11:49 / 18-04-2025
"Yeni Klinika"nın mətbuat katibi vəzifədən ayrılıb
11:38 / 18-04-2025
“WhatsApp”da bu işarə varsa mesajları başqası oxuyur
11:30 / 18-04-2025
XİN: "Bu cür cinayətlər heç vaxt cavabsız qalmamalıdır"
11:15 / 18-04-2025
Bağlanmış bankların əmlakları hərraca çıxarılıb
11:03 / 18-04-2025
Şəhid Mübariz Hüseynovla vida mərasimi keçirilib
10:55 / 18-04-2025
Daha bir nəfər spirtli içkidən ölüb
10:03 / 18-04-2025
Təhsil Tələbə Krediti Fondunda qanunsuzluqlar üzə çıxarılıb
09:45 / 18-04-2025
Su Ehtiyatları Agentliyində ciddi nöqsanlar aşkarlanıb
09:31 / 18-04-2025
Həbsdə olan adamın adına cərimələr yazılıb - Video
09:23 / 18-04-2025
Diplomatik korpusun nümayəndələri Qarabağa səfər edib
09:18 / 18-04-2025
Haker: ""İdrak" şirkətinin rəhbəri 80 min manat verib, dedi ki..."
08:52 / 18-04-2025
Başqa planetdə həyat əlamətləri aşkar edilib
08:43 / 18-04-2025
Türkiyə və İsrail döyüş meydanında qarşılaşmaq istəmirlər
08:36 / 18-04-2025
Homerin təsvir etdiyi unikal dəbilqə tapılıb - Foto
08:30 / 18-04-2025
Çin orbitdə peyk bürcü yaradıb - Foto
08:24 / 18-04-2025
Teleulduz müəmmalı xəstəliyə yoluxub
08:16 / 18-04-2025
Çempionlar liqasının yarımfinalçıları müəyyənləşib - Siyahı
08:09 / 18-04-2025
Zelenski Sumaya yeni rəhbər təyin edib
08:04 / 18-04-2025
Bayden hər çıxışına 300 min dollar istəyir
07:59 / 18-04-2025
Meloni Trampdan qüvvələri birləşdirməyi xahiş edib
07:52 / 18-04-2025
Antarktikanın möcüzəsi 100 ildən sonra yenidən görünüb - Foto
07:49 / 18-04-2025
Avropa ölkələri Ukrayna ilə bağlı prosesə qoşulurlar
07:44 / 18-04-2025
Nebenzya: Ukraynada atəşkəs real deyil
01:05 / 18-04-2025
2,5 milyard insanın internetə çıxışı yoxdur
01:00 / 18-04-2025
İranın nüvə obyektlərinə hücum təxirə salınıb
00:48 / 18-04-2025
Leyla Əliyeva Uşaq Onkologiya Klinikasında olub
00:45 / 18-04-2025
Başlıbel qətliamından 32 il ötür
00:08 / 18-04-2025
General rütbəsini alıb, 7 il həbs cəzası veriblər
00:06 / 18-04-2025
Bakıda arvadının başını kəsən kişi özünü binadan atıb
21:48 / 14-04-2025
Əvəz Zeynallı ilə bağlı prezidentə müraciət ünvanlanıb
17:56 / 16-04-2025
Deputat: Vəziyyət ağırdır, hökumət ciddi bir iş görmür
14:12 / 13-04-2025
"Ulduz"lu görüşlər"in növbəti qonağı Azər Turan olub - Fotolar
20:26 / 13-04-2025
Türkiyədə 4,7 maqnitudalı zəlzələ olub
19:37 / 13-04-2025
Firuzə İbadova yıxılıb
09:26 / 15-04-2025
ABŞ Konqresi Rusiyaya təzyiqə başlayır
10:19 / 14-04-2025
Pittin şirkəti yeni serialın davamını çəkəcək
00:44 / 14-04-2025
Putinin sözçüsü: "Ukraynanın razılaşmaya əməl etməməsi fəlakətdir”
15:52 / 14-04-2025
"Kimyagər" romanı ekranlaşdırılacaq
09:04 / 14-04-2025
Millimiz 2-ci dəfə Avropa çempionu titulunu qazanıb
08:52 / 14-04-2025
Qlobal istiləşmə Xəzəri təhdid edir
18:09 / 15-04-2025
Maliyyə nazirinə birinci müavin təyin olunub
Mirzə Məhəmməd xan Qəzvini - Şərq ədəbiyyatının fədaisi - Fotolar
Tarix: 16-05-2020 12:15 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Şərq klassik ədəbiyyatından söhbət düşərkən istər-istəməz ədəbiyyatı sevən, arayıb-araşdıran, bu mənəvi xəzinənin xalqa çatdırılmasında böyük əmək sərf edən fədakar alimlər yada düşür. Onların içərisində ədəbiyyat elminin böyük fədaisi, görkəmli filoloq-şərqşünas Mirzə Məhəmməd xan Qəzvininin də öz yeri vardır.
