08:04 / 18-08-2025
Zaxarova: Fransa prezidenti “ucuz” yalan danışır
07:53 / 18-08-2025
Ruslar SOCAR-ın Odessadakı terminalını vurub
07:47 / 18-08-2025
Tramp Zelenskini Krımdan imtina etməyə çağırır
07:10 / 18-08-2025
FIFA klublararası dünya çempionatının formatını dəyişir
21:22 / 17-08-2025
Astarada 66 yaşlı kişi qətlə yetirilib
16:16 / 17-08-2025
Avropa liderləri Vaşinqtona səfər edəcək
13:08 / 17-08-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
09:41 / 17-08-2025
İsrail hökumətinin rəhbər şəxsi ABŞ-da saxlanılıb
08:54 / 17-08-2025
Sərhəd Xidməti Aparatının inzibati binasında yanğın olub
20:53 / 16-08-2025
Cəlilabadda 62 yaşlı qadın öldürülüb - Yenilənib
18:21 / 16-08-2025
Müğənni Rəqsanə həbs edilib - 520 min dollarlıq ittiham
17:40 / 16-08-2025
“Şamaxı” klubunda təyinatlar olub
17:27 / 16-08-2025
Zelenski: "Cəbhə xətti boyunca çətin istiqamətlərdə uğurlar əldə edirik"
16:46 / 16-08-2025
Yazıçı Vidadi Babanlı vəfat edib
15:30 / 16-08-2025
Ceyhun Bayramovla Ukrayna XİN başçısı arasında telefon danışığı olub
13:58 / 16-08-2025
Əziz Ələkbərli: İcma qərbi azərbaycanlıların öz yurdlarına dönməsi üçün fəaliyyətini davam etdirəcək
13:46 / 16-08-2025
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
12:48 / 16-08-2025
Üç hərbçiyə ali rütbə verilib
12:40 / 16-08-2025
Prezident hərbi qulluqçuları təltif edib - Siyahı
11:51 / 16-08-2025
Xəzər dənizində zəlzələ olub
11:30 / 16-08-2025
Lökbatanda yaşayış binasında partlayış: bir nəfər xəsarət alıb
09:27 / 16-08-2025
Tovuz rayonunda zəlzələ baş verib
08:20 / 16-08-2025
Qərbi Azərbaycanla bağlı yeni kitab nəşr olunub - Foto
07:50 / 16-08-2025
Premyer Liqa: ilk turun daha 2 oyunu keçiriləcək
07:12 / 16-08-2025
Prezidentlərin ikinci görüşü sülhlə nəticələnə bilər
03:20 / 16-08-2025
Putin və Tramp Ukrayna ilə bağlı bir çox məqamları razılaşdırıblar - (Yenilənib+) - Video - Fotolar
22:20 / 15-08-2025
Rusiya-ABŞ görüşü Putin üçün uğurdur
22:05 / 15-08-2025
Putin və Tramp qlobal strateji təhlükəsizliyi də müzakirə edəcəklər
20:42 / 15-08-2025
Zelenski Putin-Tramp görüşündən gözləntilərini açıqlayıb
19:12 / 15-08-2025
Aya astronavt göndərəcəklər - Foto
16:10 / 13-08-2025
Vahid Əhmədov Nəcməddin Sadıkovla bağlı sensasiyalı fakt açıqlayıb
03:20 / 16-08-2025
Putin və Tramp Ukrayna ilə bağlı bir çox məqamları razılaşdırıblar - (Yenilənib+) - Video - Fotolar
11:40 / 13-08-2025
Deputat: Vaşinqton razılaşması regionumuzda sülhə yol açır
13:17 / 14-08-2025
“Nikol Ermənistanı xilas etdi” - Ermənistanda hamı bu rəydədir?
