20:48 / 13-09-2025
Deputat 120 şagirdə məktəb ləvazimatları verib - Fotolar
18:41 / 13-09-2025
Xocalının Daşbulaq kəndinə ilk köç olub - (Yenilənib)
16:41 / 13-09-2025
İqtisadi Şuranın iclası keçirilib - Fotolar
15:55 / 13-09-2025
“Space TV”nin yayımı 6 saatlıq dayandırılacaq
15:48 / 13-09-2025
Sabah Bakıda intensiv yağış yağacaq - Xəbərdarlıq
15:44 / 13-09-2025
Sosial şəbəkələrdə dələduzluq edən şəxs saxlanılıb
13:27 / 13-09-2025
İlk köç karvanı Xocalının Seyidbəyli kəndinə çatıb - (Yenilənib)
12:30 / 13-09-2025
Bakıda tikinti şirkətinin rəhbəri axtarışa verilib
12:25 / 13-09-2025
"Vüsal 300" kimi tanınan iş adamına cinayət işi açılıb
12:21 / 13-09-2025
"Sonsuz qardaşlıq - IV" çoxmillətli birgə təlimi davam edir
11:12 / 13-09-2025
Sosial şəbəkələrdə dələduzluq edən şəxs saxlanılıb
09:29 / 13-09-2025
Kamçatkada 7,1 maqnitudalı zəlzələ olub
23:44 / 12-09-2025
Aİ Rusiyaya qarşı sanksiyaların müddətini uzadıb
22:10 / 12-09-2025
Salyanda 62 yaşlı kişi güllələnib
18:29 / 12-09-2025
Külək Yasamalda yaşayış binasında təhlükəli vəziyyət yaradıb - Video
18:00 / 12-09-2025
“Slavyanka” sularından kəskin qoxu gəlir - AQTA məsələni araşdırır
17:50 / 12-09-2025
Sədr müavini: "Metroda gələcəkdə diferensial qiymət artımı ola bilər"
17:40 / 12-09-2025
Xocalının daha iki kəndinə köç olacaq
17:23 / 12-09-2025
Xırdalan–Sumqayıt–Xırdalan xətti üzrə sərnişin qatarlarının fəaliyyəti dayandırılır
17:12 / 12-09-2025
Premyer Liqada V və VI turun oyun proqramı açıqlanıb
17:01 / 12-09-2025
Donald Tramp: "Biz çox sərt hərəkət etməli olacağıq"
16:55 / 12-09-2025
Milli Süni İntellekt Mərkəzinə direktor təyin olunub
16:15 / 12-09-2025
BDU-da bəzi ixtisaslar üzrə dərslər 4 gün keçiriləcək
15:54 / 12-09-2025
Azərbaycanlı girovların öldürülməsi üzrə sənədlər elan olunub
15:43 / 12-09-2025
Kürşad Zorlu Naxçıvana gəlib - Yenilənib
15:33 / 12-09-2025
Qobustanda şəhidlə vida mərasimi olub
15:14 / 12-09-2025
Qarabağa daha iki köç karvanı gedib - (Yenilənib)
14:58 / 12-09-2025
İcra Hakimiyyətinin tenderi baş tutmayıb
14:55 / 12-09-2025
Azərbaycan III Türk Dövlətləri Universiadasının qalibi olub
14:49 / 12-09-2025
Qəbələdə şəhidlə vida mərasimi keçirilib
09:10 / 09-09-2025
Etibar Məmmədov aktiv siyasətə qayıda bilər
06:10 / 11-09-2025
Qarabağa növbəti köç karvanları gedib - (Yenilənib)
23:31 / 08-09-2025
“Tesla” ABŞ-da bazar payını itirir
23:10 / 08-09-2025
Fransanın baş naziri kabineti ilə istefaya göndərilir
23:20 / 08-09-2025
ABŞ düşüncələrə nəzarət etməyə çalışır
10:19 / 10-09-2025
Putin müharibəni genişləndirir, növbəti hədəf Polşadır
13:31 / 11-09-2025
Professor: Hər iki ölkədə sülhə qarşı çıxanlar var
22:00 / 09-09-2025
DÇ-2026: Azərbaycan millisi bir xal qazanıb
21:32 / 10-09-2025
"Neftçi" Ramil Şeydayevlə yollarını ayırıb
13:08 / 09-09-2025
Cəlaloğlu: Azərbaycan və Ermənistan arasında əməkdaşlıq formasına keçid baş verib
14:28 / 10-09-2025
Zülfüqarov: Rusiya ilə münasibətlərimiz əvvəlki səviyyəyə qayıtmayacaq
18:29 / 12-09-2025
Külək Yasamalda yaşayış binasında təhlükəli vəziyyət yaradıb - Video
Hacı Abdulla xan Qaragözlü kimdir? - Fotolar
Tarix: 04-06-2020 11:27 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Bizim qəhrəmanımız xarakterinə görə praqmatik, dərin bilikli, məntiqli, döyüşkən, cəsarətli, inadcıl, prinsipləri uğrunda qətiyyətlə mübarizə aparan, düşündüklərini həyata keçirən bir hərbçi olmaqla yanaşı, milli ruhlu, yurdsevər bir türk siyasi xadim, tarix yaradan böyük dövlət adamı, el başçısı idi. Kimliyini açıqlayaq.
