21:39 / 14-07-2025
Azərbaycanlılara işgəncə... - Videokadrlar məhkəmədə nümayiş etdirilib
20:41 / 14-07-2025
Tramp: Azərbaycan-Ermənistan danışıqları uğurlu nəticə verəcək
19:42 / 14-07-2025
Sabah Abşeronda qızmar diskomfort hava olacaq
18:24 / 14-07-2025
Araz çayında batan uşağın meyiti tapılıb
18:19 / 14-07-2025
Rüfət Səfərovun məhkəməsində ittiham aktı elan olunub
18:07 / 14-07-2025
Kənd təsərrüfatının siyahıyaalınması ilə bağlı qanun dəyişib
17:56 / 14-07-2025
Azərbaycanda 4000-dən çox qanunsuz miqrant saxlanılıb
17:53 / 14-07-2025
Məhkəmə yazıçıya 14 il həbs cəzası verib
17:33 / 14-07-2025
Tiktoker Rəşad Abdullayev ev dustaqlığına buraxılıb
17:08 / 14-07-2025
Telman Adıgözəlovun oğlu: "Bəlkə atama düz diaqnoz qoyulsaydı..." - Müsahibə
17:01 / 14-07-2025
Hərbi Prokurorluqda yeni təyinatlar olub
16:42 / 14-07-2025
Prezident “İstilik təchizatı haqqında” qanunu təsdiqləyib
16:21 / 14-07-2025
Prezident iki yeni milli park yaradıb - Sərəncam
16:04 / 14-07-2025
"Dənizkənarı Bulvar İdarəsi”nin sabiq sədrinin məhkəməsi başlayıb
15:55 / 14-07-2025
Qalada iki min il əvvəlin ayaqqabılarını tapıblar - Foto
14:59 / 14-07-2025
Oftalmoloq Cahid Şahbazova cinayət işi açılıb - Yenilənib
14:48 / 14-07-2025
AK sədri: "Azərbaycan və Ermənistan arasında sülh müqaviləsi..."
14:30 / 14-07-2025
Qarabağa iki köç karvanı gedib - (Yenilənib)
14:26 / 14-07-2025
Universitetdə biabırçılıq: tələbələrə qiymət qarşılığında cinsi əlaqə təklif olunub - Foto
14:18 / 14-07-2025
Anar: “Söz verdiyim kimi vəzifəmdən gedirəm..."
14:15 / 14-07-2025
Şimali Koreya ordusu ciddi irəliləyiş əldə edib
14:11 / 14-07-2025
Tərbiyəçi-müəllimlərin işə qəbulu üzrə müsabiqə başlayır
14:08 / 14-07-2025
Müəllimlərin attestasiyası ilə bağlı daha bir rəsmi - Açıqlama
13:51 / 14-07-2025
31 yaşlı şəxsi Ağdərədə elektrik cərəyan vurub öldürüb
13:39 / 14-07-2025
Rusiya miqrantlarla bağlı qanunu sərtləşdirir
13:27 / 14-07-2025
Baş nazirə qarşı məhkəmə başlayıb
13:03 / 14-07-2025
Bakıda suşi emalı müəssisəsində nöqsanlar aşkarlanıb
12:58 / 14-07-2025
Ruslar yeni qətllər törədib, yaralılar var - Foto
12:47 / 14-07-2025
Suriya-Azərbaycan münasibətləri daha da inkişaf edəcək - Professor
14:53 / 10-07-2025
Əliyev-Paşinyan görüşü başa çatıb - (Yenilənib) - Fotolar
00:11 / 11-07-2025
Ərdoğan kürd məsələsində ən riskli addımını atır
13:38 / 11-07-2025
Ukrayna üçün final faciəli olacaq
16:28 / 10-07-2025
DTX-nın saxladığı "Vaqner"çi azərbaycanlılar həbs edilib
12:27 / 12-07-2025
Rusiya qonşu ölkələrdə gərginlik yaratmağa çalışır
13:42 / 10-07-2025
Ağdərədə mina partlayıb, yaralı var - (Yenilənib)
14:09 / 11-07-2025
Mollazadə: “Danışıqlardan müsbət nəticə gözləyirik”
