23:24 / 30-06-2025
Rus İcmasının Mədəniyyət Mərkəzi bağlanıb?
21:03 / 30-06-2025
Rusiyada öldürülən qardaşların cənazəsi Azərbaycana gətirilib - (Yenilənib)
18:51 / 30-06-2025
İran liderinin müşavirini öldürmək istəyiblər
18:44 / 30-06-2025
Aİ rəsmisi: "Rusiyada azərbaycanlılara qarşı törədilən zorakılıq..."
18:38 / 30-06-2025
Tramp mütəffiqlərin təklifinə əhəmiyyət vermir
18:03 / 30-06-2025
Daha 17 qanuna dəyişiklik edəcəklər
17:57 / 30-06-2025
Bakıda əməliyyat: FTX-nın iki əməkdaşı saxlanılıb - (Yenilənib) - Fotolar
17:51 / 30-06-2025
Azərbaycanın Rusiyadakı səfiri XİN-ə çağırılıb
17:45 / 30-06-2025
Bəylər Eyyubov yeni vəzifəyə təyin olunub
17:34 / 30-06-2025
Şuşada biznes forum keçiriləcək
17:18 / 30-06-2025
Ukraynalı nazir slovakiyalı həmkarının təklifini qəbul etmir
17:11 / 30-06-2025
İşçi qrupun ştat və xidməti maşınlarının sayı artırılıb
17:03 / 30-06-2025
Beş ölkədən Azərbayacana quş əti idxalına məhdudiyyət qoyulub
16:51 / 30-06-2025
Ersin Tatar Azərbaycana gəlir
16:46 / 30-06-2025
Ərdoğan Azərbaycana səfər edəcək
16:27 / 30-06-2025
Şahın atom bombası istəyi: ABŞ bunun qarşısını necə alıb?
16:10 / 30-06-2025
İyul ayının hava proqnozu açıqlanıb
16:02 / 30-06-2025
Azərbaycan və Bolqarıstan XİN-ləri arasında siyasi məsləhətləşmələr aparılıb
15:20 / 30-06-2025
Dərmanların qiyməti yenidən tənzimlənib
15:08 / 30-06-2025
Professor: Şovinizm Rusiyanı uçuruma aparır
14:52 / 30-06-2025
Mənsum İbrahimov: Teatrımızın səhnəsinə yeni Məcnunlar gəlir - Foto
14:26 / 30-06-2025
Sabiq nazir təltif edilib
14:15 / 30-06-2025
Qarabağa növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
13:53 / 30-06-2025
Tramp İranın iddiaları ilə razılaşmır
13:45 / 30-06-2025
Qarabağa səfərlər müvəqqəti dayandırılıb
13:43 / 30-06-2025
Çin Azərbaycan vasitəsilə Avropaya yeni yük marşrutu istifadəyə verib
13:24 / 30-06-2025
"Azərbaycanfilm"dəki partlayışla bağlı cinayət işi açılıb
13:15 / 30-06-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
13:13 / 30-06-2025
Mirzoyan Lavrova xəbərdarlıq edib
13:01 / 30-06-2025
Xarici İşlər Nazirliyində yeni idarə yaradılıb
09:25 / 26-06-2025

08:51 / 26-06-2025

16:17 / 26-06-2025

13:16 / 29-06-2025

18:04 / 26-06-2025

00:00 / 26-06-2025

12:57 / 27-06-2025

00:02 / 27-06-2025

08:55 / 28-06-2025

00:01 / 28-06-2025

16:30 / 26-06-2025

12:14 / 26-06-2025

Fəzlulla Zahidi: Müsəddiqi yıxmış siyasətçi - Fotolar
Tarix: 23-05-2020 20:17 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU

Artıq Azərbaycanda qacarlar dövrünə bağlı dövlət xadimlərinin gördükləri işlərin tarixi önəmi ilə zəngin və parlaq olmuş həyatlarına, idarəetmələrinə və eyni zamanda da tarixi irslərinə get-gedə maraq artır. Uzun illər dövlət idarəçiliyi sahəsində müxtəlif məsul vəzifələrdə çalışmış, İran hökumətinə rəhbərlik etdiyi dövr ərzində ölkənin ictimai-siyasi həyatına, sosial-iqtisadi inkişafına mühüm töhfələr vermiş, hərbi sahədə ad çıxarmış Fəzlulla Zahidi dediklərimizə örnək ola bilər.
Fəzlulla Mirzə Əbülhəsən xan oğlu Zahidi 1897-ci ildə Həmədan şəhərində anadan olmuşdu. İbtidai təhsilini Müzəffəriyyə məktəbində aldı. Sonra İranda “Qazaqxana” deyilən hərbi məktəbə daxil oldu. Hərbi məktəbi bitərəndən sonra İran Kazak diviziyasında xidmət etməyə başladı. Naib (leytenant) rütbəsindən sərtibi-əvvəl (general-mayor) rütbəsinədək yüksəldi.

Fəzlulla Zahidi Kazak briqadasının Həmədan dəstəsində xidmət edirdi. 1915-ci il sentyabr, oktyabr aylarında məşhur inqilabçı Ehsanulla xan Dustdarın (1884-1938) başçılığı ilə 300 nəfərə qədər silahlı mücahid və mayor Məhəmmədtağı xan Püsyanın rəhbərliyi ilə jandarm hissələri Həmədanı Antanta məmurlarından və onların tərəfdarlarından təmizləmək istəyirdilər. Kirmanşahdan qovulmuş ingilis və çar konsulları, onların tərəfdarları Həmədan valisi Salar Ləşgərin və İran kazaklarının yardımına arxalanaraq, mücahidləri və jandarmları Həmədandan qovub çıxartmağa çalışırdılar.
Fəzlulla Zahidi Kiçik xanın ətrafı ilə mübarizədə fərqləndi. Ehsanulla xan Dustdarın dəstəsini dağıtdı.
Fəzlulla Zahidi 1925-1926-cı illərdə Gilan əyalətinin Rəşt şəhərində diviziyanın briqadasına rəhbərlik etdi.

Fəzlulla Zahidi 1927-1935-ci illərdə İran jandarmeriyasının rəisi oldu. Burda mirpənc (general-mayor) rütbəsi almışdı. İran ordusunda biçimlənmə baş verdikdən sonra sepəhbud (general-mayor) adlanmışdı.
Fəzlulla Zahidi 1929-cu ildə Fars əyalətində polis rəisi vəzifəsində idi. Burda əyalətdəki köçəri tayfaların qiyamı baş verdi. Şah şübhəli qismində onu Tehrana dəvət etdi. Onunla birlikdə vali Sarəməddövlə və Nüsrətüddövlə də paytaxta çağrıldı. Onun rütbəsi əlindən alındı və zindana atıldı. Bir müddət sonra əfv edildi və azadlığa çıxdı.

Fəzlulla Zahidi 1941-ci ildə İsfahan diviziyasının başçısı oldu.
Fəzlulla Zahidi II Dünya müharibəsində alman faşistləri ilə əməkdaşlıq etdiyi üçün 1943-cü ildə ingilislər tərəfindən tutulub Fələstinə sürgün edildi. Burada 3 il sürgün həyatı sürdü.
Fəzlulla Zahidi 1947-1949-cu illərdə Fransada yaşadı. Sonra İrana döndü və Həmədandan senator seçildi.
Fəzlulla Zahidi 1949-cu ilin sonlarında Tehranın polis rəisi təyin olundu. 1951-ci ildə İranın Daxili işlər naziri vəzifəsinə irəli çəkildi. 1953-cü ildə Baş nazirə qarşı qiyamda iştirak etdi. Baş nazir Məhəmməd Müsəddiq devrildi. MKİ-nin etibarlı şəxslərindən birinə çevrildi.

