15:08 / 30-09-2023
Baş Prokurorluq: separatçı qurumun daha iki təmsilçisi həbs olunub
14:52 / 30-09-2023
Silah-sursat və döyüş texnikası müsadirə olunub - Video
13:06 / 30-09-2023
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
12:38 / 30-09-2023
Prezident İlham Əliyev Beynəlxalq Astronavtika Federasiyasının prezidentini qəbul edib - Yenilənib
12:35 / 30-09-2023
Milli Qəhrəman Fəxri Xiyabanda dəfn edilib - Fotolar
11:43 / 30-09-2023
XİN: "Ermənistanın Azərbaycana qarşı irəli sürdüyü növbəti iddialar tamamilə əsassızdır"
11:35 / 30-09-2023
Müsadirə edilən artilleriya qurğuları... - Video
11:06 / 30-09-2023
Abşeronda dava: 3 nəfər bir-birlərini bıçaqlayıb, biri ölüb
09:58 / 30-09-2023
Elizabet - Akif Abbasovun tərcüməsi
09:15 / 30-09-2023
Qarabağdakı döyüş mövqeləri ləğv edilir - Video
02:04 / 30-09-2023
Nyu-Yorkda fövqəladə vəziyyət elan edilib - Fotolar
22:02 / 29-09-2023
Şuşa-Xankəndi yolunda tərk edilmiş döyüş mövqeləri... - Video
21:59 / 29-09-2023
Belçikada kilsədə rüsvayçılıq - Din xadimləri illərlə uşaqları zorlayıblar
19:48 / 29-09-2023
İlham Əliyev Zəngilanda Forumda: "Bizim səbrimizlə oynamasınlar" - Tam mətn - Fotolar (Yenilənib)
19:24 / 29-09-2023
İşçi qrup üzvlərinin Xankəndiyə səfəri nəzərdə tutulub
19:20 / 29-09-2023
Yevlaxda ermənilərlə növbəti görüş keçirilib - (Yenilənib) - Foto
19:18 / 29-09-2023
Yeddi ölkə Ukrayna üçün sursat sifarişi verib
19:07 / 29-09-2023
Üç ölkə qanunsuz miqrasiyaya qarşı işçi qrup yaradır
18:50 / 29-09-2023
Ukraynalı diversantlar Rusiya ərazisinə daxil olmağa cəhd ediblər
18:13 / 29-09-2023
Qarabağda müsadirə edilmiş döyüş texnikası, silah və sursatın yeni - Siyahısı (Yenilənib)
18:03 / 29-09-2023
Separatçı rejimin keçmiş “müdafiə naziri” Laçında ələ keçib
17:58 / 29-09-2023
Mikayıl Cabbarov Gürcüstana səfər edib
17:48 / 29-09-2023
FHN: "Xankəndi yaxınlığında partlayışda 48 nəfərin cəsədi çıxarılıb" - Video
17:35 / 29-09-2023
Bakıda əməliyyat: daha üç nəfər tutulub
17:17 / 29-09-2023
Xaricdə doktorantura təhsilinə dair sənəd qəbulunun müddəti uzadılıb
16:56 / 29-09-2023
Azərbaycan BMT-nin müvafiq qurumlarını Qarabağ bölgəsinə dəvət edib
16:33 / 29-09-2023
Qarabağda terrorlar törədən general-mayor həbs edilib - (Video) - Yenilənib
16:11 / 29-09-2023
İlham Əliyev: "Biz Qafqazda sülh və sabitlik istəyirik"
15:48 / 29-09-2023
Prezident: "Biz Qarabağın erməni əhalisinin hüquqlarını təmin edəcəyik"
09:31 / 27-09-2023
Şadlıq sarayında yanğın: yüzdən çox insan ölüb, çoxsaylı yaralı var - (Video) - Yenilənib
16:30 / 25-09-2023
Ağdərə tam olaraq Azərbaycan dövlətinin nəzarətinə keçib
20:08 / 25-09-2023
Rusiyanın Cənubi Qafqaz siyasəti müzakirə olunub - Fotolar
14:14 / 27-09-2023
Separatçı Ruben Vardanyan sərhəddə saxlanılıb - (Yenilənib+)
16:17 / 25-09-2023
Əliyev ilə Ərdoğan Naxçıvanda: qaz boru kəmərinin təməlqoyma mərasimi olub (Yenilənib)
11:50 / 26-09-2023
13 550 erməni Qarabağı tərk edib
00:05 / 26-09-2023
“Qənirə Paşayevanın ölməsi ilə bağlı yayılan xəbər yalandır”
00:01 / 26-09-2023
Bakıdan Xankəndinə tibbi yardım göndərilib
00:04 / 27-09-2023
Azərbaycanda Anım Günüdür
19:55 / 27-09-2023
Xocalı soyqırımına görə axtarışda olan terrorçu Laçında ələ keçib
18:00 / 25-09-2023
Ermənilər Əsgəranı boşaldır
Seyid Məhəmməd Dəbirsiyaqi: tədqiq və tədrisin işığında - Fotolar
Tarix: 16-08-2021 15:51 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Klassik İran ədəbiyyatının, tarixinin, eləcə də fars dilinin tədqiqi, tədrisi və təbliği sahəsində yorulmadan çalışan alimlərdən biri də Seyid Məhəmməd Dəbirsiyaqidir.