Mirzə Məhəmməd xan Qəzvini 31 mart 1874-ci ildə Tehran şəhərində, Qəzvin darvazası məhəlləsində anadan olmuşdu. İbtidai təhsilini atası Molla Ağa ləqəbi ilə tanınan Mirzə Əbdülvahabdan almışdı. Onun ölümündən sonra Məhəmməd Əbdürrabbabadi əl-Qəzvinidən və digər müdərrislərdən dərs alaraq sərf, nəhv, ədəbiyyat və Ərəb şeirinə vaqif bir alim oldu. Babası Molla Əbdüləli Qəzvini də İranın alim şəxslərindən sayılırdı. Əslən Qəzvin vilayətinin Bəşəriyyət mahalından idilər.
Mirzə Məhəmməd xan Qəzvini Müəyyirilməmalik mədrəsəsində dərs demişdi. Nasiri Darültalif və Rarültərcüməsində çalışmışdı.
Mirzə Məhəmməd xan Qəzvini bir ara "Tərbiyət" qəzetində Ərəb dilindən məqalələr tərcümə edərək dərc etdirdi.
Mirzə Məhəmməd xan Qəzvini 1904-cü ildə kiçik qardaşı Mirzə Əhməd xanın dəvəti ilə İngiltərəyə getdi. Eduard Qranvil Braunun “Gibb memorial series” adıyla çıxarılan İslam əsərləri seriyasının nəşrində çalışma təklifini qəbul edərək iki il Londonda qaldıqdan sonra Gibb vəqfiyələri hesabına nəşr olunan bəzi əsərləri çapa hazırlamaq üçün getdiyi Parisdə "Bibliothèque Nationalede" (Milli kitabxanada) olan nadir əlyazmalarla məşğul oldu. London və Parisdəki çalışmaları nəticəsində önəmli bəzi kitabların tənqidi nəşrini hazırladı. I Dünya Müharibəsinin başlamasından bir il sonra, İran-Alman Cəmiyəti sədri və "Kavə" dərgisi naşiri Seyyid Həsən Tağızadənin dəvətiylə getdiyi Berlində altı il qaldı. Burada Kral Kitabxanasında (Die Königlichen Bibliothek) Ərəb və Fars dillərində əlyazmaları incələmə fürsəti tapdı, çeşidli elm adamları ilə tanış oldu və adı keçən dərgidə yazılar yazdı. Fəqət onun zehnini ən çox məşğul edən şey, 1912-ci ildə ilk cildini önəmli qeydlər əlavə etmək surətiylə çap etdirdiyi Ata Məlik əl-Cüveyninin "Cahanqüşa" adlı kitabının nəşrini tamamlamaq idi. 1920-ci ildə İranın Paris səfiri olan Məhəmmədəli xan Füruginin yaratdığı imkanlarla Parisə dönərək çalışmalarını davam etdirdi. Bu sırada oraya gələn İran saray naziri Əbdülhüseyn xan Teymurtaş da Qəzvininin çalışmalarının hökumət tərəfindən dəstəklənməsinə şərait yaratdı. Berlindən Parisə dönüşündə bir italiyan xanımla evləndi və ondan bir qızı oldu. Parisdəki iqaməti əsnasında "Cahanquşa"nın II və III cildlərini nəşr etmə imkanı tapdı. II Dünya Müharibəsinin başlanmasına görə Parisdən ayrılaraq xanımı və qızı ilə birlikdə oktyabr 1939-cu ildə Tehrana döndü. Bərabərində gətirə bilmədiyi şəxsi kitabxanasını savaşdan sonra Tehrana gətirtməyə müvəffəq oldu.
