21:58 / 25-04-2024
İlham Əliyev Füzuli hava limanından Berlinə uçub - (Yenilənib)
20:33 / 25-04-2024
Almaniyadakı ukraynalı qaçqınlara görə problem yaranıb
20:26 / 25-04-2024
İran-İsrail qarşıdurması: ilk raund daha təhlükəli mərhələyə keçə bilər
19:45 / 25-04-2024
Dünyada 282 milyon insan acdır - BMT
19:17 / 25-04-2024
Rusiya Polşada yaradılacaq nüvə obyektlərinə hücum edəcək
18:56 / 25-04-2024
İran məhkəməsi repçi barəsində edam qərarı çıxarıb
18:42 / 25-04-2024
Milli Məclis Avropa Parlamentinin son qətnaməsinə sərt cavab verib - Bəyanat
18:09 / 25-04-2024
Azərbaycan-Ermənistan sərhədində 20 sərhəd dirəyi quraşdırılıb
18:03 / 25-04-2024
Ermənistanda müxalifətin aksiyası baş tutmayıb, kütləvi həbslər var - Video
18:02 / 25-04-2024
Naxçıvanda fond sədri vəzifədən çıxarılıb
17:55 / 25-04-2024
Papa Fransisk Putinə mesaj göndərib
17:46 / 25-04-2024
Dünyada iqlim böhranı başlayır
17:32 / 25-04-2024
Azərbaycanla Macarıstan arasında enerji əməkdaşlığı barədə müzakirə aparılıb
17:25 / 25-04-2024
Qırğızıstan prezidentinə Qarabağ atı hədiyyə edilib - Fotolar
17:08 / 25-04-2024
İlham Əliyevlə Qırğızıstan prezidenti Füzuli və Ağdamda olublar - (Yenilənib) - Fotolar
16:42 / 25-04-2024
Qırğızıstan prezidentinin Azərbaycana dövlət səfəri başa çatıb
16:41 / 25-04-2024
Türkiyə Mərkəzi Bankı faiz dərəcəsi ilə bağlı qərar verib
16:25 / 25-04-2024
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri birgə nahar ediblər
16:09 / 25-04-2024
Avropa Parlamenti Gürcüstanda xarici agentlər haqqında qanunla bağlı qətnamə qəbul edib
16:05 / 25-04-2024
Prezident İlham Əliyev Şarl Mişeli COP29-a dəvət edib
15:50 / 25-04-2024
İspaniya və daha 4 ölkə Fələstin dövlətini tanımağa hazırlaşır
15:32 / 25-04-2024
Keçmiş Ombudsman Elmira Süleymanova vəfat edib - (Yenilənib)
15:32 / 25-04-2024
Simonyan: "Ermənistan və Azərbaycanın bir-birinə qarşı ərazi iddiası yoxdur"
15:08 / 25-04-2024
"Azərbaycanda respondentlərin 74,9%-i "TikTok"a məhdudiyyətlərin tətbiq edilməsini istəyir"
14:43 / 25-04-2024
Malıbəylidə kütləvi məzarlıq aşkarlanıb - Fotolar
14:35 / 25-04-2024
Rasim Balayev: "Onlara baş qoşası deyiləm"
14:29 / 25-04-2024
Qərb Cənubi Qafqazda sabitliyi pozmağa çalışır
14:16 / 25-04-2024
İsrail daha 12 fələstinlini həbs edib
14:06 / 25-04-2024
Qəzzada ölənlərin sayı artıb
13:59 / 25-04-2024
Rusiya XİN: "Sərhədlərin delimitasiyası üzrə bütün səylərini dəstəkləyirik"
18:56 / 22-04-2024
Azərbaycan və Rusiya prezidentlərinin təkbətək görüşü olub - (Yenilənib) - Fotolar
00:11 / 23-04-2024
Sağlam və uzun ömür yaşamağın 10 asan yolu var - Siyahı
18:01 / 21-04-2024
Dünyanın idman paytaxtı olması üçün Bakının namizədliyi irəli sürülüb
13:54 / 22-04-2024
Füzuli şəhərinə növbəti köç olub - (Yenilənib)
09:53 / 22-04-2024
Ümid nəğməsi - Etibar Cəbrayıloğlu yazır
16:10 / 22-04-2024
Ölkələr sürətlə silahlanır - Ümumi hərbi xərclər 2,4 trilyon dolları keçib
14:10 / 23-04-2024
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb - (Yenilənib)
16:58 / 23-04-2024
İlham Əliyev “COP29 və Azərbaycan üçün Yaşıl Baxış” beynəlxalq forumda iştirak edir - (Yenilənib)
14:03 / 24-04-2024
Professor Nəsib Quliyev özünü güllələyib
00:02 / 23-04-2024
Məşhur boksçu Mayk Tayson şirkətin səfiri olub
00:05 / 23-04-2024
Abramoviç yeni futbol klubunu Avropanın ən yaxşısı edəcək
00:45 / 22-04-2024
Türkiyədə yenə zəlzələ olub
İlham İsmayıl: “Qarabağla bağlı siyasət dəyişməlidir” - Müsahibə
Tarix: 05-05-2020 11:18 | Bölmə: Müsahibə / Slayd
Təhlükəsizlik üzrə ekspert: “Dövlət olaraq bizi ağır sarsıntılar, böhran gözləyir və o zaman dövlətçiliyimizi qoruyub saxlamaq üçün indidən Qarabağ münaqişəsini həll etməliyik”
Mayın 8-i Azərbaycanın hərb tarixində ən böyük məğlubiyyət günlərindən biri - Şuşa şəhərinin Ermənistan və Dağlıq Qarabağdakı silahlılar tərəfindən işğal edilməsinin 28-ci ili tamam olur. Təəssüf ki, bu müddət ərzində Azərbaycan Qarabağda – Horadiz və Lələtəpə istisna olmaqla ciddi uğura imza ata bilməyib.
