09:11 / 03-07-2025
İki qəsəbədə qaz təchizatı dayandırılacaq
09:07 / 03-07-2025
Rusiya üzərində 69 PUA vurulub
08:22 / 03-07-2025
Meladzenin Yurmala konsertində qalmaqal olub
08:12 / 03-07-2025
Marsın səhraya çevrilməsinə səbəb nədir?
08:08 / 03-07-2025
Bali sahillərində bərə batıb
08:03 / 03-07-2025
Odessada partlayışlar baş verib
07:59 / 03-07-2025
ABŞ-la hərbi ittifaqda, Rusiya ilə praqmatik münasibətdə
07:53 / 03-07-2025
Tramp Ukrayna ilə bağlı hansı addımı atacaq?
22:44 / 02-07-2025
Ayxan Cavadov Avropa çempionu olub
21:18 / 02-07-2025
Azərbaycan və Özbəkistan prezidentləri görüşüblər - (Yenilənib) - Fotolar
21:11 / 02-07-2025
Göygöldə təcili tibbi yardım briqadasına hücum olub
20:57 / 02-07-2025
İlham Əliyev və Özbəkistan prezidenti “Sea Breeze”də - Fotolar
20:51 / 02-07-2025
Yekaterinburqda həbs olunan azərbaycanlıların sayı səkkizə çatıb - Yenilənib
19:09 / 02-07-2025
Çexiya rusiyalı məmura sanksiya tətbiq edib
18:55 / 02-07-2025
Roma Papası Türkiyəyə səfər etmək niyyətindədir
18:41 / 02-07-2025
Türkiyədə yenidən zəlzələ baş verib
18:32 / 02-07-2025
Bakıda “Özbəkistan” parkının təməli qoyulub
18:01 / 02-07-2025
Kibercinayətkarlıqda təqsirləndirilən dəstə üzvlərinin məhkəməsi başlayıb
17:54 / 02-07-2025
Əli Əsədov Əfqanıstanın Baş nazirinin müavini ilə görüşüb
17:25 / 02-07-2025
Rusiyanın Bakıdakı səfiri Xarici İşlər Nazirliyinə çağırılıb
17:18 / 02-07-2025
Daha üç şəhidimizin dəfn mərasimi olacaq - Fotolar
17:05 / 02-07-2025
Məhkəmə vəzifəli şəxslərin cinayət əməlini araşdıracaq
16:55 / 02-07-2025
Professor: Rusiya başını itirmiş ayı kimi davranır
16:22 / 02-07-2025
Tramp Putinin işğal siyasətinə laqeyd yanaşır
15:59 / 02-07-2025
Bakıda qəzalı binalarla bağlı Xüsusi Komissiya yaradılıb
15:56 / 02-07-2025
Azərbaycan Rusiyadan tam uzaqlaşır?
15:33 / 02-07-2025
Rusiya daha da aqressivləşir
14:52 / 02-07-2025
Gürcüstandan çox sayda əcnəbi deportasiya olunub
14:37 / 02-07-2025
Avropa müharibəyə hazırlaşır - Foto
13:16 / 29-06-2025
Putin Rusiyada şovinizmi qızışdırır
17:57 / 30-06-2025
Bakıda əməliyyat: FTX-nın iki əməkdaşı saxlanılıb - (Yenilənib) - Fotolar
15:08 / 30-06-2025
Professor: Şovinizm Rusiyanı uçuruma aparır
11:12 / 28-06-2025
Rəsmi Bakı Rusiyada azərbaycanlılara hücumlarla bağlı bəyanat yayıb
21:03 / 30-06-2025
Rusiyada öldürülən qardaşların cənazəsi Azərbaycana gətirilib - (Yenilənib)
13:20 / 29-06-2025
Rezidenturaya qəbul imtahanı keçirilib - (Yenilənib)
13:01 / 01-07-2025
Ərdoğan “ikinci vətən”indən niyə küsüb?