Mirzə Məhəmməd xan Qəzvini 27 may 1949-cu ildə Tehranda vəfat etdi və şəhərin cənubunda Şah Əbdülazim türbəsi yaxınındakı müfəssir Əbül-Fütuh ər-Razinin məzarının yanına gömüldü.
Avropada qaldığı uzun müddət içində ingilis, fransız və alman dillərini öyrənən, İslam elmləriylə məşğul olan, şərqşünaslarla yaxın dostluqlar quran, ərəbcə və farsca bəzi mətnlər xüsusunda onlara yardımçı olan Mirzə Məhəmməd xan Qəzvini elm aləmində etibar qazanmışdı. Vladimir Minorski "Hüdudul-aləm" adlı coğrafiya kitabının nəşrində böyük yardımlarını gördüyü üçün əsəri ona ithaf etmişdir. Qəzvininin özəlliklə Parisdəki iqamətgahı, İslami elmlərlə məşğul olan çeşidli millətlərə mənsub alimlərin görüş yeri olmuşdu. Ona məktubla sorulan elmi məsələləri mütləq cavablandıran Qəzvininin məktublarından bir qisminin risalə həcminə çatdığı bilinir (Togan, I/1-4, s. 171).
Əsərləri haqqında.
1. Şərh-i Hal-i Əbu Süleyman Məntiqi Sicistani. Bu əsər Əbu Süleymanın bioqrafiyasıyla birlikdə başda "Sıvanül-hikmə" olmaq üzrə bəzi kitabları haqqında bilgilər əks etdirir (Paris 1933).
2. Məqale-i Tarixi və İntiķadi Raci be Kitab-i Nefsetül-Masdır. Nurəddin Məhəmməd Münşinin əsəri haqqında bir incələmədir (Tehran, 1308 hş.).
3. Bist məqale-i Qəzvini. Qəzvininin müxtəlif dərgilərdə çıxan iyirmi məqaləsindən ibarətdir (Tehran, 1313 hş.).
4. Şərh-i hal-i Memduhin-i Şeyx Sədi. Digər müəlliflərin yazıları ilə birlikdə “Sədinamə” adlı əsərin içində nəşr edilmişdir (Tehran, 1316 hş./1937).
5. Tərcüme-i Əhval-i Məsud-i Səd-i Səlman. Məsudun həyatını və çalışmalarını ələ alan əsər Eduard Qranvil Braun tərəfindən ingilis dilinə tərcümə edilmişdir (JRAS), s. 693-740; a.e., s. 11-51).
6. Şərh-i Əhval-i Şeyx Əbül-Fütuh ər-Razi. Müfəssir Əbül-Fütuh ər-Razinin həyatını, əsərlərini, şeirlərini və təfsirində keçən nadir sözlərdən çalışma müfəssirin "Ruhul-cinan" adlı təfsirinin sonunda nəşr edilmişdir (Qum, 1404, s. 615-656).
7. Vəfayat-i Müasırin. Mirzə Məhəmməd xan Qəzvininin, çağdaşlarından vəfat edənlərin bioqrafiyalarını və onlarla ilgili xatirələrini əhatə edən əsər "Yadigar" məcmuəsində dərc edilmişdir (Tehran, 1326-1327).
8. Yaddaşthay-i Qəzvini. Müəllifin çeşidli mövzulara dair qeydlərinin ölümündən sonra toplanmasıyla meydana gələn bu əsər altı cild halında Tehran Universitetinin nəşrləri arasında çıxmışdır (Tehran, 1332-1341 hş.).
Mirzə Məhəmməd xan Qəzvininin müqəddimə və qeydlər əlavəsiylə tənqidi nəşrlərini gerçəkləşdirdiyi çalışmalar da bunlardır:
1. Məhəmməd Avfi, Lübabül-əlbab. İran ədəbiyyatında ilk şüara təzkirəsi olan əsərin ikinci cildini Eduard Qranvil Braun daha öncə çap etdirmişdi (Leiden, 1906).
