18:09 / 05-07-2025
Mingəçevirdə iki qayıq toqquşub - Beş nəfər xəsarət alıb
14:30 / 05-07-2025
Sabah yağış yağacaq
14:16 / 05-07-2025
Akademik Yusif Məmmədəliyevin 120 illiyi qeyd ediləcək - Sərəncam
12:19 / 05-07-2025
“AzerGold”-un qiymətli metal satışından gəlirləri artıb
12:09 / 05-07-2025
Beş kollecə direktor təyin ediblər - Siyahı
12:04 / 05-07-2025
Sadiq Qurbanov: “Xankəndidə keçirilən ECO Zirvəsi Azərbaycanın qələbəsidir”
10:36 / 05-07-2025
DTX-nin Akademiyasında növbəti məzun buraxılışı olub - Video
10:35 / 05-07-2025
Türkiyəyə güclü qar yağıb
10:31 / 05-07-2025
Kürdə boğulan 19 yaşlı gəncin meyiti tapılıb
10:09 / 05-07-2025
Azərbaycanlı “qanuni oğru”lar barədə qərar verilib
09:26 / 05-07-2025
Aşura günü ilə bağlı qanvermə aksiyası başlayıb
19:49 / 04-07-2025
Şəmkirdə üç uşaq göldə batıb - Yenilənib
19:48 / 04-07-2025
İran prezidenti Qarabağa gəlib - (Yenilənib)
19:46 / 04-07-2025
Qərbi Azərbaycana qayıdışın hüquqi əsasları müzakirə olunub - Fotolar
19:14 / 04-07-2025
Ərdoğanı Füzulidən yola salıblar - (Yenilənib) - Foto
18:42 / 04-07-2025
İlham Əliyevlə İran prezidenti arasında görüş olub - Fotolar (Yenilənib)
18:35 / 04-07-2025
Ukrayna və ABŞ prezidentləri telefonla danışıblar
18:25 / 04-07-2025
Müsavat Rusiya səfirliyi qarşısında aksiya keçirmək istəyir
18:19 / 04-07-2025
DTX-nın saxladığı sabiq diplomatın məhkəməsi başlayıb
18:01 / 04-07-2025
Ali Məhkəmə inzibati mübahisələrə dair işlərlə bağlı qərar qəbul edib
17:42 / 04-07-2025
Şavkat Mirziyoyevin Azərbaycana səfəri başa çatıb
17:21 / 04-07-2025
Deputatlar daha 15 qanuna dəyişiklik edəcək - Siyahı
17:05 / 04-07-2025
Fransada “səssiz etiraz”: ABŞ demokratiyasına şübhə ilə yanaşırlar
16:59 / 04-07-2025
Sadır Japarovun Azərbaycana səfəri başa çatıb
16:33 / 04-07-2025
ECO-nun növbəti sammiti İranda keçiriləcək
16:31 / 04-07-2025
Ərdoğan ilə Pezeşkian Xankəndidə görüşüblər
16:20 / 04-07-2025
Meyxanaçı azadlığa buraxılıb
16:17 / 04-07-2025
Azərbaycan diaspor rəhbəri Rusiya vətəndaşlığından çıxarılıb
16:01 / 04-07-2025
Xankəndidə 17-ci Zirvə görüşü: ölkə başçıları mesajlar verir - (Yenilənib) - Fotolar
15:47 / 04-07-2025
Üç şəhidimiz Kəlbəcərdə dəfn edilib - Fotolar
21:03 / 30-06-2025
Rusiyada öldürülən qardaşların cənazəsi Azərbaycana gətirilib - (Yenilənib)
13:01 / 01-07-2025
Ərdoğan “ikinci vətən”indən niyə küsüb?
13:16 / 02-07-2025
Mədəniyyət nazirinə kulturoloji tövsiyə - Akif Əli yazır
14:40 / 03-07-2025
İlham Əliyev Qarabağa səfər edib - (Yenilənib+) - Fotolar
07:52 / 01-07-2025
ABŞ gözlənilmədən Moskvaya ultimatum verib
12:16 / 02-07-2025
Cəlaloğlu: Güzəştə getsək, Rusiya daha ağır şərtlərlə üstümüzə gələcək
19:48 / 04-07-2025
İran prezidenti Qarabağa gəlib - (Yenilənib)
10:26 / 02-07-2025
Azərbaycana qarşı mənəvi-siyasi strategiya: Rusiya nəyə nail olmaq istəyir?
15:33 / 02-07-2025
Rusiya daha da aqressivləşir
14:53 / 01-07-2025
Təkrar sertifikatlaşdırma: 2006 müəllim keçid balını toplaya bilməyib
16:55 / 02-07-2025
Professor: Rusiya başını itirmiş ayı kimi davranır
İlham İsmayıl: “Qarabağla bağlı siyasət dəyişməlidir” - Müsahibə
Tarix: 05-05-2020 11:18 | Bölmə: Müsahibə / Slayd
Təhlükəsizlik üzrə ekspert: “Dövlət olaraq bizi ağır sarsıntılar, böhran gözləyir və o zaman dövlətçiliyimizi qoruyub saxlamaq üçün indidən Qarabağ münaqişəsini həll etməliyik”
Mayın 8-i Azərbaycanın hərb tarixində ən böyük məğlubiyyət günlərindən biri - Şuşa şəhərinin Ermənistan və Dağlıq Qarabağdakı silahlılar tərəfindən işğal edilməsinin 28-ci ili tamam olur. Təəssüf ki, bu müddət ərzində Azərbaycan Qarabağda – Horadiz və Lələtəpə istisna olmaqla ciddi uğura imza ata bilməyib.