Hacı Abdulla xan Qaragözlü elinin Hacılı oymağındandır. Atası Mustafaqulu xan general-mayor rütbəsiylə Qacarlar ordusunun sərkərdəsi olmuşdu.
Abdulla xan Mustafaqulu xan oğlu 1856-cı ildə Həmədan şəhərində anadan olmuşdu. Hərbi məktəbdə oxumuşdu. Məktəbi bitirəndən sonra ordu sıralarına qatılmışdı. Yüksək rütbəli zabit kimi Fars, Xorasan əyalətlərində xidmət etmişdi.
Abdulla xan Qaragözlü 1882-ci ildə, 26 yaşında Astrabad şəhərinə hakim təyin edildi. Sonra Nasirəddin şah Qacar tərəfindən Həmədan qoşunu ilə yanaşı Xuzistana da hakim göndərildi və təxminən iki il yarım Xuzistan əyalətində hökm sürdü; Sonra Molla Abdulla Brucerdi qıyamına yardım etdiyinə görə Tehrana çağırıldı və hakimiyyətin əleyhinə üsyan elədiyinə görə dustaq edildi; Lakin min tümən rüşvət verərək özünü xilas edə bildi və iki aydan sonra Fars əyalətində Qacar qoşununa başçı təyin edldi; O, bu zaman Saidüssəltənə ləqəbi ilə tanınırdı. (Aqil Baqiri, Xanədanhaye-hökumətqəri İran, Tehran Nəşri ülum, 1381, s.486)
Abdulla xan Qaragözlü 1897-ci ildə Xuzistan əyalətinə dəyişilmişdi. 1909-cu ildə İran ordusunun silah-sursat üzrə rəisi idi.
Abdulla xan Qaragözlü müqəddəs Məkkəyi-mükərrəmi ziyarət etmişdi.
Hacı Abdulla xan Qaragözlü Sərdari-Əkrəm ləqəbini daşıyırdı.
Hacı Abdulla xan Qaragözlü Müzəffərəddin şah zamanı Xuzistana vali təyin edilmiş, şah ona Sərdar Əkrəm ləqəbi vermiş və əvvəlki ləqəbini, yəni Saidüssəltənə ləqəbini oğluna bağışlamışdı. Abdulla xan Qaragözlü Şüaüssəltənəyə çox pul ödəməklə Əmirtumani mənsəbini özünə almışdı. Məşrutə inqilabı başlanan zaman qərara alınmışdır ki, Kürdüstan hökmranlığı Sərdar Əkrəm Abdulla xana verilsin; Lakin Millət vəkillərinin müxalifətinə görə o, bu vəzifəyə yetişə bilmədi. Milli Məclis rusiyalı kolonel (polkovnik-Ə.Ç.) Lyaxov tərəfindən topa tutulanandan sonra Məhəmmədəli şah Qacar bəzi müxalifləri Bağişaha gətirərək onlara bir sıra ləqəblər verdi; o cümlədən Abdulla xan Sərdar Əkrəmə də Əmir Nizam ləqəbi əta etdi. Abdulla xan isə özünə aid olan Sərdar Əkrəm ləqəbini öz oğlu Mənsurqulu xana verdi. (Mürsəlvənd Hüseyn, Zindəginameyi ricali və məşahiri İran, Tehran, intişarati İlham, 1374, IV cild, s.43)
Hacı Abdulla xan Qaragözlü Əbulqasim xan Nasirülmülk Baş nazir olan zaman bir müddət Maliyyə nazirliyinə başçılıq etmişdir. Eləcə o, Məşrutə inqilabı zamanında Həmədamda bir ordu yaratmış və məşrutəçilərin əleyhinə döyüşə gedən Salarüddövlə ordusuna qovuşmuş və paytaxta sarı hərəkət eləmişdi; lakin bu ordu sərkərdəsi Yefrem xan olan Məşrutə ordusu ilə döyüşdə məğlub olmuşdu. (Aqil Baqiri, Xanədanhaye-hökumətqəri İran, Tehran Nəşri ülum, 1381, s.487)