2. Nizami Əruzi, Çahar məqalə (Leiden, 1909).
3. Mərziban bin Rüstəm, "Mərzibannamə". Əsərin Sədəddin Vəravini tərəfindən bəzi əlavələrlə birlikdə o günkü fars dilinə çevrilməsindən ibarətdir (Leiden, 1917).
4. Şəmsəddin Məhəmməd bin Qeys ər-Razi, əl-Mucəm fi məayir-i əşaril-Əcəm (Leiden, 1909; Tehran, 1338).
5. Divan-i Hafiz-i Şirazi. Qasım Qəni ilə birlikdə gerçəkləşdirilən ən güvənli nəşrdir (Tehran, 1320 hş./1941).
6. Ata Məlik Cüveyni, Tarix-i Cahanquşa (Leiden, 1912-1927; digər çalışma və nəşrləri üçün baxın. Abbas İqbal Aştiyani, əd-Dirasatül-ədəbiyyə, VI/1-2, s. 126-129).
Mirzə Məhəmməd xan Qəzvini bir ədəbiyyat tarixçisi idi; minilliklərdən gələn bədii fikir tarixinin və tarixçiliyinin nəzəri və təcrübi aspektləri, ən müxtəlif problemləri ilə məşğul olur, ədəbiyyat tarixinin əsasını təşkil edən bədii təcrübə və onun nəzəri dərki problemlərini araşdırırdı. Allah rəhmət eləsin!
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 16-05-2020 12:15 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Şərq klassik ədəbiyyatından söhbət düşərkən istər-istəməz ədəbiyyatı sevən, arayıb-araşdıran, bu mənəvi xəzinənin xalqa çatdırılmasında böyük əmək sərf edən fədakar alimlər yada düşür. Onların içərisində ədəbiyyat elminin böyük fədaisi, görkəmli filoloq-şərqşünas Mirzə Məhəmməd xan Qəzvininin də öz yeri vardır.
Mirzə Məhəmməd xan Qəzvini 31 mart 1874-ci ildə Tehran şəhərində, Qəzvin darvazası məhəlləsində anadan olmuşdu. İbtidai təhsilini atası Molla Ağa ləqəbi ilə tanınan Mirzə Əbdülvahabdan almışdı. Onun ölümündən sonra Məhəmməd Əbdürrabbabadi əl-Qəzvinidən və digər müdərrislərdən dərs alaraq sərf, nəhv, ədəbiyyat və Ərəb şeirinə vaqif bir alim oldu. Babası Molla Əbdüləli Qəzvini də İranın alim şəxslərindən sayılırdı. Əslən Qəzvin vilayətinin Bəşəriyyət mahalından idilər.
Mirzə Məhəmməd xan Qəzvini Müəyyirilməmalik mədrəsəsində dərs demişdi. Nasiri Darültalif və Rarültərcüməsində çalışmışdı.
Mirzə Məhəmməd xan Qəzvini bir ara "Tərbiyət" qəzetində Ərəb dilindən məqalələr tərcümə edərək dərc etdirdi.