14:26 / 14-07-2025
Universitetdə biabırçılıq: tələbələrə qiymət qarşılığında cinsi əlaqə təklif olunub - Foto
13:51 / 11-07-2025
Cəlaloğlu: Vasitəçilər olmadan belə bir görüşün baş tutması böyük əhəmiyyətə malikdir
12:34 / 11-07-2025
Əliyev və Paşinyanın Əbu-Dabi görüşü yeni mərhələnin başlanğıcıdır
15:19 / 12-07-2025
Suriya prezidenti Azərbaycana gəlib - (Yenilənib) - Fotolar
11:31 / 10-07-2025
Bir çörəyin taleyi - UNESCO-nun qapısındakı erməni yalanı
Həsənəli bəy Əsgərxanov: erməni millətçilərinin qənimi - Foto
Tarix: 24-04-2020 13:47 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Erməni millətçiləri XIX əsrdən başlayaraq Qarabağda yerli türk-müsəlman əhalisini qırmaq üçün düşünülmüş şəkildə soyqırımı siyasətinə rəvac vermiş, ən ağlasığmaz üsullarla qətliamlar törətmişlər. Ermənilər azərbaycanlılara qarşı başladıqları soyqırımı siyasətinin başlanğıc mərhələsini 1905-ci ildə qoymuşdular. Millətçi dəstələrindən olan talançılar və soyğunçular evləri yandırır, dinc əhalini qarət edib qırırdılar. Onlar uşaqları, körpələri süngülərə taxıb göyə qaldırır, qadınları saçlarından bağlayıb küçə boyu çılpaq qaçmaqa məcbur edir, qocalara rəhm etmirdilər. Bu vəhşilər, hətta adamları öldürməklə kifayətlənmir, onların qulaqlarını, burunlarını kəsir, qarınlarını yırtır və sair vəhşiliklər törədirdilər.
Türk-müsəlman xalqını qəsdən əliyalın qoymuş dövlət vətəndaşları müdafiə etmədi. Xalq arasından çıxan bir çox qəhrəman irəli atıldı. Əhalinin müdafiəsini təşkil etdi. Qarabağda erməni qəsbkarlarına qənim oğullar xalqı tam qırğından qurtardılar.
1905-1906-cı illər erməni müsəlman davasında 5 türk oğlu ermənilərin milli düşməni elan olunmuşdu. Biri Yağləvənd Həsənəli bəy Əsgərxanov, biri Mirzəhaqverdilər İbrahim bəy Hüseynbəyov, biri Mirzə Cəfər bəy Vəzirov, biri Hacısamlı Sultan bəy Muradov (Sultanov), biri isə onun qaynatası Teymur bəy Həsənbəyov idi.
Həsənəli bəy Qarabağda tanınmış əsgərxanovlar soyuna bağlıdır. Bu soy Cavanşir elinin Yağləvənd oymağının Kovxalı tayfasınındır.
Babası Ağakişi bəy Əsgərxan bəy oğlu XVIII yüzilin ikinci yarısında dünyaya gəlmişdi. İbrahimxəlil xanın atlı dəstəsində bölükbaşı olmuşdu. Xorasana yollanmış, İmam Rzanın müqəddəs məqbərəsini ziyarət etmişdi.
Məşədi Ağakişi bəyin Namazəli bəy, Zeynalabdin bəy, Şıxəli bəy və Məhəmmədəli bəy adlı oğulları vardı.
Atası Şıxəli bəy Məşədi Ağakişi bəy oğlu 1822-ci ildə Cavanşir-Dizaq mahalının Yağləvənd obasında anadan olmuşdu. Heyvandarlıqla, qismən də əkinçiliklə məşğul idi.
Şıxəli bəyin törəməsi Şıxəliyev soyadını daşıyır.
Şıxəli bəy Tutu xanımla yaşam qurmuşdu. Məhərrəm bəy, Behbud bəy, Həsənalı bəy adlı oğulları, Əcəb xanım adlı qızı vardı.