Reyting.az-ın bununla bağlı suallarını istefada olan polkovnik-leytenant, təhlükəsizlik üzrə ekspert İlham İsmayıl cavablandırır.
- İlham bəy, qarşıdan Şuşanın işğal günü gəlir. Bu illər ərzində nəinki Şuşanı azad edə bildik, üstəlik, ətraf rayonları da itirdik. Münaqişənin həlli ilə bağlı müzakirələr isə uşaqlara danışılan nağıla bənzəyir. Siz nə deyirsiniz, danışıqlar bu şəkildə davam etdirilməlidir, yoxsa...
- Çox təəssüf ki, hadisələrin başladığı gündən - 13 fevral 1988-ci ildən, hətta ondan da əvvəl Dağlıq Qarabağla əlaqədar Azərbaycanın apardığı yanlış siyasət bu gün də davam edir. Baxmayaraq ki, problem yaranandan bəri ölkə rəhbərləri dəyişib, müstəqillik qazanmışıq, amma hər dövr üçün problemin həlli yolunda səhv siyasət, doğru olmayan yanaşmalar səbəbindən bu gün də Qarabağ işğal altında qalır. İstənilən işdə uğursuzluq olanda səbəblər mütləq dərindən təhlil olunmalıdır: niyə bu həddə gəlib çıxmışıq, nədən uğur qazana bilmirik? Hələ indiyədək bu işə cavabdeh olan şəxslər xalq qarşısına çıxıb torpağı işğaldan azad edə bilməməyin səbəbləri barədə açıqlama verməyiblər.
Atəşkəsdən sonra, Sizin dediyiniz kimi nağıla oxşayan cavablar verilib: “hər şey yaxşıdır”, “uğurlu siyasət davam edir”, hansısa tədbirdə qarşı tərəfə verilən söz cavabı bayram kimi qeyd edilib, amma Qarabağ ermənidədir. Və işğal yalnız ərazi tutmaqla kifayətlənilməyib, həmin ərazilərdə ciddi məskunlaşma aparılıb, yatırımlar qoyulub, hətta SES kimi böyük layihələrin inşasına da start verilib.
Ən pisi isə odur ki, düşmən təmas xətti boyu çox ciddi müdafiə istehkamları, silah anbarları yaradıb, ətraf sahələr minalanıb. Belə də olmalıdır, çünki düşmən görür ki, qarşısındakı torpağını azad etmək üçün yetərli hərəkət etmir.
Düşməni sözlə tənqid etməkdən, söyməkdən asan iş yoxdur. Belə olanda, təbii olaraq düşmən öz marağı naminə bütün imkanlarından istifadə edəcək. Qeyri-təbii olan, bizim düşməni çəkindirəcək heç bir addım atmamağımızdır.
Əlbəttə ki, danışıqların bu cür davam etməsi 27 ildir bu danışıqları aparanları çoxdan düşündürməli və siyasət dəyişməlidir. Birbaşa müharibəyə keçid etməzdən əvvəl diplomatiyadan başlamaq lazımdır. Minsk Qrupuna vaxt qoyulmalı, əks halda atəşkəs müqaviləsindən çıxmağın qaçılmaz olduğu sərt şəkildə bildirilməlidir. Qarabağ münaqişəsi ildə bir neçə dəfə baş tutan görüşlər zamanı ötəri xatırlanmamalı, Azərbaycan bütün xarici siyasətində dünyaya ermənilərin işğalıçı olduğunu hər gün çatdırmalı, onların günahı üzündən 700 min insanın doğma yurdundan didərgin düşdüyünü, beynəlxalq qanunun Azərbaycana verdiyi hüquqdan istifadə edərək hərb yolu ilə ərazi bütövlüyünü təmin edəcəyini və baş verəcək bütün ağır nəticələrə görə işğalçı Ermənistanın məsuliyyət daşıyacağını elan etməlidir.
- Son illər Azərbaycandakı siyasi partiyalar, ictimai qurumlar səviyyəsində də Qarabağ mövzusu arxa plana keçib, sanki Qarabağı unudur, ondan bilərəkdən uzaqlaşırıq. İctimai-siyasi fəallar, ziyalılar nə etməlidir? Keçmiş Qarabağ döyüşçüsü kimi hər hansı bir təşəbbüslə çıxış etməyi planlaşdırırsınızmı?
