra Rəştə yollanıb.
Fətulla xan Əkbər Rəştdən Milli Məclisə nümayəndə seçilib. Onun çıxışlarından yadda qalanı: “Milli Məclis vəkillərindən hər biri öz mənafeyini ümumiran mənafeyindən üstün tutur”.
Fətulla xan Əkbər 1967-ci ildə Tehran şəhərində dünyasını dəyişib, İbn Babaveyh gorgahında dəfn edilib.
Fətulla xan Əkbərin Möhsün xan adlı oğlu vardı.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 16-05-2021 09:47 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Qacarlar dövründə Baş nazir vəzifəsində çalışmış şəxslərdən biri də Fətulla xan Əkbərdir. O, yerinə yetirdiyi bir çox tarixi missiya ilə xalqın sevimlisınə çevrilə bilib. Məşrutə dövründən etibarən ölkənin siyasi hakimiyyət olimpində möhkəm yer tutmağı bacarıb.
Fətulla xan 1878-ci Gilan əyalətinin Rəşt şəhərində anadan olub. Atası Hacı Mirzə Məhəmmədəli xan Əmşai Gilanın iri mülkədar ailəsinə mənsub idi. Babası Əkbər xan bəylərbəyi Nasirəddin şah dövrünün tanınmış əyan-əşraflarından sayılırdı. Dövlətin şimal gömrüklərini icarəyə götürmüşdü.
Fətulla xan təhsilini ailə şəraitində aldıqdan sonra əmisi Sadıq xanın övladları ilə bir yerdə oxuyub. Təhsilini tamamladıqdan sonra Qacar ordusunda naib (leytenant) rütbəsində xidmətə başlayıb. 1889-cu ildə əmir tümən (general-leytenant) rütbəsi daşıyırdı.
Fətulla xan Əkbər əvvəlcə Salari-Əfxəm, Salari-Əzəm, Sərdari-Mənsur ləqəblərini alıb.
Fətulla xan Əkbər 1901-ci ildə Poçt və teleqraf idarəsində xidmət edib. O, poçtu illik 600 tümənə icarəyə götürmüşdü. Sonra həmin xidmətin vəziri vəzifəsinə yüksəlib.
Fətulla xan Əkbər Məşrutə hərəkatı dövründə Sərdari Mənsur kimi məşhur idi. O, məşrutəçiləri himayə etdiyi üçün vəzifəsindən kənarlaşdırılıb. Bu hadisədən iki həftə sonra, 1908-ci ildə Məclis topa tutulub. Məclisin nümayəndələri bəstə əyləşiblər. Məhəmmədəli şah əlinə keçən millət vəkillərini Xorasana, Kəlat bölgəsinə sürgün etdirib.
Fətulla xan Əkbərin əmisi uşaqları Mirzə Kərim Rəşti, Əbdülhüseyn xan Müəzzəzüsultan (Sərdari-Möhyi), Əmidüssultan və digərləri məşrutəçilərlə birgə Gilanda qiyam qaldırıb, yolları tutublar. “Səttarxan komitəsi” yaradaraq Məşrutə inqilabına açıq dəstək veriblər. Bu dəstə başqa mücahidlərlə birləşib, əvvəlcə Qəzvini, sonra Tehranı ələ keçirib. Fətulla xan Əkbər bu dəstəyə bel bağlayaraq Məşrutə Hərəkatının qüdrətli şəxslərindən birinə çevrilib. Məhəmmədəli şah Rusiya səfirliyinə sığındıqdan sonra ölkəni idarə edəcək 28 nəfərlik komissiya yaradılıb. Fətulla xan Əkbər də həmin komissiyanın üzvü olub.
Fətulla xan Əkbər yeni təşkil olunmuş hökumətdə Poçt və teleqraf naziri vəzifəsini tutub.
Fətulla xan Əkbər Məhəmmədvəli xan Tənkabuninin birinci Baş nazirliyi dövründə Ədliyyə naziri təyin olunub.
Fətulla xan Əkbər 1914-cü ildə Talış və Qorqandan Milli Məclisə nümayəndə seçilib.
Fətulla xan Əkbər Əbdülməcid mirzə Eynüddövlənin Baş nazirliyi dövründə (1 may 1915 – 18 avqust 1915) Ədliyyə naziri olub. Hökumət Kirmanşah hadisələrinə görə süqut etmişdi. Ölkədə ikihakimiyyətlilik yaranmışdı.