Seyid Məhəmməd Dəbirsiyaqi 24 fevral 1920-ci ildə Qəzvində alim və arif sülaləsinə aid bir ailənin övladı olaraq dünyaya gəlib. Ulu babaları Səfəvilər dönəmində Livandan Qəzvinə köç etmiş bir sadat soyuna bağlıdır. Atası Seyid Bağır ibn Seyid Siyaq dönəminin ünlü xəttatlarından idi. Onlar Qəzvinin Gülbin məhəlləsində yaşayırdılar. Anası Mirzə Ağa xan Mustovfinin qızı olub, Mirzə Əbülqasim Mollabaşının nəvəsi idi.
Seyid Məhəmməd ibtidai və orta təhsilini məmləkəti Qəzvində tamamladıqdan sonra ali təhsil üçün daxil olduğu Tehran Universitetindən 1939-cu ildə məzun olub. Dəbirsiyaqi bu universitetdə Məliküşşuara Məhəmmədtağı Bahar (1886-1951), Bədiüzzaman Füruzanfər (1897-1970), Əliəsgər Hikmət (1893-1980), Cəlal Hümayi, Səid Nəfisi (1895-1966), İbrahim Purdavud (1885-1968), Həsən Xətibi (1917–1989) və Məhəmmədtağı Məclisi kimi birinci dərəcəli fars dili və ədəbiyatı müəllimlərindən dərs alma fürsəti tapmış və Füruzanfərin rəhbərliyi ilə hazırladığı “Mənuçəhri divanının təshihi” mövzusunda dissertasiyanı müdafiə edərək, 1945-ci ildə eyni universitetdən doktorluq dərəcəsi alıb. Dəbirsiyaqi bundan bir il sonra Beynəlxalq İranoloji Dərnəyinə (Əncümən-i Beynəlmiləl-i İran) üzv olub və 1978-ci ildə Mədəni Miras Dərnəyi (Əncümən-i Asar və Məfaxir-i Fərhəngi) elmi təşkilatın üzvü seçilib.
Mağistr pilləsini oxuduğu 1941-ci ildə Maliyə nazirliyində təhsil personalı olaraq vəzifəyə başlayan Dəbir Siyaqi 1974-cü ildə təqaüdə çıxana qədər bu vəzifədə çalışıb.
Seyid Məhəmməd Dəbirsiyaqi doktorluq təhsilini tamamladıqdan iki il sonra lüğət çalışmalarına başlamış və “Dehxuda lüğəti” hazırlanarkən çağdaş İran lüğətçiliyinin qurucusu Mirzə Əliəkbər Dehxudanın (1879-1955) 9 və Məhəmməd Muinin (1918-1971) 12 il asissenti olub. Muinin vəfatından lüğətin tamamlandığı 1980-ci ilədək bu layihədə çalışaraq bir çox maddə yazıb.