11:58 / 14-08-2025
“Sumqayıt” İmani Barkerlə anlaşıb
14:59 / 15-08-2025
Tramp 907-ci düzəlişi rəsmən dayandırıb
20:53 / 16-08-2025
Cəlilabadda 62 yaşlı qadın öldürülüb - Yenilənib
08:07 / 15-08-2025
ABŞ və Rusiya dünyanı yenidən bölüşdürür
15:51 / 14-08-2025
Xəzərdə yeni ada kəşf ediblər
12:11 / 15-08-2025
Sabiq səfirlərdən çağırış: ABŞ ermənilərə və azərbaycanlılara real kömək etməlidir
20:42 / 15-08-2025
Zelenski Putin-Tramp görüşündən gözləntilərini açıqlayıb
12:33 / 14-08-2025
Daşkəsəndə minadan zərərçəkənlərin ehtiyacları öyrənilir - Fotolar
Nasir Zərabadi: mən musiqini seçirəm
Tarix: 29-09-2021 17:45 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Ənvər Çingizoğlu
Jurnalist-etnoqraf
İran mədəniyyəti türklərin, etnik azərbaycanlıların çiynində bərqərardır. Bir çox mədəniyyət sahələrini onlar yaradıblar. Bu sahələrə öz tövhəsini vermiş şəxslərdən biri də Nasir Zərabadidir.
Nasir Zərabadinin atası Paşa xan İran Kazak briqadasının sərhəngi (polkovniki) olub. Əsli Qafqazdan gəlmədir.
1894-1903-cü illərdə briqadanın komandiri olmuş polkovnik Vladimir Kosoqovski öz xatirələrində yazır ki, kapitan Paşa ağa rus dilində sərbəst danışa bilir. Paşa ağa Müzəffərəddin şah Qacardan xan ünvanı alıb.
Nasir xan 1919-cu ildə Tehran şəhərinin Səngiləc məhəlləsində anadan olmuşdu. Evləri Şah darvazasına yaxın idi. O, ibtidai təhsilini məhəllə mollaxanasında, sonra Hidayət mədrəsəsində alıb. Bir gün xidmətdən evə qayıdan Paşa xan oğlunu fikirli görür:
- Yenə məhəllədə dava salmısan? Yenə uşaqlar sənə urus deyiblər?
Balaca Nasir başını bulayır. Atası yenə onu sorğu-suala tutur. Bəs nədən fikirlisən, niyə qəm dəryasına batmısan? Acsan, susuzsan? Nə olub, oğlum?
- Ata mən kazak zabiti deyil, musiqiçi olmaq istəyirəm. Şah sarayından gələn musiqi səsi məni yerimdən oynadır.
Paşa xan qəzəblənir:
- Xeyr! Bu iş olmayacaq. Bir mütrübüm kəmdir! Sən bilirsən ki, kimlərin törəməsisən?! Sənin babaların...
Nasir ağlayıb, digər mənzilə qaçır. Bir müddət keçir. Axır ki, Paşa xanı yola gətirirlər. Nasiri musiqi məktəbinə qoyurlar. Nasir Zərabadi 1930-cu ilədək bu məktəbdə oxuyub. Sonra atasının dostu və sərhəng Mahmud xan İrəvaninin yanına qoyurlar. Mahmud xan skripkada onunla məşğul olmağa başlayır. Sonra trubada da ifa etməyi öyrənir. İki il sərasər Mahmud xandan dərs alır. Sonra atasının digər dostu, polkovnik, skripkaçı Hüseyn xan Həngafərinin (1870-1951) yanında məşğul olmağa başlayır.
Nasir Zərabadi 1939-cu ildə hərbi xidmətə çağrılır. Leytenant rütbəsində İran ordusunun musiqiçilər dəstəsində xidmət etməyə başlayır.
Nasir Zərabadi sonra İranın görkəmli musiqiçilərindən olan Əbülhəsən Səbadan (1902-1957) dərs alır. Daha sonra ustad Nəsrulla Çənginin (1906-1981) yanında kamançanın sirlərini öyrənir.
Nasir Zərabadi violino ixtisası üzrə uzun illər təhsil alıb. İstedadlı gənc tez bir zamanda səlis ifa bacarığına nail olub və İranda məşhurlaşıb.