Fətulla xan Əkbər Əbdülhüseyn mirzə Fərmanfərmanın Baş nazirliyi dövründə (25 dekabr 1915 – 1 mart 1916) Poçt və teleqraf naziri vəzifəsində çalışıb.
Milli Məclis Məhəmmədvəli xan Tənkabuniyə Sepəhsalari-Əzəm ləqəbini verib. Sultan Əhməd şah Qacar da xas fərmanla təsdiqləyib. Onun əvvəlcə daşıdığı Sepəhdari-Əzəm ləqəbini Fətulla xan Əkbərə verdilər. Eyni zamanda da Poçt və teleqraf naziri vəzifəsini daşımağa başladı.
Fətulla xan Əkbər Mirzə Həsən xan Vüsuqüddövlənin birinci Baş nazirliyi dönəmində (29 avqust 1916-cı il - 5 iyun 1917-ci il) Qacarlar dövlətinin Daxili işlər və Hərbi nazirliklərinə başçılıq edib.
Fətulla xan Əkbər 1920-ci ildən 1921-ci ilədək Qacarlar dövlətinin Baş naziri olub. Bu dönəmdə onun bacarıqlı bir siyasi xadim, hökumət rəhbəri və təşkilatçı kimi fərdi keyfiyyətləri üzə çıxıb. Məhz bu qısa vaxt Fətulla xanı İranın ən görkəmli siyasi xadimlərindən biri kimi öz xalqına tanıdıb və sevdirib.
Fətulla xan Əkbər 1921-ci ildə Rza xan Sərdari-Sipəhin hərbi çevirilişindən sonra Rəştə yollanıb.
Fətulla xan Əkbər Rəştdən Milli Məclisə nümayəndə seçilib. Onun çıxışlarından yadda qalanı: “Milli Məclis vəkillərindən hər biri öz mənafeyini ümumiran mənafeyindən üstün tutur”.
Fətulla xan Əkbər 1967-ci ildə Tehran şəhərində dünyasını dəyişib, İbn Babaveyh gorgahında dəfn edilib.
Fətulla xan Əkbərin Möhsün xan adlı oğlu vardı.
Müəllifin bütün yazıları - Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Bölməyə aid digər xəbərlər
11-04-2022, 21:25
Mazandaran alimi - Ənvər Çingizoğlu yazır
23-03-2022, 18:55
Rəşid Yasəmi: ədəbiyyatda nəciblik nümunəsi
17-03-2022, 09:49
Vahid Dəstigirdi: Nizaminin tədqiqatçısı
12-03-2022, 22:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Səid Nəfisi: Azərbaycan qəhrəmanı Babək Xürrəmdin əsərinin müəllifi
19-10-2021, 09:58
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədəli Füruği: siyasətçi, diplomat, tarixçi, tərcüməçi və millətçi kimi
16-10-2021, 01:06
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Hacıəli xan Rəzmara: Qurban bayramında doğuldu, terror qurbanı oldu
13-09-2021, 16:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Şəkinskilərin İran qolu haqqında... - Ənvər Çingizoğlunun araşdırması
10-09-2021, 17:27
Nəcəfqulu xan Sərşar: Qaradağın ağ gün görməmiş şairi
27-08-2021, 16:48
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədqulu xan Alar: inqilabda sərkərdə, işdə sərkar.. - Fotolar
20-08-2021, 13:38
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - İsmayıl xan Şəfai: Tehran-43 konfransında şahın tərcüməçisi - Fotolar
16-08-2021, 15:51
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Seyid Məhəmməd Dəbirsiyaqi: tədqiq və tədrisin işığında - Fotolar
24-07-2021, 16:15
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Qaradağ elləri: beloğludan eloğluya qədər - Ənvər Çingizoğlu yazır
Deputatlığa namizəd Milli Məclisdə təmsil etmək istədiyi bölgənin problemlərinin təsnifatını artıq ağlına yazıb və işə nədən başlayacağını sıralayıb
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
“Tənha insanın monoloqu”nun ssenari müəllifi və rejissoru deyir ki, kinomuzu yaşatmaq və irəli aparmaq üçün film istehsalını artırmalı və onun bazarını düşünməliyik
Mirəli Sarızadə: “Gənc yaşımda arzum həyata keçdi, inşallah, yeni mövsümdə teatrımızın səhnəsində də Məcnun obrazı ilə tamaşaçılar qarşısına çıxacam”