- Əgər dövlət siyasətinin özündə Qarabağ münaqişəsi arxa plana keçibsə və problemin unudulması, gündəmdə olmaması üçün bütün təbliğat vasitələrindən məqsədyönlü şəkildə istifadə edilirsə, dediyiniz ictimai-siyasi qurumların, fərdlərin fəaliyyətində millətin əsas probleminin olmaması qanunauyğun nəticədir.
O ki qaldı ziyalılara, burda bir məsələni dəqiqləşdirmək lazımdır: cəmiyyət ziyalı deyəndə kimləri nəzərdə tutur? Ziyalı olmağın kriteriyaları nədir və bu ölçülərə uyğun gələn kimlərdir?
Ölkənin ictimai-siyasi münasibətləri, mənəvi dəyərləri dəhşətli dərəcədə aşınmaya məruz qoyulub və bu aşınma bütün təbəqələri bürüyüb, o cümlədən əvvəl ziyalı kimi təsəvvür etdiyimiz şəxsləri də. Tam bir biganəlik hökm sürür və ən çox da bu kütləyə təsir edib. Toplum dövlət, dövlətçilik, vətən, müstəqillik kimi dəyərlərə hədsiz laqeyid və biganədir. Dediyim dəyərlərə malik şəxslərin faizi çox azdır. Amma, çox qısa müddətdə önə çıxa biləcək və müəyyən dərəcədə birləşib ümummilli problemi həll etməyə çağırış edərək kütləni də arxasınca aparacaq, ictimai rəyə təsir edə biləcək rəy liderləri, nüfuzlu şəxslər var. Konkret təşəbbüslə çıxış etmək üçün qeyd etdiyim nüfuzlu şəxslərin birləşməsi vacibdir, çünki dünyada və ölkədə gedən proseslərin, mövcud vəziyyətinin təhlili bu nəticəyə gəlməyə əsas verir ki, dövlət olaraq bizi ağır sarsıntılar, böhran gözləyir və o zaman dövlətçiliyimizi qoruyub saxlamaq üçün indidən Qarabağ münaqişəsinin həll edilməsi həyati vacib məsələdir. Bu problemi Azərbaycanın ərazi bütövlüyü çərçivəsində həll edəcək şəxslər tariximizə qızıl həriflərlə yazılacaq. Bunu hər kəs bilsin.
- Cari məsələlər və digər səbəblər Azərbaycan parlamenti səviyyəsində də xalqın ən böyük problemini bəzi istisnalarla arxa plana keçirib. Heç olmasa, yeni formalaşmış parlamentdə Qarabağla bağlı komissiyanın və yaxud qrupun yaradılmasına ehtiyac varmı? Üstəlik, Dağlıq Qarabağ icmasının rəhbəri də artıq Milli Məclisdə təmsil olunur.
- Cari məsələlər bütün ölkələrdə daimidir və heç vaxt bitmir. Digər səbəblər deyəndə.., lap olsun koronavirus səbəbi. 27 il ki, virus yox idi, guya Qarabağ siyasəti ön planda idi? Ya əvvəlki çağırışlarda Qarabağ problemi ümumparlament müzakirəsinə çıxarılmışdı? Sonuncu dəfə 18 il əvvəl müzakirə edilib və elə bir nəticəsi də olmayıb, amma yenə də müzakirə olunmuşdu.
Yeni parlament formalaşanda mən də fikirləşirdim ki, bəlkə Qarabağ komitəsi yaradılsa problem tez-tez gündəmə gətirilər. Amma, gedən proseslər göstərir ki, hətta iki komissiya yaransa belə, başqa məsələlərdə olduğu kimi, bu da formal xarakter daşıyacaq, görüntü, imitasiya olacaq.
“Dağlıq Qarabağın azərbaycanlı icması” formulu özü uğursuzdur. Bu adamlar nəyə görə öz dövlətində icma sayılmalıdır? DQMV bizim tərkibimizdə administrativ qurum idi və oranın erməni əhalisi özünü icma saymalıdır, biz yox. O muxtariyyət ermənilərə Moskvanın təkidi ilə verilsə də, qanunla bizim razılığımız əsasında yaranıb, onlar yaratmayıblar.
Tural Gəncəliyev komitə olmadan da deputat kimi parlamentdə məsələ qaldırıb hakimiyyətin səlahiyyətli nümayəndələrinin, əsasən də Xarici İşlər və Müdafiə nazirliklərinin rəhbərliyinin iştirakı ilə Qarabağ problemini ümumparlament müzakirəsinə çıxarmağa çalışmalıdır.
- İran tərəfi təkzib etsə də, bu ölkə Dağlıq Qarabağdakı separatçı rejimlə böyük ticarət əlaqələrinə malikdir. Həm ermənilərin yaydıqları video-materiallar, həm də digər ciddi qurumların məlumatları İslam Respublikası ilə separatçı rejimin ticari və digər əlaqələrini sübuta yetirir. Araz çayı üzərindən körpülərin inşa olunduğu bildirilir, gediş-gəliş var. Azərbaycan diplomatiyasının isə məsələyə ciddi təpkisi yoxdur. Bu problemin həlli üçün nə təklif edirsiniz?
