09:33 / 27-06-2025
Qaxda zəlzələ olub
00:25 / 27-06-2025
"Azərbaycanfilm"in ərazisindəki yanğın söndürülüb - (Yenilənib)
00:02 / 27-06-2025
Emil Mehtiyev idarə rəisi təyin olunub
18:04 / 26-06-2025
Narkotik satan ata və oğlu tutulub
16:30 / 26-06-2025
Azərbaycandakı dinlərarası harmoniya Tolerantlıq Evində müzakirə olunub
16:17 / 26-06-2025
Azərbaycanı gülüstana çevirənlər! - Zahid Oruc yazır
13:15 / 26-06-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
12:14 / 26-06-2025
İlham Əliyevlə İran prezidenti arasında telefon danışığı olub
11:02 / 26-06-2025
Kəlbəcərdə yük maşını çaya aşıb, sürücü ölüb
10:29 / 26-06-2025
Prezident Silahlı Qüvvələr Günü münasibətilə paylaşım edib
09:25 / 26-06-2025
Tarixi yanlışlıq - İbrahim Əliyev yazır
08:51 / 26-06-2025
Cənubi Qafqazın ən güclüsü...
00:00 / 26-06-2025
Bu gün Silahlı Qüvvələri Günüdür
22:36 / 25-06-2025
MÜTDA: "7 müəllimin nəticəsi ləğv ediləcək"
21:49 / 25-06-2025
Tovuzda kütləvi zəhərlənmə olub - Yenilənib
19:56 / 25-06-2025
Ceyhun Bayramov İranın yeni səfirini qəbul edib
18:04 / 25-06-2025
Ordu günü Bakı, Gəncə, Xankəndi və Laçında yürüş olacaq
18:00 / 25-06-2025
Beynəlxalq axtarışa verilmiş şəxsi Rusiyaya təhvil verilib
17:49 / 25-06-2025
Ter-Petrosyan II Qareginlə siyasi vəziyyəti müzakirə edib
17:44 / 25-06-2025
“Azəriqaz”ın baş direktoruna müavin təyin olunub
17:27 / 25-06-2025
Ceyhun Bayramov Sudanın yeni səfiri ilə görüşüb
17:02 / 25-06-2025
Trampla Zelenski Niderlandda görüşüblər
16:56 / 25-06-2025
Qırğızıstanda parno saytlara giriş bloklanıb
16:45 / 25-06-2025
Bakıda əməliyyat: saxlanılanlar var - Video
16:39 / 25-06-2025
Toy karvanında "avtoş"luq edən sürücülər saxlanılıb
16:20 / 25-06-2025
Səkkiz rayona prokuror təyin edilib - Yenilənib
15:59 / 25-06-2025
Kansler: Rusiya Avropanın sülh və siyasi nizamını təhdid edir
15:40 / 25-06-2025
“Pasportlar haqqında” qanun dəyişib
15:35 / 25-06-2025
Tramp Haaqada Zelenski ilə görüşəcək
15:29 / 25-06-2025
Küləkli hava şəraiti ilə bağlı sarı xəbərdarlıq verilib
14:57 / 22-06-2025
Həyat dolu ömür yolu - Milli Mətbuat-150 - Fotolar
19:12 / 23-06-2025
Cəlaloğlu: "İranı əvvəlki məcrasına qaytarmaq istəyirlərsə, onda hakimiyyətdə Qacarlar oturmalıdır” - Müsahibə
09:25 / 26-06-2025
Tarixi yanlışlıq - İbrahim Əliyev yazır
10:14 / 24-06-2025
Tramp dünyanı aldadıb: atəşkəs yoxdur, İsrail İrana ağır zərbələr endirir
14:55 / 25-06-2025
Rəşad Əhmədzadə: “Beynəlxalq festivallarda iştirakımız ölkə teatrları üçün də uğurdur” - Müsahibə
07:09 / 24-06-2025
İran və İsrail atəşkəsə razılaşıblar?