“Dehxuda lüğəti” hazırlanarkən əldə etdiyi təcrübə və bu çalışmada müşahidə etdiyi əksikliklər Dəbirsiyaqini; Seyid Cəfər Şəhidi, Rəsul Şayəstə və Həsən Əhməd-i Givi kimi önəmli alimlərlə birlikdə “Böyük Farsca Lüğət” (Lügətnamə-i Bozorg-i Farsi) adlı yeni bir əsər hazırlamağa sövq edib. Həmin lüğətin bu ana qədər “Əlif” hərfi 6 cild və “Bə” hərfinin bir qismi 2 kitab halında nəşr edilib.
Seyid Məhəmməd Dəbirsiyaqi lüğət çalışmaları ilə bərabər təhsil fəaliyətlərini də sürdürmüş, Tehran və Qəzvin universitetlərində və Milli (Behişti) Universitetində başda “Şahnamə” gəlmək üzərə farsca mətn və qrammatika dərsləri vermiş və fars dili müəllimi olaraq bir dəfə Çinin Pekin Universitetində, iki dəfə də Misirin Eyn-i Şəms Universitetində dərs deyib.
1994-cü ildə doğma yurdu Qəzvinə dönərək buraya yerləşən Dəbirsiyaqi bu müddətdə elmi çalışmalarına davam edib. Sadə bir yaşam sürdüyü və mövqe-məqam sahibi olmağa meyl etmədiyi görülən Dəbirsiyaqinin evi ədəbi çalışmaların aparıldığı bir məclis halına gəlib. Evdə başlanğıcda “Şahnamə” oxumaları aparılarkən irəliləyən illərdə “Beyhaki tarixi”, “Bustan” və “Çahar məqalə” kimi klassik əsərlər də ələ alınıb. Dəbirsiyaqi Qəzvinə döndükdən 13 il sonra lüğətşünas olmayan Tehran universiteti müəllimlərindən birinin Dehxuda institutuna müdir olaraq təyin edilməsiylə həmin qurumla əlaqəsini kəsmiş, amma akademik çalışmalarına davam etmiş və 2012-ci ildə Qəzvində öz adıyla bir xalq kitabxanası qurub. 2013-cü ildə nəşr edilən “Sugnamə” (Mənzum ağılar) Dəbirsiyaqinin çap olunan son əsəridir.
Dəbirsiyaqi elmi, mədəni və ədəbi çalışmaları səbəbiylə bir çox çevrənin sayğı və təqdirini qazanmış və 13-cü Əlyazma Əsər Mühafizəçiləri Konqresində “Seçkin Əlyazma Mütəxəssisi” mükafatına layıq görülüb. “Buxara” dərgisi də farscanın bu önəmli simasını anmaq üçün bir sayını onun haqqındakı yazılara həsr edib. Eyni amacla 1996-cı ildə Kamal Hacı Seyid tərəfindən “Dəbir-i Ədib” 2013-cü ildə isə Fərşid Sadat Şərifi tərəfindən “Ərcnamə” adlı iki kitab nəşr edildiyi kimi, Dəbirsiyaqinin həyatı bir sənədli filmə də növzu olub.
Seyid Məhəmməd Dəbirsiyaqi yaradıcılığının bir yönü də tarixi tədqiqatdır. Görkəmli mətnşünas bir çox tarixi əsərləri işləyib, giriş və indekslə nəşr edib.
Bu tipli əsərlərdən biri də Mirzə Səmianın 1725-ci ildə yazdığı “Təzkirət əl-müluk” kitabıdır. Azərbaycan Səfəvi dövlətinin idarə quruluşunu öyrənmək üçün bu əsərin xüsusi əhəmiyyəti vardır. Əsərdə verilən məlumatlardan aydın olur ki, qaynağın müəllifi dövlət təşkilatı məsələlərinə mükəmməl bələd olub. Əsərdə Azərbaycan Səfəvi dövlətinin quruluşu, orqanların statusları, məmurların səlahiyyətləri, onların ləqəb və titulları haqqında ətraflı məlumat verilib. “Təzkirət əl-müluk” əsərinin əlyazmalarından birinin fotoşəkli 1943-cü ildə məşhur şərqşünas V. Minorski tərəfindən Kembric şəhərində nəşr edilib. Həmin nəşrdə “Təzkirət əl-müluk” əsərinin əlyazmasının fotoşəklindən başqa, onun İngilis dilinə tərcüməsi və geniş izahı verilib. V. F. Minorski “Təzkirət əl-müluk” əsərinə şərh və əlavələrində dövlət və idarə quruluşu ilə yanaşı bəylərbəyiliklərdən də qısa bəhs edib.
