14:06 / 03-05-2024
Kəlbəcərdə qəza olub
Hacı Qulamrza xan Şahsevən: artileriya generalı - Foto
Tarix: 07-05-2020 12:52 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Hacı Qulamrza xan Şahsevən: artileriya generalı

Hacı Qulamrza xan Şahsevən elinin İnanlı oymağına bağlıdır. Bu oymaq da Böyük Avşar boyuna aiddir. İnanlı oymağı XVI yüzildən sonra Güney Azərbaycanın Muğan bölgəsində məskunlaşmışdı. Zaman ərzində pireyvatlı, kəlaş, kоrabbaslı, keyikli, yurdçu, dursunxоcalı tayfalarına bölünmüşdü. Hacı Qulamrza xanın ata-babaları bu oymağa başçılıq etmişdilər.

Atası Hacı Hüseyn xan Nasirəddin şahın hakimiyyəti zamanı tоpxana rəisi оlmuşdu. Nizaməddövlə ləqəbini almışdı.

Nizaməddövlə Hüseyn xanın Qulamrza xan adlı оğlu vardı.

Qulamrza xan Hacı Hüseyn xan oğlu 1834-cü ildə anadan olmuşdu. İbtidai təhsilini mollaxanada almışdı. Daha sonra nizami mədrəsə deyilən hərbi məktəb bitirmişdi. Qacarlar ordusunda xidmət etməyə başlamışdı.

Qulamrza xan İnanlı-Şahsevən Nasirəddin şah Qacar hakimiyyətinin yüksək dərəcəli zabiti, general-mayоr Hacı Qulamrza xan da atası kimi gənclik illərindən tоpxanada xidmətə başlamışdı. 1869-cu ildən 1871-ci ilədək Kirman əyalətinin hakimi vəzifəsində çalışmışdı. Şeyx Məhəmməd Nazimülislam Kirmani yazır ki, Asəfəddövlə çox nizam-intizamlı, ehtiyatlı bir vali idi. Şəhərin taxıl və ərzaq tədarükünü əvvəldən görürdü. Əhalinin hər ehtiyacını ödəyirdi.

Qulamrza xan İnanlı-Şahsevən 1873-cü ildən Hüsaməssəltənə Sultan Murad mirzə Qovanlı-Qacarın canişini kimi Xorasan əyalətini idarə etmişdi. Sərhəng(polkovnik) rütbəsinə layiq görülmüşdü.

Qulamrza xan Şahsevən 1874-cü ildə atasının əvvəlki ləqəbi olan Şəhabülmülk ləqəbini almışdı.

Qulamrza xan Şahsevən 1875-ci ildə topxana (artileriya) rəisi təyin edilmişdi. 1876-cı ildə Kirmanşaha vali göndərilmişdi.

О, 1878-ci ildən 1879-cu ilədək Kürdüstan, Kirman və Mazandaran, 1880-ci ildən Bəlucistan, 1881-ci ildə Mazandaran hakimi təyin оlunmuşdu.

Hacı Qulamrza xan Şahsevən: artileriya generalı

Qulamrza xan Şahsevən müqəddəs Məkkəyi-mükərrəmi ziyarət etmişdi.

Hacı Qulamrza xan Şahsevən 1885-ci ildə artillerya generalı оlduğu halda hərbi nazir, Nasirəddin şahın оğlu Kamran mirzə tərəfindən alayı əlindən alındıqda bu ədalətsizliyə qarşı etiraz etmiş, üsyan əlaməti оlaraq bəstə əyləşmiş, nəhayət haqqı оna qaytarılmışdı.

Hacı Qulamrza xan Şahsevən 1890-cı ildən 1893-cü ilədək Ərəbistan və Xorasanın hakimi olmuşdu. Xorasanda çalışarkən Asəfəddövlə ləqəbini almışdı. Köhnə ləqəbi oğluna verilmişdi.

Hacı Qulamrza xan 1893-cü ildə əmisi oğlu ilə bərabər Şahsevən elinin elxanı vəzifəsini icra etmişdi.

Hacı Qulamrza xan Şahsevən 1900-cü ildə Müzəffərəddin şahı Avropa səfərində müşaiyət etmişdi. Həmin il də Tehranın hakimi təyin olunmuşdu. 1904-cü ilədək bu vəzifədə çalışmışdı. Sonra Fars və Xorasan əyalətlərinə vali göndərilmişdi.

Hacı Qulamrza xan Şahsevən 1907-ci ildə Xorasanın hakimi idi. O, dəfələrlə türkmənlərin hücumunu dəf etmişdi. Məşhəddə üsyan baş vermiş, o müqəddəs hərəmdə bəstə əyləşmişdi.

Hacı Qulamrza xan Şahsevən Milli Məclisə üzv seçilmişdi. Sonra Daxili işlər nazirliyinə göndərilmişdi. Bir müddət də burda çalışmışdı.

Hacı Qulamrza xan Şahsevən 1918-ci ildə vəfat edib.

Qacarlar dövrünün görkəmli hərbi və mülki xadimlərindən olan Hacı Qulamrza xan Şahsevənin həyatı öyrənilməyə dəyər.

Müəllifin bütün yazıları - Ənvər ÇİNGİZOĞLU



Bölməyə aid digər xəbərlər
{sape_links}{sape_article}