00:38 / 19-05-2025
Baydendə ağır xəstəlik aşkar ediblər
18:12 / 18-05-2025
Mənim çayımı tünd elə, a bala! - İmarət Cəlilqızı yazır
17:40 / 18-05-2025
Hikmət Hacıyev: Sülh üçün ideal şərait yaranıb
17:34 / 18-05-2025
İlham Əliyevin nəvəsi dünya çempionu olub
12:42 / 18-05-2025
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
10:03 / 18-05-2025
Polşada prezident seçkisi keçirilir
08:36 / 18-05-2025
“Avroviziya-2025” mahnı müsabiqəsinin qalibi müəyyənləşib
19:28 / 17-05-2025
İranın konsorsium ideyası... - Tehran Körfəz qonşularına arxalanmaq istəyir
19:28 / 17-05-2025
General vəzifədən çıxarılıb
18:30 / 17-05-2025
Gəncədə 18 yaşlı gənc bıçaqlanıb
15:54 / 17-05-2025
Ədalət Partiyasına yeni sədr seçiblər - Yenilənib
13:59 / 17-05-2025
Küləkli hava şəraiti ilə bağlı sarı xəbərdarlıq verilib
13:15 / 17-05-2025
Dövlət qulluqçularının reyestri aparılacaq - Fərman
13:00 / 17-05-2025
İlham Əliyev Tokayevə zəng edib
12:52 / 17-05-2025
Prokurorluq və DİN məktəblinin ölümü ilə bağlı birgə məlumat yayıb
12:06 / 17-05-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
10:38 / 17-05-2025
Venera planetində yaşayış mümkündür
09:35 / 17-05-2025
Kim Çen In orduya "müharibəyə hazır ol" tapşırığı verib
09:32 / 17-05-2025
Səfir Trampa görə istefa verib
09:18 / 17-05-2025
Gəncə Dövlət Filarmoniyasına direktor təyin olunub
00:07 / 17-05-2025
İlham Əliyev Azərbaycana dönüb
21:39 / 16-05-2025
Sumqayıtda daha bir nəfər dəm qazından ölüb
21:31 / 16-05-2025
Ermənistan ordusunun cinayətləri ilə bağlı hesabat məhkəmədə nümayiş olunub - Yenilənib
19:47 / 16-05-2025
Bu generallar üçün yaş məhdudiyyəti ləğv edilir
19:17 / 16-05-2025
Oleq Bakinskinin məhkəməsində mülki iddia qaldırılıb
18:31 / 16-05-2025
Gizlədilmiş üç vaqon qızılın yerini müəyyən ediblər - Foto
18:20 / 16-05-2025
MDB-nin təhlükəsizlik orqanlarının növbəti iclası keçirilib - Fotolar
17:38 / 16-05-2025
Bu gün Əfv Komissiyası 100-dən çox müraciətə baxıb - (Yenilənib)
17:37 / 16-05-2025
Türkiyənin qlobal rolu artır, təsir imkanları genişlənir - Partiya sədri
16:02 / 16-05-2025
İlham Əliyev Albaniyada Zirvə toplantısında - Yenilənib - Foto
08:33 / 14-05-2025

15:02 / 16-05-2025

23:22 / 14-05-2025

10:14 / 15-05-2025

15:22 / 15-05-2025

12:42 / 15-05-2025

11:59 / 15-05-2025

19:34 / 14-05-2025

13:11 / 14-05-2025

14:34 / 14-05-2025

17:37 / 16-05-2025

Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə: xəzinədarın xəzanı...
Tarix: 07-05-2021 09:27 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU

Azərbaycan tarixşünaslığında tarixçilərin Qacarlar dövlətinə münasibətini ifadə edən mülahizələrin təhlili və qiymətləndirilməsi əsasən bu dövlətin beynəlxalq miqyasda, ölkəsinin və xalqının siyasi taleyində tutduğu yeri və daşıdığı funksiyanı obyektiv müəyyən etmək üçün aparılmış müqayisələrdən və qiymətləndirilmələrdən ibarətdir. Ayrı-ayrı siyasətçilərin həyat və fəaliyyəti yetərincə öyrənilməyib. Öyrəndiklərimizdən biri...
Mirzə Əhməd xan Mirzə Məhəmməd oğlu 1844-ci ildə Mazandaranın mərkəzi Amul şəhərində dünyaya gəlib. Mükəmməl mədrəsə təhsili alıb. Təhsilini tamamlayandan sonra atasının yanına yollanıb. Atası Azərbaycanda zabit kimi xidmət edirdi. Böyük qardaşı Mirzə Mahmud xan Müdirüddövlə də vəliəhdin yanında qərar tuturdu. Mirzə Əhməd xan da orada dövlət xidmətinə daxil olub. Əvvəcə münşi, münşibaşı kimi vəzifələrdə çalışıb. Sonra Müzəffərəddin mirzənin tabeliyində olan Azərbaycanın bir neçə şəhərinin hakimi təyin edilib. Daha sonra Azərbaycan hökuməti başçısının vəziri və pişkarı vəzifəsini icra edib. Müşirəssəltənə ləqəbi daşıyıb.

Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 1880-cı ildə kürd Şeyx Übeydulla Nəqşbəndinin fitnəsinin aradan qaldırmasına ezam edilib. Amma qiyamçılar tərəfindən məğlub olub və şahın ona qəzəbi tutub. Bir müddət idarəçilikdən uzaqlaşdırılıb. Sonra Nasirəddin şah Qacar onu əfv edib. 1884-cü ildə Gilanın hakimi olub.
Müzəffərəddin şah Qacarın hakimiyyəti dövründə xəzinəyə başçılıq edib. Ondan qabaq Məhəmmədvəli xan Nəsrəssəltənə (Məhəmmədvəli xan Sipəhsalar) xəzinə naziri idi ki, Əminüddövlə ilə ixtilafı olduğuna görə vəzifəsindən azad olmuşdu. Əminüddövlə bu barədə öz “Xatirələr” kitabında belə yazır: "...Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə ki, cəhaləti ilə məşhur idi və bir neçə il Təbrizdə Müzəffərəddin mirzənin şəxsi pişkarı idi və kürd Şeyx Übeydulla Nəqşbəndinin fitnəsin ki, təkrar deməyə ehtiyac yoxdur ki, Azərbaycanı necə qarət etdi və fəlakətə saldı və Mirzə Hüseyn xan Sipəhsaların səyi ilə qaldırıldı, onun qabiliyyətsizliyini bilirdilər və ona görə Nasirəddin şah Qacar yanında onu günalandırdılar. Amma sonra Müzəffərəddin şah Qacarın israrı ilə xəzinə naziri oldu".
O, xəzinə nazirliyi vəzifəsində olan zaman sərt olmağına görə bəzi xadimlər ondan inciyib və şahın yanında onu pisləyiblər. Buna görə 1905-ci ildə Xorasana sürgün edilib. Məşrutə İnqilabının qələbəsindən sonra əfv olunub və Tehrana qayıdıb. Məhəmmədəli şahın tac qoymasından sonra Sultanəli xan Vəziri-Əfxəm kabinetində ədliyyə naziri olub. [Mehdi Bamdad, Şərhi hali ricali İran, I cild, s. 100-101]
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 1897-ci ildə Qacarlar dövlətinin maliyyə naziri, daha sonra xəzinədarlıq naziri olub.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə Qacarlar dövlətinin daxili işlər vəziri icra edib.

Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə Mirzə Nəsrulla xanın baş vəzirliyi dönəmində ədliyyə naziri vəzifəsində çalışıb.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 1907-1908-ci illərdə Qacarlar dövlətinin Baş naziri olub. O, öldürülmüş Atabəyi-Əzəmi əvəz edib. Baş nazirliyi dönəmində qaynı Mirzə Məhəmmədəli xan Qəvamüddövlə maliyə naziri olub. Məhəmmədəli şahın süqutundan sonra mücahidlərə 100 tümən pul ödəyərək həyatını satın alıb.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 1911-ci ildə karetasından çıxarkən sui-qəsdə məruz qalıb.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə gözəl xəttat olub, bir neçə kitabın üzünü köçürüb.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 20 aprel 1918-ci ildə vəfat edib.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə Mirzə Abbas xan Təfrişinin qızı Behcətüssəltənə xanımla ailəli olub.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 07-05-2021 09:27 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU

Azərbaycan tarixşünaslığında tarixçilərin Qacarlar dövlətinə münasibətini ifadə edən mülahizələrin təhlili və qiymətləndirilməsi əsasən bu dövlətin beynəlxalq miqyasda, ölkəsinin və xalqının siyasi taleyində tutduğu yeri və daşıdığı funksiyanı obyektiv müəyyən etmək üçün aparılmış müqayisələrdən və qiymətləndirilmələrdən ibarətdir. Ayrı-ayrı siyasətçilərin həyat və fəaliyyəti yetərincə öyrənilməyib. Öyrəndiklərimizdən biri...
Mirzə Əhməd xan Mirzə Məhəmməd oğlu 1844-ci ildə Mazandaranın mərkəzi Amul şəhərində dünyaya gəlib. Mükəmməl mədrəsə təhsili alıb. Təhsilini tamamlayandan sonra atasının yanına yollanıb. Atası Azərbaycanda zabit kimi xidmət edirdi. Böyük qardaşı Mirzə Mahmud xan Müdirüddövlə də vəliəhdin yanında qərar tuturdu. Mirzə Əhməd xan da orada dövlət xidmətinə daxil olub. Əvvəcə münşi, münşibaşı kimi vəzifələrdə çalışıb. Sonra Müzəffərəddin mirzənin tabeliyində olan Azərbaycanın bir neçə şəhərinin hakimi təyin edilib. Daha sonra Azərbaycan hökuməti başçısının vəziri və pişkarı vəzifəsini icra edib. Müşirəssəltənə ləqəbi daşıyıb.

Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 1880-cı ildə kürd Şeyx Übeydulla Nəqşbəndinin fitnəsinin aradan qaldırmasına ezam edilib. Amma qiyamçılar tərəfindən məğlub olub və şahın ona qəzəbi tutub. Bir müddət idarəçilikdən uzaqlaşdırılıb. Sonra Nasirəddin şah Qacar onu əfv edib. 1884-cü ildə Gilanın hakimi olub.
Müzəffərəddin şah Qacarın hakimiyyəti dövründə xəzinəyə başçılıq edib. Ondan qabaq Məhəmmədvəli xan Nəsrəssəltənə (Məhəmmədvəli xan Sipəhsalar) xəzinə naziri idi ki, Əminüddövlə ilə ixtilafı olduğuna görə vəzifəsindən azad olmuşdu. Əminüddövlə bu barədə öz “Xatirələr” kitabında belə yazır: "...Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə ki, cəhaləti ilə məşhur idi və bir neçə il Təbrizdə Müzəffərəddin mirzənin şəxsi pişkarı idi və kürd Şeyx Übeydulla Nəqşbəndinin fitnəsin ki, təkrar deməyə ehtiyac yoxdur ki, Azərbaycanı necə qarət etdi və fəlakətə saldı və Mirzə Hüseyn xan Sipəhsaların səyi ilə qaldırıldı, onun qabiliyyətsizliyini bilirdilər və ona görə Nasirəddin şah Qacar yanında onu günalandırdılar. Amma sonra Müzəffərəddin şah Qacarın israrı ilə xəzinə naziri oldu".
O, xəzinə nazirliyi vəzifəsində olan zaman sərt olmağına görə bəzi xadimlər ondan inciyib və şahın yanında onu pisləyiblər. Buna görə 1905-ci ildə Xorasana sürgün edilib. Məşrutə İnqilabının qələbəsindən sonra əfv olunub və Tehrana qayıdıb. Məhəmmədəli şahın tac qoymasından sonra Sultanəli xan Vəziri-Əfxəm kabinetində ədliyyə naziri olub. [Mehdi Bamdad, Şərhi hali ricali İran, I cild, s. 100-101]
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 1897-ci ildə Qacarlar dövlətinin maliyyə naziri, daha sonra xəzinədarlıq naziri olub.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə Qacarlar dövlətinin daxili işlər vəziri icra edib.

Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə Mirzə Nəsrulla xanın baş vəzirliyi dönəmində ədliyyə naziri vəzifəsində çalışıb.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 1907-1908-ci illərdə Qacarlar dövlətinin Baş naziri olub. O, öldürülmüş Atabəyi-Əzəmi əvəz edib. Baş nazirliyi dönəmində qaynı Mirzə Məhəmmədəli xan Qəvamüddövlə maliyə naziri olub. Məhəmmədəli şahın süqutundan sonra mücahidlərə 100 tümən pul ödəyərək həyatını satın alıb.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 1911-ci ildə karetasından çıxarkən sui-qəsdə məruz qalıb.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə gözəl xəttat olub, bir neçə kitabın üzünü köçürüb.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 20 aprel 1918-ci ildə vəfat edib.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə Mirzə Abbas xan Təfrişinin qızı Behcətüssəltənə xanımla ailəli olub.

Müəllifin bütün yazıları - Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Bölməyə aid digər xəbərlər
11-04-2022, 21:25
Mazandaran alimi - Ənvər Çingizoğlu yazır
23-03-2022, 18:55
Rəşid Yasəmi: ədəbiyyatda nəciblik nümunəsi
17-03-2022, 09:49
Vahid Dəstigirdi: Nizaminin tədqiqatçısı
12-03-2022, 22:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Səid Nəfisi: Azərbaycan qəhrəmanı Babək Xürrəmdin əsərinin müəllifi
19-10-2021, 09:58
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədəli Füruği: siyasətçi, diplomat, tarixçi, tərcüməçi və millətçi kimi
16-10-2021, 01:06
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Hacıəli xan Rəzmara: Qurban bayramında doğuldu, terror qurbanı oldu
13-09-2021, 16:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Şəkinskilərin İran qolu haqqında... - Ənvər Çingizoğlunun araşdırması
10-09-2021, 17:27
Nəcəfqulu xan Sərşar: Qaradağın ağ gün görməmiş şairi
27-08-2021, 16:48
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədqulu xan Alar: inqilabda sərkərdə, işdə sərkar.. - Fotolar
20-08-2021, 13:38
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - İsmayıl xan Şəfai: Tehran-43 konfransında şahın tərcüməçisi - Fotolar
16-08-2021, 15:51
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Seyid Məhəmməd Dəbirsiyaqi: tədqiq və tədrisin işığında - Fotolar
24-07-2021, 16:15
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Qaradağ elləri: beloğludan eloğluya qədər - Ənvər Çingizoğlu yazır