Şıxəli bəyin üçüncü oğlu Həsənalı bəy 1855-ci ildə Şuşa qəzasının Vərəndə sahəsinin Yağləvənd obasında anadan olmuşdu. Məktəb təhsili almışdı. Sankt-Peterburqda Konstantin Yunkerlər məktəbində oxumuşdu. Rus-Osmanlı savaşında iştirak etmişdi. Sonra polis pristavlığında işə girmişdi. Öncə uryadnik, sonra polis pristavı işləmişdi. Qazax və Zəngəzur qəzalarında çalışmışdı.
Həsənalı bəy yaxşı xidmətlərinə görə Georgi xaçına layiq görülmüşdü. Kremlin “Georgi” salonunda həmin xaç və ordenlə təltif olanların siyahısında onun adı da var.
Həsənalı bəy şair idi. Kovxa təxəllüsü ilə qəlboynadan qoşqular yazırdı. Qazax qəzasında pristav işlədiyi dönəmdə yazdığı qoşqulardan biri:
Deyimmi, İsrafil ağa,
Gör Qazaxda nələr gördüm.
Kimlərisə at belində,
Kimlərisə gülər gördüm.
***
Nə gəzirsən soldan-sağa,
Kazım ağa, çıx qırağa,
Söyünbəyli Söyün ağa,
Mən səni səd həzar gördüm.
***
El köçərdi bil yaylağa,
Boylanardı sola-sağa.
Dilbaz oğlu Çingiz ağa
Qutarmayan azar gördüm
***
Qiymət qoyar aca, toxa,
Alardı hədəfə, oxa,
Daşsalahlı Məmməd koxa
Səni açıq bazar gördüm.
***
Bir daşnaq var adı Sumbat,
Adam bilmə heyvana qat.
Birini də ondan babat,
Xoşkotanlı Qazar gördüm.
Həsənalı bəyin mahalda oturub-durduğu adamlarda biri də Mirzə Əli qazı idi. Hər ikisi şair olduğundan tez-tez deyişərdilər. Həsənalı bəy qazıya yazdığı müşairə:
Eşitmişəm, Mirzə, şair olubsan,
De hədyanı sənin üçün ad olsun.
Kəbin pulu etməz sənə kifayət,
Bəlkə bu işlərdə nəfli zad olsun.
Keçən vaxtı Arazbarda olardıq,
Haramıda ceyran-cüyür ovlardıq,
Kəklik-turac xurcunlara dolardı,
Nədən indi yediyimiz cad olsun.
Əsgərxanov bilirsən ki, öyünməz,
Özünə gərrahdı şaha baş əyməz.
Çağrılmamış yerdə hərgiz görünməz,
İstər qohum olsun, istər yad olsun.
Cavanşir bəyləri tez-tez yığışıb şeirləşər, bədiyələşərmişlər. Bəylərdən biri, İsfəndiyar bəy Vəzirov Həsənalı bəyə qayıdır ki:
Sataram Zobucuqda mülkümü,
Alaram sənin kimi tülkünü.
Bu söz yaman dəyir Həsanalı bəyə. O çağlar hamı köçəri olduğundan mal-heyvan saxlayarmış. Həsanalı bəy fikirləşir ki, dana-davarın qarnının altından yel keçir. Mala çox da bel bağlamaq olmaz. Kişinin gərək davardan əlavə divarı da olsun. O fikirlə gedib yaxşı mülk salır, dəyirman tikdirir, yol çəkdirir…
***
Həsənalı bəylə İrənşəlli İbadulla kişi möhkəm ağızlaşmışdı. Küsü saxlayıb, bir-birinin kölgəsini qılınclayırdılar. Bu dava-dartışdan bir müddət keçir. Həsənalı bəyi Zəngəzur qəzasına pristav təyin edirlər. Gorus şəhərində yerini bərkidən kimi iki strajnik göndərir ki, gedin Yağləvənd Məhərrəm oğlu İbadullanı qolunu-qoluna çatıb gətirin. Strajniklər də erməni imişlər. Sevincək yola düşürlər. Yağləvəndə çatıb İbadullanı tapırlar. Qolunu bağlayıb aparırlar Gorusa tərəf. Yolboyu söhbət zamanı öyrənirlər ki, həm İbadulla, həm də Həsənalı bəy hər ikisi yağləvəndlidir. Strajniklərdən biri qayıdır:
- Ara, bu Həsənalı nə yaman adamdır! Adam da heç öz yerlisini tutdurar?
