23:59 / 03-05-2024
Sabirabad təhsilinə müdir təyin olunub
18:19 / 03-05-2024
Məşhur yazıçı oxucularını təəccübləndirib
18:01 / 03-05-2024
Naxçıvan Dövlət Universiteti yenidən təşkil ediləcək - Qərar
17:51 / 03-05-2024
Təhlükəsizlik Xidməti Paşinyanla bağlı araşdırma aparacaq
17:45 / 03-05-2024
Rusiya Ukraynaya qarşı kimyəvi silah tətbiq edir
17:42 / 03-05-2024
ƏƏSMN-nin kollegiya üzvlərinin sayı azaldılıb
17:28 / 03-05-2024
Ermənistanın dövlət büdcəsi kəsirlə icra edilib
17:26 / 03-05-2024
Prezident “Əmək pensiyaları haqqında” qanuna dəyişikliyi təsdiqləyib
17:23 / 03-05-2024
Ukraynaya IRIS-T sistemləri göndərən Berlindəki zavod yanır
17:17 / 03-05-2024
Prezident İlham Əliyev fərman imzalayıb
17:16 / 03-05-2024
Neftin qiyməti son üç ayda rekord dərəcədə aşağı düşüb
17:00 / 03-05-2024
Azərbaycan ilə Ermənistan arasında sərhədlə bağlı yeni razılaşma olacaq
16:58 / 03-05-2024
Güclü külək və yağışlı hava olacaq - Xəbərdarlıq
16:45 / 03-05-2024
Daha 66 dərmanın qiyməti ilə bağlı qərar verilib
16:36 / 03-05-2024
Tatarıstana genişmiqyaslı kiberhücum başlayıb
16:35 / 03-05-2024
Avropa çempionatı: millilərimizin rəqibləri müəyyənləşib
16:18 / 03-05-2024
Vilayət Eyvazov generalı özünə müşavir təyin edib
16:00 / 03-05-2024
XİN Böyük Britaniya səfirinə cavab verib
15:51 / 03-05-2024
İspaniya klubları türk oyunçunu transfer etmək istəyir
15:37 / 03-05-2024
Yeni mafiya dəhşətli cinayətlərini artırır
15:35 / 03-05-2024
Milli Məclis daha 18 qanuna dəyişiklik edəcək - Siyahı
15:25 / 03-05-2024
Xaricdə oxuyan daha 62 nəfərin diplomu tanınmayıb
15:20 / 03-05-2024
Avropa Komissiyasının rəsmisi: "Cənubi Qafqaz regionunda sülh hər şeyi dəyişəcək"
14:51 / 03-05-2024
Aİ, Fransa və Çin liderlərinin üçtərəfli görüşü olacaq
14:30 / 03-05-2024
COP29.az vebsaytı istifadəyə verilib
14:16 / 03-05-2024
Elmar Vəliyevi güllələyənlə bağlı daha bir qərar verilib
14:06 / 03-05-2024
Kəlbəcərdə qəza olub
13:58 / 03-05-2024
G7 Rusiya aktivlərinin tam müsadirəsindən imtina edib
13:43 / 03-05-2024
Gömrük Komitəsində əməliyyat: rəis istintaqa cəlb edilib - (Yenilənib)
14:17 / 29-04-2024
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb - (Yenilənib) - Foto
16:48 / 01-05-2024
Prokurorluq əməliyyat keçirib, vəzifəli şəxslər cinayət başında saxlanılıb - (Yenilənib)
15:43 / 30-04-2024
Laçın şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb - (Yenilənib)
14:28 / 29-04-2024
DİM imtahanların vaxtını dəyişib
12:15 / 29-04-2024
Nazim Bəydəmirlinin məhkəməsi başlayıb
19:27 / 30-04-2024
Şair Elçin Mirzəbəyli ilə görüş keçirilib - Fotolar
10:47 / 29-04-2024
Xalq artisti ilə həkimin məhkəməsi yenidən başlayır
17:18 / 01-05-2024
İlham Əliyev VI Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumunda iştirak edib - Video - Fotolar (Yenilənib)
09:41 / 29-04-2024
İki gimnastımız beş medal qazanıb
22:56 / 30-04-2024
Cinçıxaran Rassel Krou şeytanı dəhşətə gətirir
18:11 / 29-04-2024
Bakıda beynəlxalq oyun festivalı keçiriləcək
07:37 / 29-04-2024
94 ildən sonra II Ramzesin heykəlinin yarısı da tapılıb - Foto
Fəzlulla Zahidi: Müsəddiqi yıxmış siyasətçi - Fotolar
Tarix: 23-05-2020 20:17 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Artıq Azərbaycanda qacarlar dövrünə bağlı dövlət xadimlərinin gördükləri işlərin tarixi önəmi ilə zəngin və parlaq olmuş həyatlarına, idarəetmələrinə və eyni zamanda da tarixi irslərinə get-gedə maraq artır. Uzun illər dövlət idarəçiliyi sahəsində müxtəlif məsul vəzifələrdə çalışmış, İran hökumətinə rəhbərlik etdiyi dövr ərzində ölkənin ictimai-siyasi həyatına, sosial-iqtisadi inkişafına mühüm töhfələr vermiş, hərbi sahədə ad çıxarmış Fəzlulla Zahidi dediklərimizə örnək ola bilər.