Reyting.az-ın bununla bağlı suallarını istefada olan polkovnik-leytenant, təhlükəsizlik üzrə ekspert İlham İsmayıl cavablandırır.
- İlham bəy, qarşıdan Şuşanın işğal günü gəlir. Bu illər ərzində nəinki Şuşanı azad edə bildik, üstəlik, ətraf rayonları da itirdik. Münaqişənin həlli ilə bağlı müzakirələr isə uşaqlara danışılan nağıla bənzəyir. Siz nə deyirsiniz, danışıqlar bu şəkildə davam etdirilməlidir, yoxsa...
- Çox təəssüf ki, hadisələrin başladığı gündən - 13 fevral 1988-ci ildən, hətta ondan da əvvəl Dağlıq Qarabağla əlaqədar Azərbaycanın apardığı yanlış siyasət bu gün də davam edir. Baxmayaraq ki, problem yaranandan bəri ölkə rəhbərləri dəyişib, müstəqillik qazanmışıq, amma hər dövr üçün problemin həlli yolunda səhv siyasət, doğru olmayan yanaşmalar səbəbindən bu gün də Qarabağ işğal altında qalır. İstənilən işdə uğursuzluq olanda səbəblər mütləq dərindən təhlil olunmalıdır: niyə bu həddə gəlib çıxmışıq, nədən uğur qazana bilmirik? Hələ indiyədək bu işə cavabdeh olan şəxslər xalq qarşısına çıxıb torpağı işğaldan azad edə bilməməyin səbəbləri barədə açıqlama verməyiblər.
Atəşkəsdən sonra, Sizin dediyiniz kimi nağıla oxşayan cavablar verilib: “hər şey yaxşıdır”, “uğurlu siyasət davam edir”, hansısa tədbirdə qarşı tərəfə verilən söz cavabı bayram kimi qeyd edilib, amma Qarabağ ermənidədir. Və işğal yalnız ərazi tutmaqla kifayətlənilməyib, həmin ərazilərdə ciddi məskunlaşma aparılıb, yatırımlar qoyulub, hətta SES kimi böyük layihələrin inşasına da start verilib.
Ən pisi isə odur ki, düşmən təmas xətti boyu çox ciddi müdafiə istehkamları, silah anbarları yaradıb, ətraf sahələr minalanıb. Belə də olmalıdır, çünki düşmən görür ki, qarşısındakı torpağını azad etmək üçün yetərli hərəkət etmir.
Düşməni sözlə tənqid etməkdən, söyməkdən asan iş yoxdur. Belə olanda, təbii olaraq düşmən öz marağı naminə bütün imkanlarından istifadə edəcək. Qeyri-təbii olan, bizim düşməni çəkindirəcək heç bir addım atmamağımızdır.
Əlbəttə ki, danışıqların bu cür davam etməsi 27 ildir bu danışıqları aparanları çoxdan düşündürməli və siyasət dəyişməlidir. Birbaşa müharibəyə keçid etməzdən əvvəl diplomatiyadan başlamaq lazımdır. Minsk Qrupuna vaxt qoyulmalı, əks halda atəşkəs müqaviləsindən çıxmağın qaçılmaz olduğu sərt şəkildə bildirilməlidir. Qarabağ münaqişəsi ildə bir neçə dəfə baş tutan görüşlər zamanı ötəri xatırlanmamalı, Azərbaycan bütün xarici siyasətində dünyaya ermənilərin işğalıçı olduğunu hər gün çatdırmalı, onların günahı üzündən 700 min insanın doğma yurdundan didərgin düşdüyünü, beynəlxalq qanunun Azərbaycana verdiyi hüquqdan istifadə edərək hərb yolu ilə ərazi bütövlüyünü təmin edəcəyini və baş verəcək bütün ağır nəticələrə görə işğalçı Ermənistanın məsuliyyət daşıyacağını elan etməlidir.
- Son illər Azərbaycandakı siyasi partiyalar, ictimai qurumlar səviyyəsində də Qarabağ mövzusu arxa plana keçib, sanki Qarabağı unudur, ondan bilərəkdən uzaqlaşırıq. İctimai-siyasi fəallar, ziyalılar nə etməlidir? Keçmiş Qarabağ döyüşçüsü kimi hər hansı bir təşəbbüslə çıxış etməyi planlaşdırırsınızmı?
- Əgər dövlət siyasətinin özündə Qarabağ münaqişəsi arxa plana keçibsə və problemin unudulması, gündəmdə olmaması üçün bütün təbliğat vasitələrindən məqsədyönlü şəkildə istifadə edilirsə, dediyiniz ictimai-siyasi qurumların, fərdlərin fəaliyyətində millətin əsas probleminin olmaması qanunauyğun nəticədir.