Cin vurur İbadullanı:
- Ayə, əlimi açın, sizin ikinizin də başını bir yalağa kəsəjəm! Həsənalı bəy pis adamdı?! Köpəkoğlunun dığaları, onun pristavlığı cəhənnəm, bəyini niyə demədiniz?..
***
Həsənalı bəy Ələkbər bəy Məlikaslanovun qızı Asiya xanımla yaşam qurmuşdu. Əsgərxan bəy, Cəmil bəy, Şəmil bəy, Cəlal bəy adlı oğulları, Səadət xanım, Nabat xanım, Tavad xanım, Şövkət xanım və Firuzə xanım adlı qızları vardı.
Şübhəsiz ki, Həsənəli bəy Əsgərxanov barədə daha böyük həcmli kitablar yazmaq mümkündür. Yəqin ki, tarixçilərimiz bu işin öhdəsindən layiqincə gələcəklər. İndiki halda isə, bu yazını ortalığa qoymağı gərəkli bildik. Qeyrətli vətən oğulları hər bir Azərbaycan vətəndaşının, xüsusilə böyüməkdə olan gənç nəslin qan yaddaşında möhkəmlənməlidir.
Ənvər Çingizoğlu, jurnalist-etnoqraf
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 24-04-2020 13:47 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Erməni millətçiləri XIX əsrdən başlayaraq Qarabağda yerli türk-müsəlman əhalisini qırmaq üçün düşünülmüş şəkildə soyqırımı siyasətinə rəvac vermiş, ən ağlasığmaz üsullarla qətliamlar törətmişlər. Ermənilər azərbaycanlılara qarşı başladıqları soyqırımı siyasətinin başlanğıc mərhələsini 1905-ci ildə qoymuşdular. Millətçi dəstələrindən olan talançılar və soyğunçular evləri yandırır, dinc əhalini qarət edib qırırdılar. Onlar uşaqları, körpələri süngülərə taxıb göyə qaldırır, qadınları saçlarından bağlayıb küçə boyu çılpaq qaçmaqa məcbur edir, qocalara rəhm etmirdilər. Bu vəhşilər, hətta adamları öldürməklə kifayətlənmir, onların qulaqlarını, burunlarını kəsir, qarınlarını yırtır və sair vəhşiliklər törədirdilər.
Türk-müsəlman xalqını qəsdən əliyalın qoymuş dövlət vətəndaşları müdafiə etmədi. Xalq arasından çıxan bir çox qəhrəman irəli atıldı. Əhalinin müdafiəsini təşkil etdi. Qarabağda erməni qəsbkarlarına qənim oğullar xalqı tam qırğından qurtardılar.
1905-1906-cı illər erməni müsəlman davasında 5 türk oğlu ermənilərin milli düşməni elan olunmuşdu. Biri Yağləvənd Həsənəli bəy Əsgərxanov, biri Mirzəhaqverdilər İbrahim bəy Hüseynbəyov, biri Mirzə Cəfər bəy Vəzirov, biri Hacısamlı Sultan bəy Muradov (Sultanov), biri isə onun qaynatası Teymur bəy Həsənbəyov idi.
Həsənəli bəy Qarabağda tanınmış əsgərxanovlar soyuna bağlıdır. Bu soy Cavanşir elinin Yağləvənd oymağının Kovxalı tayfasınındır.
Babası Ağakişi bəy Əsgərxan bəy oğlu XVIII yüzilin ikinci yarısında dünyaya gəlmişdi. İbrahimxəlil xanın atlı dəstəsində bölükbaşı olmuşdu. Xorasana yollanmış, İmam Rzanın müqəddəs məqbərəsini ziyarət etmişdi.
