12:57 / 27-06-2025
Prokurorluq Bakıdakı partlayış hadisəsini araşdırır
11:32 / 27-06-2025
Nazirlik və dövlət komitəsi vətəndaşlara müraciət edib
09:33 / 27-06-2025
Qaxda zəlzələ olub
00:25 / 27-06-2025
"Azərbaycanfilm"in ərazisindəki yanğın söndürülüb - (Yenilənib)
00:02 / 27-06-2025
Emil Mehtiyev idarə rəisi təyin olunub
18:04 / 26-06-2025
Narkotik satan ata və oğlu tutulub
16:30 / 26-06-2025
Azərbaycandakı dinlərarası harmoniya Tolerantlıq Evində müzakirə olunub
16:17 / 26-06-2025
Azərbaycanı gülüstana çevirənlər! - Zahid Oruc yazır
13:15 / 26-06-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
12:14 / 26-06-2025
İlham Əliyevlə İran prezidenti arasında telefon danışığı olub
11:02 / 26-06-2025
Kəlbəcərdə yük maşını çaya aşıb, sürücü ölüb
10:29 / 26-06-2025
Prezident Silahlı Qüvvələr Günü münasibətilə paylaşım edib
09:25 / 26-06-2025
Tarixi yanlışlıq - İbrahim Əliyev yazır
08:51 / 26-06-2025
Cənubi Qafqazın ən güclüsü...
00:00 / 26-06-2025
Bu gün Silahlı Qüvvələri Günüdür
22:36 / 25-06-2025
MÜTDA: "7 müəllimin nəticəsi ləğv ediləcək"
21:49 / 25-06-2025
Tovuzda kütləvi zəhərlənmə olub - Yenilənib
19:56 / 25-06-2025
Ceyhun Bayramov İranın yeni səfirini qəbul edib
18:04 / 25-06-2025
Ordu günü Bakı, Gəncə, Xankəndi və Laçında yürüş olacaq
18:00 / 25-06-2025
Beynəlxalq axtarışa verilmiş şəxsi Rusiyaya təhvil verilib
17:49 / 25-06-2025
Ter-Petrosyan II Qareginlə siyasi vəziyyəti müzakirə edib
17:44 / 25-06-2025
“Azəriqaz”ın baş direktoruna müavin təyin olunub
17:27 / 25-06-2025
Ceyhun Bayramov Sudanın yeni səfiri ilə görüşüb
17:02 / 25-06-2025
Trampla Zelenski Niderlandda görüşüblər
16:56 / 25-06-2025
Qırğızıstanda parno saytlara giriş bloklanıb
16:45 / 25-06-2025
Bakıda əməliyyat: saxlanılanlar var - Video
16:39 / 25-06-2025
Toy karvanında "avtoş"luq edən sürücülər saxlanılıb
16:20 / 25-06-2025
Səkkiz rayona prokuror təyin edilib - Yenilənib
15:59 / 25-06-2025
Kansler: Rusiya Avropanın sülh və siyasi nizamını təhdid edir
15:40 / 25-06-2025
“Pasportlar haqqında” qanun dəyişib
14:57 / 22-06-2025

19:12 / 23-06-2025

09:25 / 26-06-2025

10:14 / 24-06-2025

14:55 / 25-06-2025

07:09 / 24-06-2025

00:39 / 25-06-2025

08:27 / 25-06-2025

19:40 / 24-06-2025

23:45 / 23-06-2025

Fəzlulla Zahidi: Müsəddiqi yıxmış siyasətçi - Fotolar
Tarix: 23-05-2020 20:17 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU

Artıq Azərbaycanda qacarlar dövrünə bağlı dövlət xadimlərinin gördükləri işlərin tarixi önəmi ilə zəngin və parlaq olmuş həyatlarına, idarəetmələrinə və eyni zamanda da tarixi irslərinə get-gedə maraq artır. Uzun illər dövlət idarəçiliyi sahəsində müxtəlif məsul vəzifələrdə çalışmış, İran hökumətinə rəhbərlik etdiyi dövr ərzində ölkənin ictimai-siyasi həyatına, sosial-iqtisadi inkişafına mühüm töhfələr vermiş, hərbi sahədə ad çıxarmış Fəzlulla Zahidi dediklərimizə örnək ola bilər.
Fəzlulla Mirzə Əbülhəsən xan oğlu Zahidi 1897-ci ildə Həmədan şəhərində anadan olmuşdu. İbtidai təhsilini Müzəffəriyyə məktəbində aldı. Sonra İranda “Qazaqxana” deyilən hərbi məktəbə daxil oldu. Hərbi məktəbi bitərəndən sonra İran Kazak diviziyasında xidmət etməyə başladı. Naib (leytenant) rütbəsindən sərtibi-əvvəl (general-mayor) rütbəsinədək yüksəldi.

Fəzlulla Zahidi Kazak briqadasının Həmədan dəstəsində xidmət edirdi. 1915-ci il sentyabr, oktyabr aylarında məşhur inqilabçı Ehsanulla xan Dustdarın (1884-1938) başçılığı ilə 300 nəfərə qədər silahlı mücahid və mayor Məhəmmədtağı xan Püsyanın rəhbərliyi ilə jandarm hissələri Həmədanı Antanta məmurlarından və onların tərəfdarlarından təmizləmək istəyirdilər. Kirmanşahdan qovulmuş ingilis və çar konsulları, onların tərəfdarları Həmədan valisi Salar Ləşgərin və İran kazaklarının yardımına arxalanaraq, mücahidləri və jandarmları Həmədandan qovub çıxartmağa çalışırdılar.
Fəzlulla Zahidi Kiçik xanın ətrafı ilə mübarizədə fərqləndi. Ehsanulla xan Dustdarın dəstəsini dağıtdı.
Fəzlulla Zahidi 1925-1926-cı illərdə Gilan əyalətinin Rəşt şəhərində diviziyanın briqadasına rəhbərlik etdi.

Fəzlulla Zahidi 1927-1935-ci illərdə İran jandarmeriyasının rəisi oldu. Burda mirpənc (general-mayor) rütbəsi almışdı. İran ordusunda biçimlənmə baş verdikdən sonra sepəhbud (general-mayor) adlanmışdı.
Fəzlulla Zahidi 1929-cu ildə Fars əyalətində polis rəisi vəzifəsində idi. Burda əyalətdəki köçəri tayfaların qiyamı baş verdi. Şah şübhəli qismində onu Tehrana dəvət etdi. Onunla birlikdə vali Sarəməddövlə və Nüsrətüddövlə də paytaxta çağrıldı. Onun rütbəsi əlindən alındı və zindana atıldı. Bir müddət sonra əfv edildi və azadlığa çıxdı.

Fəzlulla Zahidi 1941-ci ildə İsfahan diviziyasının başçısı oldu.
Fəzlulla Zahidi II Dünya müharibəsində alman faşistləri ilə əməkdaşlıq etdiyi üçün 1943-cü ildə ingilislər tərəfindən tutulub Fələstinə sürgün edildi. Burada 3 il sürgün həyatı sürdü.
Fəzlulla Zahidi 1947-1949-cu illərdə Fransada yaşadı. Sonra İrana döndü və Həmədandan senator seçildi.
Fəzlulla Zahidi 1949-cu ilin sonlarında Tehranın polis rəisi təyin olundu. 1951-ci ildə İranın Daxili işlər naziri vəzifəsinə irəli çəkildi. 1953-cü ildə Baş nazirə qarşı qiyamda iştirak etdi. Baş nazir Məhəmməd Müsəddiq devrildi. MKİ-nin etibarlı şəxslərindən birinə çevrildi.