O, üçüncü Milli Məclisə Həmədan şəhərindən nümayəndə seçilmişdi. Onun başqa dövlət vəzifələrində çalışdığı məqam Maliyyə nazirliyidir ki, 1333-cü ildə Eynüddövlə kabinetində bu məqam ona verildi. Əlbəttə, Mirzə Cavad xan Sədüssəltənə Baş nazir olan zaman da belə qərara alınmışdı ki, Maliyyə naziri olsun, lakin Sədüssəltənənin Baş nazirlik dövrü qısa olduğuna görə bu iş baş tutmadı. (Mustafa Əlmövti, Baziqrani siyasi əz məşrutiyyət ta sali 1357, cilide əvvəl, Şərhi-hali naibəssəltəneyiha və ruzşümari zindəgi nəxostvəzirani İran, London, 1374/1995, s.118)
O, bu kabinetdə dörd ay Maliyyə naziri oldu. Bu vəzifənin qısa müddət olma səbəbi Eynüddövlə kabinetinin ömrünün dörd aydan çox ola bilməməsidir. (Mehdi Bamdad, Şərh-i hal-i rical-i İran dər qərn-i 12 və 13 və 14 hicri, Tehran, 1371 hş., c. II, s.297)
Abdulla Mostofi öz xatiratında bu əmrə aid deyib: “Bu kabinetin Maliyyə naziri Abdulla xan Əmir Nizam Qaragözlü idi. Əmir Nizam maliyyə mövzusunda heç bir şey bilmədən yalnız Həmədanda xeyli əmalakın sahibi olaraq, böyük vergi verənlərdən hesab olurdu.” (Abdulla Mostofi, Şərhi zindegiye mən, Tehran, Nəşri kitabe Hermes, 1386, II cild, s.463)
Baş nazir Müsəddiq Hacı Abdulla xan Qaragözlünün nazirliyi zamanı İranin iqtisadi vəziyyəti və Maliyyə nazirliyinin durumu haqqında yazır: “Bu nazir iqtisadi işlərdən xəbərsiz olaraq, əzm və qətiyyət olmadan hər bir işə təsbeh ilə istixarə edərmiş və misal üçün Müşirüddövlə işdən kənar olandan sonra Milli Məclisdə səs verilmiş Maliyyə nazirliyinin təşkilat qanununda, neçə idarə nəzərdə tutulmuşdur. Bu idarələr: gəlirlərin diaqnozu, cəmi hesabat, xəzinədarlıq və auditdən ibarətidir ki, onların rəisləri təyin olmalı idi və idarələrin və şöbələrin rəisləri idarə rəisinin nəzarəti ilə seçilirdi. Bu rəisləri seçən zaman bir gün fikirləşmişdi bir şəxsi xəzanədar seçsin və bu seçimi istixarə əsasında olmuşdu. Onun istixarəsi yaxşı gəlsəydi, seçimi həyata keçirərdi və əgər o istixarə pis gəlsəydi, bu seçimi kənara qoyub və idarəni təşkil verməzdi. Lakin işin görməməsi pis gəlsəydisə, o zaman idarənin təşkili bundan asılı idi ki, başqa istixarələrin nəticəsi bilinmiş olsun və istixarələrin hamısınin yaxşı olması və kənara qoyulması mümkün olmadığına görə Hacı Əmir Nizam Maliyyə naziri ola bilməmiş və Maliyyə nazirliyi iflic və tətil halında qalmışdır...” (Məhəmməd Müsəddiq, Xatirati-Müsəddiq, Tehran, Nəşri Elmi, 1365, s.88-89)
Hacı Abdulla xan Qaragözlünün şəxsi mülklərinin iqtisadiyyatı haqqında eyni dərəcədə qiymətli məlumata onun malikanəsində bir neçə il işlər müdiri vəzifəsində çalışmış keçmiş ingilis polkovniki Fobz Leyzin kitabında rast gəlinir.