O ki qaldı ziyalılara, burda bir məsələni dəqiqləşdirmək lazımdır: cəmiyyət ziyalı deyəndə kimləri nəzərdə tutur? Ziyalı olmağın kriteriyaları nədir və bu ölçülərə uyğun gələn kimlərdir?
Ölkənin ictimai-siyasi münasibətləri, mənəvi dəyərləri dəhşətli dərəcədə aşınmaya məruz qoyulub və bu aşınma bütün təbəqələri bürüyüb, o cümlədən əvvəl ziyalı kimi təsəvvür etdiyimiz şəxsləri də. Tam bir biganəlik hökm sürür və ən çox da bu kütləyə təsir edib. Toplum dövlət, dövlətçilik, vətən, müstəqillik kimi dəyərlərə hədsiz laqeyid və biganədir. Dediyim dəyərlərə malik şəxslərin faizi çox azdır. Amma, çox qısa müddətdə önə çıxa biləcək və müəyyən dərəcədə birləşib ümummilli problemi həll etməyə çağırış edərək kütləni də arxasınca aparacaq, ictimai rəyə təsir edə biləcək rəy liderləri, nüfuzlu şəxslər var. Konkret təşəbbüslə çıxış etmək üçün qeyd etdiyim nüfuzlu şəxslərin birləşməsi vacibdir, çünki dünyada və ölkədə gedən proseslərin, mövcud vəziyyətinin təhlili bu nəticəyə gəlməyə əsas verir ki, dövlət olaraq bizi ağır sarsıntılar, böhran gözləyir və o zaman dövlətçiliyimizi qoruyub saxlamaq üçün indidən Qarabağ münaqişəsinin həll edilməsi həyati vacib məsələdir. Bu problemi Azərbaycanın ərazi bütövlüyü çərçivəsində həll edəcək şəxslər tariximizə qızıl həriflərlə yazılacaq. Bunu hər kəs bilsin.
- Cari məsələlər və digər səbəblər Azərbaycan parlamenti səviyyəsində də xalqın ən böyük problemini bəzi istisnalarla arxa plana keçirib. Heç olmasa, yeni formalaşmış parlamentdə Qarabağla bağlı komissiyanın və yaxud qrupun yaradılmasına ehtiyac varmı? Üstəlik, Dağlıq Qarabağ icmasının rəhbəri də artıq Milli Məclisdə təmsil olunur.
- Cari məsələlər bütün ölkələrdə daimidir və heç vaxt bitmir. Digər səbəblər deyəndə.., lap olsun koronavirus səbəbi. 27 il ki, virus yox idi, guya Qarabağ siyasəti ön planda idi? Ya əvvəlki çağırışlarda Qarabağ problemi ümumparlament müzakirəsinə çıxarılmışdı? Sonuncu dəfə 18 il əvvəl müzakirə edilib və elə bir nəticəsi də olmayıb, amma yenə də müzakirə olunmuşdu.
Yeni parlament formalaşanda mən də fikirləşirdim ki, bəlkə Qarabağ komitəsi yaradılsa problem tez-tez gündəmə gətirilər. Amma, gedən proseslər göstərir ki, hətta iki komissiya yaransa belə, başqa məsələlərdə olduğu kimi, bu da formal xarakter daşıyacaq, görüntü, imitasiya olacaq.
“Dağlıq Qarabağın azərbaycanlı icması” formulu özü uğursuzdur. Bu adamlar nəyə görə öz dövlətində icma sayılmalıdır? DQMV bizim tərkibimizdə administrativ qurum idi və oranın erməni əhalisi özünü icma saymalıdır, biz yox. O muxtariyyət ermənilərə Moskvanın təkidi ilə verilsə də, qanunla bizim razılığımız əsasında yaranıb, onlar yaratmayıblar.
Tural Gəncəliyev komitə olmadan da deputat kimi parlamentdə məsələ qaldırıb hakimiyyətin səlahiyyətli nümayəndələrinin, əsasən də Xarici İşlər və Müdafiə nazirliklərinin rəhbərliyinin iştirakı ilə Qarabağ problemini ümumparlament müzakirəsinə çıxarmağa çalışmalıdır.
- İran tərəfi təkzib etsə də, bu ölkə Dağlıq Qarabağdakı separatçı rejimlə böyük ticarət əlaqələrinə malikdir. Həm ermənilərin yaydıqları video-materiallar, həm də digər ciddi qurumların məlumatları İslam Respublikası ilə separatçı rejimin ticari və digər əlaqələrini sübuta yetirir. Araz çayı üzərindən körpülərin inşa olunduğu bildirilir, gediş-gəliş var. Azərbaycan diplomatiyasının isə məsələyə ciddi təpkisi yoxdur. Bu problemin həlli üçün nə təklif edirsiniz?
