10:37 / 20-04-2024
Rusiyalı ekspert: Cənubi Qafqazın Rusiya üçün əhəmiyyəti böyükdür
10:21 / 20-04-2024
Qazaxlı Alikin oğlunun məhkəməsi başlayır
09:50 / 20-04-2024
ABŞ Çini ittiham edir: Ukraynada müharibəni qızışdırır
09:46 / 20-04-2024
Sülhməramlıların Qarabağı tərk etməsi separatçı ermənilərin narahatlığına səbəb olub
09:12 / 20-04-2024
BMT Baş katibi Azərbaycan və Ermənistana çağırış edib
09:06 / 20-04-2024
Blinken 4 kəndin qaytarılması ilə bağlı razılaşmanı alqışlayır
00:37 / 20-04-2024
Hikmət Hacıyev: "Bu, diplomatik və siyasi cəsarətimizin təcəssümüdür"
23:26 / 19-04-2024
Aİ-dən 4 kəndin qaytarılmasına reaksiya: "Davamlı nizamlanmanı tam dəstəkləyirik"
21:22 / 19-04-2024
Buraxılış imtahanının nəticələri elan olunub
20:45 / 19-04-2024
19-cu əsrin solğun dagerreotiplərini bərpa ediblər
20:29 / 19-04-2024
Qəzza müharibəsi qloballaşır
18:35 / 19-04-2024
MKİ: “Moskva yaxınlığındakı terror aktını İŞİD təşkil edib”
18:14 / 19-04-2024
Qəzzada daha 42 nəfər dinc sakin həlak olub
18:08 / 19-04-2024
Eminemin qızı bikinidə görüntülənib
18:06 / 19-04-2024
Yaponiya süni intellektin inkişafına 475 milyon dollar ayırıb
17:57 / 19-04-2024
9 milyon manatlıq mənimsəmə... - Şirkət rəhbərinə 11 il həbs cəzası verilib
17:33 / 19-04-2024
Ağ ev Afrikada müttəfiqini itirə bilər
17:30 / 19-04-2024
İranda silsilə partlayışlar baş verib
17:27 / 19-04-2024
İranın İsrailə hücumunun əsl səbəbi bəlli olub
17:18 / 19-04-2024
Mustafayevlə Qriqoryan sərhəddə görüşüb - 4 kənd Azərbaycana qaytarılır
17:09 / 19-04-2024
Daxili İşlər Nazirliyində kollegiya iclası keçirilib - Fotolar
17:00 / 19-04-2024
Prezident Cinayət-Prosessual Məcəlləsində dəyişikliyi təsdiqləyib
16:46 / 19-04-2024
İlham Əliyev Rusiyaya gedir
16:34 / 19-04-2024
Universitetin sözçüsü vəzifədən ayrılıb
16:19 / 19-04-2024
Abel Məhərrəmov və xanımı məhkəməyə verilib
16:00 / 19-04-2024
Ədalət Məhkəməsində Azərbaycanın tələbi ilə ictimai dinləmələr keçirilib
15:47 / 19-04-2024
Tovuzda 22 yaşlı oğlan 34 yaşlı qadının üzərinə benzin tökərək yandırıb
15:36 / 19-04-2024
G7 ölkələri Azərbaycan və Ermənistanı sülh prosesinə sadiq olmağa çağırıb
15:29 / 19-04-2024
Ceyhun Bayramov Fələstinin baş naziri ilə telefonda müzakirə aparıb
20:08 / 15-04-2024
Rusiya Ukrayna ilə savaşa özgələri göndərir
18:51 / 15-04-2024
“Şəhid Əhməd – Oğluma məktub” filminin təqdimatı keçirilib - Fotolar
13:58 / 16-04-2024
Agentlik sədri vəzifədən azad edilib - Yeni təyinat
15:07 / 17-04-2024
Hikmət Hacıyev: “Sülhməramlıların Azərbaycandan çıxarılması barədə qərar qəbul edilib”
10:57 / 18-04-2024
60 milyard dollarlıq yardımın önü açılır
13:03 / 15-04-2024
Məşhur aktyor kinodan qovulub
15:08 / 15-04-2024
Ali məktəblərə qəbul başlayıb
09:26 / 16-04-2024
Ulduz aktrisanın psixoloji problemi yaranıb - Fotolar
23:48 / 16-04-2024
Tbilisidə polis qanuna etiraz edən 11 nəfəri saxlayıb
12:27 / 15-04-2024
Tokayev və Paşinyan İrəvanda nəyi müzakirə edəcəklər?
