22:09 / 06-07-2025
XİN Xankəndi Kommunikesi barədə məlumat yayıb
22:04 / 06-07-2025
Gürcüstanda məşhur iş adamı saxlanılıb
20:15 / 06-07-2025
Portuqaliyalı futbolçu “Şamaxı”da oynayacaq
20:08 / 06-07-2025
BRICS Sammiti başlayıb
18:08 / 06-07-2025
Pakistan Milli Assambleyasının sədri Azərbaycana gəlib
13:32 / 06-07-2025
Ali məktəblərə qəbul imtahanı keçirilib - (Yenilənib)
12:46 / 06-07-2025
Sabah qısamüddətli yağış gözlənilir - Proqnoz
09:47 / 06-07-2025
Azərbaycan ilə Ermənistan arasında sülh sazişinə mane olan səbəblər açıqlanıb - Foto
08:53 / 06-07-2025
Gəncin qətlində şübhəli şəxs saxlanılıb
18:09 / 05-07-2025
Mingəçevirdə iki qayıq toqquşub - Beş nəfər xəsarət alıb
14:30 / 05-07-2025
Sabah yağış yağacaq
14:16 / 05-07-2025
Akademik Yusif Məmmədəliyevin 120 illiyi qeyd ediləcək - Sərəncam
12:19 / 05-07-2025
“AzerGold”-un qiymətli metal satışından gəlirləri artıb
12:09 / 05-07-2025
Beş kollecə direktor təyin ediblər - Siyahı
12:04 / 05-07-2025
Sadiq Qurbanov: “Xankəndidə keçirilən ECO Zirvəsi Azərbaycanın qələbəsidir”
10:36 / 05-07-2025
DTX-nin Akademiyasında növbəti məzun buraxılışı olub - Video
10:35 / 05-07-2025
Türkiyəyə güclü qar yağıb
10:31 / 05-07-2025
Kürdə boğulan 19 yaşlı gəncin meyiti tapılıb
10:09 / 05-07-2025
Azərbaycanlı “qanuni oğru”lar barədə qərar verilib
09:26 / 05-07-2025
Aşura günü ilə bağlı qanvermə aksiyası başlayıb
19:49 / 04-07-2025
Şəmkirdə üç uşaq göldə batıb - Yenilənib
19:48 / 04-07-2025
İran prezidenti Qarabağa gəlib - (Yenilənib)
19:46 / 04-07-2025
Qərbi Azərbaycana qayıdışın hüquqi əsasları müzakirə olunub - Fotolar
19:14 / 04-07-2025
Ərdoğanı Füzulidən yola salıblar - (Yenilənib) - Foto
18:42 / 04-07-2025
İlham Əliyevlə İran prezidenti arasında görüş olub - Fotolar (Yenilənib)
18:35 / 04-07-2025
Ukrayna və ABŞ prezidentləri telefonla danışıblar
18:25 / 04-07-2025
Müsavat Rusiya səfirliyi qarşısında aksiya keçirmək istəyir
18:19 / 04-07-2025
DTX-nın saxladığı sabiq diplomatın məhkəməsi başlayıb
18:01 / 04-07-2025
Ali Məhkəmə inzibati mübahisələrə dair işlərlə bağlı qərar qəbul edib
17:42 / 04-07-2025
Şavkat Mirziyoyevin Azərbaycana səfəri başa çatıb
13:16 / 02-07-2025
Mədəniyyət nazirinə kulturoloji tövsiyə - Akif Əli yazır
19:48 / 04-07-2025
İran prezidenti Qarabağa gəlib - (Yenilənib)
14:40 / 03-07-2025
İlham Əliyev Qarabağa səfər edib - (Yenilənib+) - Fotolar
12:16 / 02-07-2025
Cəlaloğlu: Güzəştə getsək, Rusiya daha ağır şərtlərlə üstümüzə gələcək
15:33 / 02-07-2025
Rusiya daha da aqressivləşir
10:26 / 02-07-2025
Azərbaycana qarşı mənəvi-siyasi strategiya: Rusiya nəyə nail olmaq istəyir?