- İranın Ermənistanla olan əlaqələri ticari-iqtisadi münasibətlərlə bitmir. Bu əlaqələrin arxasında böyük hərbi-siyasi maraq dayanır. Bu məlum məsələ olduğundan, onun səbəbləri, tarixi haqqında geniş danışmaq istəmirəm. Hadisələrin ilk günlərindən, xüsusilə Qarabağın İranla sərhəd olan işğal olunmuş rayonları istiqamətində İran separatçı rejimi hər cür ilkin tələbat malları ilə, yanacaq-sürtkü materiallarla təmin edib. Dağlıq Qarabağa səfər edən bütün xarici jurnalistlər, hətta erməni jurnalistlər də səfər təəssüratlarında ən çox İran TİR-ləri ilə rastlaşdıqlarını qeyd edirlər. Sonuncu video-material da bunu bir daha sübut etdi.
Amma, ən əsası Araz çayı üzərində salınan su anbarı və köhnə tarixi körpüdən əlavə Cəbrayıl istiqamətində daha üç yeni körpünün tikilməsidir. Bu körpülərin sayının artırılması əlaqələrin intensivliyini və miqyasını sübut edir. Üstəlik, bu dəhliz İran üçün də strateji əhəmiyyət daşıyır. Sanksiya tətbiq edilən malların İrana gizli yolla gətirilməsi, məhz nəzarət olunmayan körpülər vasitəsilə həyata keçirilir. Bu daşınmalarda nüvə materiallarının olması da istisna edilmir.
Xəzər və Mehri istiqamətində beynəlxalq nəzarət mövcuddur, Araz üstündəki gediş-gəlişlərə isə nəzarət olunmur. Azərbaycan bu məsələdə İrana ciddi təzyiq etməlidir, amma edə bilmir. Ona görə də ABŞ, İsrail və digər dövlətlərin bu “dəhlizə” diqqət yetirməsi üçün addımlar atmalıdır. Ən yaxşısı isə bütün vasitələrdən istifadə edib həmin körpüləri partlatmaqdır.
Azərbaycan paralel olaraq işğal olunmuş ərazilərdə fəaliyyət göstərən 125-dən çox xarici şirkətin məsələsini mənsub olduqları dövlətlərin qarşısında qaldırmalı, fəaliyyət dayandırılmadığı halda obyektlərin dağıdılacağı ilə xəbərdarlıq etməlidir. Təəssüf ki, Azərbycan nə diplomatik yolla, nə hərbi yolla bu işlərin qarşısını ala bilmir, heç buna cəhd edildiyinin şahidi də olmamışıq.
Hansısa məşhurun bir deyimi var: “Müharibələri uduzmaq olmaz. Yoxsa, müəyyən mərhələdə adətə çevrilir”. Milləti uduzmağa alışdırmaq olmaz.
Y. QACAR
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 05-05-2020 11:18 | Bölmə: Müsahibə / Slayd
Təhlükəsizlik üzrə ekspert: “Dövlət olaraq bizi ağır sarsıntılar, böhran gözləyir və o zaman dövlətçiliyimizi qoruyub saxlamaq üçün indidən Qarabağ münaqişəsini həll etməliyik”
Mayın 8-i Azərbaycanın hərb tarixində ən böyük məğlubiyyət günlərindən biri - Şuşa şəhərinin Ermənistan və Dağlıq Qarabağdakı silahlılar tərəfindən işğal edilməsinin 28-ci ili tamam olur. Təəssüf ki, bu müddət ərzində Azərbaycan Qarabağda – Horadiz və Lələtəpə istisna olmaqla ciddi uğura imza ata bilməyib.
Reyting.az-ın bununla bağlı suallarını istefada olan polkovnik-leytenant, təhlükəsizlik üzrə ekspert İlham İsmayıl cavablandırır.
- İlham bəy, qarşıdan Şuşanın işğal günü gəlir. Bu illər ərzində nəinki Şuşanı azad edə bildik, üstəlik, ətraf rayonları da itirdik. Münaqişənin həlli ilə bağlı müzakirələr isə uşaqlara danışılan nağıla bənzəyir. Siz nə deyirsiniz, danışıqlar bu şəkildə davam etdirilməlidir, yoxsa...
- Çox təəssüf ki, hadisələrin başladığı gündən - 13 fevral 1988-ci ildən, hətta ondan da əvvəl Dağlıq Qarabağla əlaqədar Azərbaycanın apardığı yanlış siyasət bu gün də davam edir. Baxmayaraq ki, problem yaranandan bəri ölkə rəhbərləri dəyişib, müstəqillik qazanmışıq, amma hər dövr üçün problemin həlli yolunda səhv siyasət, doğru olmayan yanaşmalar səbəbindən bu gün də Qarabağ işğal altında qalır. İstənilən işdə uğursuzluq olanda səbəblər mütləq dərindən təhlil olunmalıdır: niyə bu həddə gəlib çıxmışıq, nədən uğur qazana bilmirik? Hələ indiyədək bu işə cavabdeh olan şəxslər xalq qarşısına çıxıb torpağı işğaldan azad edə bilməməyin səbəbləri barədə açıqlama verməyiblər.
