00:08 / 02-04-2025
Aprel döyüşlərindən 9 il ötür
00:03 / 02-04-2025
İran böyük təhlükə ilə üz-üzədir - Ekspert
23:25 / 01-04-2025
Sumqayıtda sexdə yanğın olub
21:30 / 01-04-2025
Almaniya prezidenti Azərbaycana rəsmi səfərə gəlib - Foto
20:21 / 01-04-2025
Pakistan prezidentinin vəziyyəti pisləşib
19:33 / 01-04-2025
Zərərçəkmiş şəxslər Vardanyanın məhkəməsində ifadə veriblər
19:29 / 01-04-2025
"Sözün bitdiyi an" verilişinin yayımı dayandırılıb
18:52 / 01-04-2025
Ceyhun Bayramov İran prezidentinin müşaviri ilə görüşüb
18:44 / 01-04-2025
Paşinyan: "Ermənistan sülh gündəliyinə sadiqdir"
18:21 / 01-04-2025
Casus trillerin dünya nümayişi başlayıb - Foto
18:01 / 01-04-2025
"Top Qapı" restoranının sahibi cəzalandırılıb
17:50 / 01-04-2025
“Melissa Group”da satış dayandırılıb
17:46 / 01-04-2025
Attestasiyadan keçməyən müəllimlərin əmək müqaviləsinə xitam verilməyəcək
17:42 / 01-04-2025
Müğənni: "Aylıq qazancım 30 min manatdır"
17:26 / 01-04-2025
AFFA-da "Barselona" klubunun nümayəndələri ilə görüş olub
17:26 / 01-04-2025
Professor: Trampı qərb dəyərləri xəttinə gətirirlər
16:29 / 01-04-2025
"NOVA1" geni siçanları danışdırır
16:17 / 01-04-2025
“Kanal S”-in yayımı dayandırılır
16:12 / 01-04-2025
Qar yağacaq, bəzi çaylardan sel keçəcək
15:54 / 01-04-2025
Gənc Qazilər Birliyinin sədri saxlanılıb - Yenilənib
15:24 / 01-04-2025
Hikmət Hacıyev İran prezidentinin müşaviri ilə görüşüb
15:23 / 01-04-2025
Xocavənddə partlayıcı qurğu aşkarlanıb
15:10 / 01-04-2025
Müəllimləri təhqir edən direktor vəzifədən azad olunub
15:06 / 01-04-2025
Qarabağ zonasında daha 4556 hektar ərazi minalardan təmizlənib
15:01 / 01-04-2025
Ədalət Partiyası qurultay keçirəcək
14:42 / 01-04-2025
Hacıbaba Bağırovun xanımı: "Nəyisə əldə etmədən bir şeylər demək istəmirəm"
14:32 / 01-04-2025
AFFA rəsmisi UEFA Millətlər Liqasının oyununa təyinat alıb
14:13 / 01-04-2025
Vergi Xidməti vahid bəyannamənin formasını təsdiq edib
14:02 / 01-04-2025
YUĞ Teatrına yeni bina veriləcək
23:29 / 28-03-2025

21:35 / 28-03-2025

23:32 / 28-03-2025

20:19 / 29-03-2025

11:05 / 28-03-2025

13:54 / 29-03-2025

00:34 / 28-03-2025

00:03 / 30-03-2025

13:54 / 01-04-2025

18:37 / 28-03-2025

16:59 / 28-03-2025

18:21 / 28-03-2025

Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə: xəzinədarın xəzanı...
Tarix: 07-05-2021 09:27 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU

Azərbaycan tarixşünaslığında tarixçilərin Qacarlar dövlətinə münasibətini ifadə edən mülahizələrin təhlili və qiymətləndirilməsi əsasən bu dövlətin beynəlxalq miqyasda, ölkəsinin və xalqının siyasi taleyində tutduğu yeri və daşıdığı funksiyanı obyektiv müəyyən etmək üçün aparılmış müqayisələrdən və qiymətləndirilmələrdən ibarətdir. Ayrı-ayrı siyasətçilərin həyat və fəaliyyəti yetərincə öyrənilməyib. Öyrəndiklərimizdən biri...
Mirzə Əhməd xan Mirzə Məhəmməd oğlu 1844-ci ildə Mazandaranın mərkəzi Amul şəhərində dünyaya gəlib. Mükəmməl mədrəsə təhsili alıb. Təhsilini tamamlayandan sonra atasının yanına yollanıb. Atası Azərbaycanda zabit kimi xidmət edirdi. Böyük qardaşı Mirzə Mahmud xan Müdirüddövlə də vəliəhdin yanında qərar tuturdu. Mirzə Əhməd xan da orada dövlət xidmətinə daxil olub. Əvvəcə münşi, münşibaşı kimi vəzifələrdə çalışıb. Sonra Müzəffərəddin mirzənin tabeliyində olan Azərbaycanın bir neçə şəhərinin hakimi təyin edilib. Daha sonra Azərbaycan hökuməti başçısının vəziri və pişkarı vəzifəsini icra edib. Müşirəssəltənə ləqəbi daşıyıb.

Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 1880-cı ildə kürd Şeyx Übeydulla Nəqşbəndinin fitnəsinin aradan qaldırmasına ezam edilib. Amma qiyamçılar tərəfindən məğlub olub və şahın ona qəzəbi tutub. Bir müddət idarəçilikdən uzaqlaşdırılıb. Sonra Nasirəddin şah Qacar onu əfv edib. 1884-cü ildə Gilanın hakimi olub.
Müzəffərəddin şah Qacarın hakimiyyəti dövründə xəzinəyə başçılıq edib. Ondan qabaq Məhəmmədvəli xan Nəsrəssəltənə (Məhəmmədvəli xan Sipəhsalar) xəzinə naziri idi ki, Əminüddövlə ilə ixtilafı olduğuna görə vəzifəsindən azad olmuşdu. Əminüddövlə bu barədə öz “Xatirələr” kitabında belə yazır: "...Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə ki, cəhaləti ilə məşhur idi və bir neçə il Təbrizdə Müzəffərəddin mirzənin şəxsi pişkarı idi və kürd Şeyx Übeydulla Nəqşbəndinin fitnəsin ki, təkrar deməyə ehtiyac yoxdur ki, Azərbaycanı necə qarət etdi və fəlakətə saldı və Mirzə Hüseyn xan Sipəhsaların səyi ilə qaldırıldı, onun qabiliyyətsizliyini bilirdilər və ona görə Nasirəddin şah Qacar yanında onu günalandırdılar. Amma sonra Müzəffərəddin şah Qacarın israrı ilə xəzinə naziri oldu".
O, xəzinə nazirliyi vəzifəsində olan zaman sərt olmağına görə bəzi xadimlər ondan inciyib və şahın yanında onu pisləyiblər. Buna görə 1905-ci ildə Xorasana sürgün edilib. Məşrutə İnqilabının qələbəsindən sonra əfv olunub və Tehrana qayıdıb. Məhəmmədəli şahın tac qoymasından sonra Sultanəli xan Vəziri-Əfxəm kabinetində ədliyyə naziri olub. [Mehdi Bamdad, Şərhi hali ricali İran, I cild, s. 100-101]
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 1897-ci ildə Qacarlar dövlətinin maliyyə naziri, daha sonra xəzinədarlıq naziri olub.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə Qacarlar dövlətinin daxili işlər vəziri icra edib.

Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə Mirzə Nəsrulla xanın baş vəzirliyi dönəmində ədliyyə naziri vəzifəsində çalışıb.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 1907-1908-ci illərdə Qacarlar dövlətinin Baş naziri olub. O, öldürülmüş Atabəyi-Əzəmi əvəz edib. Baş nazirliyi dönəmində qaynı Mirzə Məhəmmədəli xan Qəvamüddövlə maliyə naziri olub. Məhəmmədəli şahın süqutundan sonra mücahidlərə 100 tümən pul ödəyərək həyatını satın alıb.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 1911-ci ildə karetasından çıxarkən sui-qəsdə məruz qalıb.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə gözəl xəttat olub, bir neçə kitabın üzünü köçürüb.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 20 aprel 1918-ci ildə vəfat edib.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə Mirzə Abbas xan Təfrişinin qızı Behcətüssəltənə xanımla ailəli olub.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 07-05-2021 09:27 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU

Azərbaycan tarixşünaslığında tarixçilərin Qacarlar dövlətinə münasibətini ifadə edən mülahizələrin təhlili və qiymətləndirilməsi əsasən bu dövlətin beynəlxalq miqyasda, ölkəsinin və xalqının siyasi taleyində tutduğu yeri və daşıdığı funksiyanı obyektiv müəyyən etmək üçün aparılmış müqayisələrdən və qiymətləndirilmələrdən ibarətdir. Ayrı-ayrı siyasətçilərin həyat və fəaliyyəti yetərincə öyrənilməyib. Öyrəndiklərimizdən biri...
Mirzə Əhməd xan Mirzə Məhəmməd oğlu 1844-ci ildə Mazandaranın mərkəzi Amul şəhərində dünyaya gəlib. Mükəmməl mədrəsə təhsili alıb. Təhsilini tamamlayandan sonra atasının yanına yollanıb. Atası Azərbaycanda zabit kimi xidmət edirdi. Böyük qardaşı Mirzə Mahmud xan Müdirüddövlə də vəliəhdin yanında qərar tuturdu. Mirzə Əhməd xan da orada dövlət xidmətinə daxil olub. Əvvəcə münşi, münşibaşı kimi vəzifələrdə çalışıb. Sonra Müzəffərəddin mirzənin tabeliyində olan Azərbaycanın bir neçə şəhərinin hakimi təyin edilib. Daha sonra Azərbaycan hökuməti başçısının vəziri və pişkarı vəzifəsini icra edib. Müşirəssəltənə ləqəbi daşıyıb.

Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 1880-cı ildə kürd Şeyx Übeydulla Nəqşbəndinin fitnəsinin aradan qaldırmasına ezam edilib. Amma qiyamçılar tərəfindən məğlub olub və şahın ona qəzəbi tutub. Bir müddət idarəçilikdən uzaqlaşdırılıb. Sonra Nasirəddin şah Qacar onu əfv edib. 1884-cü ildə Gilanın hakimi olub.
Müzəffərəddin şah Qacarın hakimiyyəti dövründə xəzinəyə başçılıq edib. Ondan qabaq Məhəmmədvəli xan Nəsrəssəltənə (Məhəmmədvəli xan Sipəhsalar) xəzinə naziri idi ki, Əminüddövlə ilə ixtilafı olduğuna görə vəzifəsindən azad olmuşdu. Əminüddövlə bu barədə öz “Xatirələr” kitabında belə yazır: "...Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə ki, cəhaləti ilə məşhur idi və bir neçə il Təbrizdə Müzəffərəddin mirzənin şəxsi pişkarı idi və kürd Şeyx Übeydulla Nəqşbəndinin fitnəsin ki, təkrar deməyə ehtiyac yoxdur ki, Azərbaycanı necə qarət etdi və fəlakətə saldı və Mirzə Hüseyn xan Sipəhsaların səyi ilə qaldırıldı, onun qabiliyyətsizliyini bilirdilər və ona görə Nasirəddin şah Qacar yanında onu günalandırdılar. Amma sonra Müzəffərəddin şah Qacarın israrı ilə xəzinə naziri oldu".
O, xəzinə nazirliyi vəzifəsində olan zaman sərt olmağına görə bəzi xadimlər ondan inciyib və şahın yanında onu pisləyiblər. Buna görə 1905-ci ildə Xorasana sürgün edilib. Məşrutə İnqilabının qələbəsindən sonra əfv olunub və Tehrana qayıdıb. Məhəmmədəli şahın tac qoymasından sonra Sultanəli xan Vəziri-Əfxəm kabinetində ədliyyə naziri olub. [Mehdi Bamdad, Şərhi hali ricali İran, I cild, s. 100-101]
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 1897-ci ildə Qacarlar dövlətinin maliyyə naziri, daha sonra xəzinədarlıq naziri olub.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə Qacarlar dövlətinin daxili işlər vəziri icra edib.

Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə Mirzə Nəsrulla xanın baş vəzirliyi dönəmində ədliyyə naziri vəzifəsində çalışıb.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 1907-1908-ci illərdə Qacarlar dövlətinin Baş naziri olub. O, öldürülmüş Atabəyi-Əzəmi əvəz edib. Baş nazirliyi dönəmində qaynı Mirzə Məhəmmədəli xan Qəvamüddövlə maliyə naziri olub. Məhəmmədəli şahın süqutundan sonra mücahidlərə 100 tümən pul ödəyərək həyatını satın alıb.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 1911-ci ildə karetasından çıxarkən sui-qəsdə məruz qalıb.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə gözəl xəttat olub, bir neçə kitabın üzünü köçürüb.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə 20 aprel 1918-ci ildə vəfat edib.
Mirzə Əhməd xan Müşirəssəltənə Mirzə Abbas xan Təfrişinin qızı Behcətüssəltənə xanımla ailəli olub.

Müəllifin bütün yazıları - Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Bölməyə aid digər xəbərlər
11-04-2022, 21:25
Mazandaran alimi - Ənvər Çingizoğlu yazır
23-03-2022, 18:55
Rəşid Yasəmi: ədəbiyyatda nəciblik nümunəsi
17-03-2022, 09:49
Vahid Dəstigirdi: Nizaminin tədqiqatçısı
12-03-2022, 22:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Səid Nəfisi: Azərbaycan qəhrəmanı Babək Xürrəmdin əsərinin müəllifi
19-10-2021, 09:58
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədəli Füruği: siyasətçi, diplomat, tarixçi, tərcüməçi və millətçi kimi
16-10-2021, 01:06
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Hacıəli xan Rəzmara: Qurban bayramında doğuldu, terror qurbanı oldu
13-09-2021, 16:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Şəkinskilərin İran qolu haqqında... - Ənvər Çingizoğlunun araşdırması
10-09-2021, 17:27
Nəcəfqulu xan Sərşar: Qaradağın ağ gün görməmiş şairi
27-08-2021, 16:48
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədqulu xan Alar: inqilabda sərkərdə, işdə sərkar.. - Fotolar
20-08-2021, 13:38
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - İsmayıl xan Şəfai: Tehran-43 konfransında şahın tərcüməçisi - Fotolar
16-08-2021, 15:51
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Seyid Məhəmməd Dəbirsiyaqi: tədqiq və tədrisin işığında - Fotolar
24-07-2021, 16:15
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Qaradağ elləri: beloğludan eloğluya qədər - Ənvər Çingizoğlu yazır