Nasir Zərabadi 1943-cü ildə İran radiosunda həmkarları ilə birlikdə konsert verir. Dünyaca şöhrətli Qəmərülmülk Vəzirini (1905-1959) müşaiyyət edir. Qəmərülmülk xanım onu öz orkestrinə dəvət edir. Burda Əbülhəsən Səba, Həbib Samani (1905-1947), Nəsrulla Zərrinpəncə (1906-1982), Hüseyn Tehrani (1911-1982) kimi azman musiqiçilərlə çiyin-çiyinə çalışır. Onu dinləyən görkəmli musiqiçilər Zərabadinin gələcəyinə inanırdılar. Ona musiqidə ilk xeyir-duanı verən Mahmud xan İrəvani Zərabadinin ömrüboyu unutmadığı şəxslərdən idi. O, bir neçə müsahibəsində bu görkəmli musiqiçini rəhmətlə xatırlayır.
Nasir Zərabadi İran bəstəkarlarının skripka üçün əsərlərinin ilk ifaçılarından olub.
Onun təşəbbüsü ilə Tehranda “Muğam gecəsi” (Şəbe-məqam) adlı muğam konserti təşkil olunub.
Nasir Zərabadi dəfələrlə xeyriyyə konsertlərinə qatılıb. Onun iştirak etdiyi xeyriyyə konsertlərindən biri İranın xəstəliklərə tutulmuş uşaqlarına yardım məqsədilə təşkil edilib. Konsertdən əldə edilən vəsait uşaqların müalicəsi üçün lazım olan cihazların, tibb ləvazimatının və dava-dərmanın, habelə xarici ölkələrdə müalicəsinə sərf olunub.
Nasir Zərabadi və həmkarlarının ifa etdikləri bir-birindən gözəl və rəngarəng mahnılar, musiqi nömrələri böyük maraqla dinlənilib, alqışlarla qarşılanıb.
Nasir Zərabadinin repertuarına İran, Azərbaycan, ərəb və Avropa bəstəkarlarının əsərləri də daxil idi. Nazir Zərabadi Paqanini, Çaykovski və s. dahilərin mürəkkəb texnikalı əsərlərini ifa edən az-az iranlılardan olub.
Nasir Zərabadi yaradıcılığının ilk dövrlərindən bu günə qədər həm ifaçı, həm də bəstəkar kimi müxtəlif festivallarda iştirak edib.
Nasir Zərabadi yaradıcılığının ümumi cəhətləri virtuoz etnoqrafizm, dərin fəlsəfi ümumiləşdirmə, emosional genişlik, şərqsayağı əlvan dekor və ciddi forma mütənasibliyidir.
Nasir Zərabadi həm də gözəl bəstəkar idi. Onun bəstələri: “Mehmanın olum”, “Şam, gül və pərvanə”, “Get, ta get”, “Qoxun gözəl idi”, “Yadıma düşürsən”, “Nilufər”, “Məryəm” hələ də məşhur ifaçıların repertuarındadır. Bəstəkarın yaradıcılığında əsas yeri instrumental musiqi janrları tutur. O, milli musiqini çağdaş bəstəkarlıq texnikası ilə sintezləşdirərək, yeni musiqi tərzinin üzə çıxmasına nail olub.
Nasir Zərabadinin İran musiqi mədəniyyətinin inkişafı və təbliğindəki xidmətləri yüksək qiymətləndirilib. Orden və medallarla təltif edilib.
Nasir Zərabadi 2018-ci ildə Tehran şəhərində vəfat edib. Behişti-Zəhra gorgahında dəfn olunub.
Nasir Zərabadi öz istedadı və zəhməti sayəsində sənət zirvəsini fəth edib. Onun yaradıcılığı parlaq istedad və özünəməxsusluğu ilə səciyyələnir. O, öz əsərlərində milli musiqi ənənələrini XX əsr musiqisinin nailiyyətləri ilə birləşdirərək mütərəqqi təfəkkürə malik sənətkar kimi çıxış edib.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 29-09-2021 17:45 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Ənvər Çingizoğlu
Jurnalist-etnoqraf
İran mədəniyyəti türklərin, etnik azərbaycanlıların çiynində bərqərardır. Bir çox mədəniyyət sahələrini onlar yaradıblar. Bu sahələrə öz tövhəsini vermiş şəxslərdən biri də Nasir Zərabadidir.
Nasir Zərabadinin atası Paşa xan İran Kazak briqadasının sərhəngi (polkovniki) olub. Əsli Qafqazdan gəlmədir.