Atəşkəsdən sonra, Sizin dediyiniz kimi nağıla oxşayan cavablar verilib: “hər şey yaxşıdır”, “uğurlu siyasət davam edir”, hansısa tədbirdə qarşı tərəfə verilən söz cavabı bayram kimi qeyd edilib, amma Qarabağ ermənidədir. Və işğal yalnız ərazi tutmaqla kifayətlənilməyib, həmin ərazilərdə ciddi məskunlaşma aparılıb, yatırımlar qoyulub, hətta SES kimi böyük layihələrin inşasına da start verilib.
Ən pisi isə odur ki, düşmən təmas xətti boyu çox ciddi müdafiə istehkamları, silah anbarları yaradıb, ətraf sahələr minalanıb. Belə də olmalıdır, çünki düşmən görür ki, qarşısındakı torpağını azad etmək üçün yetərli hərəkət etmir.
Düşməni sözlə tənqid etməkdən, söyməkdən asan iş yoxdur. Belə olanda, təbii olaraq düşmən öz marağı naminə bütün imkanlarından istifadə edəcək. Qeyri-təbii olan, bizim düşməni çəkindirəcək heç bir addım atmamağımızdır.
Əlbəttə ki, danışıqların bu cür davam etməsi 27 ildir bu danışıqları aparanları çoxdan düşündürməli və siyasət dəyişməlidir. Birbaşa müharibəyə keçid etməzdən əvvəl diplomatiyadan başlamaq lazımdır. Minsk Qrupuna vaxt qoyulmalı, əks halda atəşkəs müqaviləsindən çıxmağın qaçılmaz olduğu sərt şəkildə bildirilməlidir. Qarabağ münaqişəsi ildə bir neçə dəfə baş tutan görüşlər zamanı ötəri xatırlanmamalı, Azərbaycan bütün xarici siyasətində dünyaya ermənilərin işğalıçı olduğunu hər gün çatdırmalı, onların günahı üzündən 700 min insanın doğma yurdundan didərgin düşdüyünü, beynəlxalq qanunun Azərbaycana verdiyi hüquqdan istifadə edərək hərb yolu ilə ərazi bütövlüyünü təmin edəcəyini və baş verəcək bütün ağır nəticələrə görə işğalçı Ermənistanın məsuliyyət daşıyacağını elan etməlidir.
- Son illər Azərbaycandakı siyasi partiyalar, ictimai qurumlar səviyyəsində də Qarabağ mövzusu arxa plana keçib, sanki Qarabağı unudur, ondan bilərəkdən uzaqlaşırıq. İctimai-siyasi fəallar, ziyalılar nə etməlidir? Keçmiş Qarabağ döyüşçüsü kimi hər hansı bir təşəbbüslə çıxış etməyi planlaşdırırsınızmı?
- Əgər dövlət siyasətinin özündə Qarabağ münaqişəsi arxa plana keçibsə və problemin unudulması, gündəmdə olmaması üçün bütün təbliğat vasitələrindən məqsədyönlü şəkildə istifadə edilirsə, dediyiniz ictimai-siyasi qurumların, fərdlərin fəaliyyətində millətin əsas probleminin olmaması qanunauyğun nəticədir.
O ki qaldı ziyalılara, burda bir məsələni dəqiqləşdirmək lazımdır: cəmiyyət ziyalı deyəndə kimləri nəzərdə tutur? Ziyalı olmağın kriteriyaları nədir və bu ölçülərə uyğun gələn kimlərdir?
Ölkənin ictimai-siyasi münasibətləri, mənəvi dəyərləri dəhşətli dərəcədə aşınmaya məruz qoyulub və bu aşınma bütün təbəqələri bürüyüb, o cümlədən əvvəl ziyalı kimi təsəvvür etdiyimiz şəxsləri də. Tam bir biganəlik hökm sürür və ən çox da bu kütləyə təsir edib. Toplum dövlət, dövlətçilik, vətən, müstəqillik kimi dəyərlərə hədsiz laqeyid və biganədir. Dediyim dəyərlərə malik şəxslərin faizi çox azdır. Amma, çox qısa müddətdə önə çıxa biləcək və müəyyən dərəcədə birləşib ümummilli problemi həll etməyə çağırış edərək kütləni də arxasınca aparacaq, ictimai rəyə təsir edə biləcək rəy liderləri, nüfuzlu şəxslər var. Konkret təşəbbüslə çıxış etmək üçün qeyd etdiyim nüfuzlu şəxslərin birləşməsi vacibdir, çünki dünyada və ölkədə gedən proseslərin, mövcud vəziyyətinin təhlili bu nəticəyə gəlməyə əsas verir ki, dövlət olaraq bizi ağır sarsıntılar, böhran gözləyir və o zaman dövlətçiliyimizi qoruyub saxlamaq üçün indidən Qarabağ münaqişəsinin həll edilməsi həyati vacib məsələdir. Bu problemi Azərbaycanın ərazi bütövlüyü çərçivəsində həll edəcək şəxslər tariximizə qızıl həriflərlə yazılacaq. Bunu hər kəs bilsin.
- Cari məsələlər və digər səbəblər Azərbaycan parlamenti səviyyəsində də xalqın ən böyük problemini bəzi istisnalarla arxa plana keçirib. Heç olmasa, yeni formalaşmış parlamentdə Qarabağla bağlı komissiyanın və yaxud qrupun yaradılmasına ehtiyac varmı? Üstəlik, Dağlıq Qarabağ icmasının rəhbəri də artıq Milli Məclisdə təmsil olunur.