17:18 / 02-07-2025
Daha üç şəhidimizin dəfn mərasimi olacaq - Fotolar
15:47 / 04-07-2025
Üç şəhidimiz Kəlbəcərdə dəfn edilib - Fotolar
16:55 / 02-07-2025
Professor: Rusiya başını itirmiş ayı kimi davranır
00:12 / 02-07-2025
Azərbaycan diasporunun lideri sərbəst buraxılıb - (Yenilənib)
08:03 / 04-07-2025
Ruslar Kiyevi “Xəncər”lə vurur
Yusif xan Şücaəddövlə: şərəfli və şücaətli sərkərdə - Fotolar
Tarix: 02-05-2020 01:56 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Tarix elmi konkret, spesifik hadisələrin öyrənilməsi, onların dərk və izah edilməsi ilə məşğuldur. Biz bu bilgini rəhbər tutduq.
Yusif xan Avşar elinin İmanlı oymağının Qasımlı tayfasındandır. Onun mənsub ilduğu soy I Şah Abbasın dönəmindən Azərbaycan (Təbriz) bəylərbəyliyinin Urmiya vilayətində hakim olmuşdu.
Ulu babası Rzaqulu xan Məhəmmədmusa xan oğlu 1768-ci ildə Kərim xan Zəndin fərmanı ilə Urmiyaya başçılıq etmişdi.
Babası İmamqulu xan Rzaqulu xan oğlu (1758-1783) on bir il Urmiyanın müstəqil hakimi olmuşdu.
Atası Lütfəli xan İmamqulu xan oğlu Urmiya şəhərində anadan olmuşdu. Mükəmməl saray təhsili almışdı. Uzurpator əmisinə qarşı mübarizə aparmışdı.
Lütfəli xan qardaşı Hüseynqulu xanı öyrədirdi ki, əmisi Məhəmmədqulu xanı yıxıb, yerinə keçsin. Onlar xanlığı öz haqları bilirdilər. Hüseynqulu xan üsyana başlayır. Məhəmmədqulu xan Urmiyaya çatıb, təhqiqata başladı. Öyrəndi ki, Hüseynqulu xanı qardaşları Məhəmmədisa xan və Lütfəli xan təhrik edib. Gecə ikən Məhəmmədisa xan və Lütfəli xan Səidli kəndindəki Baranduz qalasına qaçmağı planlaşdırırlar. Yolu azıb, Mərgəvər mahalına gedirlər. Bu xəbəri eşidən Məhəmmədqulu xan qardaşıoğullarının ardınca bir neçə atlı göndərir. Atlılar onları tutub, Urmiyaya qaytarırlar.
Lütfəli xan Qacar ordusunun 7-ci və 8-ci hissələrinin komandanı olmuşdu. Sərtip rütbəsi almışdı.
Lütfəli xan Hacı Saniyyə xanım Məhəmmədqulu xan qızı Qasımlı-Avşarla ailə qurmuşdu. Əsgər xan, Yusif xan, İmamqulu xan adlı oğulları vardı.
Yusif xan Lütfəli xan oğlu Urmiya şəhərində dünyaya gəlmişdi. Mükəmməl mədrəsə təhsili almışdı. Uluları kimi hərb sənətini seçmişdi. Qacarlar ordusunda xidmət etmişdi.
1848-ci ildə Nasirəddin mirzə tacgüzarlıq üçün Təbrizdən Tehrana gedərkən Yusif xanı da özü ilə götürdü. Yolda baş verən məğşuşluqdan ehtiyat edirdi. Avşar oğlu onu nagahani basqınlardan qurtara bilərdi. Yolda göstərdiyi fədakarlıqlara görə, sərhəng (polkovnik) rütbəsinə layiq görüldü.
Yusif xan Avşar 1856-cı ildə Herat müharibəsində iştirak etmişdi.
Yusif xan Avşar 1859-cu ildə Mərvə basqınçı türkmənlərə qarşı əməliyyatda iştirak etmişdi. Qalibiyyətə görə, 18 min tümən mükafat almışdı. Şah ona sərtib (briqadir) rütbəsi vermişdi. (Mirzə Rəşid Ədibüşşüara, Tarixi Əfşar, Təbriz, «Şəfəq», s. 496-497). Sonra şah tərəfindən Urmiyaya, qarətkar Şəkkak əşirətini sakitləşdirməyə göndərilmişdi. Sonrakı il Astrabada, basqınçı türkmənlərin səbbinin alınmasına ezam edilmişdi.
Yusif xan Avşar 1863-cü ildə mirpənc Ağa xan Avşardan sonra Marağa qoşununa komandan təyin edilmişdi. Nasirəddin şah ona Şücaüddövlə ləqəbini əta etmişdi.
