11:05 / 03-07-2025
İlham Əliyev Əhmədbəyli-Füzuli-Şuşa yolunun açılışında iştirak edib
11:04 / 03-07-2025
Yaponiyada böyük fəlakət xəbərdarlığı: 298 min insan həyatını itirə bilər
10:56 / 03-07-2025
İyulun 6-da II və III ixtisas qrupları üzrə qəbul imtahanı keçiriləcək
10:36 / 03-07-2025
Əliyevlə Paşinyanın Dubayda görüşü planlaşdırılır
10:32 / 03-07-2025
“İçərişəhər” Dövlət-Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsinin tenderi ləğv edilib
10:27 / 03-07-2025
Dövlət büdcəsinin gəlirləri artıb
10:19 / 03-07-2025
Hindistanda təbii fəlakət: 50-dən çox insan ölüb
10:00 / 03-07-2025
Avropa İttifaqı Çinə sərt xəbərdarlıq edib
09:59 / 03-07-2025
"Lazurit" nəqliyyat dəhlizinin inkişafı müzakirə olunub
09:44 / 03-07-2025
Bir qrup şəxsin aylıq müavinəti dayandırılıb
09:22 / 03-07-2025
Qırğızıstan prezidenti Azərbaycana işgüzar səfərə gəlir
09:11 / 03-07-2025
İki qəsəbədə qaz təchizatı dayandırılacaq
09:07 / 03-07-2025
Rusiya üzərində 69 PUA vurulub
08:22 / 03-07-2025
Meladzenin Yurmala konsertində qalmaqal olub
08:12 / 03-07-2025
Marsın səhraya çevrilməsinə səbəb nədir?
08:08 / 03-07-2025
Bali sahillərində bərə batıb
08:03 / 03-07-2025
Odessada partlayışlar baş verib
07:59 / 03-07-2025
ABŞ-la hərbi ittifaqda, Rusiya ilə praqmatik münasibətdə
07:53 / 03-07-2025
Tramp Ukrayna ilə bağlı hansı addımı atacaq?
22:44 / 02-07-2025
Ayxan Cavadov Avropa çempionu olub
21:18 / 02-07-2025
Azərbaycan və Özbəkistan prezidentləri görüşüblər - (Yenilənib) - Fotolar
21:11 / 02-07-2025
Göygöldə təcili tibbi yardım briqadasına hücum olub
20:57 / 02-07-2025
İlham Əliyev və Özbəkistan prezidenti “Sea Breeze”də - Fotolar
20:51 / 02-07-2025
Yekaterinburqda həbs olunan azərbaycanlıların sayı səkkizə çatıb - Yenilənib
19:09 / 02-07-2025
Çexiya rusiyalı məmura sanksiya tətbiq edib
18:55 / 02-07-2025
Roma Papası Türkiyəyə səfər etmək niyyətindədir
18:41 / 02-07-2025
Türkiyədə yenidən zəlzələ baş verib
18:32 / 02-07-2025
Bakıda “Özbəkistan” parkının təməli qoyulub
18:01 / 02-07-2025
Kibercinayətkarlıqda təqsirləndirilən dəstə üzvlərinin məhkəməsi başlayıb
13:16 / 29-06-2025

17:57 / 30-06-2025

15:08 / 30-06-2025

21:03 / 30-06-2025

13:20 / 29-06-2025

13:01 / 01-07-2025

00:40 / 29-06-2025

13:16 / 02-07-2025

21:41 / 28-06-2025

14:15 / 30-06-2025

13:41 / 28-06-2025

11:31 / 28-06-2025

Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə: xəzinədarın xəzanı...
Tarix: 07-05-2021 09:27 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU

Azərbaycan tarixşünaslığında tarixçilərin Qacarlar dövlətinə münasibətini ifadə edən mülahizələrin təhlili və qiymətləndirilməsi əsasən bu dövlətin beynəlxalq miqyasda, ölkəsinin və xalqının siyasi taleyində tutduğu yeri və daşıdığı funksiyanı obyektiv müəyyən etmək üçün aparılmış müqayisələrdən və qiymətləndirilmələrdən ibarətdir. Ayrı-ayrı siyasətçilərin həyat və fəaliyyəti yetərincə öyrənilməyib. Öyrəndiklərimizdən biri...
Mirzə Əhməd xan Mirzə Məhəmməd oğlu 1844-ci ildə Mazandaranın mərkəzi Amul şəhərində dünyaya gəlib. Mükəmməl mədrəsə təhsili alıb. Təhsilini tamamlayandan sonra atasının yanına yollanıb. Atası Azərbaycanda zabit kimi xidmət edirdi. Böyük qardaşı Mirzə Mahmud xan Müdirüddövlə də vəliəhdin yanında qərar tuturdu. Mirzə Əhməd xan da orada dövlət xidmətinə daxil olub. Əvvəcə münşi, münşibaşı kimi vəzifələrdə çalışıb. Sonra Müzəffərəddin mirzənin tabeliyində olan Azərbaycanın bir neçə şəhərinin hakimi təyin edilib. Daha sonra Azərbaycan hökuməti başçısının vəziri və pişkarı vəzifəsini icra edib. Müşirəssəltənə ləqəbi daşıyıb.

Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 1880-cı ildə kürd Şeyx Übeydulla Nəqşbəndinin fitnəsinin aradan qaldırmasına ezam edilib. Amma qiyamçılar tərəfindən məğlub olub və şahın ona qəzəbi tutub. Bir müddət idarəçilikdən uzaqlaşdırılıb. Sonra Nasirəddin şah Qacar onu əfv edib. 1884-cü ildə Gilanın hakimi olub.
Müzəffərəddin şah Qacarın hakimiyyəti dövründə xəzinəyə başçılıq edib. Ondan qabaq Məhəmmədvəli xan Nəsrəssəltənə (Məhəmmədvəli xan Sipəhsalar) xəzinə naziri idi ki, Əminüddövlə ilə ixtilafı olduğuna görə vəzifəsindən azad olmuşdu. Əminüddövlə bu barədə öz “Xatirələr” kitabında belə yazır: "...Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə ki, cəhaləti ilə məşhur idi və bir neçə il Təbrizdə Müzəffərəddin mirzənin şəxsi pişkarı idi və kürd Şeyx Übeydulla Nəqşbəndinin fitnəsin ki, təkrar deməyə ehtiyac yoxdur ki, Azərbaycanı necə qarət etdi və fəlakətə saldı və Mirzə Hüseyn xan Sipəhsaların səyi ilə qaldırıldı, onun qabiliyyətsizliyini bilirdilər və ona görə Nasirəddin şah Qacar yanında onu günalandırdılar. Amma sonra Müzəffərəddin şah Qacarın israrı ilə xəzinə naziri oldu".
O, xəzinə nazirliyi vəzifəsində olan zaman sərt olmağına görə bəzi xadimlər ondan inciyib və şahın yanında onu pisləyiblər. Buna görə 1905-ci ildə Xorasana sürgün edilib. Məşrutə İnqilabının qələbəsindən sonra əfv olunub və Tehrana qayıdıb. Məhəmmədəli şahın tac qoymasından sonra Sultanəli xan Vəziri-Əfxəm kabinetində ədliyyə naziri olub. [Mehdi Bamdad, Şərhi hali ricali İran, I cild, s. 100-101]
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 1897-ci ildə Qacarlar dövlətinin maliyyə naziri, daha sonra xəzinədarlıq naziri olub.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə Qacarlar dövlətinin daxili işlər vəziri icra edib.

Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə Mirzə Nəsrulla xanın baş vəzirliyi dönəmində ədliyyə naziri vəzifəsində çalışıb.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 1907-1908-ci illərdə Qacarlar dövlətinin Baş naziri olub. O, öldürülmüş Atabəyi-Əzəmi əvəz edib. Baş nazirliyi dönəmində qaynı Mirzə Məhəmmədəli xan Qəvamüddövlə maliyə naziri olub. Məhəmmədəli şahın süqutundan sonra mücahidlərə 100 tümən pul ödəyərək həyatını satın alıb.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 1911-ci ildə karetasından çıxarkən sui-qəsdə məruz qalıb.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə gözəl xəttat olub, bir neçə kitabın üzünü köçürüb.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 20 aprel 1918-ci ildə vəfat edib.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə Mirzə Abbas xan Təfrişinin qızı Behcətüssəltənə xanımla ailəli olub.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 07-05-2021 09:27 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU

Azərbaycan tarixşünaslığında tarixçilərin Qacarlar dövlətinə münasibətini ifadə edən mülahizələrin təhlili və qiymətləndirilməsi əsasən bu dövlətin beynəlxalq miqyasda, ölkəsinin və xalqının siyasi taleyində tutduğu yeri və daşıdığı funksiyanı obyektiv müəyyən etmək üçün aparılmış müqayisələrdən və qiymətləndirilmələrdən ibarətdir. Ayrı-ayrı siyasətçilərin həyat və fəaliyyəti yetərincə öyrənilməyib. Öyrəndiklərimizdən biri...
Mirzə Əhməd xan Mirzə Məhəmməd oğlu 1844-ci ildə Mazandaranın mərkəzi Amul şəhərində dünyaya gəlib. Mükəmməl mədrəsə təhsili alıb. Təhsilini tamamlayandan sonra atasının yanına yollanıb. Atası Azərbaycanda zabit kimi xidmət edirdi. Böyük qardaşı Mirzə Mahmud xan Müdirüddövlə də vəliəhdin yanında qərar tuturdu. Mirzə Əhməd xan da orada dövlət xidmətinə daxil olub. Əvvəcə münşi, münşibaşı kimi vəzifələrdə çalışıb. Sonra Müzəffərəddin mirzənin tabeliyində olan Azərbaycanın bir neçə şəhərinin hakimi təyin edilib. Daha sonra Azərbaycan hökuməti başçısının vəziri və pişkarı vəzifəsini icra edib. Müşirəssəltənə ləqəbi daşıyıb.

Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 1880-cı ildə kürd Şeyx Übeydulla Nəqşbəndinin fitnəsinin aradan qaldırmasına ezam edilib. Amma qiyamçılar tərəfindən məğlub olub və şahın ona qəzəbi tutub. Bir müddət idarəçilikdən uzaqlaşdırılıb. Sonra Nasirəddin şah Qacar onu əfv edib. 1884-cü ildə Gilanın hakimi olub.
Müzəffərəddin şah Qacarın hakimiyyəti dövründə xəzinəyə başçılıq edib. Ondan qabaq Məhəmmədvəli xan Nəsrəssəltənə (Məhəmmədvəli xan Sipəhsalar) xəzinə naziri idi ki, Əminüddövlə ilə ixtilafı olduğuna görə vəzifəsindən azad olmuşdu. Əminüddövlə bu barədə öz “Xatirələr” kitabında belə yazır: "...Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə ki, cəhaləti ilə məşhur idi və bir neçə il Təbrizdə Müzəffərəddin mirzənin şəxsi pişkarı idi və kürd Şeyx Übeydulla Nəqşbəndinin fitnəsin ki, təkrar deməyə ehtiyac yoxdur ki, Azərbaycanı necə qarət etdi və fəlakətə saldı və Mirzə Hüseyn xan Sipəhsaların səyi ilə qaldırıldı, onun qabiliyyətsizliyini bilirdilər və ona görə Nasirəddin şah Qacar yanında onu günalandırdılar. Amma sonra Müzəffərəddin şah Qacarın israrı ilə xəzinə naziri oldu".
O, xəzinə nazirliyi vəzifəsində olan zaman sərt olmağına görə bəzi xadimlər ondan inciyib və şahın yanında onu pisləyiblər. Buna görə 1905-ci ildə Xorasana sürgün edilib. Məşrutə İnqilabının qələbəsindən sonra əfv olunub və Tehrana qayıdıb. Məhəmmədəli şahın tac qoymasından sonra Sultanəli xan Vəziri-Əfxəm kabinetində ədliyyə naziri olub. [Mehdi Bamdad, Şərhi hali ricali İran, I cild, s. 100-101]
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 1897-ci ildə Qacarlar dövlətinin maliyyə naziri, daha sonra xəzinədarlıq naziri olub.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə Qacarlar dövlətinin daxili işlər vəziri icra edib.

Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə Mirzə Nəsrulla xanın baş vəzirliyi dönəmində ədliyyə naziri vəzifəsində çalışıb.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 1907-1908-ci illərdə Qacarlar dövlətinin Baş naziri olub. O, öldürülmüş Atabəyi-Əzəmi əvəz edib. Baş nazirliyi dönəmində qaynı Mirzə Məhəmmədəli xan Qəvamüddövlə maliyə naziri olub. Məhəmmədəli şahın süqutundan sonra mücahidlərə 100 tümən pul ödəyərək həyatını satın alıb.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 1911-ci ildə karetasından çıxarkən sui-qəsdə məruz qalıb.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə gözəl xəttat olub, bir neçə kitabın üzünü köçürüb.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 20 aprel 1918-ci ildə vəfat edib.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə Mirzə Abbas xan Təfrişinin qızı Behcətüssəltənə xanımla ailəli olub.

Müəllifin bütün yazıları - Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Bölməyə aid digər xəbərlər
11-04-2022, 21:25
Mazandaran alimi - Ənvər Çingizoğlu yazır
23-03-2022, 18:55
Rəşid Yasəmi: ədəbiyyatda nəciblik nümunəsi
17-03-2022, 09:49
Vahid Dəstigirdi: Nizaminin tədqiqatçısı
12-03-2022, 22:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Səid Nəfisi: Azərbaycan qəhrəmanı Babək Xürrəmdin əsərinin müəllifi
19-10-2021, 09:58
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədəli Füruği: siyasətçi, diplomat, tarixçi, tərcüməçi və millətçi kimi
16-10-2021, 01:06
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Hacıəli xan Rəzmara: Qurban bayramında doğuldu, terror qurbanı oldu
13-09-2021, 16:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Şəkinskilərin İran qolu haqqında... - Ənvər Çingizoğlunun araşdırması
10-09-2021, 17:27
Nəcəfqulu xan Sərşar: Qaradağın ağ gün görməmiş şairi
27-08-2021, 16:48
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədqulu xan Alar: inqilabda sərkərdə, işdə sərkar.. - Fotolar
20-08-2021, 13:38
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - İsmayıl xan Şəfai: Tehran-43 konfransında şahın tərcüməçisi - Fotolar
16-08-2021, 15:51
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Seyid Məhəmməd Dəbirsiyaqi: tədqiq və tədrisin işığında - Fotolar
24-07-2021, 16:15
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Qaradağ elləri: beloğludan eloğluya qədər - Ənvər Çingizoğlu yazır