Məşədi Ağakişi bəyin Namazəli bəy, Zeynalabdin bəy, Şıxəli bəy və Məhəmmədəli bəy adlı oğulları vardı.
Atası Şıxəli bəy Məşədi Ağakişi bəy oğlu 1822-ci ildə Cavanşir-Dizaq mahalının Yağləvənd obasında anadan olmuşdu. Heyvandarlıqla, qismən də əkinçiliklə məşğul idi.
Şıxəli bəyin törəməsi Şıxəliyev soyadını daşıyır.
Şıxəli bəy Tutu xanımla yaşam qurmuşdu. Məhərrəm bəy, Behbud bəy, Həsənalı bəy adlı oğulları, Əcəb xanım adlı qızı vardı.
Şıxəli bəyin üçüncü oğlu Həsənalı bəy 1855-ci ildə Şuşa qəzasının Vərəndə sahəsinin Yağləvənd obasında anadan olmuşdu. Məktəb təhsili almışdı. Sankt-Peterburqda Konstantin Yunkerlər məktəbində oxumuşdu. Rus-Osmanlı savaşında iştirak etmişdi. Sonra polis pristavlığında işə girmişdi. Öncə uryadnik, sonra polis pristavı işləmişdi. Qazax və Zəngəzur qəzalarında çalışmışdı.
Həsənalı bəy yaxşı xidmətlərinə görə Georgi xaçına layiq görülmüşdü. Kremlin “Georgi” salonunda həmin xaç və ordenlə təltif olanların siyahısında onun adı da var.
Həsənalı bəy şair idi. Kovxa təxəllüsü ilə qəlboynadan qoşqular yazırdı. Qazax qəzasında pristav işlədiyi dönəmdə yazdığı qoşqulardan biri:
Deyimmi, İsrafil ağa,
Gör Qazaxda nələr gördüm.
Kimlərisə at belində,
Kimlərisə gülər gördüm.
***
Nə gəzirsən soldan-sağa,
Kazım ağa, çıx qırağa,
Söyünbəyli Söyün ağa,
Mən səni səd həzar gördüm.
***
El köçərdi bil yaylağa,
Boylanardı sola-sağa.
Dilbaz oğlu Çingiz ağa
Qutarmayan azar gördüm
***
Qiymət qoyar aca, toxa,
Alardı hədəfə, oxa,
Daşsalahlı Məmməd koxa
Səni açıq bazar gördüm.
***
Bir daşnaq var adı Sumbat,
Adam bilmə heyvana qat.
Birini də ondan babat,
Xoşkotanlı Qazar gördüm.
Həsənalı bəyin mahalda oturub-durduğu adamlarda biri də Mirzə Əli qazı idi. Hər ikisi şair olduğundan tez-tez deyişərdilər. Həsənalı bəy qazıya yazdığı müşairə:
Eşitmişəm, Mirzə, şair olubsan,
De hədyanı sənin üçün ad olsun.
Kəbin pulu etməz sənə kifayət,
Bəlkə bu işlərdə nəfli zad olsun.
Keçən vaxtı Arazbarda olardıq,
Haramıda ceyran-cüyür ovlardıq,
Kəklik-turac xurcunlara dolardı,
Nədən indi yediyimiz cad olsun.
Əsgərxanov bilirsən ki, öyünməz,
Özünə gərrahdı şaha baş əyməz.
Çağrılmamış yerdə hərgiz görünməz,
İstər qohum olsun, istər yad olsun.
Cavanşir bəyləri tez-tez yığışıb şeirləşər, bədiyələşərmişlər. Bəylərdən biri, İsfəndiyar bəy Vəzirov Həsənalı bəyə qayıdır ki:
Sataram Zobucuqda mülkümü,
Alaram sənin kimi tülkünü.