Yusif xan Şücaəddövlə 1867-ci ildə asi Balbas əşirətini yatızdırmış, yurdlarından pərən salmışdı. Onları Laican çölünə sürmüşdü. Şah tərəfindən “Şire-Xurşid” ordeni və xələt ilə təltif edilmişdi. Həmin ildə Azərbaycanın (Təbrizin) valisi Müzəffərəddin mirzənin pişkarı Mirzə Sadıq xan Qaemməqamın xahişi ilə 7-ci Avşar ordusunun başında Təbrizə yollanmışdı. Nasirəddin şah onun rütbəsini artırmışdı.
Yusif xan Şücaəddövlə 1869-cu ildə vəliəhd Müzəffərəddin mirzənin göstərişi ilə Rusiyaya yollanmışdı. Çarın lütfünə səbəb olan Şücaəddövlə orden və xələtlər almışdı. Vətənə dönəndən sonra Urmiyanın, Xoyun və Salmasın general-qubernatoru təyin edilmişdi. Təyinat yerinə yollanarkən saraydan yeni fərman gəlmişdi ki, Urmiya şahzadə Əhməd mirzə moinəddövlənin sərəncamına verilir.
Yusif xan Şücaəddövlə 1876-cı ildə Xoy əhalisinin şikayəti ilə mərkəzə, Tehran şəhərinə çağrılır. Zəncan şəhərində xəstələnərək vəfat edir.
Yusif xanın Ərdəşir xan adlı oğlu vardı.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 02-05-2020 01:56 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Tarix elmi konkret, spesifik hadisələrin öyrənilməsi, onların dərk və izah edilməsi ilə məşğuldur. Biz bu bilgini rəhbər tutduq.
Yusif xan Avşar elinin İmanlı oymağının Qasımlı tayfasındandır. Onun mənsub ilduğu soy I Şah Abbasın dönəmindən Azərbaycan (Təbriz) bəylərbəyliyinin Urmiya vilayətində hakim olmuşdu.
Ulu babası Rzaqulu xan Məhəmmədmusa xan oğlu 1768-ci ildə Kərim xan Zəndin fərmanı ilə Urmiyaya başçılıq etmişdi.
Babası İmamqulu xan Rzaqulu xan oğlu (1758-1783) on bir il Urmiyanın müstəqil hakimi olmuşdu.
Atası Lütfəli xan İmamqulu xan oğlu Urmiya şəhərində anadan olmuşdu. Mükəmməl saray təhsili almışdı. Uzurpator əmisinə qarşı mübarizə aparmışdı.
Lütfəli xan qardaşı Hüseynqulu xanı öyrədirdi ki, əmisi Məhəmmədqulu xanı yıxıb, yerinə keçsin. Onlar xanlığı öz haqları bilirdilər. Hüseynqulu xan üsyana başlayır. Məhəmmədqulu xan Urmiyaya çatıb, təhqiqata başladı. Öyrəndi ki, Hüseynqulu xanı qardaşları Məhəmmədisa xan və Lütfəli xan təhrik edib. Gecə ikən Məhəmmədisa xan və Lütfəli xan Səidli kəndindəki Baranduz qalasına qaçmağı planlaşdırırlar. Yolu azıb, Mərgəvər mahalına gedirlər. Bu xəbəri eşidən Məhəmmədqulu xan qardaşıoğullarının ardınca bir neçə atlı göndərir. Atlılar onları tutub, Urmiyaya qaytarırlar.
Lütfəli xan Qacar ordusunun 7-ci və 8-ci hissələrinin komandanı olmuşdu. Sərtip rütbəsi almışdı.
Lütfəli xan Hacı Saniyyə xanım Məhəmmədqulu xan qızı Qasımlı-Avşarla ailə qurmuşdu. Əsgər xan, Yusif xan, İmamqulu xan adlı oğulları vardı.
Yusif xan Lütfəli xan oğlu Urmiya şəhərində dünyaya gəlmişdi. Mükəmməl mədrəsə təhsili almışdı. Uluları kimi hərb sənətini seçmişdi. Qacarlar ordusunda xidmət etmişdi.