Fəzlulla Zahidi 1953-1955-ci illərdə İranın Baş naziri oldu. O, milliləşdirməni ləğv etdi və britaniyalılar neft yataqlarını yenidən nəzarətə götürdülər. Hökumət böhranının son dərəcə kəskinləşməsi ilə ölkədə qarşıdurma yaranmışdı. Bu böhranı tədricən aradan qaldırdı. Onun məqsədyönlü və uzaqgörən siyasətinin nəticəsi tezliklə bar verdi. İslahatlar aparıldı. Sənayeləşmə templəri daha da yüksəldi, sənayenin infrastruktur təminatı əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdı.
Fəzlulla Zahidi 1955-ci ildən sonra İranın Avropada BMT-dəki nümayəndəsi vəzifəsinə göndərildi. İsveçrədə yaşayır və xidmət göstərirdi.
Böyük-kiçikliyindən asılı olmayaraq tutduğu vəzifələrə daim məsuliyyətlə yanaşan Fəzlulla Zahidinin işgüzarlığı və təşəbbüskarlığı onu tutduğu vəzifələrdə pillə-pillə yüksəltmişdi.

Fəzlulla Zahidi İranın və bir çox xarici dövlətlərin orden və medalları ilə təltif olunmuşdu.
Fəzlulla Zahidi 2 sentyabr 1963-cü ildə vəfat edib.
Fəzlulla Zahidinin Ərdəşir adlı oğlu vardı.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 23-05-2020 20:17 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU

Artıq Azərbaycanda qacarlar dövrünə bağlı dövlət xadimlərinin gördükləri işlərin tarixi önəmi ilə zəngin və parlaq olmuş həyatlarına, idarəetmələrinə və eyni zamanda da tarixi irslərinə get-gedə maraq artır. Uzun illər dövlət idarəçiliyi sahəsində müxtəlif məsul vəzifələrdə çalışmış, İran hökumətinə rəhbərlik etdiyi dövr ərzində ölkənin ictimai-siyasi həyatına, sosial-iqtisadi inkişafına mühüm töhfələr vermiş, hərbi sahədə ad çıxarmış Fəzlulla Zahidi dediklərimizə örnək ola bilər.
Fəzlulla Mirzə Əbülhəsən xan oğlu Zahidi 1897-ci ildə Həmədan şəhərində anadan olmuşdu. İbtidai təhsilini Müzəffəriyyə məktəbində aldı. Sonra İranda “Qazaqxana” deyilən hərbi məktəbə daxil oldu. Hərbi məktəbi bitərəndən sonra İran Kazak diviziyasında xidmət etməyə başladı. Naib (leytenant) rütbəsindən sərtibi-əvvəl (general-mayor) rütbəsinədək yüksəldi.

Fəzlulla Zahidi Kazak briqadasının Həmədan dəstəsində xidmət edirdi. 1915-ci il sentyabr, oktyabr aylarında məşhur inqilabçı Ehsanulla xan Dustdarın (1884-1938) başçılığı ilə 300 nəfərə qədər silahlı mücahid və mayor Məhəmmədtağı xan Püsyanın rəhbərliyi ilə jandarm hissələri Həmədanı Antanta məmurlarından və onların tərəfdarlarından təmizləmək istəyirdilər. Kirmanşahdan qovulmuş ingilis və çar konsulları, onların tərəfdarları Həmədan valisi Salar Ləşgərin və İran kazaklarının yardımına arxalanaraq, mücahidləri və jandarmları Həmədandan qovub çıxartmağa çalışırdılar.
Fəzlulla Zahidi Kiçik xanın ətrafı ilə mübarizədə fərqləndi. Ehsanulla xan Dustdarın dəstəsini dağıtdı.
Fəzlulla Zahidi 1925-1926-cı illərdə Gilan əyalətinin Rəşt şəhərində diviziyanın briqadasına rəhbərlik etdi.

Fəzlulla Zahidi 1927-1935-ci illərdə İran jandarmeriyasının rəisi oldu. Burda mirpənc (general-mayor) rütbəsi almışdı. İran ordusunda biçimlənmə baş verdikdən sonra sepəhbud (general-mayor) adlanmışdı.
Fəzlulla Zahidi 1929-cu ildə Fars əyalətində polis rəisi vəzifəsində idi. Burda əyalətdəki köçəri tayfaların qiyamı baş verdi. Şah şübhəli qismində onu Tehrana dəvət etdi. Onunla birlikdə vali Sarəməddövlə və Nüsrətüddövlə də paytaxta çağrıldı. Onun rütbəsi əlindən alındı və zindana atıldı. Bir müddət sonra əfv edildi və azadlığa çıxdı.