- İranın Ermənistanla olan əlaqələri ticari-iqtisadi münasibətlərlə bitmir. Bu əlaqələrin arxasında böyük hərbi-siyasi maraq dayanır. Bu məlum məsələ olduğundan, onun səbəbləri, tarixi haqqında geniş danışmaq istəmirəm. Hadisələrin ilk günlərindən, xüsusilə Qarabağın İranla sərhəd olan işğal olunmuş rayonları istiqamətində İran separatçı rejimi hər cür ilkin tələbat malları ilə, yanacaq-sürtkü materiallarla təmin edib. Dağlıq Qarabağa səfər edən bütün xarici jurnalistlər, hətta erməni jurnalistlər də səfər təəssüratlarında ən çox İran TİR-ləri ilə rastlaşdıqlarını qeyd edirlər. Sonuncu video-material da bunu bir daha sübut etdi.
Amma, ən əsası Araz çayı üzərində salınan su anbarı və köhnə tarixi körpüdən əlavə Cəbrayıl istiqamətində daha üç yeni körpünün tikilməsidir. Bu körpülərin sayının artırılması əlaqələrin intensivliyini və miqyasını sübut edir. Üstəlik, bu dəhliz İran üçün də strateji əhəmiyyət daşıyır. Sanksiya tətbiq edilən malların İrana gizli yolla gətirilməsi, məhz nəzarət olunmayan körpülər vasitəsilə həyata keçirilir. Bu daşınmalarda nüvə materiallarının olması da istisna edilmir.
Xəzər və Mehri istiqamətində beynəlxalq nəzarət mövcuddur, Araz üstündəki gediş-gəlişlərə isə nəzarət olunmur. Azərbaycan bu məsələdə İrana ciddi təzyiq etməlidir, amma edə bilmir. Ona görə də ABŞ, İsrail və digər dövlətlərin bu “dəhlizə” diqqət yetirməsi üçün addımlar atmalıdır. Ən yaxşısı isə bütün vasitələrdən istifadə edib həmin körpüləri partlatmaqdır.
Azərbaycan paralel olaraq işğal olunmuş ərazilərdə fəaliyyət göstərən 125-dən çox xarici şirkətin məsələsini mənsub olduqları dövlətlərin qarşısında qaldırmalı, fəaliyyət dayandırılmadığı halda obyektlərin dağıdılacağı ilə xəbərdarlıq etməlidir. Təəssüf ki, Azərbycan nə diplomatik yolla, nə hərbi yolla bu işlərin qarşısını ala bilmir, heç buna cəhd edildiyinin şahidi də olmamışıq.
Hansısa məşhurun bir deyimi var: “Müharibələri uduzmaq olmaz. Yoxsa, müəyyən mərhələdə adətə çevrilir”. Milləti uduzmağa alışdırmaq olmaz.
Y. QACAR
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 05-05-2020 11:18 | Bölmə: Müsahibə / Slayd
Təhlükəsizlik üzrə ekspert: “Dövlət olaraq bizi ağır sarsıntılar, böhran gözləyir və o zaman dövlətçiliyimizi qoruyub saxlamaq üçün indidən Qarabağ münaqişəsini həll etməliyik”
Mayın 8-i Azərbaycanın hərb tarixində ən böyük məğlubiyyət günlərindən biri - Şuşa şəhərinin Ermənistan və Dağlıq Qarabağdakı silahlılar tərəfindən işğal edilməsinin 28-ci ili tamam olur. Təəssüf ki, bu müddət ərzində Azərbaycan Qarabağda – Horadiz və Lələtəpə istisna olmaqla ciddi uğura imza ata bilməyib.
Reyting.az-ın bununla bağlı suallarını istefada olan polkovnik-leytenant, təhlükəsizlik üzrə ekspert İlham İsmayıl cavablandırır.
- İlham bəy, qarşıdan Şuşanın işğal günü gəlir. Bu illər ərzində nəinki Şuşanı azad edə bildik, üstəlik, ətraf rayonları da itirdik. Münaqişənin həlli ilə bağlı müzakirələr isə uşaqlara danışılan nağıla bənzəyir. Siz nə deyirsiniz, danışıqlar bu şəkildə davam etdirilməlidir, yoxsa...
- Çox təəssüf ki, hadisələrin başladığı gündən - 13 fevral 1988-ci ildən, hətta ondan da əvvəl Dağlıq Qarabağla əlaqədar Azərbaycanın apardığı yanlış siyasət bu gün də davam edir. Baxmayaraq ki, problem yaranandan bəri ölkə rəhbərləri dəyişib, müstəqillik qazanmışıq, amma hər dövr üçün problemin həlli yolunda səhv siyasət, doğru olmayan yanaşmalar səbəbindən bu gün də Qarabağ işğal altında qalır. İstənilən işdə uğursuzluq olanda səbəblər mütləq dərindən təhlil olunmalıdır: niyə bu həddə gəlib çıxmışıq, nədən uğur qazana bilmirik? Hələ indiyədək bu işə cavabdeh olan şəxslər xalq qarşısına çıxıb torpağı işğaldan azad edə bilməməyin səbəbləri barədə açıqlama verməyiblər.