1848-ci ildə Nasirəddin mirzə tacgüzarlıq üçün Təbrizdən Tehrana gedərkən Yusif xanı da özü ilə götürdü. Yolda baş verən məğşuşluqdan ehtiyat edirdi. Avşar oğlu onu nagahani basqınlardan qurtara bilərdi. Yolda göstərdiyi fədakarlıqlara görə, sərhəng (polkovnik) rütbəsinə layiq görüldü.
Yusif xan Avşar 1856-cı ildə Herat müharibəsində iştirak etmişdi.
Yusif xan Avşar 1859-cu ildə Mərvə basqınçı türkmənlərə qarşı əməliyyatda iştirak etmişdi. Qalibiyyətə görə, 18 min tümən mükafat almışdı. Şah ona sərtib (briqadir) rütbəsi vermişdi. (Mirzə Rəşid Ədibüşşüara, Tarixi Əfşar, Təbriz, «Şəfəq», s. 496-497). Sonra şah tərəfindən Urmiyaya, qarətkar Şəkkak əşirətini sakitləşdirməyə göndərilmişdi. Sonrakı il Astrabada, basqınçı türkmənlərin səbbinin alınmasına ezam edilmişdi.
Yusif xan Avşar 1863-cü ildə mirpənc Ağa xan Avşardan sonra Marağa qoşununa komandan təyin edilmişdi. Nasirəddin şah ona Şücaüddövlə ləqəbini əta etmişdi.
Yusif xan Şücaəddövlə 1867-ci ildə asi Balbas əşirətini yatızdırmış, yurdlarından pərən salmışdı. Onları Laican çölünə sürmüşdü. Şah tərəfindən “Şire-Xurşid” ordeni və xələt ilə təltif edilmişdi. Həmin ildə Azərbaycanın (Təbrizin) valisi Müzəffərəddin mirzənin pişkarı Mirzə Sadıq xan Qaemməqamın xahişi ilə 7-ci Avşar ordusunun başında Təbrizə yollanmışdı. Nasirəddin şah onun rütbəsini artırmışdı.
Yusif xan Şücaəddövlə 1869-cu ildə vəliəhd Müzəffərəddin mirzənin göstərişi ilə Rusiyaya yollanmışdı. Çarın lütfünə səbəb olan Şücaəddövlə orden və xələtlər almışdı. Vətənə dönəndən sonra Urmiyanın, Xoyun və Salmasın general-qubernatoru təyin edilmişdi. Təyinat yerinə yollanarkən saraydan yeni fərman gəlmişdi ki, Urmiya şahzadə Əhməd mirzə moinəddövlənin sərəncamına verilir.
Yusif xan Şücaəddövlə 1876-cı ildə Xoy əhalisinin şikayəti ilə mərkəzə, Tehran şəhərinə çağrılır. Zəncan şəhərində xəstələnərək vəfat edir.
Yusif xanın Ərdəşir xan adlı oğlu vardı.
Müəllifin bütün yazıları - Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Bölməyə aid digər xəbərlər
11-04-2022, 21:25
Mazandaran alimi - Ənvər Çingizoğlu yazır
23-03-2022, 18:55
Rəşid Yasəmi: ədəbiyyatda nəciblik nümunəsi
17-03-2022, 09:49
Vahid Dəstigirdi: Nizaminin tədqiqatçısı
12-03-2022, 22:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Səid Nəfisi: Azərbaycan qəhrəmanı Babək Xürrəmdin əsərinin müəllifi
19-10-2021, 09:58
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədəli Füruği: siyasətçi, diplomat, tarixçi, tərcüməçi və millətçi kimi
16-10-2021, 01:06
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Hacıəli xan Rəzmara: Qurban bayramında doğuldu, terror qurbanı oldu
13-09-2021, 16:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Şəkinskilərin İran qolu haqqında... - Ənvər Çingizoğlunun araşdırması
10-09-2021, 17:27
Nəcəfqulu xan Sərşar: Qaradağın ağ gün görməmiş şairi
27-08-2021, 16:48
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədqulu xan Alar: inqilabda sərkərdə, işdə sərkar.. - Fotolar
20-08-2021, 13:38
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - İsmayıl xan Şəfai: Tehran-43 konfransında şahın tərcüməçisi - Fotolar
16-08-2021, 15:51
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Seyid Məhəmməd Dəbirsiyaqi: tədqiq və tədrisin işığında - Fotolar
24-07-2021, 16:15
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Qaradağ elləri: beloğludan eloğluya qədər - Ənvər Çingizoğlu yazır
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