Mirzə Məhəmməd xan Qəzvini 1904-cü ildə kiçik qardaşı Mirzə Əhməd xanın dəvəti ilə İngiltərəyə getdi. Eduard Qranvil Braunun “Gibb memorial series” adıyla çıxarılan İslam əsərləri seriyasının nəşrində çalışma təklifini qəbul edərək iki il Londonda qaldıqdan sonra Gibb vəqfiyələri hesabına nəşr olunan bəzi əsərləri çapa hazırlamaq üçün getdiyi Parisdə "Bibliothèque Nationalede" (Milli kitabxanada) olan nadir əlyazmalarla məşğul oldu. London və Parisdəki çalışmaları nəticəsində önəmli bəzi kitabların tənqidi nəşrini hazırladı. I Dünya Müharibəsinin başlamasından bir il sonra, İran-Alman Cəmiyəti sədri və "Kavə" dərgisi naşiri Seyyid Həsən Tağızadənin dəvətiylə getdiyi Berlində altı il qaldı. Burada Kral Kitabxanasında (Die Königlichen Bibliothek) Ərəb və Fars dillərində əlyazmaları incələmə fürsəti tapdı, çeşidli elm adamları ilə tanış oldu və adı keçən dərgidə yazılar yazdı. Fəqət onun zehnini ən çox məşğul edən şey, 1912-ci ildə ilk cildini önəmli qeydlər əlavə etmək surətiylə çap etdirdiyi Ata Məlik əl-Cüveyninin "Cahanqüşa" adlı kitabının nəşrini tamamlamaq idi. 1920-ci ildə İranın Paris səfiri olan Məhəmmədəli xan Füruginin yaratdığı imkanlarla Parisə dönərək çalışmalarını davam etdirdi. Bu sırada oraya gələn İran saray naziri Əbdülhüseyn xan Teymurtaş da Qəzvininin çalışmalarının hökumət tərəfindən dəstəklənməsinə şərait yaratdı. Berlindən Parisə dönüşündə bir italiyan xanımla evləndi və ondan bir qızı oldu. Parisdəki iqaməti əsnasında "Cahanquşa"nın II və III cildlərini nəşr etmə imkanı tapdı. II Dünya Müharibəsinin başlanmasına görə Parisdən ayrılaraq xanımı və qızı ilə birlikdə oktyabr 1939-cu ildə Tehrana döndü. Bərabərində gətirə bilmədiyi şəxsi kitabxanasını savaşdan sonra Tehrana gətirtməyə müvəffəq oldu.
Mirzə Məhəmməd xan Qəzvini 27 may 1949-cu ildə Tehranda vəfat etdi və şəhərin cənubunda Şah Əbdülazim türbəsi yaxınındakı müfəssir Əbül-Fütuh ər-Razinin məzarının yanına gömüldü.
Avropada qaldığı uzun müddət içində ingilis, fransız və alman dillərini öyrənən, İslam elmləriylə məşğul olan, şərqşünaslarla yaxın dostluqlar quran, ərəbcə və farsca bəzi mətnlər xüsusunda onlara yardımçı olan Mirzə Məhəmməd xan Qəzvini elm aləmində etibar qazanmışdı. Vladimir Minorski "Hüdudul-aləm" adlı coğrafiya kitabının nəşrində böyük yardımlarını gördüyü üçün əsəri ona ithaf etmişdir. Qəzvininin özəlliklə Parisdəki iqamətgahı, İslami elmlərlə məşğul olan çeşidli millətlərə mənsub alimlərin görüş yeri olmuşdu. Ona məktubla sorulan elmi məsələləri mütləq cavablandıran Qəzvininin məktublarından bir qisminin risalə həcminə çatdığı bilinir (Togan, I/1-4, s. 171).
Əsərləri haqqında.
1. Şərh-i Hal-i Əbu Süleyman Məntiqi Sicistani. Bu əsər Əbu Süleymanın bioqrafiyasıyla birlikdə başda "Sıvanül-hikmə" olmaq üzrə bəzi kitabları haqqında bilgilər əks etdirir (Paris 1933).
2. Məqale-i Tarixi və İntiķadi Raci be Kitab-i Nefsetül-Masdır. Nurəddin Məhəmməd Münşinin əsəri haqqında bir incələmədir (Tehran, 1308 hş.).
3. Bist məqale-i Qəzvini. Qəzvininin müxtəlif dərgilərdə çıxan iyirmi məqaləsindən ibarətdir (Tehran, 1313 hş.).
4. Şərh-i hal-i Memduhin-i Şeyx Sədi. Digər müəlliflərin yazıları ilə birlikdə “Sədinamə” adlı əsərin içində nəşr edilmişdir (Tehran, 1316 hş./1937).
5. Tərcüme-i Əhval-i Məsud-i Səd-i Səlman. Məsudun həyatını və çalışmalarını ələ alan əsər Eduard Qranvil Braun tərəfindən ingilis dilinə tərcümə edilmişdir (JRAS), s. 693-740; a.e., s. 11-51).
6. Şərh-i Əhval-i Şeyx Əbül-Fütuh ər-Razi. Müfəssir Əbül-Fütuh ər-Razinin həyatını, əsərlərini, şeirlərini və təfsirində keçən nadir sözlərdən çalışma müfəssirin "Ruhul-cinan" adlı təfsirinin sonunda nəşr edilmişdir (Qum, 1404, s. 615-656).