Atəşkəsdən sonra, Sizin dediyiniz kimi nağıla oxşayan cavablar verilib: “hər şey yaxşıdır”, “uğurlu siyasət davam edir”, hansısa tədbirdə qarşı tərəfə verilən söz cavabı bayram kimi qeyd edilib, amma Qarabağ ermənidədir. Və işğal yalnız ərazi tutmaqla kifayətlənilməyib, həmin ərazilərdə ciddi məskunlaşma aparılıb, yatırımlar qoyulub, hətta SES kimi böyük layihələrin inşasına da start verilib.
Ən pisi isə odur ki, düşmən təmas xətti boyu çox ciddi müdafiə istehkamları, silah anbarları yaradıb, ətraf sahələr minalanıb. Belə də olmalıdır, çünki düşmən görür ki, qarşısındakı torpağını azad etmək üçün yetərli hərəkət etmir.
Düşməni sözlə tənqid etməkdən, söyməkdən asan iş yoxdur. Belə olanda, təbii olaraq düşmən öz marağı naminə bütün imkanlarından istifadə edəcək. Qeyri-təbii olan, bizim düşməni çəkindirəcək heç bir addım atmamağımızdır.
Əlbəttə ki, danışıqların bu cür davam etməsi 27 ildir bu danışıqları aparanları çoxdan düşündürməli və siyasət dəyişməlidir. Birbaşa müharibəyə keçid etməzdən əvvəl diplomatiyadan başlamaq lazımdır. Minsk Qrupuna vaxt qoyulmalı, əks halda atəşkəs müqaviləsindən çıxmağın qaçılmaz olduğu sərt şəkildə bildirilməlidir. Qarabağ münaqişəsi ildə bir neçə dəfə baş tutan görüşlər zamanı ötəri xatırlanmamalı, Azərbaycan bütün xarici siyasətində dünyaya ermənilərin işğalıçı olduğunu hər gün çatdırmalı, onların günahı üzündən 700 min insanın doğma yurdundan didərgin düşdüyünü, beynəlxalq qanunun Azərbaycana verdiyi hüquqdan istifadə edərək hərb yolu ilə ərazi bütövlüyünü təmin edəcəyini və baş verəcək bütün ağır nəticələrə görə işğalçı Ermənistanın məsuliyyət daşıyacağını elan etməlidir.
- Son illər Azərbaycandakı siyasi partiyalar, ictimai qurumlar səviyyəsində də Qarabağ mövzusu arxa plana keçib, sanki Qarabağı unudur, ondan bilərəkdən uzaqlaşırıq. İctimai-siyasi fəallar, ziyalılar nə etməlidir? Keçmiş Qarabağ döyüşçüsü kimi hər hansı bir təşəbbüslə çıxış etməyi planlaşdırırsınızmı?
- Əgər dövlət siyasətinin özündə Qarabağ münaqişəsi arxa plana keçibsə və problemin unudulması, gündəmdə olmaması üçün bütün təbliğat vasitələrindən məqsədyönlü şəkildə istifadə edilirsə, dediyiniz ictimai-siyasi qurumların, fərdlərin fəaliyyətində millətin əsas probleminin olmaması qanunauyğun nəticədir.
O ki qaldı ziyalılara, burda bir məsələni dəqiqləşdirmək lazımdır: cəmiyyət ziyalı deyəndə kimləri nəzərdə tutur? Ziyalı olmağın kriteriyaları nədir və bu ölçülərə uyğun gələn kimlərdir?
Ölkənin ictimai-siyasi münasibətləri, mənəvi dəyərləri dəhşətli dərəcədə aşınmaya məruz qoyulub və bu aşınma bütün təbəqələri bürüyüb, o cümlədən əvvəl ziyalı kimi təsəvvür etdiyimiz şəxsləri də. Tam bir biganəlik hökm sürür və ən çox da bu kütləyə təsir edib. Toplum dövlət, dövlətçilik, vətən, müstəqillik kimi dəyərlərə hədsiz laqeyid və biganədir. Dediyim dəyərlərə malik şəxslərin faizi çox azdır. Amma, çox qısa müddətdə önə çıxa biləcək və müəyyən dərəcədə birləşib ümummilli problemi həll etməyə çağırış edərək kütləni də arxasınca aparacaq, ictimai rəyə təsir edə biləcək rəy liderləri, nüfuzlu şəxslər var. Konkret təşəbbüslə çıxış etmək üçün qeyd etdiyim nüfuzlu şəxslərin birləşməsi vacibdir, çünki dünyada və ölkədə gedən proseslərin, mövcud vəziyyətinin təhlili bu nəticəyə gəlməyə əsas verir ki, dövlət olaraq bizi ağır sarsıntılar, böhran gözləyir və o zaman dövlətçiliyimizi qoruyub saxlamaq üçün indidən Qarabağ münaqişəsinin həll edilməsi həyati vacib məsələdir. Bu problemi Azərbaycanın ərazi bütövlüyü çərçivəsində həll edəcək şəxslər tariximizə qızıl həriflərlə yazılacaq. Bunu hər kəs bilsin.
