23:52 / 09-07-2025
10 israilli girov azad olunacaq
22:19 / 09-07-2025
Dağıstanda 270-dən çox adam sudan zəhərlənib
20:50 / 09-07-2025
Gələcəyin yol xəritəsi - Sadiq Qurbanov yazır
19:19 / 09-07-2025
Sabah bəzi bölgələrə dolu düşəcək - Xəbərdarlıq
18:52 / 09-07-2025
Etiraz aksiyalarına reaksiya sərt olub
18:48 / 09-07-2025
Pərviz Şahbazov: "OPEC-lə əməkdaşlığa dair müzakirələr apardıq"
18:39 / 09-07-2025
Putin Rusiyaya bir milyon hindistanlı gətirəcək
18:30 / 09-07-2025
İsrailə silah daşıyan gəminin qarşısı kəsiləcək
18:23 / 09-07-2025
Kreml Trampın Moskvanı bombalamaq hədəsinə münasibət bildirib
18:05 / 09-07-2025
Prezident İlham Əliyev BƏƏ-də: yeni saziş imzalanıb - (Yenilənib) - Fotolar
18:03 / 09-07-2025
Şikayətçi: “Gecə arvadımın meyitini mənə verdilər”
17:50 / 09-07-2025
Sabiq məhkəmə hakimi kassasiya şikayəti verib
17:42 / 09-07-2025
Daha 24 maşın hərraca çıxarılıb
17:36 / 09-07-2025
Daşınmaz abidələrin pasportlaşdırılması qaydaları təsdiqlənib
17:36 / 09-07-2025
Özünü təyyarənin mühərrikinə atan şəxs ölüb
17:29 / 09-07-2025
Ermənistanda Rusiya əleyhinə etiraz aksiyası keçirilib
17:23 / 09-07-2025
Qaradağda səkiyə çıxan maşın iki nəfəri vurub - Ölən var
17:21 / 09-07-2025
Kremlin planı Rusiyanı xilas edə bilməyəcək
17:18 / 09-07-2025
Səbayıl Bağırovla müqaviləyə xitam verilib
17:10 / 09-07-2025
Tələbələrin köçürülməsinə başlanılır
16:41 / 09-07-2025
Hindistanda körpü çöküb, maşınlar suya düşüb
16:06 / 09-07-2025
Sabiq rəis və sektor müdiri hakim qarşısına çıxarılıblar
15:49 / 09-07-2025
Professor: Azərbaycanla bağlı reallığı Rusiyada da yaxşı dərk edirlər
15:29 / 09-07-2025
Mərkəzi Bank: "Manatın ucuzlaşması uzunmüddətli deyil"
15:02 / 09-07-2025
“Gəncə” klubu argentinalı mütəxəssislə anlaşıb
14:27 / 09-07-2025
Azərbaycan-Ermənistan sərhədində təxribatlar ola bilər - Ekspert
13:59 / 09-07-2025
Rusiya 728 dronla hücuma keçib
13:54 / 09-07-2025
Azərbaycan vətəndaşı Gürcüstandan deportasiya edilib
12:16 / 08-07-2025

15:10 / 07-07-2025

20:15 / 06-07-2025

09:26 / 05-07-2025

13:32 / 06-07-2025

10:35 / 05-07-2025

09:47 / 06-07-2025

11:01 / 07-07-2025

17:43 / 07-07-2025

12:19 / 05-07-2025

22:09 / 06-07-2025

18:33 / 07-07-2025

Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə: xəzinədarın xəzanı...
Tarix: 07-05-2021 09:27 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU

Azərbaycan tarixşünaslığında tarixçilərin Qacarlar dövlətinə münasibətini ifadə edən mülahizələrin təhlili və qiymətləndirilməsi əsasən bu dövlətin beynəlxalq miqyasda, ölkəsinin və xalqının siyasi taleyində tutduğu yeri və daşıdığı funksiyanı obyektiv müəyyən etmək üçün aparılmış müqayisələrdən və qiymətləndirilmələrdən ibarətdir. Ayrı-ayrı siyasətçilərin həyat və fəaliyyəti yetərincə öyrənilməyib. Öyrəndiklərimizdən biri...
Mirzə Əhməd xan Mirzə Məhəmməd oğlu 1844-ci ildə Mazandaranın mərkəzi Amul şəhərində dünyaya gəlib. Mükəmməl mədrəsə təhsili alıb. Təhsilini tamamlayandan sonra atasının yanına yollanıb. Atası Azərbaycanda zabit kimi xidmət edirdi. Böyük qardaşı Mirzə Mahmud xan Müdirüddövlə də vəliəhdin yanında qərar tuturdu. Mirzə Əhməd xan da orada dövlət xidmətinə daxil olub. Əvvəcə münşi, münşibaşı kimi vəzifələrdə çalışıb. Sonra Müzəffərəddin mirzənin tabeliyində olan Azərbaycanın bir neçə şəhərinin hakimi təyin edilib. Daha sonra Azərbaycan hökuməti başçısının vəziri və pişkarı vəzifəsini icra edib. Müşirəssəltənə ləqəbi daşıyıb.

Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 1880-cı ildə kürd Şeyx Übeydulla Nəqşbəndinin fitnəsinin aradan qaldırmasına ezam edilib. Amma qiyamçılar tərəfindən məğlub olub və şahın ona qəzəbi tutub. Bir müddət idarəçilikdən uzaqlaşdırılıb. Sonra Nasirəddin şah Qacar onu əfv edib. 1884-cü ildə Gilanın hakimi olub.
Müzəffərəddin şah Qacarın hakimiyyəti dövründə xəzinəyə başçılıq edib. Ondan qabaq Məhəmmədvəli xan Nəsrəssəltənə (Məhəmmədvəli xan Sipəhsalar) xəzinə naziri idi ki, Əminüddövlə ilə ixtilafı olduğuna görə vəzifəsindən azad olmuşdu. Əminüddövlə bu barədə öz “Xatirələr” kitabında belə yazır: "...Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə ki, cəhaləti ilə məşhur idi və bir neçə il Təbrizdə Müzəffərəddin mirzənin şəxsi pişkarı idi və kürd Şeyx Übeydulla Nəqşbəndinin fitnəsin ki, təkrar deməyə ehtiyac yoxdur ki, Azərbaycanı necə qarət etdi və fəlakətə saldı və Mirzə Hüseyn xan Sipəhsaların səyi ilə qaldırıldı, onun qabiliyyətsizliyini bilirdilər və ona görə Nasirəddin şah Qacar yanında onu günalandırdılar. Amma sonra Müzəffərəddin şah Qacarın israrı ilə xəzinə naziri oldu".
O, xəzinə nazirliyi vəzifəsində olan zaman sərt olmağına görə bəzi xadimlər ondan inciyib və şahın yanında onu pisləyiblər. Buna görə 1905-ci ildə Xorasana sürgün edilib. Məşrutə İnqilabının qələbəsindən sonra əfv olunub və Tehrana qayıdıb. Məhəmmədəli şahın tac qoymasından sonra Sultanəli xan Vəziri-Əfxəm kabinetində ədliyyə naziri olub. [Mehdi Bamdad, Şərhi hali ricali İran, I cild, s. 100-101]
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 1897-ci ildə Qacarlar dövlətinin maliyyə naziri, daha sonra xəzinədarlıq naziri olub.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə Qacarlar dövlətinin daxili işlər vəziri icra edib.

Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə Mirzə Nəsrulla xanın baş vəzirliyi dönəmində ədliyyə naziri vəzifəsində çalışıb.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 1907-1908-ci illərdə Qacarlar dövlətinin Baş naziri olub. O, öldürülmüş Atabəyi-Əzəmi əvəz edib. Baş nazirliyi dönəmində qaynı Mirzə Məhəmmədəli xan Qəvamüddövlə maliyə naziri olub. Məhəmmədəli şahın süqutundan sonra mücahidlərə 100 tümən pul ödəyərək həyatını satın alıb.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 1911-ci ildə karetasından çıxarkən sui-qəsdə məruz qalıb.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə gözəl xəttat olub, bir neçə kitabın üzünü köçürüb.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 20 aprel 1918-ci ildə vəfat edib.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə Mirzə Abbas xan Təfrişinin qızı Behcətüssəltənə xanımla ailəli olub.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 07-05-2021 09:27 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU

Azərbaycan tarixşünaslığında tarixçilərin Qacarlar dövlətinə münasibətini ifadə edən mülahizələrin təhlili və qiymətləndirilməsi əsasən bu dövlətin beynəlxalq miqyasda, ölkəsinin və xalqının siyasi taleyində tutduğu yeri və daşıdığı funksiyanı obyektiv müəyyən etmək üçün aparılmış müqayisələrdən və qiymətləndirilmələrdən ibarətdir. Ayrı-ayrı siyasətçilərin həyat və fəaliyyəti yetərincə öyrənilməyib. Öyrəndiklərimizdən biri...
Mirzə Əhməd xan Mirzə Məhəmməd oğlu 1844-ci ildə Mazandaranın mərkəzi Amul şəhərində dünyaya gəlib. Mükəmməl mədrəsə təhsili alıb. Təhsilini tamamlayandan sonra atasının yanına yollanıb. Atası Azərbaycanda zabit kimi xidmət edirdi. Böyük qardaşı Mirzə Mahmud xan Müdirüddövlə də vəliəhdin yanında qərar tuturdu. Mirzə Əhməd xan da orada dövlət xidmətinə daxil olub. Əvvəcə münşi, münşibaşı kimi vəzifələrdə çalışıb. Sonra Müzəffərəddin mirzənin tabeliyində olan Azərbaycanın bir neçə şəhərinin hakimi təyin edilib. Daha sonra Azərbaycan hökuməti başçısının vəziri və pişkarı vəzifəsini icra edib. Müşirəssəltənə ləqəbi daşıyıb.

Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 1880-cı ildə kürd Şeyx Übeydulla Nəqşbəndinin fitnəsinin aradan qaldırmasına ezam edilib. Amma qiyamçılar tərəfindən məğlub olub və şahın ona qəzəbi tutub. Bir müddət idarəçilikdən uzaqlaşdırılıb. Sonra Nasirəddin şah Qacar onu əfv edib. 1884-cü ildə Gilanın hakimi olub.
Müzəffərəddin şah Qacarın hakimiyyəti dövründə xəzinəyə başçılıq edib. Ondan qabaq Məhəmmədvəli xan Nəsrəssəltənə (Məhəmmədvəli xan Sipəhsalar) xəzinə naziri idi ki, Əminüddövlə ilə ixtilafı olduğuna görə vəzifəsindən azad olmuşdu. Əminüddövlə bu barədə öz “Xatirələr” kitabında belə yazır: "...Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə ki, cəhaləti ilə məşhur idi və bir neçə il Təbrizdə Müzəffərəddin mirzənin şəxsi pişkarı idi və kürd Şeyx Übeydulla Nəqşbəndinin fitnəsin ki, təkrar deməyə ehtiyac yoxdur ki, Azərbaycanı necə qarət etdi və fəlakətə saldı və Mirzə Hüseyn xan Sipəhsaların səyi ilə qaldırıldı, onun qabiliyyətsizliyini bilirdilər və ona görə Nasirəddin şah Qacar yanında onu günalandırdılar. Amma sonra Müzəffərəddin şah Qacarın israrı ilə xəzinə naziri oldu".
O, xəzinə nazirliyi vəzifəsində olan zaman sərt olmağına görə bəzi xadimlər ondan inciyib və şahın yanında onu pisləyiblər. Buna görə 1905-ci ildə Xorasana sürgün edilib. Məşrutə İnqilabının qələbəsindən sonra əfv olunub və Tehrana qayıdıb. Məhəmmədəli şahın tac qoymasından sonra Sultanəli xan Vəziri-Əfxəm kabinetində ədliyyə naziri olub. [Mehdi Bamdad, Şərhi hali ricali İran, I cild, s. 100-101]
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 1897-ci ildə Qacarlar dövlətinin maliyyə naziri, daha sonra xəzinədarlıq naziri olub.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə Qacarlar dövlətinin daxili işlər vəziri icra edib.

Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə Mirzə Nəsrulla xanın baş vəzirliyi dönəmində ədliyyə naziri vəzifəsində çalışıb.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 1907-1908-ci illərdə Qacarlar dövlətinin Baş naziri olub. O, öldürülmüş Atabəyi-Əzəmi əvəz edib. Baş nazirliyi dönəmində qaynı Mirzə Məhəmmədəli xan Qəvamüddövlə maliyə naziri olub. Məhəmmədəli şahın süqutundan sonra mücahidlərə 100 tümən pul ödəyərək həyatını satın alıb.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 1911-ci ildə karetasından çıxarkən sui-qəsdə məruz qalıb.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə gözəl xəttat olub, bir neçə kitabın üzünü köçürüb.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 20 aprel 1918-ci ildə vəfat edib.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə Mirzə Abbas xan Təfrişinin qızı Behcətüssəltənə xanımla ailəli olub.

Müəllifin bütün yazıları - Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Bölməyə aid digər xəbərlər
11-04-2022, 21:25
Mazandaran alimi - Ənvər Çingizoğlu yazır
23-03-2022, 18:55
Rəşid Yasəmi: ədəbiyyatda nəciblik nümunəsi
17-03-2022, 09:49
Vahid Dəstigirdi: Nizaminin tədqiqatçısı
12-03-2022, 22:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Səid Nəfisi: Azərbaycan qəhrəmanı Babək Xürrəmdin əsərinin müəllifi
19-10-2021, 09:58
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədəli Füruği: siyasətçi, diplomat, tarixçi, tərcüməçi və millətçi kimi
16-10-2021, 01:06
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Hacıəli xan Rəzmara: Qurban bayramında doğuldu, terror qurbanı oldu
13-09-2021, 16:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Şəkinskilərin İran qolu haqqında... - Ənvər Çingizoğlunun araşdırması
10-09-2021, 17:27
Nəcəfqulu xan Sərşar: Qaradağın ağ gün görməmiş şairi
27-08-2021, 16:48
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədqulu xan Alar: inqilabda sərkərdə, işdə sərkar.. - Fotolar
20-08-2021, 13:38
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - İsmayıl xan Şəfai: Tehran-43 konfransında şahın tərcüməçisi - Fotolar
16-08-2021, 15:51
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Seyid Məhəmməd Dəbirsiyaqi: tədqiq və tədrisin işığında - Fotolar
24-07-2021, 16:15
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Qaradağ elləri: beloğludan eloğluya qədər - Ənvər Çingizoğlu yazır