Fəzlulla Mirzə Əbülhəsən xan oğlu Zahidi 1897-ci ildə Həmədan şəhərində anadan olmuşdu. İbtidai təhsilini Müzəffəriyyə məktəbində aldı. Sonra İranda “Qazaqxana” deyilən hərbi məktəbə daxil oldu. Hərbi məktəbi bitərəndən sonra İran Kazak diviziyasında xidmət etməyə başladı. Naib (leytenant) rütbəsindən sərtibi-əvvəl (general-mayor) rütbəsinədək yüksəldi.
Fəzlulla Zahidi Kazak briqadasının Həmədan dəstəsində xidmət edirdi. 1915-ci il sentyabr, oktyabr aylarında məşhur inqilabçı Ehsanulla xan Dustdarın (1884-1938) başçılığı ilə 300 nəfərə qədər silahlı mücahid və mayor Məhəmmədtağı xan Püsyanın rəhbərliyi ilə jandarm hissələri Həmədanı Antanta məmurlarından və onların tərəfdarlarından təmizləmək istəyirdilər. Kirmanşahdan qovulmuş ingilis və çar konsulları, onların tərəfdarları Həmədan valisi Salar Ləşgərin və İran kazaklarının yardımına arxalanaraq, mücahidləri və jandarmları Həmədandan qovub çıxartmağa çalışırdılar.
Fəzlulla Zahidi Kiçik xanın ətrafı ilə mübarizədə fərqləndi. Ehsanulla xan Dustdarın dəstəsini dağıtdı.
Fəzlulla Zahidi 1925-1926-cı illərdə Gilan əyalətinin Rəşt şəhərində diviziyanın briqadasına rəhbərlik etdi.
Fəzlulla Zahidi 1927-1935-ci illərdə İran jandarmeriyasının rəisi oldu. Burda mirpənc (general-mayor) rütbəsi almışdı. İran ordusunda biçimlənmə baş verdikdən sonra sepəhbud (general-mayor) adlanmışdı.
Fəzlulla Zahidi 1929-cu ildə Fars əyalətində polis rəisi vəzifəsində idi. Burda əyalətdəki köçəri tayfaların qiyamı baş verdi. Şah şübhəli qismində onu Tehrana dəvət etdi. Onunla birlikdə vali Sarəməddövlə və Nüsrətüddövlə də paytaxta çağrıldı. Onun rütbəsi əlindən alındı və zindana atıldı. Bir müddət sonra əfv edildi və azadlığa çıxdı.
Fəzlulla Zahidi 1941-ci ildə İsfahan diviziyasının başçısı oldu.
Fəzlulla Zahidi II Dünya müharibəsində alman faşistləri ilə əməkdaşlıq etdiyi üçün 1943-cü ildə ingilislər tərəfindən tutulub Fələstinə sürgün edildi. Burada 3 il sürgün həyatı sürdü.
Fəzlulla Zahidi 1947-1949-cu illərdə Fransada yaşadı. Sonra İrana döndü və Həmədandan senator seçildi.
Fəzlulla Zahidi 1949-cu ilin sonlarında Tehranın polis rəisi təyin olundu. 1951-ci ildə İranın Daxili işlər naziri vəzifəsinə irəli çəkildi. 1953-cü ildə Baş nazirə qarşı qiyamda iştirak etdi. Baş nazir Məhəmməd Müsəddiq devrildi. MKİ-nin etibarlı şəxslərindən birinə çevrildi.
Fəzlulla Zahidi 1953-1955-ci illərdə İranın Baş naziri oldu. O, milliləşdirməni ləğv etdi və britaniyalılar neft yataqlarını yenidən nəzarətə götürdülər. Hökumət böhranının son dərəcə kəskinləşməsi ilə ölkədə qarşıdurma yaranmışdı. Bu böhranı tədricən aradan qaldırdı. Onun məqsədyönlü və uzaqgörən siyasətinin nəticəsi tezliklə bar verdi. İslahatlar aparıldı. Sənayeləşmə templəri daha da yüksəldi, sənayenin infrastruktur təminatı əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdı.