Həmədan vilayətində bütün torpaqlar Hüsamülmülkə, Sərdar Əkrəmə, Mehdi xan Əmirtumana, Ziyaülmülkə, Mansuruddövləyə, Nasirülmülkə və b. məxsus idi. Bu mülkədarlardan biri olan Hüsamülmülk Həmədan vilayətinin az qala yarısına sahib olmuşdu.
Həmədanın ən böyük mülkədarlarından olan Sərdar Əkrəm haqqında onun işlər müdiri olmuş ingilis polkovniki Fobz Leyz öz xatirələrində yazır ki, Sərdar Əkrəmin malik olduğu torpaqların sahəsi təqribən 500 kvadrat milə yaxındır. Bu mülklər hər biri 150-dən 2000-ə qədər əhalisi olan 96 kənddən ibarətdir. Sərdarın illik gəliri 150000 dollardır (300000 manata yaxın).
Həmədanın ən iri torpaq sahiblərindən biri olan Sərdar Əkrəmin işlər müdiri Fobz Leyz burada torpaqdan istifadə haqqında belə yazırdı: "Feodala məxsus olan hər kəndin əkilən torpaqları coft (cüt) adlandırılan hissələrə, yəni bir əkin mövsümündə bir cüt öküzün şumlaya biləcəyi torpaq sahələrinə bölünürdü. Bir cüt öküzü və kotanı olan hər bir kəndli bu sahələrdən birini icarəyə götürə bilərdi. Mülkədar süni surətdə suvarılan torpaqları su ilə təchiz etməli idi. Kəndli süni surətdə suvarılan torpaqlardan məhsulun dörddə birini torpaq sahibinə verməli idi. Kəndli buğda və arpadan başqa əlavə bitkilər əkdikdə onların da beşdə birindən üçdə birinə qədərindən mülkədarın xeyrinə əl çəkməli idi.
Başqa bir məlumatdan göründüyü kimi, Həmədan bölüyünün Qaraqan torpağında yerləşən erməni kəndlərində mülkədar torpaq və su, kəndli isə iş heyvanı və aləti, toxum və öz əməyini verdikdə məhsulun üçdə ikisi kəndliyə, üçdə biri isə mülkədara çatırdı. Kəndli yalnız öz əməyini təqdim etdikdə o, məhsulun üçdə birini götürə bilərdi.
Hacı Abdulla xan Qaragözlü h. 1334-cü ildə (1916-cı ildə) beyin iflici səbəbilə vəfat etmişdi. (Aqil Baqiri, Xanədanhaye-hökumətqəri İran, Tehran Nəşri ülum, 1381, s.488)
Hacı Abdulla xan Qaragözlü Mirzə Həsən Vüsuqun qızı Nimtac xanımla ailə qurmuşdu. Hüseynqulu xan İclaüddövlə, Möhtacəli xan İclaülməmalik, Mənsurəli xan, Adil xan, Həmid xan adlı oğlanları vardı.
Yazımızın Azərbaycanın hərb tarixinə, xalqımızın görkəmli şəxsiyyətlərinin baxışlarının və fəaliyyətinin öyrənilməsinə töhvə verəcəyi inancı ilə öz xeyirxah qeydlərini söyləyəcək şəxslərə öncədən təşəkkürümüzü bildiririk.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 04-06-2020 11:27 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Bizim qəhrəmanımız xarakterinə görə praqmatik, dərin bilikli, məntiqli, döyüşkən, cəsarətli, inadcıl, prinsipləri uğrunda qətiyyətlə mübarizə aparan, düşündüklərini həyata keçirən bir hərbçi olmaqla yanaşı, milli ruhlu, yurdsevər bir türk siyasi xadim, tarix yaradan böyük dövlət adamı, el başçısı idi. Kimliyini açıqlayaq.