00:39 / 25-06-2025
NATO: Ukraynada 250 min rus hərbçisi həlak olub
08:27 / 25-06-2025
Üç mindən çox avtomobili daşıyan gəmi üç həftə yandıqdan sonra batıb
19:40 / 24-06-2025
“Qərbi Azərbaycan İrsi” kitabının təqdimatı olub - Fotolar
23:45 / 23-06-2025
Bakıdan Qətərə uçan təyyarə yarıyoldan geri dönüb
Mühəndislikdən müdrik vəzirliyə - Ənvər Çingizoğlu yazır
Tarix: 19-04-2021 09:57 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Tarix boyu bir çox siyasət adamları hakimiyyətə can atıb və çox hallarda da buna nail olublar. Bu şəxslərin siyasi fəaliyyətində ağır anlar, gərgin məqamlar çox olsa da, onlar sonda istəklərinə çatıblar. Mühəndislikdən Baş nazir postuna qədər ucalmış bir şəxsdən söhbət açacağıq. Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlədən.
Mirzə Cəfər xan sadat soyundandır. Hüseyni seyidlərindəndir. Uluları Fərahan şəhərinin nəcib şəxsiyyətləridəndir. Atası Mirzə Məhəmmədtağı vəzir Təbrizdə Mirzə Bozorg Qaemməqamın yanında çalışıb.
Mirzə Cəfər хаn Mirzə Məhəmmədtağı oğlu Təbriz şəhərində anadan olub. İbtidai təhsilini məhəllə mollaxanasında, orta təhsilini mədrəsədə alıb. 1815-ci ildə Abbas mirzə Qovanlı-Qacarın Avropaya oxumağa göndərdiyi tələbələrdən biri idi. O, İngiltərədə universitetdə oxuyub. Mühəndislik fakültəsini bitirib. Qacarlar dövlətində “Mühəndisbaşı” kimi tanınıb. Müşirüddövlə ləqəbi ilə təltif edilib.
Mirzə Cəfər хаn 1818-ci ildə Lоndоndа frаmаsоn lоjunа cəlb еdilən iranlı tələbələrdən biri idi. İranın ilk masonlarından sayılır.
Mirzə Cəfər хаnın səyi ilə Qacarlar ordusunun elmi əsaslarla formalaşması, döyüş qabiliyyətinin yüksəldilməsi, torpaqların müdafiə olunması üçün genişmiqyaslı tədbirlər həyata keçirilib.
Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlə 1838-ci ildə Məhəmməd şah Qacarın fərmanı ilə Osmanlı dövlətinə, İstanbul səfiri təyin edilib.
Mirzə Cəfər xan
Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlə Osmanlı-İran sınır-sərhəd anlaşmazlığının aradan qaldırılması üçün 1847-ci ildə Ərzurumda toplanan uluslararası bir komisiyada Qacarlar dövlətinin təmsilçisi olub. Araşdırmamıza görə, Mirzə Cəfər xan Təbrizdə xəstələnib, əvəzinə Mirzə Tağı xan tədbirdə iştirak edib. Sağalandan sonra missiyasına davam etdirib. (Rzaqulu xan Hidayət, Tarix-i Rövsətüs-Səfa-yi Naseri, Təshih Cəmşid Kianfər, Tehran, 1380, c. X, s. 8324)
Ərzurum komissiyasına aid bir çox qaynaqlara baş vurduq. Axtarış zamanı bir kitaba rast olduq: Mirzə Möhbəli xan Nazımülmülk Mərəndi-yi Yekanlı (Mirzə Möhbəli xan Nazımülmülk Mərəndi-yi Yekanlu, Hazırlayan Nəsrullah Salihi, İntişarat-i Tahuri, 1396/2017, 276 səh). Bu əsər Dərviş paşa və Xurşid paşa ilə eyni komissiyada Qacar dövlətinin təmsilçisi olaraq yer alan Möhbəli xan Nazımülmülk Mərəndi Yekanlının, Dərviş paşa və Xurşid paşaların layihələrinə cəvabən yazmış olduğu mətnlərdən ibarətdir. Mətnləri nəşrə hazırlayan tarixçi Nəsrullah Salihi, Osmanlı tarixi haqqında bir çox araşdırmaya və tərcüməyə imza atan önəmli bir alimdir. Nəsrullah