09:57 / 28-06-2025
İki məşhur aktyor 24 ildən sonra yenidən görüşüb
00:40 / 29-06-2025
Aleksey Overçukun Azərbaycana səfəri ləğv olunub
21:41 / 28-06-2025
Zaxarovadan azərbaycanlılarıın saxlanılması haqqında - Açıqlama
13:16 / 02-07-2025
Mədəniyyət nazirinə kulturoloji tövsiyə - Akif Əli yazır
14:15 / 30-06-2025
Qarabağa növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
Mirzə İsmayıl xan Zəncani: əmr müzakirə edilmir.. - Fotolar
Tarix: 30-07-2020 11:28 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Bütün qəhrəmanlar xalqın gen yaddaşında əbədi yaşamağa layiqdirlər. Amma elələri var ki, tam qəhrəman ola bilmirlər. Çünki zaman keçdikcə, məlum olur ki, nə qədər cəsarətli, cəngavər, qorxmaz və mətanətli olsa da, qəhrəmanlığın zirvəsinə ucala bilməyib. Çatışmayan cəhətləri olub. Bizim qəhrəman da tam seyil. O, bütün zamanlarda, bütün dövrlərdə öz xalqına ləyaqətlə xidmət etsə də, sonda mükəmməl ola bilmədi. Nədən? Nədənini açıqlayaq..
Adyutantbası Mirzə İsmayıl xan (1849-1909) Zəncan əhalisindən olub, Mirzə Ələkbər xan adyutantbasının oğlu idi. Mükəmməl mədrəsə təhsili almışdı. Hərbi məktəbdə oxumuşdu. Qacarlar ordusunda leytenant rütbəsindən general rütbəsinədək yüksəlmişdi. Seyfüssəltənə ləqəbini daşıyırdı.
O, 1883-cu ildə general rutbəsi alaraq, Nasirəddin şah tərəfindən topxanaya adyutantbası təyin edilmişdi. Mirzə İsmayıl xan uzun illər bu vəzifədə xidmət etmişdi.
1889-cu ildə Zəncan və Kirmanşah əhalisindən təşkil edilmis alay bir muddət Mirzə İsmayıl xanIn nəzarətində olmuşdu. O, bu alayda artilleriya rəisi vəzifəsini dasıyırdı. Çox cəsur və qorxmaz insan olan general Mirzə İsmayıl xan həm də savadlı və xoş xəttə malik, sair təbiətli idi.
Mirzə İsmayıl xan 1896-cı ildə framasan cəmiyyət olan “Adəmiyyət” təşkilatının üzvü idi.
1897-ci ildə baş vermiş hadisədən sonra Mirzə İsmayıl xan öz məğrurluğu və cəsarəti ilə bu gun də xatirələrdə yaşayır. O hadisə ilə əlaqədar məlumatlara bir çox muəllifin yazılarında rast gəlmək olar. Mehdi Bamdad yazır ki, həmin il Hərbi nazir, sahzadə Vəcihulla mirzə ilə Mirzə İsmayıl arasında xosagəlməz əhvalat baş verib. Adyutantbası Mirzə İsmayıl xan hamının qarşısında sahzadənin pis əməllər sahibi olduğunu söyləyib. Əmir xan Sərdar ləqəbli olan Vəcihulla mirzə şahın və Baş nazir Əminüddövlənin icazəsi ilə ona çubuq vurulub. Mirzə İsmayıl xan hətta falaqqanın altında da sahzadəyə ağır sozlər deyib, təslim olmayıb, onun pis kecmişini və nöqsanlarını xatırladıb. İran Kazak briqadasının rəisi polkovnik V. A. Kosoqovski bu hadisə ilə əlaqədar yazır ki, Hərbi nazirin istirakı ilə generalın, artilleriya rəisi Qəzvinin Cere topxanasında mühakiməsi olunub. Sədaqətli topçu əsgərlər öz rəislərinin təhqir edilməsindən o qədər qəzəbləniblər ki, özlərini zorla saxlayıblar. Onlar hətta maaşlarından imtina edərək Hərbi nazirliyin binasını tərk ediblər. Sərdar Əmir xanın əmri ilə Mirzə İsmayıl xan və qardaşı həbs olunublar. Onların ayaqlarını falaqqaya salıb, işgəncə veriblər.
İsmayıl xan II dərəcəli “Müqəddəs Anna” ordeninə layiq görülmüş hərbçi idi. Onun qardaşı mirpənc (general-leytenant) Məhəmmədibrahim xanın I dərəcəli Şiri-Xursid nişanı vardı.