- Cari məsələlər və digər səbəblər Azərbaycan parlamenti səviyyəsində də xalqın ən böyük problemini bəzi istisnalarla arxa plana keçirib. Heç olmasa, yeni formalaşmış parlamentdə Qarabağla bağlı komissiyanın və yaxud qrupun yaradılmasına ehtiyac varmı? Üstəlik, Dağlıq Qarabağ icmasının rəhbəri də artıq Milli Məclisdə təmsil olunur.
- Cari məsələlər bütün ölkələrdə daimidir və heç vaxt bitmir. Digər səbəblər deyəndə.., lap olsun koronavirus səbəbi. 27 il ki, virus yox idi, guya Qarabağ siyasəti ön planda idi? Ya əvvəlki çağırışlarda Qarabağ problemi ümumparlament müzakirəsinə çıxarılmışdı? Sonuncu dəfə 18 il əvvəl müzakirə edilib və elə bir nəticəsi də olmayıb, amma yenə də müzakirə olunmuşdu.
Yeni parlament formalaşanda mən də fikirləşirdim ki, bəlkə Qarabağ komitəsi yaradılsa problem tez-tez gündəmə gətirilər. Amma, gedən proseslər göstərir ki, hətta iki komissiya yaransa belə, başqa məsələlərdə olduğu kimi, bu da formal xarakter daşıyacaq, görüntü, imitasiya olacaq.
“Dağlıq Qarabağın azərbaycanlı icması” formulu özü uğursuzdur. Bu adamlar nəyə görə öz dövlətində icma sayılmalıdır? DQMV bizim tərkibimizdə administrativ qurum idi və oranın erməni əhalisi özünü icma saymalıdır, biz yox. O muxtariyyət ermənilərə Moskvanın təkidi ilə verilsə də, qanunla bizim razılığımız əsasında yaranıb, onlar yaratmayıblar.
Tural Gəncəliyev komitə olmadan da deputat kimi parlamentdə məsələ qaldırıb hakimiyyətin səlahiyyətli nümayəndələrinin, əsasən də Xarici İşlər və Müdafiə nazirliklərinin rəhbərliyinin iştirakı ilə Qarabağ problemini ümumparlament müzakirəsinə çıxarmağa çalışmalıdır.
- İran tərəfi təkzib etsə də, bu ölkə Dağlıq Qarabağdakı separatçı rejimlə böyük ticarət əlaqələrinə malikdir. Həm ermənilərin yaydıqları video-materiallar, həm də digər ciddi qurumların məlumatları İslam Respublikası ilə separatçı rejimin ticari və digər əlaqələrini sübuta yetirir. Araz çayı üzərindən körpülərin inşa olunduğu bildirilir, gediş-gəliş var. Azərbaycan diplomatiyasının isə məsələyə ciddi təpkisi yoxdur. Bu problemin həlli üçün nə təklif edirsiniz?
- İranın Ermənistanla olan əlaqələri ticari-iqtisadi münasibətlərlə bitmir. Bu əlaqələrin arxasında böyük hərbi-siyasi maraq dayanır. Bu məlum məsələ olduğundan, onun səbəbləri, tarixi haqqında geniş danışmaq istəmirəm. Hadisələrin ilk günlərindən, xüsusilə Qarabağın İranla sərhəd olan işğal olunmuş rayonları istiqamətində İran separatçı rejimi hər cür ilkin tələbat malları ilə, yanacaq-sürtkü materiallarla təmin edib. Dağlıq Qarabağa səfər edən bütün xarici jurnalistlər, hətta erməni jurnalistlər də səfər təəssüratlarında ən çox İran TİR-ləri ilə rastlaşdıqlarını qeyd edirlər. Sonuncu video-material da bunu bir daha sübut etdi.
Amma, ən əsası Araz çayı üzərində salınan su anbarı və köhnə tarixi körpüdən əlavə Cəbrayıl istiqamətində daha üç yeni körpünün tikilməsidir. Bu körpülərin sayının artırılması əlaqələrin intensivliyini və miqyasını sübut edir. Üstəlik, bu dəhliz İran üçün də strateji əhəmiyyət daşıyır. Sanksiya tətbiq edilən malların İrana gizli yolla gətirilməsi, məhz nəzarət olunmayan körpülər vasitəsilə həyata keçirilir. Bu daşınmalarda nüvə materiallarının olması da istisna edilmir.
Xəzər və Mehri istiqamətində beynəlxalq nəzarət mövcuddur, Araz üstündəki gediş-gəlişlərə isə nəzarət olunmur. Azərbaycan bu məsələdə İrana ciddi təzyiq etməlidir, amma edə bilmir. Ona görə də ABŞ, İsrail və digər dövlətlərin bu “dəhlizə” diqqət yetirməsi üçün addımlar atmalıdır. Ən yaxşısı isə bütün vasitələrdən istifadə edib həmin körpüləri partlatmaqdır.
Azərbaycan paralel olaraq işğal olunmuş ərazilərdə fəaliyyət göstərən 125-dən çox xarici şirkətin məsələsini mənsub olduqları dövlətlərin qarşısında qaldırmalı, fəaliyyət dayandırılmadığı halda obyektlərin dağıdılacağı ilə xəbərdarlıq etməlidir. Təəssüf ki, Azərbycan nə diplomatik yolla, nə hərbi yolla bu işlərin qarşısını ala bilmir, heç buna cəhd edildiyinin şahidi də olmamışıq.