Hacı Abdulla xan Qaragözlü elinin Hacılı oymağındandır. Atası Mustafaqulu xan general-mayor rütbəsiylə Qacarlar ordusunun sərkərdəsi olmuşdu.
Abdulla xan Mustafaqulu xan oğlu 1856-cı ildə Həmədan şəhərində anadan olmuşdu. Hərbi məktəbdə oxumuşdu. Məktəbi bitirəndən sonra ordu sıralarına qatılmışdı. Yüksək rütbəli zabit kimi Fars, Xorasan əyalətlərində xidmət etmişdi.
Abdulla xan Qaragözlü 1882-ci ildə, 26 yaşında Astrabad şəhərinə hakim təyin edildi. Sonra Nasirəddin şah Qacar tərəfindən Həmədan qoşunu ilə yanaşı Xuzistana da hakim göndərildi və təxminən iki il yarım Xuzistan əyalətində hökm sürdü; Sonra Molla Abdulla Brucerdi qıyamına yardım etdiyinə görə Tehrana çağırıldı və hakimiyyətin əleyhinə üsyan elədiyinə görə dustaq edildi; Lakin min tümən rüşvət verərək özünü xilas edə bildi və iki aydan sonra Fars əyalətində Qacar qoşununa başçı təyin edldi; O, bu zaman Saidüssəltənə ləqəbi ilə tanınırdı. (Aqil Baqiri, Xanədanhaye-hökumətqəri İran, Tehran Nəşri ülum, 1381, s.486)
Abdulla xan Qaragözlü 1897-ci ildə Xuzistan əyalətinə dəyişilmişdi. 1909-cu ildə İran ordusunun silah-sursat üzrə rəisi idi.
Abdulla xan Qaragözlü müqəddəs Məkkəyi-mükərrəmi ziyarət etmişdi.
Hacı Abdulla xan Qaragözlü Sərdari-Əkrəm ləqəbini daşıyırdı.
Hacı Abdulla xan Qaragözlü Müzəffərəddin şah zamanı Xuzistana vali təyin edilmiş, şah ona Sərdar Əkrəm ləqəbi vermiş və əvvəlki ləqəbini, yəni Saidüssəltənə ləqəbini oğluna bağışlamışdı. Abdulla xan Qaragözlü Şüaüssəltənəyə çox pul ödəməklə Əmirtumani mənsəbini özünə almışdı. Məşrutə inqilabı başlanan zaman qərara alınmışdır ki, Kürdüstan hökmranlığı Sərdar Əkrəm Abdulla xana verilsin; Lakin Millət vəkillərinin müxalifətinə görə o, bu vəzifəyə yetişə bilmədi. Milli Məclis rusiyalı kolonel (polkovnik-Ə.Ç.) Lyaxov tərəfindən topa tutulanandan sonra Məhəmmədəli şah Qacar bəzi müxalifləri Bağişaha gətirərək onlara bir sıra ləqəblər verdi; o cümlədən Abdulla xan Sərdar Əkrəmə də Əmir Nizam ləqəbi əta etdi. Abdulla xan isə özünə aid olan Sərdar Əkrəm ləqəbini öz oğlu Mənsurqulu xana verdi. (Mürsəlvənd Hüseyn, Zindəginameyi ricali və məşahiri İran, Tehran, intişarati İlham, 1374, IV cild, s.43)
Hacı Abdulla xan Qaragözlü Əbulqasim xan Nasirülmülk Baş nazir olan zaman bir müddət Maliyyə nazirliyinə başçılıq etmişdir. Eləcə o, Məşrutə inqilabı zamanında Həmədamda bir ordu yaratmış və məşrutəçilərin əleyhinə döyüşə gedən Salarüddövlə ordusuna qovuşmuş və paytaxta sarı hərəkət eləmişdi; lakin bu ordu sərkərdəsi Yefrem xan olan Məşrutə ordusu ilə döyüşdə məğlub olmuşdu. (Aqil Baqiri, Xanədanhaye-hökumətqəri İran, Tehran Nəşri ülum, 1381, s.487)