1956-cı ildə Seyid Məhəmməd Dəbirsiyaqi həmin əsəri yenidən nəşr etdirib. Daha sonra İran alimlərindən Məsud Rəcəbniya V. Minorskinin həmin əsəri haqqında izahlarını "Səfəvi hökumətinin idarə təşkilatı" adı altında 1958-ci ildə Tehranda nəşrə hazırlayıb.
Təəssüflə qeyd etməliyik ki, bu alim Azərbaycanda o qədər də tanınmır. Belə ki, ölkəmizdə ədəbiyyat və tarix sahəsində fəaliyyət göstərmiş tədqiqatçı alimlərin fəaliyyəti yalnız filologiya və tarix sahəsinə böyük töhvələr vermək baxımından deyil, eyni zamanda oxucuların dünyagörüşünün genişlənməsi, nəzəri biliklərin artması, digər humanitar fənlərlə qarşılıqlı əlaqələr cəhətindən də böyük maraq doğurur.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 16-08-2021 15:51 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Klassik İran ədəbiyyatının, tarixinin, eləcə də fars dilinin tədqiqi, tədrisi və təbliği sahəsində yorulmadan çalışan alimlərdən biri də Seyid Məhəmməd Dəbirsiyaqidir.
Seyid Məhəmməd Dəbirsiyaqi 24 fevral 1920-ci ildə Qəzvində alim və arif sülaləsinə aid bir ailənin övladı olaraq dünyaya gəlib. Ulu babaları Səfəvilər dönəmində Livandan Qəzvinə köç etmiş bir sadat soyuna bağlıdır. Atası Seyid Bağır ibn Seyid Siyaq dönəminin ünlü xəttatlarından idi. Onlar Qəzvinin Gülbin məhəlləsində yaşayırdılar. Anası Mirzə Ağa xan Mustovfinin qızı olub, Mirzə Əbülqasim Mollabaşının nəvəsi idi.
Seyid Məhəmməd ibtidai və orta təhsilini məmləkəti Qəzvində tamamladıqdan sonra ali təhsil üçün daxil olduğu Tehran Universitetindən 1939-cu ildə məzun olub. Dəbirsiyaqi bu universitetdə Məliküşşuara Məhəmmədtağı Bahar (1886-1951), Bədiüzzaman Füruzanfər (1897-1970), Əliəsgər Hikmət (1893-1980), Cəlal Hümayi, Səid Nəfisi (1895-1966), İbrahim Purdavud (1885-1968), Həsən Xətibi (1917–1989) və Məhəmmədtağı Məclisi kimi birinci dərəcəli fars dili və ədəbiyatı müəllimlərindən dərs alma fürsəti tapmış və Füruzanfərin rəhbərliyi ilə hazırladığı “Mənuçəhri divanının təshihi” mövzusunda dissertasiyanı müdafiə edərək, 1945-ci ildə eyni universitetdən doktorluq dərəcəsi alıb. Dəbirsiyaqi bundan bir il sonra Beynəlxalq İranoloji Dərnəyinə (Əncümən-i Beynəlmiləl-i İran) üzv olub və 1978-ci ildə Mədəni Miras Dərnəyi (Əncümən-i Asar və Məfaxir-i Fərhəngi) elmi təşkilatın üzvü seçilib.
Mağistr pilləsini oxuduğu 1941-ci ildə Maliyə nazirliyində təhsil personalı olaraq vəzifəyə başlayan Dəbir Siyaqi 1974-cü ildə təqaüdə çıxana qədər bu vəzifədə çalışıb.
Seyid Məhəmməd Dəbirsiyaqi doktorluq təhsilini tamamladıqdan iki il sonra lüğət çalışmalarına başlamış və “Dehxuda lüğəti” hazırlanarkən çağdaş İran lüğətçiliyinin qurucusu Mirzə Əliəkbər Dehxudanın (1879-1955) 9 və Məhəmməd Muinin (1918-1971) 12 il asissenti olub. Muinin vəfatından lüğətin tamamlandığı 1980-ci ilədək bu layihədə çalışaraq bir çox maddə yazıb.