Fəzlulla Zahidi 1941-ci ildə İsfahan diviziyasının başçısı oldu.
Fəzlulla Zahidi II Dünya müharibəsində alman faşistləri ilə əməkdaşlıq etdiyi üçün 1943-cü ildə ingilislər tərəfindən tutulub Fələstinə sürgün edildi. Burada 3 il sürgün həyatı sürdü.
Fəzlulla Zahidi 1947-1949-cu illərdə Fransada yaşadı. Sonra İrana döndü və Həmədandan senator seçildi.
Fəzlulla Zahidi 1949-cu ilin sonlarında Tehranın polis rəisi təyin olundu. 1951-ci ildə İranın Daxili işlər naziri vəzifəsinə irəli çəkildi. 1953-cü ildə Baş nazirə qarşı qiyamda iştirak etdi. Baş nazir Məhəmməd Müsəddiq devrildi. MKİ-nin etibarlı şəxslərindən birinə çevrildi.

Fəzlulla Zahidi 1953-1955-ci illərdə İranın Baş naziri oldu. O, milliləşdirməni ləğv etdi və britaniyalılar neft yataqlarını yenidən nəzarətə götürdülər. Hökumət böhranının son dərəcə kəskinləşməsi ilə ölkədə qarşıdurma yaranmışdı. Bu böhranı tədricən aradan qaldırdı. Onun məqsədyönlü və uzaqgörən siyasətinin nəticəsi tezliklə bar verdi. İslahatlar aparıldı. Sənayeləşmə templəri daha da yüksəldi, sənayenin infrastruktur təminatı əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdı.
Fəzlulla Zahidi 1955-ci ildən sonra İranın Avropada BMT-dəki nümayəndəsi vəzifəsinə göndərildi. İsveçrədə yaşayır və xidmət göstərirdi.
Böyük-kiçikliyindən asılı olmayaraq tutduğu vəzifələrə daim məsuliyyətlə yanaşan Fəzlulla Zahidinin işgüzarlığı və təşəbbüskarlığı onu tutduğu vəzifələrdə pillə-pillə yüksəltmişdi.

Fəzlulla Zahidi İranın və bir çox xarici dövlətlərin orden və medalları ilə təltif olunmuşdu.
Fəzlulla Zahidi 2 sentyabr 1963-cü ildə vəfat edib.
Fəzlulla Zahidinin Ərdəşir adlı oğlu vardı.

Müəllifin bütün yazıları - Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Bölməyə aid digər xəbərlər
11-04-2022, 21:25
Mazandaran alimi - Ənvər Çingizoğlu yazır
23-03-2022, 18:55
Rəşid Yasəmi: ədəbiyyatda nəciblik nümunəsi
17-03-2022, 09:49
Vahid Dəstigirdi: Nizaminin tədqiqatçısı
12-03-2022, 22:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Səid Nəfisi: Azərbaycan qəhrəmanı Babək Xürrəmdin əsərinin müəllifi
19-10-2021, 09:58
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədəli Füruği: siyasətçi, diplomat, tarixçi, tərcüməçi və millətçi kimi
16-10-2021, 01:06
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Hacıəli xan Rəzmara: Qurban bayramında doğuldu, terror qurbanı oldu
13-09-2021, 16:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Şəkinskilərin İran qolu haqqında... - Ənvər Çingizoğlunun araşdırması
10-09-2021, 17:27
Nəcəfqulu xan Sərşar: Qaradağın ağ gün görməmiş şairi
27-08-2021, 16:48
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədqulu xan Alar: inqilabda sərkərdə, işdə sərkar.. - Fotolar
20-08-2021, 13:38
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - İsmayıl xan Şəfai: Tehran-43 konfransında şahın tərcüməçisi - Fotolar
16-08-2021, 15:51
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Seyid Məhəmməd Dəbirsiyaqi: tədqiq və tədrisin işığında - Fotolar
24-07-2021, 16:15
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Qaradağ elləri: beloğludan eloğluya qədər - Ənvər Çingizoğlu yazır