Bu nəcib insanlara cox ağır cəza vermək istədikdə Baş nazir Əli xan Əminüddövlə mudaxilə edərək mane olub. Bacısı Tacmah Afaqüddövlə xanımın əri Talış xanı, Fətulla xan Ərfəüssəltənə onlar zindanda qaldıqları müddətdə yemək və dərman göndərib, bu da onların tezliklə sağalmalarına çox kömək edib.
Məlumat üçün bildirək ki, Tacmah Afaqüddövlə xanım İranın məşhur tərcüməçilərindən biridir. Nəriman Nərimanovun “Nadir şah” əsərini fars dilinə çevirmişdi..
Mirzə İsmayıl xan 1901-ci ildə Azərbaycana gəlib, Təbrizdə də artilleriyanın baş adyutantı vəzifəsində xidmət edib. O, 1909-cu ilədək bu vəzifədə çalışıb.
Məhəmmədəli şah Qacar konstitusiyanı ləğv edərək, Rusiyadan, Böyük Britaniyadan dəstək aldıqdan sonra 1908-ci ildə parlamenti bombardman edib. Mirzə İsmayıl xan artilleriyanın rəisi kimi Baş komandan olan şahın əmrindən çıxa bilməyib.
Mirzə İsmayıl xan 1909-cu ilin 2 avqustunda inqilab məhkəməsində muhakimə olunaraq edam edilib. Onun ölüm hökmünü verən adam – Mirzə İbrahim Zəncani uzaq qohumu idi...
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 30-07-2020 11:28 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Bütün qəhrəmanlar xalqın gen yaddaşında əbədi yaşamağa layiqdirlər. Amma elələri var ki, tam qəhrəman ola bilmirlər. Çünki zaman keçdikcə, məlum olur ki, nə qədər cəsarətli, cəngavər, qorxmaz və mətanətli olsa da, qəhrəmanlığın zirvəsinə ucala bilməyib. Çatışmayan cəhətləri olub. Bizim qəhrəman da tam seyil. O, bütün zamanlarda, bütün dövrlərdə öz xalqına ləyaqətlə xidmət etsə də, sonda mükəmməl ola bilmədi. Nədən? Nədənini açıqlayaq..
Adyutantbası Mirzə İsmayıl xan (1849-1909) Zəncan əhalisindən olub, Mirzə Ələkbər xan adyutantbasının oğlu idi. Mükəmməl mədrəsə təhsili almışdı. Hərbi məktəbdə oxumuşdu. Qacarlar ordusunda leytenant rütbəsindən general rütbəsinədək yüksəlmişdi. Seyfüssəltənə ləqəbini daşıyırdı.
O, 1883-cu ildə general rutbəsi alaraq, Nasirəddin şah tərəfindən topxanaya adyutantbası təyin edilmişdi. Mirzə İsmayıl xan uzun illər bu vəzifədə xidmət etmişdi.
1889-cu ildə Zəncan və Kirmanşah əhalisindən təşkil edilmis alay bir muddət Mirzə İsmayıl xanIn nəzarətində olmuşdu. O, bu alayda artilleriya rəisi vəzifəsini dasıyırdı. Çox cəsur və qorxmaz insan olan general Mirzə İsmayıl xan həm də savadlı və xoş xəttə malik, sair təbiətli idi.
Mirzə İsmayıl xan 1896-cı ildə framasan cəmiyyət olan “Adəmiyyət” təşkilatının üzvü idi.