Fəzlulla Zahidi 1953-1955-ci illərdə İranın Baş naziri oldu. O, milliləşdirməni ləğv etdi və britaniyalılar neft yataqlarını yenidən nəzarətə götürdülər. Hökumət böhranının son dərəcə kəskinləşməsi ilə ölkədə qarşıdurma yaranmışdı. Bu böhranı tədricən aradan qaldırdı. Onun məqsədyönlü və uzaqgörən siyasətinin nəticəsi tezliklə bar verdi. İslahatlar aparıldı. Sənayeləşmə templəri daha da yüksəldi, sənayenin infrastruktur təminatı əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdı.
Fəzlulla Zahidi 1955-ci ildən sonra İranın Avropada BMT-dəki nümayəndəsi vəzifəsinə göndərildi. İsveçrədə yaşayır və xidmət göstərirdi.
Böyük-kiçikliyindən asılı olmayaraq tutduğu vəzifələrə daim məsuliyyətlə yanaşan Fəzlulla Zahidinin işgüzarlığı və təşəbbüskarlığı onu tutduğu vəzifələrdə pillə-pillə yüksəltmişdi.

Fəzlulla Zahidi İranın və bir çox xarici dövlətlərin orden və medalları ilə təltif olunmuşdu.
Fəzlulla Zahidi 2 sentyabr 1963-cü ildə vəfat edib.
Fəzlulla Zahidinin Ərdəşir adlı oğlu vardı.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 23-05-2020 20:17 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU

Artıq Azərbaycanda qacarlar dövrünə bağlı dövlət xadimlərinin gördükləri işlərin tarixi önəmi ilə zəngin və parlaq olmuş həyatlarına, idarəetmələrinə və eyni zamanda da tarixi irslərinə get-gedə maraq artır. Uzun illər dövlət idarəçiliyi sahəsində müxtəlif məsul vəzifələrdə çalışmış, İran hökumətinə rəhbərlik etdiyi dövr ərzində ölkənin ictimai-siyasi həyatına, sosial-iqtisadi inkişafına mühüm töhfələr vermiş, hərbi sahədə ad çıxarmış Fəzlulla Zahidi dediklərimizə örnək ola bilər.
Fəzlulla Mirzə Əbülhəsən xan oğlu Zahidi 1897-ci ildə Həmədan şəhərində anadan olmuşdu. İbtidai təhsilini Müzəffəriyyə məktəbində aldı. Sonra İranda “Qazaqxana” deyilən hərbi məktəbə daxil oldu. Hərbi məktəbi bitərəndən sonra İran Kazak diviziyasında xidmət etməyə başladı. Naib (leytenant) rütbəsindən sərtibi-əvvəl (general-mayor) rütbəsinədək yüksəldi.

Fəzlulla Zahidi Kazak briqadasının Həmədan dəstəsində xidmət edirdi. 1915-ci il sentyabr, oktyabr aylarında məşhur inqilabçı Ehsanulla xan Dustdarın (1884-1938) başçılığı ilə 300 nəfərə qədər silahlı mücahid və mayor Məhəmmədtağı xan Püsyanın rəhbərliyi ilə jandarm hissələri Həmədanı Antanta məmurlarından və onların tərəfdarlarından təmizləmək istəyirdilər. Kirmanşahdan qovulmuş ingilis və çar konsulları, onların tərəfdarları Həmədan valisi Salar Ləşgərin və İran kazaklarının yardımına arxalanaraq, mücahidləri və jandarmları Həmədandan qovub çıxartmağa çalışırdılar.
Fəzlulla Zahidi Kiçik xanın ətrafı ilə mübarizədə fərqləndi. Ehsanulla xan Dustdarın dəstəsini dağıtdı.
Fəzlulla Zahidi 1925-1926-cı illərdə Gilan əyalətinin Rəşt şəhərində diviziyanın briqadasına rəhbərlik etdi.

Fəzlulla Zahidi 1927-1935-ci illərdə İran jandarmeriyasının rəisi oldu. Burda mirpənc (general-mayor) rütbəsi almışdı. İran ordusunda biçimlənmə baş verdikdən sonra sepəhbud (general-mayor) adlanmışdı.
Fəzlulla Zahidi 1929-cu ildə Fars əyalətində polis rəisi vəzifəsində idi. Burda əyalətdəki köçəri tayfaların qiyamı baş verdi. Şah şübhəli qismində onu Tehrana dəvət etdi. Onunla birlikdə vali Sarəməddövlə və Nüsrətüddövlə də paytaxta çağrıldı. Onun rütbəsi əlindən alındı və zindana atıldı. Bir müddət sonra əfv edildi və azadlığa çıxdı.

