Yazıçı necə yaşasın?! - Kənan Hacı yazır
Tarix: 15-01-2020 17:20 | Bölmə: Kənan HACI
Yazıçı necə yaşasın?!

Gələcəklə bağlı kütləvi inamsızlıq hissi əlimizi işdən-gücdən soyudur. Biz – XX əsrin insanları hələ də yeni texnogen erayla ayaqlaşa bilmirik. Sürətlə dəyişən ətraf mühit, dəyərlər, texnoloji yeniliklər bizi küncə - keçmişə qısnayır. Biz özümüz də hiss etmədən mühafizəkar olmuşuq. İntellektlə şüur arasında xaos yaranıb və total bayağılıq da məhz bu xaosun nəticəsidir. Biz yeniliyə qarşı deyilik, bu, qarşısıalınmaz bir prosesdir. Amma bu yenilik bizi zombiləşdirməyə xidmət edirsə, o yenilik deyil.

Kütləvi bayağılıq artıq idarəolunmaz hal alıb; ekranı açırsan, bayağılıq sel kimi adamın üstünə gəlir, bütün mənəvi dəyərlərin altını üstünə çevirir. Və bu bayağılıq amorf insan yetişdirir. Biz illərdir haray çəkirik, yazırıq, deyirik ki, televiziyalarda maarifləndirici verilişlər hazırlansın, kitabın təbliğinə yer ayrılsın. Bir-iki telekanalı çıxmaq şərtilə əksər telekanallar sanki millətin mənəvi dəyərlərini məhv etmək uğrunda yarışa çıxıblar. Bir neçə kanalda Bədii Şura yaradılıb, amma görürsən ki, yenə efirdə həmin simalar at oynadır. Halbuki bu adamların efirdə görünməsi belə xalq üçün təhqirdir.

Uzun müddət idi ki, 1918-20-ci illərlə bağlı tarixi bir roman üzərində işləyirdim. Ötən ilin sonunda nəhayət, romanı bitirdim. Bir neçə adamdan romanın çapı üçün köməklik istədim və nəhayət, anladım ki, bu “soxasox”da belə romanlar heç kəs üçün maraqlı deyil. İndi şou-ulduzların həyatından roman yazıb babat pul qazanmaq olar. Bu sətirləri yaza-yaza şotland yazıçısı Arçibald Kroninin “Qala” romanından bir məqamı xatırladım. Yazıçı obrazın dilindən yazır ki, gecə çağı küçələrdən keçərkən yoxsul daxmalardan fortepiano səsi ucalırdı. İnsanlar ac idi, yoxsul idi, amma uşaqlarına mükəmməl təhsil verməyi unutmurdular. Bu daxmalarda hər axşam qiraət gecələri təşkil olunurdu, ailəvi mütaliə mədəniyyəti formalaşmışdı. Təsəvvür edin, bu cür ailələrdə böyüyən uşaqlar gələcəkdə hansı zirvələri fəth edəcək.

Mən bir neçə dəfə qəribə hallarla rastlaşmışam. Ad çəkmək istəmirəm, özünü alim hesab edən bəzi şəxslərin evində olanda heyrətdən quruyub qalmışam. Evdə cəmi iki-üç kitabdan başqa gözə kitab dəymirdi. Ətrafa göz gəzdirdim ki, bəlkə kitabxana görüm. Heyhat! Belə paradoksal və ziddiyyətli məqamlarla zəngin bir toplumuq.

İçimdə bir məyusluq hissi var və bu hiss hər gün bir az da dərinləşir. Azərbaycan yazıçısı nə vaxt yazdığı kitabın qazancıyla yaşaya biləcək? Azərbaycanda nə zaman kitab sənayesi yaranacaq? Nə zaman yazıçı-naşir-oxucu tandemi yaranacaq? Bu və bu kimi saysız sualların cavabı tapılmayana qədər yazıçılıq Azərbaycanda gəlir gətirməyən bir peşə olaraq qalacaq...

Müəllifin bütün yazıları - Kənan HACI



Bölməyə aid digər xəbərlər