- Cari məsələlər bütün ölkələrdə daimidir və heç vaxt bitmir. Digər səbəblər deyəndə.., lap olsun koronavirus səbəbi. 27 il ki, virus yox idi, guya Qarabağ siyasəti ön planda idi? Ya əvvəlki çağırışlarda Qarabağ problemi ümumparlament müzakirəsinə çıxarılmışdı? Sonuncu dəfə 18 il əvvəl müzakirə edilib və elə bir nəticəsi də olmayıb, amma yenə də müzakirə olunmuşdu.
Yeni parlament formalaşanda mən də fikirləşirdim ki, bəlkə Qarabağ komitəsi yaradılsa problem tez-tez gündəmə gətirilər. Amma, gedən proseslər göstərir ki, hətta iki komissiya yaransa belə, başqa məsələlərdə olduğu kimi, bu da formal xarakter daşıyacaq, görüntü, imitasiya olacaq.
“Dağlıq Qarabağın azərbaycanlı icması” formulu özü uğursuzdur. Bu adamlar nəyə görə öz dövlətində icma sayılmalıdır? DQMV bizim tərkibimizdə administrativ qurum idi və oranın erməni əhalisi özünü icma saymalıdır, biz yox. O muxtariyyət ermənilərə Moskvanın təkidi ilə verilsə də, qanunla bizim razılığımız əsasında yaranıb, onlar yaratmayıblar.
Tural Gəncəliyev komitə olmadan da deputat kimi parlamentdə məsələ qaldırıb hakimiyyətin səlahiyyətli nümayəndələrinin, əsasən də Xarici İşlər və Müdafiə nazirliklərinin rəhbərliyinin iştirakı ilə Qarabağ problemini ümumparlament müzakirəsinə çıxarmağa çalışmalıdır.
- İran tərəfi təkzib etsə də, bu ölkə Dağlıq Qarabağdakı separatçı rejimlə böyük ticarət əlaqələrinə malikdir. Həm ermənilərin yaydıqları video-materiallar, həm də digər ciddi qurumların məlumatları İslam Respublikası ilə separatçı rejimin ticari və digər əlaqələrini sübuta yetirir. Araz çayı üzərindən körpülərin inşa olunduğu bildirilir, gediş-gəliş var. Azərbaycan diplomatiyasının isə məsələyə ciddi təpkisi yoxdur. Bu problemin həlli üçün nə təklif edirsiniz?
- İranın Ermənistanla olan əlaqələri ticari-iqtisadi münasibətlərlə bitmir. Bu əlaqələrin arxasında böyük hərbi-siyasi maraq dayanır. Bu məlum məsələ olduğundan, onun səbəbləri, tarixi haqqında geniş danışmaq istəmirəm. Hadisələrin ilk günlərindən, xüsusilə Qarabağın İranla sərhəd olan işğal olunmuş rayonları istiqamətində İran separatçı rejimi hər cür ilkin tələbat malları ilə, yanacaq-sürtkü materiallarla təmin edib. Dağlıq Qarabağa səfər edən bütün xarici jurnalistlər, hətta erməni jurnalistlər də səfər təəssüratlarında ən çox İran TİR-ləri ilə rastlaşdıqlarını qeyd edirlər. Sonuncu video-material da bunu bir daha sübut etdi.
Amma, ən əsası Araz çayı üzərində salınan su anbarı və köhnə tarixi körpüdən əlavə Cəbrayıl istiqamətində daha üç yeni körpünün tikilməsidir. Bu körpülərin sayının artırılması əlaqələrin intensivliyini və miqyasını sübut edir. Üstəlik, bu dəhliz İran üçün də strateji əhəmiyyət daşıyır. Sanksiya tətbiq edilən malların İrana gizli yolla gətirilməsi, məhz nəzarət olunmayan körpülər vasitəsilə həyata keçirilir. Bu daşınmalarda nüvə materiallarının olması da istisna edilmir.
Xəzər və Mehri istiqamətində beynəlxalq nəzarət mövcuddur, Araz üstündəki gediş-gəlişlərə isə nəzarət olunmur. Azərbaycan bu məsələdə İrana ciddi təzyiq etməlidir, amma edə bilmir. Ona görə də ABŞ, İsrail və digər dövlətlərin bu “dəhlizə” diqqət yetirməsi üçün addımlar atmalıdır. Ən yaxşısı isə bütün vasitələrdən istifadə edib həmin körpüləri partlatmaqdır.
Azərbaycan paralel olaraq işğal olunmuş ərazilərdə fəaliyyət göstərən 125-dən çox xarici şirkətin məsələsini mənsub olduqları dövlətlərin qarşısında qaldırmalı, fəaliyyət dayandırılmadığı halda obyektlərin dağıdılacağı ilə xəbərdarlıq etməlidir. Təəssüf ki, Azərbycan nə diplomatik yolla, nə hərbi yolla bu işlərin qarşısını ala bilmir, heç buna cəhd edildiyinin şahidi də olmamışıq.