7. Vəfayat-i Müasırin. Mirzə Məhəmməd xan Qəzvininin, çağdaşlarından vəfat edənlərin bioqrafiyalarını və onlarla ilgili xatirələrini əhatə edən əsər "Yadigar" məcmuəsində dərc edilmişdir (Tehran, 1326-1327).
8. Yaddaşthay-i Qəzvini. Müəllifin çeşidli mövzulara dair qeydlərinin ölümündən sonra toplanmasıyla meydana gələn bu əsər altı cild halında Tehran Universitetinin nəşrləri arasında çıxmışdır (Tehran, 1332-1341 hş.).
Mirzə Məhəmməd xan Qəzvininin müqəddimə və qeydlər əlavəsiylə tənqidi nəşrlərini gerçəkləşdirdiyi çalışmalar da bunlardır:
1. Məhəmməd Avfi, Lübabül-əlbab. İran ədəbiyyatında ilk şüara təzkirəsi olan əsərin ikinci cildini Eduard Qranvil Braun daha öncə çap etdirmişdi (Leiden, 1906).
2. Nizami Əruzi, Çahar məqalə (Leiden, 1909).
3. Mərziban bin Rüstəm, "Mərzibannamə". Əsərin Sədəddin Vəravini tərəfindən bəzi əlavələrlə birlikdə o günkü fars dilinə çevrilməsindən ibarətdir (Leiden, 1917).
4. Şəmsəddin Məhəmməd bin Qeys ər-Razi, əl-Mucəm fi məayir-i əşaril-Əcəm (Leiden, 1909; Tehran, 1338).
5. Divan-i Hafiz-i Şirazi. Qasım Qəni ilə birlikdə gerçəkləşdirilən ən güvənli nəşrdir (Tehran, 1320 hş./1941).
6. Ata Məlik Cüveyni, Tarix-i Cahanquşa (Leiden, 1912-1927; digər çalışma və nəşrləri üçün baxın. Abbas İqbal Aştiyani, əd-Dirasatül-ədəbiyyə, VI/1-2, s. 126-129).
Mirzə Məhəmməd xan Qəzvini bir ədəbiyyat tarixçisi idi; minilliklərdən gələn bədii fikir tarixinin və tarixçiliyinin nəzəri və təcrübi aspektləri, ən müxtəlif problemləri ilə məşğul olur, ədəbiyyat tarixinin əsasını təşkil edən bədii təcrübə və onun nəzəri dərki problemlərini araşdırırdı. Allah rəhmət eləsin!
Müəllifin bütün yazıları - Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Bölməyə aid digər xəbərlər
11-04-2022, 21:25
Mazandaran alimi - Ənvər Çingizoğlu yazır
23-03-2022, 18:55
Rəşid Yasəmi: ədəbiyyatda nəciblik nümunəsi
17-03-2022, 09:49
Vahid Dəstigirdi: Nizaminin tədqiqatçısı
12-03-2022, 22:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Səid Nəfisi: Azərbaycan qəhrəmanı Babək Xürrəmdin əsərinin müəllifi
19-10-2021, 09:58
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədəli Füruği: siyasətçi, diplomat, tarixçi, tərcüməçi və millətçi kimi
16-10-2021, 01:06
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Hacıəli xan Rəzmara: Qurban bayramında doğuldu, terror qurbanı oldu
13-09-2021, 16:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Şəkinskilərin İran qolu haqqında... - Ənvər Çingizoğlunun araşdırması
10-09-2021, 17:27
Nəcəfqulu xan Sərşar: Qaradağın ağ gün görməmiş şairi
27-08-2021, 16:48
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədqulu xan Alar: inqilabda sərkərdə, işdə sərkar.. - Fotolar
20-08-2021, 13:38
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - İsmayıl xan Şəfai: Tehran-43 konfransında şahın tərcüməçisi - Fotolar
16-08-2021, 15:51
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Seyid Məhəmməd Dəbirsiyaqi: tədqiq və tədrisin işığında - Fotolar
24-07-2021, 16:15
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Qaradağ elləri: beloğludan eloğluya qədər - Ənvər Çingizoğlu yazır
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