1894-1903-cü illərdə briqadanın komandiri olmuş polkovnik Vladimir Kosoqovski öz xatirələrində yazır ki, kapitan Paşa ağa rus dilində sərbəst danışa bilir. Paşa ağa Müzəffərəddin şah Qacardan xan ünvanı alıb.
Nasir xan 1919-cu ildə Tehran şəhərinin Səngiləc məhəlləsində anadan olmuşdu. Evləri Şah darvazasına yaxın idi. O, ibtidai təhsilini məhəllə mollaxanasında, sonra Hidayət mədrəsəsində alıb. Bir gün xidmətdən evə qayıdan Paşa xan oğlunu fikirli görür:
- Yenə məhəllədə dava salmısan? Yenə uşaqlar sənə urus deyiblər?
Balaca Nasir başını bulayır. Atası yenə onu sorğu-suala tutur. Bəs nədən fikirlisən, niyə qəm dəryasına batmısan? Acsan, susuzsan? Nə olub, oğlum?
- Ata mən kazak zabiti deyil, musiqiçi olmaq istəyirəm. Şah sarayından gələn musiqi səsi məni yerimdən oynadır.
Paşa xan qəzəblənir:
- Xeyr! Bu iş olmayacaq. Bir mütrübüm kəmdir! Sən bilirsən ki, kimlərin törəməsisən?! Sənin babaların...
Nasir ağlayıb, digər mənzilə qaçır. Bir müddət keçir. Axır ki, Paşa xanı yola gətirirlər. Nasiri musiqi məktəbinə qoyurlar. Nasir Zərabadi 1930-cu ilədək bu məktəbdə oxuyub. Sonra atasının dostu və sərhəng Mahmud xan İrəvaninin yanına qoyurlar. Mahmud xan skripkada onunla məşğul olmağa başlayır. Sonra trubada da ifa etməyi öyrənir. İki il sərasər Mahmud xandan dərs alır. Sonra atasının digər dostu, polkovnik, skripkaçı Hüseyn xan Həngafərinin (1870-1951) yanında məşğul olmağa başlayır.
Nasir Zərabadi 1939-cu ildə hərbi xidmətə çağrılır. Leytenant rütbəsində İran ordusunun musiqiçilər dəstəsində xidmət etməyə başlayır.
Nasir Zərabadi sonra İranın görkəmli musiqiçilərindən olan Əbülhəsən Səbadan (1902-1957) dərs alır. Daha sonra ustad Nəsrulla Çənginin (1906-1981) yanında kamançanın sirlərini öyrənir.
Nasir Zərabadi violino ixtisası üzrə uzun illər təhsil alıb. İstedadlı gənc tez bir zamanda səlis ifa bacarığına nail olub və İranda məşhurlaşıb.
Nasir Zərabadi 1943-cü ildə İran radiosunda həmkarları ilə birlikdə konsert verir. Dünyaca şöhrətli Qəmərülmülk Vəzirini (1905-1959) müşaiyyət edir. Qəmərülmülk xanım onu öz orkestrinə dəvət edir. Burda Əbülhəsən Səba, Həbib Samani (1905-1947), Nəsrulla Zərrinpəncə (1906-1982), Hüseyn Tehrani (1911-1982) kimi azman musiqiçilərlə çiyin-çiyinə çalışır. Onu dinləyən görkəmli musiqiçilər Zərabadinin gələcəyinə inanırdılar. Ona musiqidə ilk xeyir-duanı verən Mahmud xan İrəvani Zərabadinin ömrüboyu unutmadığı şəxslərdən idi. O, bir neçə müsahibəsində bu görkəmli musiqiçini rəhmətlə xatırlayır.
Nasir Zərabadi İran bəstəkarlarının skripka üçün əsərlərinin ilk ifaçılarından olub.
Onun təşəbbüsü ilə Tehranda “Muğam gecəsi” (Şəbe-məqam) adlı muğam konserti təşkil olunub.
Nasir Zərabadi dəfələrlə xeyriyyə konsertlərinə qatılıb. Onun iştirak etdiyi xeyriyyə konsertlərindən biri İranın xəstəliklərə tutulmuş uşaqlarına yardım məqsədilə təşkil edilib. Konsertdən əldə edilən vəsait uşaqların müalicəsi üçün lazım olan cihazların, tibb ləvazimatının və dava-dərmanın, habelə xarici ölkələrdə müalicəsinə sərf olunub.