Bu söz yaman dəyir Həsanalı bəyə. O çağlar hamı köçəri olduğundan mal-heyvan saxlayarmış. Həsanalı bəy fikirləşir ki, dana-davarın qarnının altından yel keçir. Mala çox da bel bağlamaq olmaz. Kişinin gərək davardan əlavə divarı da olsun. O fikirlə gedib yaxşı mülk salır, dəyirman tikdirir, yol çəkdirir…
***
Həsənalı bəylə İrənşəlli İbadulla kişi möhkəm ağızlaşmışdı. Küsü saxlayıb, bir-birinin kölgəsini qılınclayırdılar. Bu dava-dartışdan bir müddət keçir. Həsənalı bəyi Zəngəzur qəzasına pristav təyin edirlər. Gorus şəhərində yerini bərkidən kimi iki strajnik göndərir ki, gedin Yağləvənd Məhərrəm oğlu İbadullanı qolunu-qoluna çatıb gətirin. Strajniklər də erməni imişlər. Sevincək yola düşürlər. Yağləvəndə çatıb İbadullanı tapırlar. Qolunu bağlayıb aparırlar Gorusa tərəf. Yolboyu söhbət zamanı öyrənirlər ki, həm İbadulla, həm də Həsənalı bəy hər ikisi yağləvəndlidir. Strajniklərdən biri qayıdır:
- Ara, bu Həsənalı nə yaman adamdır! Adam da heç öz yerlisini tutdurar?
Cin vurur İbadullanı:
- Ayə, əlimi açın, sizin ikinizin də başını bir yalağa kəsəjəm! Həsənalı bəy pis adamdı?! Köpəkoğlunun dığaları, onun pristavlığı cəhənnəm, bəyini niyə demədiniz?..
***
Həsənalı bəy Ələkbər bəy Məlikaslanovun qızı Asiya xanımla yaşam qurmuşdu. Əsgərxan bəy, Cəmil bəy, Şəmil bəy, Cəlal bəy adlı oğulları, Səadət xanım, Nabat xanım, Tavad xanım, Şövkət xanım və Firuzə xanım adlı qızları vardı.
Şübhəsiz ki, Həsənəli bəy Əsgərxanov barədə daha böyük həcmli kitablar yazmaq mümkündür. Yəqin ki, tarixçilərimiz bu işin öhdəsindən layiqincə gələcəklər. İndiki halda isə, bu yazını ortalığa qoymağı gərəkli bildik. Qeyrətli vətən oğulları hər bir Azərbaycan vətəndaşının, xüsusilə böyüməkdə olan gənç nəslin qan yaddaşında möhkəmlənməlidir.
Ənvər Çingizoğlu, jurnalist-etnoqraf
Müəllifin bütün yazıları - Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Bölməyə aid digər xəbərlər
11-04-2022, 21:25
Mazandaran alimi - Ənvər Çingizoğlu yazır
23-03-2022, 18:55
Rəşid Yasəmi: ədəbiyyatda nəciblik nümunəsi
17-03-2022, 09:49
Vahid Dəstigirdi: Nizaminin tədqiqatçısı
12-03-2022, 22:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Səid Nəfisi: Azərbaycan qəhrəmanı Babək Xürrəmdin əsərinin müəllifi
19-10-2021, 09:58
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədəli Füruği: siyasətçi, diplomat, tarixçi, tərcüməçi və millətçi kimi
16-10-2021, 01:06
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Hacıəli xan Rəzmara: Qurban bayramında doğuldu, terror qurbanı oldu
13-09-2021, 16:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Şəkinskilərin İran qolu haqqında... - Ənvər Çingizoğlunun araşdırması
10-09-2021, 17:27
Nəcəfqulu xan Sərşar: Qaradağın ağ gün görməmiş şairi
27-08-2021, 16:48
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədqulu xan Alar: inqilabda sərkərdə, işdə sərkar.. - Fotolar
20-08-2021, 13:38
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - İsmayıl xan Şəfai: Tehran-43 konfransında şahın tərcüməçisi - Fotolar
16-08-2021, 15:51
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Seyid Məhəmməd Dəbirsiyaqi: tədqiq və tədrisin işığında - Fotolar
24-07-2021, 16:15
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Qaradağ elləri: beloğludan eloğluya qədər - Ənvər Çingizoğlu yazır
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