Hansısa məşhurun bir deyimi var: “Müharibələri uduzmaq olmaz. Yoxsa, müəyyən mərhələdə adətə çevrilir”. Milləti uduzmağa alışdırmaq olmaz.
Y. QACAR
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
6-04-2024, 21:12
Qulu Ağsəs: “Tənqidi indi çox tənqid edirlər” - Müsahibə
2-04-2024, 20:28
“Hava hücumu ssenarisi mümkündür” - Müsahibə
19-02-2024, 16:33
Aktyor: “Əvvəldən bilsəydim o filmə çəkilməzdim...” - Müsahibə
16-02-2024, 12:55
Bəstəkar: “Zamanın ritmini tutmaq çətinləşib” - Müsahibə
28-01-2024, 15:36
Qüdrət Həsənquliyev: “Azərbaycan yenidən qurulmalıdır” - Müsahibə
9-12-2023, 20:57
Hərbi ekspert: “Krım körpüsü dağıdılmalıdır” - Müsahibə
14-11-2023, 19:08
Xalq artisti: “Teatrın ən ağrılı məsələlərindən biri də yaş senzi ilə bağlıdır” - Müsahibə
4-11-2023, 09:41
İlham Əziz: “Hər yazıçının öz əlifbası olmalıdır” - Müsahibə
27-10-2023, 15:19
Zahid Oruc: “Zəfər dövləti, Zəfər təşkilatı, Zəfər təhsil modeli yaradılmalıdır” - Müsahibə
27-10-2023, 11:01
Əlizadə Nuri: “Şairlik-sözlə inqilab etməkdir” - Müsahibə
23-10-2023, 18:22
General Sırski: “Düşmən ciddi itkilər verir, lakin onlar...” - Müsahibə
23-10-2023, 10:26
Aktrisa: “Özümü olmalı olduğum yerdə hiss edirəm” - Müsahibə
19-09-2023, 13:48
Hərbi analitik: “Rusiya Moskvanı lazımi şəkildə qoruya bilmirsə, deməli...” - Müsahibə
5-09-2023, 18:40
General: “Rusiya elitası Putini devirməyə hazırdır” - Müsahibə
23-08-2023, 18:14
Beynəlxalq ekspert: “Ruslar Ukrayna ilə uzunmüddətli hərbi qarşıdurmaya ümid edirlər” - Müsahibə
16-08-2023, 12:08
Kənan Məmmədov: “Kino günündə göstərməyə yeni film olmadı” - Müsahibə
10-08-2023, 15:00
Rıjenko: “Rusiyanın Qara dəniz donanmasını məhv etmək üçün yüzlərlə drona ehtiyac var” - Müsahibə
30-05-2023, 16:48
Kinorejissor: “Bəzilərini kinonun taleyi yox, kinostudiyanın ərazisi maraqlandırır”
16-05-2023, 16:48
Şeytelman: “Priqojin Rusiyada yeganə şəxsdir ki, dövlət çevrilişlərini uğurla həyata keçirə bilir”
13-05-2023, 09:34
Qüdrət Həsənquliyev: “Davamlı sülh üçün danışıqları Türkiyə və Rusiya ilə aparmalıyıq” - Müsahibə
3-03-2023, 16:55
Keçmiş deputat: “Rus imperiyasının dağılması qaçılmazdır” - Müsahibə
9-02-2023, 12:36
Deputat: “Ciddi əks-zərbə vurulmalıdır” - Müsahibə
7-01-2023, 15:55
Sərdar Cəlaloğlu: “Rusiya Qarabağı ələ keçirməyə çalışır” - Müsahibə
30-12-2022, 10:55
Köçəri Nağıbəyli: “Bizim öz torpaqlarımızda yaşamaq hüququmuz olmalıdır” - Müsahibə
11-12-2022, 13:12
Səxavət Əlisoy: “Partiya sədrlərinin əksəriyyəti təkəbbürlü və yekəxanadır” - Müsahibə
27-11-2022, 10:15
Professor: “Rusiya və Fransa Azərbaycan-Ermənistan danışıqlarında böhranlı vəziyyət yaradıb” - Müsahibə
12-11-2022, 19:43
Tofiq Zülfüqarov: “Rusiyada siyasi böhran zamanıdır” - Müsahibə
28-10-2022, 13:08
Deputat: "Putin ikinci böyük səhvə yol verdi, həm də sübut etdi ki..."