1897-ci ildə baş vermiş hadisədən sonra Mirzə İsmayıl xan öz məğrurluğu və cəsarəti ilə bu gun də xatirələrdə yaşayır. O hadisə ilə əlaqədar məlumatlara bir çox muəllifin yazılarında rast gəlmək olar. Mehdi Bamdad yazır ki, həmin il Hərbi nazir, sahzadə Vəcihulla mirzə ilə Mirzə İsmayıl arasında xosagəlməz əhvalat baş verib. Adyutantbası Mirzə İsmayıl xan hamının qarşısında sahzadənin pis əməllər sahibi olduğunu söyləyib. Əmir xan Sərdar ləqəbli olan Vəcihulla mirzə şahın və Baş nazir Əminüddövlənin icazəsi ilə ona çubuq vurulub. Mirzə İsmayıl xan hətta falaqqanın altında da sahzadəyə ağır sozlər deyib, təslim olmayıb, onun pis kecmişini və nöqsanlarını xatırladıb. İran Kazak briqadasının rəisi polkovnik V. A. Kosoqovski bu hadisə ilə əlaqədar yazır ki, Hərbi nazirin istirakı ilə generalın, artilleriya rəisi Qəzvinin Cere topxanasında mühakiməsi olunub. Sədaqətli topçu əsgərlər öz rəislərinin təhqir edilməsindən o qədər qəzəbləniblər ki, özlərini zorla saxlayıblar. Onlar hətta maaşlarından imtina edərək Hərbi nazirliyin binasını tərk ediblər. Sərdar Əmir xanın əmri ilə Mirzə İsmayıl xan və qardaşı həbs olunublar. Onların ayaqlarını falaqqaya salıb, işgəncə veriblər.
İsmayıl xan II dərəcəli “Müqəddəs Anna” ordeninə layiq görülmüş hərbçi idi. Onun qardaşı mirpənc (general-leytenant) Məhəmmədibrahim xanın I dərəcəli Şiri-Xursid nişanı vardı.
Bu nəcib insanlara cox ağır cəza vermək istədikdə Baş nazir Əli xan Əminüddövlə mudaxilə edərək mane olub. Bacısı Tacmah Afaqüddövlə xanımın əri Talış xanı, Fətulla xan Ərfəüssəltənə onlar zindanda qaldıqları müddətdə yemək və dərman göndərib, bu da onların tezliklə sağalmalarına çox kömək edib.
Məlumat üçün bildirək ki, Tacmah Afaqüddövlə xanım İranın məşhur tərcüməçilərindən biridir. Nəriman Nərimanovun “Nadir şah” əsərini fars dilinə çevirmişdi..
Mirzə İsmayıl xan 1901-ci ildə Azərbaycana gəlib, Təbrizdə də artilleriyanın baş adyutantı vəzifəsində xidmət edib. O, 1909-cu ilədək bu vəzifədə çalışıb.
Məhəmmədəli şah Qacar konstitusiyanı ləğv edərək, Rusiyadan, Böyük Britaniyadan dəstək aldıqdan sonra 1908-ci ildə parlamenti bombardman edib. Mirzə İsmayıl xan artilleriyanın rəisi kimi Baş komandan olan şahın əmrindən çıxa bilməyib.
Mirzə İsmayıl xan 1909-cu ilin 2 avqustunda inqilab məhkəməsində muhakimə olunaraq edam edilib. Onun ölüm hökmünü verən adam – Mirzə İbrahim Zəncani uzaq qohumu idi...
Müəllifin bütün yazıları - Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Bölməyə aid digər xəbərlər
11-04-2022, 21:25
Mazandaran alimi - Ənvər Çingizoğlu yazır
23-03-2022, 18:55
Rəşid Yasəmi: ədəbiyyatda nəciblik nümunəsi
17-03-2022, 09:49
Vahid Dəstigirdi: Nizaminin tədqiqatçısı
12-03-2022, 22:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Səid Nəfisi: Azərbaycan qəhrəmanı Babək Xürrəmdin əsərinin müəllifi
19-10-2021, 09:58
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədəli Füruği: siyasətçi, diplomat, tarixçi, tərcüməçi və millətçi kimi
16-10-2021, 01:06
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Hacıəli xan Rəzmara: Qurban bayramında doğuldu, terror qurbanı oldu
13-09-2021, 16:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Şəkinskilərin İran qolu haqqında... - Ənvər Çingizoğlunun araşdırması
10-09-2021, 17:27
Nəcəfqulu xan Sərşar: Qaradağın ağ gün görməmiş şairi
27-08-2021, 16:48
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədqulu xan Alar: inqilabda sərkərdə, işdə sərkar.. - Fotolar
20-08-2021, 13:38
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - İsmayıl xan Şəfai: Tehran-43 konfransında şahın tərcüməçisi - Fotolar
16-08-2021, 15:51
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Seyid Məhəmməd Dəbirsiyaqi: tədqiq və tədrisin işığında - Fotolar
24-07-2021, 16:15
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Qaradağ elləri: beloğludan eloğluya qədər - Ənvər Çingizoğlu yazır
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