Salihi daha öncə də Türkiyə-İran arasındakı təhdid-i hüdud məsələsinə dair yazılan layihə və risalələri toplu halda nəşr etdirib. Kitabı nəşrə hazırlayan Nəsrullah Salihi tərəfindən qələmə alınan bir müqəddimə ilə başlayır. Müqəddimədə ilk olaraq Osmanlı ilə Qacar dövlətləri arasında imzalanan Ərzurum andlaşmasıyla qurulan və hər iki dövlətlə bərabər müşahidəçi dövlət ünvanıyla qatılan Fransa və Rusiya ilə birlikdə dörd ölkə təmsilçisinin olduğu komissiyadan bəhs edilir. Komissiyada Osmanlı adına Dərviş Paşa, İran adına Mirzə Cəfər xan Müşirüddövlə, Rusiya və İngiltərə adına isə polkovnik E. İ. Çirikov və polkovnik Villiams yer alıb. Komissiya hələ çalışmasına başlamadan Qotur və Mühəmmərə kimi bölgələr görə dartışmalar, mübahisələr meydana gəlib. Bilaxarə İngiltərə və Rusiyanın da təhriki ilə başlayan sərhəd-sınır dəqiqləşdirmə çalışması, noyabr 1851-ci il tarixində sona çatmış, ancaq dartışmalarda əsasən Qoturun durumu həll olmadığı üçün bir nəticə alınmayıb.
Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlə sоnrаlаr Lоndоndа səfir olub.
Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlə Məşhəddə ostani Qüdsi-Rəzəvinin mütəvəllisi vəzifəsini icra edib.
Görkəmli siyasi və dövlət xadimi Mirzə Cəfər xan 1860-cı ildə, Nasirəddin şah Qovanlı-Qacarın hakimiyyəti dövründə Muşirüddövlə ləqəbi ilə dövlət Şurаsının sədri оlub.
Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlə “Risaleye-təhqiqate sərhədiyye”, Tehran, 1348/1969 (Sərhəd təhqiqlərinin oçerki) və “Kitabe-xülasətülhesab” kitablarının müəllifidir. Onun ərəb dilindən tərcümə etdiyi “Xülasətüləxbar” adlı kitabı da var. (Con Malkolm, Tarix-i İran I (tərc. Mirzə İsmail Heyrət),Tehran, 1382, s.275)
Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlə 1862-ci ildə Tehran şəhərində vəfat edib.
Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlənin törəmələri Müşiri soyadını daşıyırlar.
Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlənin Sadıq xan, Yusif xan adlı oğlanları vardı.
Xalqlarının taleyində mühüm rol oynamış şəxsiyyətlər bir qayda olaraq tarixin gedişinə təsir göstərirlər. Onlardan biri də Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlədir. Onun həyata keçirdiyi müdrik siyasi tədbirlər sayəsində Qacarlar dövləti tərəqqi və inkişafa nail olub. Görkəmli dövlət xadimi çox yaxşı bilirdi ki, insanların fərdi qaydada mənafelərini nəzərə almadan ümumi topluma aid maraqları həyata keçirmək mümkün deyildir. Bu da onun müdrik, ədalətli və insanpərvər şəxs olmasını bir daha təsdiqləyir.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 19-04-2021 09:57 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Tarix boyu bir çox siyasət adamları hakimiyyətə can atıb və çox hallarda da buna nail olublar. Bu şəxslərin siyasi fəaliyyətində ağır anlar, gərgin məqamlar çox olsa da, onlar sonda istəklərinə çatıblar. Mühəndislikdən Baş nazir postuna qədər ucalmış bir şəxsdən söhbət açacağıq. Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlədən.