23:14 / 16-04-2024
Ceyhun Bayramov Aİ-nin xüsusi nümayəndəsini qəbul edib
22:18 / 15-04-2024
"Beşiktaş" Fernando Santos və köməkçilərinə təzminat ödəyəcək
Mirzə İsmayıl xan Zəncani: əmr müzakirə edilmir.. - Fotolar
Tarix: 30-07-2020 11:28 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Bütün qəhrəmanlar xalqın gen yaddaşında əbədi yaşamağa layiqdirlər. Amma elələri var ki, tam qəhrəman ola bilmirlər. Çünki zaman keçdikcə, məlum olur ki, nə qədər cəsarətli, cəngavər, qorxmaz və mətanətli olsa da, qəhrəmanlığın zirvəsinə ucala bilməyib. Çatışmayan cəhətləri olub. Bizim qəhrəman da tam seyil. O, bütün zamanlarda, bütün dövrlərdə öz xalqına ləyaqətlə xidmət etsə də, sonda mükəmməl ola bilmədi. Nədən? Nədənini açıqlayaq..
Adyutantbası Mirzə İsmayıl xan (1849-1909) Zəncan əhalisindən olub, Mirzə Ələkbər xan adyutantbasının oğlu idi. Mükəmməl mədrəsə təhsili almışdı. Hərbi məktəbdə oxumuşdu. Qacarlar ordusunda leytenant rütbəsindən general rütbəsinədək yüksəlmişdi. Seyfüssəltənə ləqəbini daşıyırdı.
O, 1883-cu ildə general rutbəsi alaraq, Nasirəddin şah tərəfindən topxanaya adyutantbası təyin edilmişdi. Mirzə İsmayıl xan uzun illər bu vəzifədə xidmət etmişdi.
1889-cu ildə Zəncan və Kirmanşah əhalisindən təşkil edilmis alay bir muddət Mirzə İsmayıl xanIn nəzarətində olmuşdu. O, bu alayda artilleriya rəisi vəzifəsini dasıyırdı. Çox cəsur və qorxmaz insan olan general Mirzə İsmayıl xan həm də savadlı və xoş xəttə malik, sair təbiətli idi.
Mirzə İsmayıl xan 1896-cı ildə framasan cəmiyyət olan “Adəmiyyət” təşkilatının üzvü idi.
1897-ci ildə baş vermiş hadisədən sonra Mirzə İsmayıl xan öz məğrurluğu və cəsarəti ilə bu gun də xatirələrdə yaşayır. O hadisə ilə əlaqədar məlumatlara bir çox muəllifin yazılarında rast gəlmək olar. Mehdi Bamdad yazır ki, həmin il Hərbi nazir, sahzadə Vəcihulla mirzə ilə Mirzə İsmayıl arasında xosagəlməz əhvalat baş verib. Adyutantbası Mirzə İsmayıl xan hamının qarşısında sahzadənin pis əməllər sahibi olduğunu söyləyib. Əmir xan Sərdar ləqəbli olan Vəcihulla mirzə şahın və Baş nazir Əminüddövlənin icazəsi ilə ona çubuq vurulub. Mirzə İsmayıl xan hətta falaqqanın altında da sahzadəyə ağır sozlər deyib, təslim olmayıb, onun pis kecmişini və nöqsanlarını xatırladıb. İran Kazak briqadasının rəisi polkovnik V. A. Kosoqovski bu hadisə ilə əlaqədar yazır ki, Hərbi nazirin istirakı ilə generalın, artilleriya rəisi Qəzvinin Cere topxanasında mühakiməsi olunub. Sədaqətli topçu əsgərlər öz rəislərinin təhqir edilməsindən o qədər qəzəbləniblər ki, özlərini zorla saxlayıblar. Onlar hətta maaşlarından imtina edərək Hərbi nazirliyin binasını tərk ediblər. Sərdar Əmir xanın əmri ilə Mirzə İsmayıl xan və qardaşı həbs olunublar. Onların ayaqlarını falaqqaya salıb, işgəncə veriblər.
İsmayıl xan II dərəcəli “Müqəddəs Anna” ordeninə layiq görülmüş hərbçi idi. Onun qardaşı mirpənc (general-leytenant) Məhəmmədibrahim xanın I dərəcəli Şiri-Xursid nişanı vardı.
Bu nəcib insanlara cox ağır cəza vermək istədikdə Baş nazir Əli xan Əminüddövlə mudaxilə edərək mane olub. Bacısı Tacmah Afaqüddövlə xanımın əri Talış xanı, Fətulla xan Ərfəüssəltənə onlar zindanda qaldıqları müddətdə yemək və dərman göndərib, bu da onların tezliklə sağalmalarına çox kömək edib.