Nasir Zərabadi və həmkarlarının ifa etdikləri bir-birindən gözəl və rəngarəng mahnılar, musiqi nömrələri böyük maraqla dinlənilib, alqışlarla qarşılanıb.
Nasir Zərabadinin repertuarına İran, Azərbaycan, ərəb və Avropa bəstəkarlarının əsərləri də daxil idi. Nazir Zərabadi Paqanini, Çaykovski və s. dahilərin mürəkkəb texnikalı əsərlərini ifa edən az-az iranlılardan olub.
Nasir Zərabadi yaradıcılığının ilk dövrlərindən bu günə qədər həm ifaçı, həm də bəstəkar kimi müxtəlif festivallarda iştirak edib.
Nasir Zərabadi yaradıcılığının ümumi cəhətləri virtuoz etnoqrafizm, dərin fəlsəfi ümumiləşdirmə, emosional genişlik, şərqsayağı əlvan dekor və ciddi forma mütənasibliyidir.
Nasir Zərabadi həm də gözəl bəstəkar idi. Onun bəstələri: “Mehmanın olum”, “Şam, gül və pərvanə”, “Get, ta get”, “Qoxun gözəl idi”, “Yadıma düşürsən”, “Nilufər”, “Məryəm” hələ də məşhur ifaçıların repertuarındadır. Bəstəkarın yaradıcılığında əsas yeri instrumental musiqi janrları tutur. O, milli musiqini çağdaş bəstəkarlıq texnikası ilə sintezləşdirərək, yeni musiqi tərzinin üzə çıxmasına nail olub.
Nasir Zərabadinin İran musiqi mədəniyyətinin inkişafı və təbliğindəki xidmətləri yüksək qiymətləndirilib. Orden və medallarla təltif edilib.
Nasir Zərabadi 2018-ci ildə Tehran şəhərində vəfat edib. Behişti-Zəhra gorgahında dəfn olunub.
Nasir Zərabadi öz istedadı və zəhməti sayəsində sənət zirvəsini fəth edib. Onun yaradıcılığı parlaq istedad və özünəməxsusluğu ilə səciyyələnir. O, öz əsərlərində milli musiqi ənənələrini XX əsr musiqisinin nailiyyətləri ilə birləşdirərək mütərəqqi təfəkkürə malik sənətkar kimi çıxış edib.
Müəllifin bütün yazıları - Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Bölməyə aid digər xəbərlər
11-04-2022, 21:25
Mazandaran alimi - Ənvər Çingizoğlu yazır
23-03-2022, 18:55
Rəşid Yasəmi: ədəbiyyatda nəciblik nümunəsi
17-03-2022, 09:49
Vahid Dəstigirdi: Nizaminin tədqiqatçısı
12-03-2022, 22:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Səid Nəfisi: Azərbaycan qəhrəmanı Babək Xürrəmdin əsərinin müəllifi
19-10-2021, 09:58
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədəli Füruği: siyasətçi, diplomat, tarixçi, tərcüməçi və millətçi kimi
16-10-2021, 01:06
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Hacıəli xan Rəzmara: Qurban bayramında doğuldu, terror qurbanı oldu
13-09-2021, 16:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Şəkinskilərin İran qolu haqqında... - Ənvər Çingizoğlunun araşdırması
10-09-2021, 17:27
Nəcəfqulu xan Sərşar: Qaradağın ağ gün görməmiş şairi
27-08-2021, 16:48
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədqulu xan Alar: inqilabda sərkərdə, işdə sərkar.. - Fotolar
20-08-2021, 13:38
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - İsmayıl xan Şəfai: Tehran-43 konfransında şahın tərcüməçisi - Fotolar
16-08-2021, 15:51
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Seyid Məhəmməd Dəbirsiyaqi: tədqiq və tədrisin işığında - Fotolar
24-07-2021, 16:15
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Qaradağ elləri: beloğludan eloğluya qədər - Ənvər Çingizoğlu yazır
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