25-10-2022, 08:35
Politoloq: “Rusiya və İran Azərbaycanda nələrəsə nail olmağa çalışsa da...” - Müsahibə
21-10-2022, 13:42
Vahid Əhmədov: “Heç kim bahalaşmanın qarşısını ala bilmir” - Müsahibə
15-10-2022, 09:58
Deputat: “Rusiya ilə məsələni konkretləşdirməyin vaxtı çatıb” - Müsahibə
9-10-2022, 14:22
Sülhəddin Əkbər: “İran yalnız Zəngəzur dəhlizinin açılacağından qorxmur” - Müsahibə
29-09-2022, 20:29
Elxan Qarayev: “Rusiyada hərbi səfərbərliyə cəlb olunan azərbaycanlılar kontrakt tələb etməlidir” - Müsahibə
21-09-2022, 14:06
Sərdar Cəlaloğlu: “Hər dəqiqə Ermənistan-Azərbaycan müharibəsi başlaya bilər” - Müsahibə
3-07-2022, 13:50
Deputat: “Məmur sahibkarlığından qaynaqlanan inhisarçılıq əhaliyə böyük ziyan vurur” - Müsahibə
6-06-2022, 13:50
Politoloq: “Rusiyada etirazlar artacaq” - Müsahibə
27-05-2022, 13:03
Keçmiş səfir: “Zaman Ukraynanın dostu, Kremlin düşmənidir” - Müsahibə
26-05-2022, 20:43
Hərbi ekspert: “Rusiya texnokratları müharibəni uduzduqlarını başa düşürlər” - Müsahibə
25-05-2022, 16:16
Deputat: “Qərb Ukraynanı güzəştə məcbur edəcək” - Müsahibə
Dünən, 19:45
Dünyada 282 milyon insan acdır - BMT
Dünən, 17:55
Papa Fransisk Putinə mesaj göndərib
Dünən, 17:46
Dünyada iqlim böhranı başlayır
Dünən, 17:08
İlham Əliyevlə Qırğızıstan prezidenti Füzuli və Ağdamda olublar - (Yenilənib) - Fotolar
Dünən, 14:43
Malıbəylidə kütləvi məzarlıq aşkarlanıb - Fotolar
24-04-2024, 19:29
İran qoşunları Suriyanı tərk edir
24-04-2024, 16:56
Rus ordusu daha bir yaşayış məntəqəsini ələ keçirib
24-04-2024, 16:30
Avropa qeyri-adi vəziyyətlə üzləşib
24-04-2024, 13:21
Azərbaycanda Rusiya əleyhinə ikinci cəbhə olmayacaq
24-04-2024, 09:07
Ukraynanın şərqinə genişmiqyaslı hücum gözlənilir
23-04-2024, 14:10
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb - (Yenilənib)
23-04-2024, 11:59
İran və İsrailin bir-birinə mesajı... - Kölgə müharibəsinin yeni mərhələsi başlayıb
23-04-2024, 00:11
Sağlam və uzun ömür yaşamağın 10 asan yolu var - Siyahı
22-04-2024, 18:36
Zərərli isti dalğası güclənir
22-04-2024, 17:38
ABŞ-nın yardımı Ukraynanı xilas edəcəkmi?
22-04-2024, 14:04
Xəbərdarlıq: nüvə müharibəsi təhlükəsi sovuşmayıb
22-04-2024, 12:00
Bakı və İrəvan arasında ilk: özləri razılaşıblar
22-04-2024, 11:54
Nazirlikdə 143 milyon manatlıq mənimsəmə: "Pulların vaxtında ödənilməsi üçün “otkat” verirdik"
22-04-2024, 09:25
Rusiya ordusuna daha 300 min nəfər cəlb olunub
20-04-2024, 10:37
Rusiyalı ekspert: Cənubi Qafqazın Rusiya üçün əhəmiyyəti böyükdür
20-04-2024, 09:12
BMT Baş katibi Azərbaycan və Ermənistana çağırış edib
20-04-2024, 09:06
Blinken 4 kəndin qaytarılması ilə bağlı razılaşmanı alqışlayır
19-04-2024, 20:29
Qəzza müharibəsi qloballaşır
19-04-2024, 17:18
Mustafayevlə Qriqoryan sərhəddə görüşüb - 4 kənd Azərbaycana qaytarılır
19-04-2024, 15:47
Tovuzda 22 yaşlı oğlan 34 yaşlı qadının üzərinə benzin tökərək yandırıb
19-04-2024, 09:19
Bu gün səhərə yaxın İsrail İrana zərbələr endirib
18-04-2024, 14:20
QHT-lər Nobel Komitəsinə məktub göndərib
18-04-2024, 12:24
İsrail İrana zərbəni niyə ləngidir?
18-04-2024, 11:51
46 mindən çox şagird buraxılış imtahanı verəcək
18-04-2024, 11:09
Prezident nazir müavini təyin edib - Sərəncam
18-04-2024, 10:57
60 milyard dollarlıq yardımın önü açılır
18-04-2024, 10:00
Dövlət Departamenti Rusiya sülhməramlılarının Qarabağı tərk etməsinə münasibət bildirib
18-04-2024, 00:40
Ermənistan qanunsuz mühacir alverinə qoşulur
17-04-2024, 19:37
Bir milyard insana və böyük iqtisadiyyata təhlükə yaranıb - Xəbərdarlıq
17-04-2024, 14:06
Rusiya sülhməramlıları Qarabağı tərk edir
17-04-2024, 12:15
İsrail-İran müharibəsi kölgədən çıxır - 2-ci raund olacaq?
17-04-2024, 10:53
Ermənistanın kvadrokopteri zərərsizləşdirilib - Fotolar