Hansısa məşhurun bir deyimi var: “Müharibələri uduzmaq olmaz. Yoxsa, müəyyən mərhələdə adətə çevrilir”. Milləti uduzmağa alışdırmaq olmaz.
Y. QACAR
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
1-03-2025, 15:45
Deputat: Ukraynanı yalnız ABŞ xalqının Trampa qarşı qalxması xilas edə bilər - Müsahibə
23-01-2025, 19:03
İmran Bədirxanlı: “Özünü tapandan sonra yaşamaq asanlaşır” - Müsahibə
8-01-2025, 10:49
“Kino adamı kimi bir çox şeylər məni qane etmir” - Müsahibə
18-11-2024, 12:28
Turan Manafzadə: “Mədəniyyət diplomatiyasından yararlanmağı bacarmalıyıq” - Müsahibə
17-08-2024, 15:25
“Böyük güclər sülhdə maraqlı görünmürlər” - Müsahibə
12-08-2024, 11:00
Emin Əfəndiyev: “Yeni ssenarilər, layihələr barədə düşünürəm” - Müsahibə
22-07-2024, 09:58
Gənc xanəndə: “Məcnun kimi səhnəyə çıxmaq ən böyük arzularımdan biri olub” - Müsahibə
8-07-2024, 10:43
Aktrisa: “Mən ürək adamıyam...” - Müsahibə
14-06-2024, 15:06
Nazir: “Sertifikatlaşdırmada iştirak edən hər beş müəllimdən biri kəsilir” - Müsahibə
6-04-2024, 21:12
Qulu Ağsəs: “Tənqidi indi çox tənqid edirlər” - Müsahibə
2-04-2024, 20:28
“Hava hücumu ssenarisi mümkündür” - Müsahibə
19-02-2024, 16:33
Aktyor: “Əvvəldən bilsəydim o filmə çəkilməzdim...” - Müsahibə
16-02-2024, 12:55
Bəstəkar: “Zamanın ritmini tutmaq çətinləşib” - Müsahibə
28-01-2024, 15:36
Qüdrət Həsənquliyev: “Azərbaycan yenidən qurulmalıdır” - Müsahibə
9-12-2023, 20:57
Hərbi ekspert: “Krım körpüsü dağıdılmalıdır” - Müsahibə
14-11-2023, 19:08
Xalq artisti: “Teatrın ən ağrılı məsələlərindən biri də yaş senzi ilə bağlıdır” - Müsahibə
4-11-2023, 09:41
İlham Əziz: “Hər yazıçının öz əlifbası olmalıdır” - Müsahibə
27-10-2023, 15:19
Zahid Oruc: “Zəfər dövləti, Zəfər təşkilatı, Zəfər təhsil modeli yaradılmalıdır” - Müsahibə
27-10-2023, 11:01
Əlizadə Nuri: “Şairlik-sözlə inqilab etməkdir” - Müsahibə
23-10-2023, 18:22
General Sırski: “Düşmən ciddi itkilər verir, lakin onlar...” - Müsahibə
23-10-2023, 10:26
Aktrisa: “Özümü olmalı olduğum yerdə hiss edirəm” - Müsahibə
19-09-2023, 13:48
Hərbi analitik: “Rusiya Moskvanı lazımi şəkildə qoruya bilmirsə, deməli...” - Müsahibə
5-09-2023, 18:40
General: “Rusiya elitası Putini devirməyə hazırdır” - Müsahibə
23-08-2023, 18:14
Beynəlxalq ekspert: “Ruslar Ukrayna ilə uzunmüddətli hərbi qarşıdurmaya ümid edirlər” - Müsahibə
16-08-2023, 12:08
Kənan Məmmədov: “Kino günündə göstərməyə yeni film olmadı” - Müsahibə
10-08-2023, 15:00
Rıjenko: “Rusiyanın Qara dəniz donanmasını məhv etmək üçün yüzlərlə drona ehtiyac var” - Müsahibə
30-05-2023, 16:48
Kinorejissor: “Bəzilərini kinonun taleyi yox, kinostudiyanın ərazisi maraqlandırır”
16-05-2023, 16:48
Şeytelman: “Priqojin Rusiyada yeganə şəxsdir ki, dövlət çevrilişlərini uğurla həyata keçirə bilir”
13-05-2023, 09:34
Qüdrət Həsənquliyev: “Davamlı sülh üçün danışıqları Türkiyə və Rusiya ilə aparmalıyıq” - Müsahibə
3-03-2023, 16:55
Keçmiş deputat: “Rus imperiyasının dağılması qaçılmazdır” - Müsahibə
9-02-2023, 12:36
Deputat: “Ciddi əks-zərbə vurulmalıdır” - Müsahibə
7-01-2023, 15:55
Sərdar Cəlaloğlu: “Rusiya Qarabağı ələ keçirməyə çalışır” - Müsahibə
30-12-2022, 10:55
Köçəri Nağıbəyli: “Bizim öz torpaqlarımızda yaşamaq hüququmuz olmalıdır” - Müsahibə
11-12-2022, 13:12
Səxavət Əlisoy: “Partiya sədrlərinin əksəriyyəti təkəbbürlü və yekəxanadır” - Müsahibə
27-11-2022, 10:15
Professor: “Rusiya və Fransa Azərbaycan-Ermənistan danışıqlarında böhranlı vəziyyət yaradıb” - Müsahibə
12-11-2022, 19:43
Tofiq Zülfüqarov: “Rusiyada siyasi böhran zamanıdır” - Müsahibə
28-10-2022, 13:08
Deputat: "Putin ikinci böyük səhvə yol verdi, həm də sübut etdi ki..."