O, üçüncü Milli Məclisə Həmədan şəhərindən nümayəndə seçilmişdi. Onun başqa dövlət vəzifələrində çalışdığı məqam Maliyyə nazirliyidir ki, 1333-cü ildə Eynüddövlə kabinetində bu məqam ona verildi. Əlbəttə, Mirzə Cavad xan Sədüssəltənə Baş nazir olan zaman da belə qərara alınmışdı ki, Maliyyə naziri olsun, lakin Sədüssəltənənin Baş nazirlik dövrü qısa olduğuna görə bu iş baş tutmadı. (Mustafa Əlmövti, Baziqrani siyasi əz məşrutiyyət ta sali 1357, cilide əvvəl, Şərhi-hali naibəssəltəneyiha və ruzşümari zindəgi nəxostvəzirani İran, London, 1374/1995, s.118)
O, bu kabinetdə dörd ay Maliyyə naziri oldu. Bu vəzifənin qısa müddət olma səbəbi Eynüddövlə kabinetinin ömrünün dörd aydan çox ola bilməməsidir. (Mehdi Bamdad, Şərh-i hal-i rical-i İran dər qərn-i 12 və 13 və 14 hicri, Tehran, 1371 hş., c. II, s.297)
Abdulla Mostofi öz xatiratında bu əmrə aid deyib: “Bu kabinetin Maliyyə naziri Abdulla xan Əmir Nizam Qaragözlü idi. Əmir Nizam maliyyə mövzusunda heç bir şey bilmədən yalnız Həmədanda xeyli əmalakın sahibi olaraq, böyük vergi verənlərdən hesab olurdu.” (Abdulla Mostofi, Şərhi zindegiye mən, Tehran, Nəşri kitabe Hermes, 1386, II cild, s.463)
Baş nazir Müsəddiq Hacı Abdulla xan Qaragözlünün nazirliyi zamanı İranin iqtisadi vəziyyəti və Maliyyə nazirliyinin durumu haqqında yazır: “Bu nazir iqtisadi işlərdən xəbərsiz olaraq, əzm və qətiyyət olmadan hər bir işə təsbeh ilə istixarə edərmiş və misal üçün Müşirüddövlə işdən kənar olandan sonra Milli Məclisdə səs verilmiş Maliyyə nazirliyinin təşkilat qanununda, neçə idarə nəzərdə tutulmuşdur. Bu idarələr: gəlirlərin diaqnozu, cəmi hesabat, xəzinədarlıq və auditdən ibarətidir ki, onların rəisləri təyin olmalı idi və idarələrin və şöbələrin rəisləri idarə rəisinin nəzarəti ilə seçilirdi. Bu rəisləri seçən zaman bir gün fikirləşmişdi bir şəxsi xəzanədar seçsin və bu seçimi istixarə əsasında olmuşdu. Onun istixarəsi yaxşı gəlsəydi, seçimi həyata keçirərdi və əgər o istixarə pis gəlsəydi, bu seçimi kənara qoyub və idarəni təşkil verməzdi. Lakin işin görməməsi pis gəlsəydisə, o zaman idarənin təşkili bundan asılı idi ki, başqa istixarələrin nəticəsi bilinmiş olsun və istixarələrin hamısınin yaxşı olması və kənara qoyulması mümkün olmadığına görə Hacı Əmir Nizam Maliyyə naziri ola bilməmiş və Maliyyə nazirliyi iflic və tətil halında qalmışdır...” (Məhəmməd Müsəddiq, Xatirati-Müsəddiq, Tehran, Nəşri Elmi, 1365, s.88-89)
Hacı Abdulla xan Qaragözlünün şəxsi mülklərinin iqtisadiyyatı haqqında eyni dərəcədə qiymətli məlumata onun malikanəsində bir neçə il işlər müdiri vəzifəsində çalışmış keçmiş ingilis polkovniki Fobz Leyzin kitabında rast gəlinir.
Həmədan vilayətində bütün torpaqlar Hüsamülmülkə, Sərdar Əkrəmə, Mehdi xan Əmirtumana, Ziyaülmülkə, Mansuruddövləyə, Nasirülmülkə və b. məxsus idi. Bu mülkədarlardan biri olan Hüsamülmülk Həmədan vilayətinin az qala yarısına sahib olmuşdu.