Fəzlulla Zahidi 1955-ci ildən sonra İranın Avropada BMT-dəki nümayəndəsi vəzifəsinə göndərildi. İsveçrədə yaşayır və xidmət göstərirdi.
Böyük-kiçikliyindən asılı olmayaraq tutduğu vəzifələrə daim məsuliyyətlə yanaşan Fəzlulla Zahidinin işgüzarlığı və təşəbbüskarlığı onu tutduğu vəzifələrdə pillə-pillə yüksəltmişdi.
Fəzlulla Zahidi İranın və bir çox xarici dövlətlərin orden və medalları ilə təltif olunmuşdu.
Fəzlulla Zahidi 2 sentyabr 1963-cü ildə vəfat edib.
Fəzlulla Zahidinin Ərdəşir adlı oğlu vardı.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 23-05-2020 20:17 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Artıq Azərbaycanda qacarlar dövrünə bağlı dövlət xadimlərinin gördükləri işlərin tarixi önəmi ilə zəngin və parlaq olmuş həyatlarına, idarəetmələrinə və eyni zamanda da tarixi irslərinə get-gedə maraq artır. Uzun illər dövlət idarəçiliyi sahəsində müxtəlif məsul vəzifələrdə çalışmış, İran hökumətinə rəhbərlik etdiyi dövr ərzində ölkənin ictimai-siyasi həyatına, sosial-iqtisadi inkişafına mühüm töhfələr vermiş, hərbi sahədə ad çıxarmış Fəzlulla Zahidi dediklərimizə örnək ola bilər.
Fəzlulla Mirzə Əbülhəsən xan oğlu Zahidi 1897-ci ildə Həmədan şəhərində anadan olmuşdu. İbtidai təhsilini Müzəffəriyyə məktəbində aldı. Sonra İranda “Qazaqxana” deyilən hərbi məktəbə daxil oldu. Hərbi məktəbi bitərəndən sonra İran Kazak diviziyasında xidmət etməyə başladı. Naib (leytenant) rütbəsindən sərtibi-əvvəl (general-mayor) rütbəsinədək yüksəldi.
Fəzlulla Zahidi Kazak briqadasının Həmədan dəstəsində xidmət edirdi. 1915-ci il sentyabr, oktyabr aylarında məşhur inqilabçı Ehsanulla xan Dustdarın (1884-1938) başçılığı ilə 300 nəfərə qədər silahlı mücahid və mayor Məhəmmədtağı xan Püsyanın rəhbərliyi ilə jandarm hissələri Həmədanı Antanta məmurlarından və onların tərəfdarlarından təmizləmək istəyirdilər. Kirmanşahdan qovulmuş ingilis və çar konsulları, onların tərəfdarları Həmədan valisi Salar Ləşgərin və İran kazaklarının yardımına arxalanaraq, mücahidləri və jandarmları Həmədandan qovub çıxartmağa çalışırdılar.
Fəzlulla Zahidi Kiçik xanın ətrafı ilə mübarizədə fərqləndi. Ehsanulla xan Dustdarın dəstəsini dağıtdı.
Fəzlulla Zahidi 1925-1926-cı illərdə Gilan əyalətinin Rəşt şəhərində diviziyanın briqadasına rəhbərlik etdi.
Fəzlulla Zahidi 1927-1935-ci illərdə İran jandarmeriyasının rəisi oldu. Burda mirpənc (general-mayor) rütbəsi almışdı. İran ordusunda biçimlənmə baş verdikdən sonra sepəhbud (general-mayor) adlanmışdı.
Fəzlulla Zahidi 1929-cu ildə Fars əyalətində polis rəisi vəzifəsində idi. Burda əyalətdəki köçəri tayfaların qiyamı baş verdi. Şah şübhəli qismində onu Tehrana dəvət etdi. Onunla birlikdə vali Sarəməddövlə və Nüsrətüddövlə də paytaxta çağrıldı. Onun rütbəsi əlindən alındı və zindana atıldı. Bir müddət sonra əfv edildi və azadlığa çıxdı.
Fəzlulla Zahidi 1941-ci ildə İsfahan diviziyasının başçısı oldu.
Fəzlulla Zahidi II Dünya müharibəsində alman faşistləri ilə əməkdaşlıq etdiyi üçün 1943-cü ildə ingilislər tərəfindən tutulub Fələstinə sürgün edildi. Burada 3 il sürgün həyatı sürdü.