Məlumat üçün bildirək ki, Tacmah Afaqüddövlə xanım İranın məşhur tərcüməçilərindən biridir. Nəriman Nərimanovun “Nadir şah” əsərini fars dilinə çevirmişdi..
Mirzə İsmayıl xan 1901-ci ildə Azərbaycana gəlib, Təbrizdə də artilleriyanın baş adyutantı vəzifəsində xidmət edib. O, 1909-cu ilədək bu vəzifədə çalışıb.
Məhəmmədəli şah Qacar konstitusiyanı ləğv edərək, Rusiyadan, Böyük Britaniyadan dəstək aldıqdan sonra 1908-ci ildə parlamenti bombardman edib. Mirzə İsmayıl xan artilleriyanın rəisi kimi Baş komandan olan şahın əmrindən çıxa bilməyib.
Mirzə İsmayıl xan 1909-cu ilin 2 avqustunda inqilab məhkəməsində muhakimə olunaraq edam edilib. Onun ölüm hökmünü verən adam – Mirzə İbrahim Zəncani uzaq qohumu idi...
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 30-07-2020 11:28 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Bütün qəhrəmanlar xalqın gen yaddaşında əbədi yaşamağa layiqdirlər. Amma elələri var ki, tam qəhrəman ola bilmirlər. Çünki zaman keçdikcə, məlum olur ki, nə qədər cəsarətli, cəngavər, qorxmaz və mətanətli olsa da, qəhrəmanlığın zirvəsinə ucala bilməyib. Çatışmayan cəhətləri olub. Bizim qəhrəman da tam seyil. O, bütün zamanlarda, bütün dövrlərdə öz xalqına ləyaqətlə xidmət etsə də, sonda mükəmməl ola bilmədi. Nədən? Nədənini açıqlayaq..
Adyutantbası Mirzə İsmayıl xan (1849-1909) Zəncan əhalisindən olub, Mirzə Ələkbər xan adyutantbasının oğlu idi. Mükəmməl mədrəsə təhsili almışdı. Hərbi məktəbdə oxumuşdu. Qacarlar ordusunda leytenant rütbəsindən general rütbəsinədək yüksəlmişdi. Seyfüssəltənə ləqəbini daşıyırdı.
O, 1883-cu ildə general rutbəsi alaraq, Nasirəddin şah tərəfindən topxanaya adyutantbası təyin edilmişdi. Mirzə İsmayıl xan uzun illər bu vəzifədə xidmət etmişdi.
1889-cu ildə Zəncan və Kirmanşah əhalisindən təşkil edilmis alay bir muddət Mirzə İsmayıl xanIn nəzarətində olmuşdu. O, bu alayda artilleriya rəisi vəzifəsini dasıyırdı. Çox cəsur və qorxmaz insan olan general Mirzə İsmayıl xan həm də savadlı və xoş xəttə malik, sair təbiətli idi.
Mirzə İsmayıl xan 1896-cı ildə framasan cəmiyyət olan “Adəmiyyət” təşkilatının üzvü idi.
1897-ci ildə baş vermiş hadisədən sonra Mirzə İsmayıl xan öz məğrurluğu və cəsarəti ilə bu gun də xatirələrdə yaşayır. O hadisə ilə əlaqədar məlumatlara bir çox muəllifin yazılarında rast gəlmək olar. Mehdi Bamdad yazır ki, həmin il Hərbi nazir, sahzadə Vəcihulla mirzə ilə Mirzə İsmayıl arasında xosagəlməz əhvalat baş verib. Adyutantbası Mirzə İsmayıl xan hamının qarşısında sahzadənin pis əməllər sahibi olduğunu söyləyib. Əmir xan Sərdar ləqəbli olan Vəcihulla mirzə şahın və Baş nazir Əminüddövlənin icazəsi ilə ona çubuq vurulub. Mirzə İsmayıl xan hətta falaqqanın altında da sahzadəyə ağır sozlər deyib, təslim olmayıb, onun pis kecmişini və nöqsanlarını xatırladıb. İran Kazak briqadasının rəisi polkovnik V. A. Kosoqovski bu hadisə ilə əlaqədar yazır ki, Hərbi nazirin istirakı ilə generalın, artilleriya rəisi Qəzvinin Cere topxanasında mühakiməsi olunub. Sədaqətli topçu əsgərlər öz rəislərinin təhqir edilməsindən o qədər qəzəbləniblər ki, özlərini zorla saxlayıblar. Onlar hətta maaşlarından imtina edərək Hərbi nazirliyin binasını tərk ediblər. Sərdar Əmir xanın əmri ilə Mirzə İsmayıl xan və qardaşı həbs olunublar. Onların ayaqlarını falaqqaya salıb, işgəncə veriblər.