25-10-2022, 08:35
Politoloq: “Rusiya və İran Azərbaycanda nələrəsə nail olmağa çalışsa da...” - Müsahibə
21-10-2022, 13:42
Vahid Əhmədov: “Heç kim bahalaşmanın qarşısını ala bilmir” - Müsahibə
15-10-2022, 09:58
Deputat: “Rusiya ilə məsələni konkretləşdirməyin vaxtı çatıb” - Müsahibə
Bu gün, 09:26
Aşura günü ilə bağlı qanvermə aksiyası başlayıb
Dünən, 15:47
Üç şəhidimiz Kəlbəcərdə dəfn edilib - Fotolar
3-07-2025, 13:08
Ermənistan Türkiyə ilə münasibətləri normallaşdırmağa çalışır
2-07-2025, 16:55
Professor: Rusiya başını itirmiş ayı kimi davranır
2-07-2025, 15:56
Azərbaycan Rusiyadan tam uzaqlaşır?
2-07-2025, 15:33
Rusiya daha da aqressivləşir
2-07-2025, 14:37
Avropa müharibəyə hazırlaşır - Foto
2-07-2025, 11:25
İran ABŞ və İsraildən kiberqisas alır?
1-07-2025, 16:50
Məhkəmələrə hakim təyinatları olub - Siyahı
1-07-2025, 13:01
Ərdoğan “ikinci vətən”indən niyə küsüb?
1-07-2025, 10:45
Rusiya yeni ərazilərin işğalına hazırlaşır
1-07-2025, 09:03
Süni intellekt dünyanı ələ keçirir - Foto
30-06-2025, 16:27
Şahın atom bombası istəyi: ABŞ bunun qarşısını necə alıb?
30-06-2025, 15:08
Professor: Şovinizm Rusiyanı uçuruma aparır
30-06-2025, 12:21
Paşinyan onu “Dəccal” adlandıran kilsəyə müharibə elan edib
30-06-2025, 11:03
Rusiya ilə bağlı dəhşətli statistika açıqlanıb
30-06-2025, 10:57
Ağdamda polis minaya düşüb - (Yenilənib)
30-06-2025, 08:19
Sedna planetinin sirri açılacaq
29-06-2025, 13:16
Putin Rusiyada şovinizmi qızışdırır
29-06-2025, 11:16
Yekaterinburqda saxlanılan azərbaycanlılar hakim qarşısına çıxarılıb - (Yenilənib) - Fotolar
29-06-2025, 10:35
Deputat: Rusiyanın təzyiqləri həm də Azərbaycanın xarici siyasəti ilə əlaqədar ola bilər
28-06-2025, 11:12
Rəsmi Bakı Rusiyada azərbaycanlılara hücumlarla bağlı bəyanat yayıb
28-06-2025, 08:55
İsrail-İran müharibəsi Orta Asiyanın yolunu bağlayıb?
28-06-2025, 00:01
Jurnalist Seyfəddin Hüseynlinin qardaşları öldürülüb - (Yenilənib)
26-06-2025, 08:51
Cənubi Qafqazın ən güclüsü...
25-06-2025, 13:50
Nüvə müharibəsi... - Böyük fəlakətdən iki ölkə qurtulacaq
25-06-2025, 13:03
İsrail-İran müharibəsi Zəngəzur yolunu aça bilər
25-06-2025, 11:20
Beş hərbçiyə general-mayor rütbəsi verilib
25-06-2025, 10:56
Ermənistanda dövlət çevrilişi etmək istəyiblər
24-06-2025, 14:42
Beş ölkə Rusiyanın işğalından qorunmaq üçün milyonlarla mina basdıracaq
24-06-2025, 12:51
“Qiyamət planı” üzə çıxıb - Fotolar
23-06-2025, 19:12
Cəlaloğlu: "İranı əvvəlki məcrasına qaytarmaq istəyirlərsə, onda hakimiyyətdə Qacarlar oturmalıdır” - Müsahibə
23-06-2025, 18:53
Yeni dünya düzəni Yaxın Şərqin simasını dəyişir
23-06-2025, 15:14
İran MAQATE ilə əməkdaşlığı dayandırmaq istəyir
23-06-2025, 14:49
Neftin qiyməti son beş ayda ən yüksək həddə çatıb
23-06-2025, 14:23
İlham Əliyev Goranboyda müəssisənin açılışını edib - (Yenilənib)
23-06-2025, 13:56
Prezident Yevlaxa gedib - (Yenilənib) - Fotolar
23-06-2025, 11:57
Xüsusi karantin rejiminin müddəti uzadılıb
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