Fəzlulla Zahidi 1947-1949-cu illərdə Fransada yaşadı. Sonra İrana döndü və Həmədandan senator seçildi.
Fəzlulla Zahidi 1949-cu ilin sonlarında Tehranın polis rəisi təyin olundu. 1951-ci ildə İranın Daxili işlər naziri vəzifəsinə irəli çəkildi. 1953-cü ildə Baş nazirə qarşı qiyamda iştirak etdi. Baş nazir Məhəmməd Müsəddiq devrildi. MKİ-nin etibarlı şəxslərindən birinə çevrildi.
Fəzlulla Zahidi 1953-1955-ci illərdə İranın Baş naziri oldu. O, milliləşdirməni ləğv etdi və britaniyalılar neft yataqlarını yenidən nəzarətə götürdülər. Hökumət böhranının son dərəcə kəskinləşməsi ilə ölkədə qarşıdurma yaranmışdı. Bu böhranı tədricən aradan qaldırdı. Onun məqsədyönlü və uzaqgörən siyasətinin nəticəsi tezliklə bar verdi. İslahatlar aparıldı. Sənayeləşmə templəri daha da yüksəldi, sənayenin infrastruktur təminatı əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdı.
Fəzlulla Zahidi 1955-ci ildən sonra İranın Avropada BMT-dəki nümayəndəsi vəzifəsinə göndərildi. İsveçrədə yaşayır və xidmət göstərirdi.
Böyük-kiçikliyindən asılı olmayaraq tutduğu vəzifələrə daim məsuliyyətlə yanaşan Fəzlulla Zahidinin işgüzarlığı və təşəbbüskarlığı onu tutduğu vəzifələrdə pillə-pillə yüksəltmişdi.
Fəzlulla Zahidi İranın və bir çox xarici dövlətlərin orden və medalları ilə təltif olunmuşdu.
Fəzlulla Zahidi 2 sentyabr 1963-cü ildə vəfat edib.
Fəzlulla Zahidinin Ərdəşir adlı oğlu vardı.
Müəllifin bütün yazıları - Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Bölməyə aid digər xəbərlər
11-04-2022, 21:25
Mazandaran alimi - Ənvər Çingizoğlu yazır
23-03-2022, 18:55
Rəşid Yasəmi: ədəbiyyatda nəciblik nümunəsi
17-03-2022, 09:49
Vahid Dəstigirdi: Nizaminin tədqiqatçısı
12-03-2022, 22:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Səid Nəfisi: Azərbaycan qəhrəmanı Babək Xürrəmdin əsərinin müəllifi
19-10-2021, 09:58
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədəli Füruği: siyasətçi, diplomat, tarixçi, tərcüməçi və millətçi kimi
16-10-2021, 01:06
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Hacıəli xan Rəzmara: Qurban bayramında doğuldu, terror qurbanı oldu
13-09-2021, 16:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Şəkinskilərin İran qolu haqqında... - Ənvər Çingizoğlunun araşdırması
10-09-2021, 17:27
Nəcəfqulu xan Sərşar: Qaradağın ağ gün görməmiş şairi
27-08-2021, 16:48
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədqulu xan Alar: inqilabda sərkərdə, işdə sərkar.. - Fotolar
20-08-2021, 13:38
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - İsmayıl xan Şəfai: Tehran-43 konfransında şahın tərcüməçisi - Fotolar
16-08-2021, 15:51
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Seyid Məhəmməd Dəbirsiyaqi: tədqiq və tədrisin işığında - Fotolar
24-07-2021, 16:15
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Qaradağ elləri: beloğludan eloğluya qədər - Ənvər Çingizoğlu yazır
Milli Qəhrəman Pəhlivan Fərzəliyevin oğlu deyir ki, 44 günlük savaşda iştirak etmək arzusu həyata keçməsə də, döyüşlərin şiddətli vaxtında atasının şəhid olduğu Xəzəz dağını ziyarət edə bilib
Şair deyir ki, nə tənqidçiləri qınayır, nə də pul verib onlara tənqid adı altında tərif yazdıranları
Əks-kəşfiyyat xidmətinin sabiq rəhbəri deyir ki, hava hücumu reallaşarsa, itkilər böyük ola bilər
Eyni tamaşada həm Dövşanı, həm də Tülkünü səsləndirən Aygül Ağayeva deyir ki, kuklaçı olmaq çox çətindir
Məhəmməd Şahməmmədli “Apatiya”nı şedevr hesab etmir və filmdə səhvlərin olduğunu deyir