İsmayıl xan II dərəcəli “Müqəddəs Anna” ordeninə layiq görülmüş hərbçi idi. Onun qardaşı mirpənc (general-leytenant) Məhəmmədibrahim xanın I dərəcəli Şiri-Xursid nişanı vardı.
Bu nəcib insanlara cox ağır cəza vermək istədikdə Baş nazir Əli xan Əminüddövlə mudaxilə edərək mane olub. Bacısı Tacmah Afaqüddövlə xanımın əri Talış xanı, Fətulla xan Ərfəüssəltənə onlar zindanda qaldıqları müddətdə yemək və dərman göndərib, bu da onların tezliklə sağalmalarına çox kömək edib.
Məlumat üçün bildirək ki, Tacmah Afaqüddövlə xanım İranın məşhur tərcüməçilərindən biridir. Nəriman Nərimanovun “Nadir şah” əsərini fars dilinə çevirmişdi..
Mirzə İsmayıl xan 1901-ci ildə Azərbaycana gəlib, Təbrizdə də artilleriyanın baş adyutantı vəzifəsində xidmət edib. O, 1909-cu ilədək bu vəzifədə çalışıb.
Məhəmmədəli şah Qacar konstitusiyanı ləğv edərək, Rusiyadan, Böyük Britaniyadan dəstək aldıqdan sonra 1908-ci ildə parlamenti bombardman edib. Mirzə İsmayıl xan artilleriyanın rəisi kimi Baş komandan olan şahın əmrindən çıxa bilməyib.
Mirzə İsmayıl xan 1909-cu ilin 2 avqustunda inqilab məhkəməsində muhakimə olunaraq edam edilib. Onun ölüm hökmünü verən adam – Mirzə İbrahim Zəncani uzaq qohumu idi...
Müəllifin bütün yazıları - Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Bölməyə aid digər xəbərlər
11-04-2022, 21:25
Mazandaran alimi - Ənvər Çingizoğlu yazır
23-03-2022, 18:55
Rəşid Yasəmi: ədəbiyyatda nəciblik nümunəsi
17-03-2022, 09:49
Vahid Dəstigirdi: Nizaminin tədqiqatçısı
12-03-2022, 22:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Səid Nəfisi: Azərbaycan qəhrəmanı Babək Xürrəmdin əsərinin müəllifi
19-10-2021, 09:58
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədəli Füruği: siyasətçi, diplomat, tarixçi, tərcüməçi və millətçi kimi
16-10-2021, 01:06
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Hacıəli xan Rəzmara: Qurban bayramında doğuldu, terror qurbanı oldu
13-09-2021, 16:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Şəkinskilərin İran qolu haqqında... - Ənvər Çingizoğlunun araşdırması
10-09-2021, 17:27
Nəcəfqulu xan Sərşar: Qaradağın ağ gün görməmiş şairi
27-08-2021, 16:48
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədqulu xan Alar: inqilabda sərkərdə, işdə sərkar.. - Fotolar
20-08-2021, 13:38
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - İsmayıl xan Şəfai: Tehran-43 konfransında şahın tərcüməçisi - Fotolar
16-08-2021, 15:51
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Seyid Məhəmməd Dəbirsiyaqi: tədqiq və tədrisin işığında - Fotolar
24-07-2021, 16:15
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Qaradağ elləri: beloğludan eloğluya qədər - Ənvər Çingizoğlu yazır
Milli Qəhrəman Pəhlivan Fərzəliyevin oğlu deyir ki, 44 günlük savaşda iştirak etmək arzusu həyata keçməsə də, döyüşlərin şiddətli vaxtında atasının şəhid olduğu Xəzəz dağını ziyarət edə bilib
Şair deyir ki, nə tənqidçiləri qınayır, nə də pul verib onlara tənqid adı altında tərif yazdıranları
Əks-kəşfiyyat xidmətinin sabiq rəhbəri deyir ki, hava hücumu reallaşarsa, itkilər böyük ola bilər
Eyni tamaşada həm Dövşanı, həm də Tülkünü səsləndirən Aygül Ağayeva deyir ki, kuklaçı olmaq çox çətindir
Məhəmməd Şahməmmədli “Apatiya”nı şedevr hesab etmir və filmdə səhvlərin olduğunu deyir