“Dehxuda lüğəti” hazırlanarkən əldə etdiyi təcrübə və bu çalışmada müşahidə etdiyi əksikliklər Dəbirsiyaqini; Seyid Cəfər Şəhidi, Rəsul Şayəstə və Həsən Əhməd-i Givi kimi önəmli alimlərlə birlikdə “Böyük Farsca Lüğət” (Lügətnamə-i Bozorg-i Farsi) adlı yeni bir əsər hazırlamağa sövq edib. Həmin lüğətin bu ana qədər “Əlif” hərfi 6 cild və “Bə” hərfinin bir qismi 2 kitab halında nəşr edilib.
Seyid Məhəmməd Dəbirsiyaqi lüğət çalışmaları ilə bərabər təhsil fəaliyətlərini də sürdürmüş, Tehran və Qəzvin universitetlərində və Milli (Behişti) Universitetində başda “Şahnamə” gəlmək üzərə farsca mətn və qrammatika dərsləri vermiş və fars dili müəllimi olaraq bir dəfə Çinin Pekin Universitetində, iki dəfə də Misirin Eyn-i Şəms Universitetində dərs deyib.
1994-cü ildə doğma yurdu Qəzvinə dönərək buraya yerləşən Dəbirsiyaqi bu müddətdə elmi çalışmalarına davam edib. Sadə bir yaşam sürdüyü və mövqe-məqam sahibi olmağa meyl etmədiyi görülən Dəbirsiyaqinin evi ədəbi çalışmaların aparıldığı bir məclis halına gəlib. Evdə başlanğıcda “Şahnamə” oxumaları aparılarkən irəliləyən illərdə “Beyhaki tarixi”, “Bustan” və “Çahar məqalə” kimi klassik əsərlər də ələ alınıb. Dəbirsiyaqi Qəzvinə döndükdən 13 il sonra lüğətşünas olmayan Tehran universiteti müəllimlərindən birinin Dehxuda institutuna müdir olaraq təyin edilməsiylə həmin qurumla əlaqəsini kəsmiş, amma akademik çalışmalarına davam etmiş və 2012-ci ildə Qəzvində öz adıyla bir xalq kitabxanası qurub. 2013-cü ildə nəşr edilən “Sugnamə” (Mənzum ağılar) Dəbirsiyaqinin çap olunan son əsəridir.
Dəbirsiyaqi elmi, mədəni və ədəbi çalışmaları səbəbiylə bir çox çevrənin sayğı və təqdirini qazanmış və 13-cü Əlyazma Əsər Mühafizəçiləri Konqresində “Seçkin Əlyazma Mütəxəssisi” mükafatına layıq görülüb. “Buxara” dərgisi də farscanın bu önəmli simasını anmaq üçün bir sayını onun haqqındakı yazılara həsr edib. Eyni amacla 1996-cı ildə Kamal Hacı Seyid tərəfindən “Dəbir-i Ədib” 2013-cü ildə isə Fərşid Sadat Şərifi tərəfindən “Ərcnamə” adlı iki kitab nəşr edildiyi kimi, Dəbirsiyaqinin həyatı bir sənədli filmə də növzu olub.
Seyid Məhəmməd Dəbirsiyaqi yaradıcılığının bir yönü də tarixi tədqiqatdır. Görkəmli mətnşünas bir çox tarixi əsərləri işləyib, giriş və indekslə nəşr edib.
Bu tipli əsərlərdən biri də Mirzə Səmianın 1725-ci ildə yazdığı “Təzkirət əl-müluk” kitabıdır. Azərbaycan Səfəvi dövlətinin idarə quruluşunu öyrənmək üçün bu əsərin xüsusi əhəmiyyəti vardır. Əsərdə verilən məlumatlardan aydın olur ki, qaynağın müəllifi dövlət təşkilatı məsələlərinə mükəmməl bələd olub. Əsərdə Azərbaycan Səfəvi dövlətinin quruluşu, orqanların statusları, məmurların səlahiyyətləri, onların ləqəb və titulları haqqında ətraflı məlumat verilib. “Təzkirət əl-müluk” əsərinin əlyazmalarından birinin fotoşəkli 1943-cü ildə məşhur şərqşünas V. Minorski tərəfindən Kembric şəhərində nəşr edilib. Həmin nəşrdə “Təzkirət əl-müluk” əsərinin əlyazmasının fotoşəklindən başqa, onun İngilis dilinə tərcüməsi və geniş izahı verilib. V. F. Minorski “Təzkirət əl-müluk” əsərinə şərh və əlavələrində dövlət və idarə quruluşu ilə yanaşı bəylərbəyiliklərdən də qısa bəhs edib.