Mirzə Cəfər xan sadat soyundandır. Hüseyni seyidlərindəndir. Uluları Fərahan şəhərinin nəcib şəxsiyyətləridəndir. Atası Mirzə Məhəmmədtağı vəzir Təbrizdə Mirzə Bozorg Qaemməqamın yanında çalışıb.
Mirzə Cəfər хаn Mirzə Məhəmmədtağı oğlu Təbriz şəhərində anadan olub. İbtidai təhsilini məhəllə mollaxanasında, orta təhsilini mədrəsədə alıb. 1815-ci ildə Abbas mirzə Qovanlı-Qacarın Avropaya oxumağa göndərdiyi tələbələrdən biri idi. O, İngiltərədə universitetdə oxuyub. Mühəndislik fakültəsini bitirib. Qacarlar dövlətində “Mühəndisbaşı” kimi tanınıb. Müşirüddövlə ləqəbi ilə təltif edilib.
Mirzə Cəfər хаn 1818-ci ildə Lоndоndа frаmаsоn lоjunа cəlb еdilən iranlı tələbələrdən biri idi. İranın ilk masonlarından sayılır.
Mirzə Cəfər хаnın səyi ilə Qacarlar ordusunun elmi əsaslarla formalaşması, döyüş qabiliyyətinin yüksəldilməsi, torpaqların müdafiə olunması üçün genişmiqyaslı tədbirlər həyata keçirilib.
Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlə 1838-ci ildə Məhəmməd şah Qacarın fərmanı ilə Osmanlı dövlətinə, İstanbul səfiri təyin edilib.
Mirzə Cəfər xan
Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlə Osmanlı-İran sınır-sərhəd anlaşmazlığının aradan qaldırılması üçün 1847-ci ildə Ərzurumda toplanan uluslararası bir komisiyada Qacarlar dövlətinin təmsilçisi olub. Araşdırmamıza görə, Mirzə Cəfər xan Təbrizdə xəstələnib, əvəzinə Mirzə Tağı xan tədbirdə iştirak edib. Sağalandan sonra missiyasına davam etdirib. (Rzaqulu xan Hidayət, Tarix-i Rövsətüs-Səfa-yi Naseri, Təshih Cəmşid Kianfər, Tehran, 1380, c. X, s. 8324)
Ərzurum komissiyasına aid bir çox qaynaqlara baş vurduq. Axtarış zamanı bir kitaba rast olduq: Mirzə Möhbəli xan Nazımülmülk Mərəndi-yi Yekanlı (Mirzə Möhbəli xan Nazımülmülk Mərəndi-yi Yekanlu, Hazırlayan Nəsrullah Salihi, İntişarat-i Tahuri, 1396/2017, 276 səh). Bu əsər Dərviş paşa və Xurşid paşa ilə eyni komissiyada Qacar dövlətinin təmsilçisi olaraq yer alan Möhbəli xan Nazımülmülk Mərəndi Yekanlının, Dərviş paşa və Xurşid paşaların layihələrinə cəvabən yazmış olduğu mətnlərdən ibarətdir. Mətnləri nəşrə hazırlayan tarixçi Nəsrullah Salihi, Osmanlı tarixi haqqında bir çox araşdırmaya və tərcüməyə imza atan önəmli bir alimdir. Nəsrullah Salihi daha öncə də Türkiyə-İran arasındakı təhdid-i hüdud məsələsinə dair yazılan layihə və risalələri toplu halda nəşr etdirib. Kitabı nəşrə hazırlayan Nəsrullah Salihi tərəfindən qələmə alınan bir müqəddimə ilə başlayır. Müqəddimədə ilk olaraq Osmanlı ilə Qacar dövlətləri arasında imzalanan Ərzurum andlaşmasıyla qurulan və hər iki dövlətlə bərabər müşahidəçi dövlət ünvanıyla qatılan Fransa və Rusiya ilə birlikdə dörd ölkə təmsilçisinin olduğu komissiyadan bəhs edilir. Komissiyada Osmanlı adına Dərviş Paşa, İran adına Mirzə Cəfər xan Müşirüddövlə, Rusiya və İngiltərə adına isə polkovnik E. İ. Çirikov və polkovnik Villiams yer alıb. Komissiya hələ çalışmasına başlamadan Qotur və Mühəmmərə kimi bölgələr görə dartışmalar, mübahisələr meydana gəlib. Bilaxarə İngiltərə və Rusiyanın da təhriki ilə başlayan sərhəd-sınır dəqiqləşdirmə çalışması, noyabr 1851-ci il tarixində sona çatmış, ancaq dartışmalarda əsasən Qoturun durumu həll olmadığı üçün bir nəticə alınmayıb.
Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlə sоnrаlаr Lоndоndа səfir olub.
Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlə Məşhəddə ostani Qüdsi-Rəzəvinin mütəvəllisi vəzifəsini icra edib.
Görkəmli siyasi və dövlət xadimi Mirzə Cəfər xan 1860-cı ildə, Nasirəddin şah Qovanlı-Qacarın hakimiyyəti dövründə Muşirüddövlə ləqəbi ilə dövlət Şurаsının sədri оlub.
Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlə “Risaleye-təhqiqate sərhədiyye”, Tehran, 1348/1969 (Sərhəd təhqiqlərinin oçerki) və “Kitabe-xülasətülhesab” kitablarının müəllifidir. Onun ərəb dilindən tərcümə etdiyi “Xülasətüləxbar” adlı kitabı da var. (Con Malkolm, Tarix-i İran I (tərc. Mirzə İsmail Heyrət),Tehran, 1382, s.275)
Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlə 1862-ci ildə Tehran şəhərində vəfat edib.
Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlənin törəmələri Müşiri soyadını daşıyırlar.
Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlənin Sadıq xan, Yusif xan adlı oğlanları vardı.
Xalqlarının taleyində mühüm rol oynamış şəxsiyyətlər bir qayda olaraq tarixin gedişinə təsir göstərirlər. Onlardan biri də Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlədir. Onun həyata keçirdiyi müdrik siyasi tədbirlər sayəsində Qacarlar dövləti tərəqqi və inkişafa nail olub. Görkəmli dövlət xadimi çox yaxşı bilirdi ki, insanların fərdi qaydada mənafelərini nəzərə almadan ümumi topluma aid maraqları həyata keçirmək mümkün deyildir. Bu da onun müdrik, ədalətli və insanpərvər şəxs olmasını bir daha təsdiqləyir.
Müəllifin bütün yazıları - Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Bölməyə aid digər xəbərlər
11-04-2022, 21:25
Mazandaran alimi - Ənvər Çingizoğlu yazır
23-03-2022, 18:55
Rəşid Yasəmi: ədəbiyyatda nəciblik nümunəsi
17-03-2022, 09:49
Vahid Dəstigirdi: Nizaminin tədqiqatçısı
12-03-2022, 22:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Səid Nəfisi: Azərbaycan qəhrəmanı Babək Xürrəmdin əsərinin müəllifi
19-10-2021, 09:58
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədəli Füruği: siyasətçi, diplomat, tarixçi, tərcüməçi və millətçi kimi
16-10-2021, 01:06
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Hacıəli xan Rəzmara: Qurban bayramında doğuldu, terror qurbanı oldu
13-09-2021, 16:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Şəkinskilərin İran qolu haqqında... - Ənvər Çingizoğlunun araşdırması
10-09-2021, 17:27
Nəcəfqulu xan Sərşar: Qaradağın ağ gün görməmiş şairi
27-08-2021, 16:48
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədqulu xan Alar: inqilabda sərkərdə, işdə sərkar.. - Fotolar
20-08-2021, 13:38
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - İsmayıl xan Şəfai: Tehran-43 konfransında şahın tərcüməçisi - Fotolar
16-08-2021, 15:51
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Seyid Məhəmməd Dəbirsiyaqi: tədqiq və tədrisin işığında - Fotolar
24-07-2021, 16:15
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Qaradağ elləri: beloğludan eloğluya qədər - Ənvər Çingizoğlu yazır
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