Həmədanın ən böyük mülkədarlarından olan Sərdar Əkrəm haqqında onun işlər müdiri olmuş ingilis polkovniki Fobz Leyz öz xatirələrində yazır ki, Sərdar Əkrəmin malik olduğu torpaqların sahəsi təqribən 500 kvadrat milə yaxındır. Bu mülklər hər biri 150-dən 2000-ə qədər əhalisi olan 96 kənddən ibarətdir. Sərdarın illik gəliri 150000 dollardır (300000 manata yaxın).
Həmədanın ən iri torpaq sahiblərindən biri olan Sərdar Əkrəmin işlər müdiri Fobz Leyz burada torpaqdan istifadə haqqında belə yazırdı: "Feodala məxsus olan hər kəndin əkilən torpaqları coft (cüt) adlandırılan hissələrə, yəni bir əkin mövsümündə bir cüt öküzün şumlaya biləcəyi torpaq sahələrinə bölünürdü. Bir cüt öküzü və kotanı olan hər bir kəndli bu sahələrdən birini icarəyə götürə bilərdi. Mülkədar süni surətdə suvarılan torpaqları su ilə təchiz etməli idi. Kəndli süni surətdə suvarılan torpaqlardan məhsulun dörddə birini torpaq sahibinə verməli idi. Kəndli buğda və arpadan başqa əlavə bitkilər əkdikdə onların da beşdə birindən üçdə birinə qədərindən mülkədarın xeyrinə əl çəkməli idi.
Başqa bir məlumatdan göründüyü kimi, Həmədan bölüyünün Qaraqan torpağında yerləşən erməni kəndlərində mülkədar torpaq və su, kəndli isə iş heyvanı və aləti, toxum və öz əməyini verdikdə məhsulun üçdə ikisi kəndliyə, üçdə biri isə mülkədara çatırdı. Kəndli yalnız öz əməyini təqdim etdikdə o, məhsulun üçdə birini götürə bilərdi.
Hacı Abdulla xan Qaragözlü h. 1334-cü ildə (1916-cı ildə) beyin iflici səbəbilə vəfat etmişdi. (Aqil Baqiri, Xanədanhaye-hökumətqəri İran, Tehran Nəşri ülum, 1381, s.488)
Hacı Abdulla xan Qaragözlü Mirzə Həsən Vüsuqun qızı Nimtac xanımla ailə qurmuşdu. Hüseynqulu xan İclaüddövlə, Möhtacəli xan İclaülməmalik, Mənsurəli xan, Adil xan, Həmid xan adlı oğlanları vardı.
Yazımızın Azərbaycanın hərb tarixinə, xalqımızın görkəmli şəxsiyyətlərinin baxışlarının və fəaliyyətinin öyrənilməsinə töhvə verəcəyi inancı ilə öz xeyirxah qeydlərini söyləyəcək şəxslərə öncədən təşəkkürümüzü bildiririk.
Müəllifin bütün yazıları - Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Bölməyə aid digər xəbərlər
11-04-2022, 21:25
Mazandaran alimi - Ənvər Çingizoğlu yazır
23-03-2022, 18:55
Rəşid Yasəmi: ədəbiyyatda nəciblik nümunəsi
17-03-2022, 09:49
Vahid Dəstigirdi: Nizaminin tədqiqatçısı
12-03-2022, 22:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Səid Nəfisi: Azərbaycan qəhrəmanı Babək Xürrəmdin əsərinin müəllifi
19-10-2021, 09:58
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədəli Füruği: siyasətçi, diplomat, tarixçi, tərcüməçi və millətçi kimi
16-10-2021, 01:06
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Hacıəli xan Rəzmara: Qurban bayramında doğuldu, terror qurbanı oldu
13-09-2021, 16:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Şəkinskilərin İran qolu haqqında... - Ənvər Çingizoğlunun araşdırması
10-09-2021, 17:27
Nəcəfqulu xan Sərşar: Qaradağın ağ gün görməmiş şairi
27-08-2021, 16:48
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədqulu xan Alar: inqilabda sərkərdə, işdə sərkar.. - Fotolar
20-08-2021, 13:38
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - İsmayıl xan Şəfai: Tehran-43 konfransında şahın tərcüməçisi - Fotolar
16-08-2021, 15:51
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Seyid Məhəmməd Dəbirsiyaqi: tədqiq və tədrisin işığında - Fotolar
24-07-2021, 16:15
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Qaradağ elləri: beloğludan eloğluya qədər - Ənvər Çingizoğlu yazır
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