Fəzlulla Zahidi 1941-ci ildə İsfahan diviziyasının başçısı oldu.
Fəzlulla Zahidi II Dünya müharibəsində alman faşistləri ilə əməkdaşlıq etdiyi üçün 1943-cü ildə ingilislər tərəfindən tutulub Fələstinə sürgün edildi. Burada 3 il sürgün həyatı sürdü.
Fəzlulla Zahidi 1947-1949-cu illərdə Fransada yaşadı. Sonra İrana döndü və Həmədandan senator seçildi.
Fəzlulla Zahidi 1949-cu ilin sonlarında Tehranın polis rəisi təyin olundu. 1951-ci ildə İranın Daxili işlər naziri vəzifəsinə irəli çəkildi. 1953-cü ildə Baş nazirə qarşı qiyamda iştirak etdi. Baş nazir Məhəmməd Müsəddiq devrildi. MKİ-nin etibarlı şəxslərindən birinə çevrildi.

Fəzlulla Zahidi 1953-1955-ci illərdə İranın Baş naziri oldu. O, milliləşdirməni ləğv etdi və britaniyalılar neft yataqlarını yenidən nəzarətə götürdülər. Hökumət böhranının son dərəcə kəskinləşməsi ilə ölkədə qarşıdurma yaranmışdı. Bu böhranı tədricən aradan qaldırdı. Onun məqsədyönlü və uzaqgörən siyasətinin nəticəsi tezliklə bar verdi. İslahatlar aparıldı. Sənayeləşmə templəri daha da yüksəldi, sənayenin infrastruktur təminatı əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdı.
Fəzlulla Zahidi 1955-ci ildən sonra İranın Avropada BMT-dəki nümayəndəsi vəzifəsinə göndərildi. İsveçrədə yaşayır və xidmət göstərirdi.
Böyük-kiçikliyindən asılı olmayaraq tutduğu vəzifələrə daim məsuliyyətlə yanaşan Fəzlulla Zahidinin işgüzarlığı və təşəbbüskarlığı onu tutduğu vəzifələrdə pillə-pillə yüksəltmişdi.

Fəzlulla Zahidi İranın və bir çox xarici dövlətlərin orden və medalları ilə təltif olunmuşdu.
Fəzlulla Zahidi 2 sentyabr 1963-cü ildə vəfat edib.
Fəzlulla Zahidinin Ərdəşir adlı oğlu vardı.

Müəllifin bütün yazıları - Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Bölməyə aid digər xəbərlər
11-04-2022, 21:25
Mazandaran alimi - Ənvər Çingizoğlu yazır
23-03-2022, 18:55
Rəşid Yasəmi: ədəbiyyatda nəciblik nümunəsi
17-03-2022, 09:49
Vahid Dəstigirdi: Nizaminin tədqiqatçısı
12-03-2022, 22:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Səid Nəfisi: Azərbaycan qəhrəmanı Babək Xürrəmdin əsərinin müəllifi
19-10-2021, 09:58
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədəli Füruği: siyasətçi, diplomat, tarixçi, tərcüməçi və millətçi kimi
16-10-2021, 01:06
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Hacıəli xan Rəzmara: Qurban bayramında doğuldu, terror qurbanı oldu
13-09-2021, 16:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Şəkinskilərin İran qolu haqqında... - Ənvər Çingizoğlunun araşdırması
10-09-2021, 17:27
Nəcəfqulu xan Sərşar: Qaradağın ağ gün görməmiş şairi
27-08-2021, 16:48
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədqulu xan Alar: inqilabda sərkərdə, işdə sərkar.. - Fotolar
20-08-2021, 13:38
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - İsmayıl xan Şəfai: Tehran-43 konfransında şahın tərcüməçisi - Fotolar
16-08-2021, 15:51
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Seyid Məhəmməd Dəbirsiyaqi: tədqiq və tədrisin işığında - Fotolar
24-07-2021, 16:15
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Qaradağ elləri: beloğludan eloğluya qədər - Ənvər Çingizoğlu yazır