Mahmud Cəm: Pəhləvilər sülaləsinin baş naziri olmuş azərbaycanlı - Fotolar
Tarix: 28-04-2020 20:16 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Mahmud Cəm: Pəhləvilər sülaləsinin baş naziri olmuş azərbaycanlı

Tarixən hər bir xalqın inkişafında və tərəqqisində müstəsna xidmətlər göstərmiş şəxsiyyətlər yetişir. Azərbaycan xalqı da, bu baxımdan, bir çox tarixi şəxsiyyət yetişdirib. Bunlardan biri də Mahmud Cəmdir.

Mahmud Məhəmmədsadıq oğlu 1885-ci (hicri şəmsi 1264-cü) ildə Təbriz şəhərində anadan olmuş, ilk təhsilini də burada almışdır. Sonra doktor, fransalı əczaçı təbib Kupenin yanında tərcüməçi işləmişdir. Doktor Kupen vəliəhd Müzəffərəddin mirzənin şəxsi həkimi idi. Mahmud vəliəhdlə bu zaman tanış olmuş, onun yanına gedib-gəlmişdir. Bir müddət tərcüməçiliklə məşğul olmuş, sonra doktor Kupenin əczaxanasında işləməyə başlamışdı.

Mahmud Cəm: Pəhləvilər sülaləsinin baş naziri olmuş azərbaycanlı

Mahmud 1909-cu (hicri şəmsi 1288-ci) ildə Təbrizdən Tehrana gəlir, burada Gömrük idarəsində tərcüməçi vəzifəsinə qəbul olunur. Bir qədər işlədikdən sonra maaşın azlığından buradan çıxaraq, Fransa səfirliyində çalışır və 8 il səfirlikdə işləyir. Deyilənə görə, bu zamanlar o, Fransa səfirliyinin əməkdaşları ilə Dəmavənd dağının zirvəsinə qalxmışdır.

O, Fransa səfirliyində tərcüməçi işləyərkən ailə qurmuş, İngiltərə səfirliyinin 3-cü katibi Abbasqulu xan Nəvvabın və Xarici işlər vəziri olmuş Hüseynqulu xan Nəvvabın (1864-1906) bacısı ilə evlənmişdir. Bundan sonra onun yüksək vəzifələrə yolu açılmışdı.

Mahmud Cəm: Pəhləvilər sülaləsinin baş naziri olmuş azərbaycanlı

Mahmud Cəm 1919-cu ildə (hicri şəmsi 1298-ci) Qacarlar dövlətinin Baş naziri Vüsuqüddövlənin göstərişi ilə Maliyyə Nazirliyinin əməkdaşı kimi dövlət taxıl anbarının rəisi təyin olunur və Tağı Əzimi onun müavini olur. Bir müddət keçdikdən sonra dövlət əhəmiyyətli vəzifədə çalışan Mahmud Cəmə Müdirülmülk ləqəbi verilir. Bu zamandan etibarən o, Tehranın maliyyə işlərini idarə edən, xəzinədar kimi fəaliyyət göstərir.

Mahmud Cəm daha sonra aşağıdakı vəzifələrdə olmuşdur:

1920-ci (hicri şəmsi 1299-cu ) ildə Xarici İşlər Nazirliyinin əməkdaşı

1921-ci (hicri şəmsi 1300-cü) ildə Maliyyə Nazirliyinin əməkdaşı

1921-ci (hicri şəmsi 1300-cü) ildə Baş nazir Həsən Pirniyanın Kabinəsində Maliyyə naziri

Baş nazir Əhməd Qəvamüssəltənənin kabinəsində xəzinədar, taxıl anbarının rəisi

1922-1923-cü illərdə Baş nazir Rza xan Sipəhin kabinəsində (hicri şəmsi 1302-1303-cü illərdə) Maliyyə naziri

1925-ci ildə (hicri şəmsi 1304-cü ildə) Baş nazir Məhəmmədəli Firuğinin kabinəsində Baş nazirin müavini

1926-cı ildə (hicri şəmsi 1305-ci ildə) Kirman əyalətinin ostandarı

1927-ci ildə (hicri şəmsi 1306-cı ildə) Baş nazir Müxbirüssəltənə Mehdiqulu xan Hidayətin kabinəsində nazir

1929-cu ildə (hicri şəmsi 1308-ci ildə) Xorasan əyalətinin ostandarı

1933-cü ildə (hicri şəmsi 1312-ci ildə) Xorasandan çağrılaraq Daxili İşlər naziri

1935-ci ildə (hicri şəmsi 1314-cü ildə) Məhəmmədəli Füruğinin əvəzinə Baş nazir

1939-cu ildə (hicri şəmsi (1318-ci ildə) saray vəziri olur.

Mahmud Cəm 1941-ci ilədək (hicri şəmsi 1320-ci ilədək), yəni Rza şah Pəhləvi istefa verənədək saray vəziri olmuşdur. O, 1941-ci ildən İran dövlətinin Misirdə Böyük elçisi (Səfiri-Kəbiri) təyin olunur.

Mahmud Cəm: Pəhləvilər sülaləsinin baş naziri olmuş azərbaycanlı

1947-ci ildə (hicri şəmsi 1326-cı ildə) Baş nazir Əhməd Qəvamın kabinəsi yenidən bərpa olunduqda o, Hərbi nazir təyin edilir. Kabinə süqut etdikdə isə Cəm yenidən saray vəziri işini davam etdirir.

1948-ci ildə (hicri şəmsi 1327-ci ildə) Roma səfiri edilir.

1956-cı ildə (hicri şəmsi 1335-ci ildə) Senat Məclisinin 3-cü və 4-cü darisəində Kirman senatoru seçilir və ömrünün sonuna qədər senator vəzifəsində çalışır.

Mahmud Cəm 10 avqust 1969-cu ildə (hicri şəmsi 1348-ci ildə) 85 yaşında Tehran şəhərində vəfat edib.

Mahmud Cəmin Firudin və Pərvin adlı övladları var.

Mahmud Cəm: Pəhləvilər sülaləsinin baş naziri olmuş azərbaycanlı

Müəllifin bütün yazıları - Ənvər ÇİNGİZOĞLU



Bölməyə aid digər xəbərlər
{sape_links}{sape_article}