1956-cı ildə Seyid Məhəmməd Dəbirsiyaqi həmin əsəri yenidən nəşr etdirib. Daha sonra İran alimlərindən Məsud Rəcəbniya V. Minorskinin həmin əsəri haqqında izahlarını "Səfəvi hökumətinin idarə təşkilatı" adı altında 1958-ci ildə Tehranda nəşrə hazırlayıb.
Təəssüflə qeyd etməliyik ki, bu alim Azərbaycanda o qədər də tanınmır. Belə ki, ölkəmizdə ədəbiyyat və tarix sahəsində fəaliyyət göstərmiş tədqiqatçı alimlərin fəaliyyəti yalnız filologiya və tarix sahəsinə böyük töhvələr vermək baxımından deyil, eyni zamanda oxucuların dünyagörüşünün genişlənməsi, nəzəri biliklərin artması, digər humanitar fənlərlə qarşılıqlı əlaqələr cəhətindən də böyük maraq doğurur.
Müəllifin bütün yazıları - Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Bölməyə aid digər xəbərlər
11-04-2022, 21:25
Mazandaran alimi - Ənvər Çingizoğlu yazır
23-03-2022, 18:55
Rəşid Yasəmi: ədəbiyyatda nəciblik nümunəsi
17-03-2022, 09:49
Vahid Dəstigirdi: Nizaminin tədqiqatçısı
12-03-2022, 22:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Səid Nəfisi: Azərbaycan qəhrəmanı Babək Xürrəmdin əsərinin müəllifi
19-10-2021, 09:58
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədəli Füruği: siyasətçi, diplomat, tarixçi, tərcüməçi və millətçi kimi
16-10-2021, 01:06
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Hacıəli xan Rəzmara: Qurban bayramında doğuldu, terror qurbanı oldu
13-09-2021, 16:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Şəkinskilərin İran qolu haqqında... - Ənvər Çingizoğlunun araşdırması
10-09-2021, 17:27
Nəcəfqulu xan Sərşar: Qaradağın ağ gün görməmiş şairi
27-08-2021, 16:48
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədqulu xan Alar: inqilabda sərkərdə, işdə sərkar.. - Fotolar
20-08-2021, 13:38
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - İsmayıl xan Şəfai: Tehran-43 konfransında şahın tərcüməçisi - Fotolar
16-08-2021, 15:51
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Seyid Məhəmməd Dəbirsiyaqi: tədqiq və tədrisin işığında - Fotolar
24-07-2021, 16:15
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Qaradağ elləri: beloğludan eloğluya qədər - Ənvər Çingizoğlu yazır
Pavlo Narojnı deyir ki, Rusiyada hərbi obyektlər çoxdur və ruslar bunları hücumlardan qoruya bilməyəcəklər
Valeri Kondratyuk deyir ki, ya Rusiya elitasının, ya da silahlı qüvvələrin sui-qəsdi Putini hakimiyyətdən uzaqlaşdıra bilər
Taras Jovtenko deyir ki, Rusiyanın hərbi-siyasi rəhbərliyi uzunmüddətli qarşıdurmanı özünün geosiyasi planlarına daxil edib
Avropa Kino Akademiyasının üzvü deyir ki, Azərbaycan kinosunun problemləri çoxdur: “Azərbaycanfilm” kimi unikal sənət ocağına 6-7 aydır ki, dövlətdən maliyyə ayrılmırsa milli kinodakı vəziyyətdən necə rahat olmaq olar?”
Ukrayna Hərbi Dəniz Qüvvələrinin ehtiyatda olan zabiti: “Hərbi əməliyyatlar başlayandan bəri rusların 18 gəmi və katerini zədələmiş və məhv etmişik”
