00:55 / 22-11-2024
Silvester Stallone yeni seriala çəkilir
00:45 / 22-11-2024
Məşhur yazıçının yeni romanı nəşr edilib - Foto
00:07 / 22-11-2024
Hikmət Hacıyev: “Politico”nun üzr istəməsini tələb edirik!”
23:28 / 21-11-2024
Gəncədə iki nəfər bıçaqlanıb
22:07 / 21-11-2024
Putin ABŞ və Qərb dövlətlərinə xəbərdarlıq edib
20:55 / 21-11-2024
Ceyhun Bayramov Özbəkistanın xarici işlər naziri ilə telefonda danışıb
20:08 / 21-11-2024
Milli Məclis bəyanat yayıb
19:12 / 21-11-2024
Leyla Əliyeva Qlobal Liderlərin Dialoqunda iştirak edib - Fotolar
18:08 / 21-11-2024
SPECA İqlim Ağıllı Şəhərlər Forumu üzrə Bakı Bəyannaməsi imzalanıb
18:03 / 21-11-2024
Küləkli hava şəraiti ilə bağlı sarı xəbərdarlıq verilib
17:49 / 21-11-2024
Pərviz Şahbazov İstanbula gedir
17:25 / 21-11-2024
Əli Əsədov “Elektron hökumət” portalı ilə bağlı qərar imzalayıb
17:18 / 21-11-2024
Rusiya Tramp haqqında filmin yayımına icazə verməyib - Fotolar
17:08 / 21-11-2024
Nazirlər Kabineti riskli vergi ödəyiciləri haqqında qərar imzalayıb
16:48 / 21-11-2024
Matviyenko Azərbaycana gəlir
16:45 / 21-11-2024
Prezident iki Mərkəzi ləğv edib - Sərəncam
16:32 / 21-11-2024
Deputatlar daha 12 qanuna dəyişikliyi müzakirəyə çıxaracaq - Siyahı
16:23 / 21-11-2024
Leyla Əliyeva COP29-da: nadir canlıların mühafizəsinə həsr olunan panel müzakirələr olub - Fotolar
16:17 / 21-11-2024
Baş nazirin və sabiq müdafiə nazirinin həbsinə order verilib
16:17 / 21-11-2024
Milli Məclisin deputatı NATO PA-nın illik sessiyasında iştirak edəcək
16:06 / 21-11-2024
Putin Şimali Koreya liderinə 75 vəhşi heyvan göndərib
16:00 / 21-11-2024
Gömrük orqanlarına qəbul imtahanı keçiriləcək
15:45 / 21-11-2024
Dünya şöhrətli rejissorun 10 ən yaxşı filmi... - Siyahı
15:32 / 21-11-2024
Məşhur musiqi qrupu dünya turuna çıxır
15:29 / 21-11-2024
Ceyhun Bayramov misirli nazirlə telefonda danışıb
14:46 / 21-11-2024
Quterreş Bakıda: "Razılaşma istəyi hiss olunur"
14:43 / 21-11-2024
"Kəpəz"in futbolçusu əməliyyat olunub
14:36 / 21-11-2024
Rusiya Qərb silahlarına qarşı tədbirlər görməyə başlayıb
14:33 / 21-11-2024
SOCAR ilə “Tree Energy Solutions” arasında Birgə Tədqiqat Sazişi imzalanıb
14:08 / 21-11-2024
Ukrayna ərazi əvəzində sülhə razılaşmayacaq - Nazir
12:28 / 18-11-2024
Turan Manafzadə: “Mədəniyyət diplomatiyasından yararlanmağı bacarmalıyıq” - Müsahibə
12:05 / 19-11-2024
MMC vətəndaşın mənzilini dağıdıb, indi də obyektini ələ keçirmək istəyir - Fotolar
13:32 / 21-11-2024
Dünyanın ən güclü donanmaları... - Qardaş Türkiyə siyahıda neçəncidir?
19:50 / 19-11-2024
Beynəlxalq Bank 272 min manat cərimələnib
16:45 / 20-11-2024
Nazir: "Regionlardakı bəzi poçt şöbələrinin bağlanması araşdırılacaq"
16:22 / 20-11-2024
“Real Betis” klubunun nümayəndəsi Bakıda nəyə təəccüblənib? - Foto
15:29 / 18-11-2024
Daha üç şəhərə konsul təyinatı olub - Siyahı
17:09 / 18-11-2024
Deputatın oğlu yeni vəzifəyə təyin olunub
10:03 / 20-11-2024
Azərbaycan və Türkiyənin bələdiyyə təşkilatları arasında görüş keçirilib - Fotolar
16:45 / 21-11-2024
Prezident iki Mərkəzi ləğv edib - Sərəncam
09:37 / 21-11-2024
Naxçıvan səhiyyəsində həbslər başlayıb
15:55 / 20-11-2024
Deputatın "Zəngimcell" oyunu: "Balansınız bitmişdir..."
Mühəndislikdən müdrik vəzirliyə - Ənvər Çingizoğlu yazır
Tarix: 19-04-2021 09:57 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Tarix boyu bir çox siyasət adamları hakimiyyətə can atıb və çox hallarda da buna nail olublar. Bu şəxslərin siyasi fəaliyyətində ağır anlar, gərgin məqamlar çox olsa da, onlar sonda istəklərinə çatıblar. Mühəndislikdən Baş nazir postuna qədər ucalmış bir şəxsdən söhbət açacağıq. Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlədən.
Mirzə Cəfər xan sadat soyundandır. Hüseyni seyidlərindəndir. Uluları Fərahan şəhərinin nəcib şəxsiyyətləridəndir. Atası Mirzə Məhəmmədtağı vəzir Təbrizdə Mirzə Bozorg Qaemməqamın yanında çalışıb.
Mirzə Cəfər хаn Mirzə Məhəmmədtağı oğlu Təbriz şəhərində anadan olub. İbtidai təhsilini məhəllə mollaxanasında, orta təhsilini mədrəsədə alıb. 1815-ci ildə Abbas mirzə Qovanlı-Qacarın Avropaya oxumağa göndərdiyi tələbələrdən biri idi. O, İngiltərədə universitetdə oxuyub. Mühəndislik fakültəsini bitirib. Qacarlar dövlətində “Mühəndisbaşı” kimi tanınıb. Müşirüddövlə ləqəbi ilə təltif edilib.
Mirzə Cəfər хаn 1818-ci ildə Lоndоndа frаmаsоn lоjunа cəlb еdilən iranlı tələbələrdən biri idi. İranın ilk masonlarından sayılır.
Mirzə Cəfər хаnın səyi ilə Qacarlar ordusunun elmi əsaslarla formalaşması, döyüş qabiliyyətinin yüksəldilməsi, torpaqların müdafiə olunması üçün genişmiqyaslı tədbirlər həyata keçirilib.
Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlə 1838-ci ildə Məhəmməd şah Qacarın fərmanı ilə Osmanlı dövlətinə, İstanbul səfiri təyin edilib.
Mirzə Cəfər xan
Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlə Osmanlı-İran sınır-sərhəd anlaşmazlığının aradan qaldırılması üçün 1847-ci ildə Ərzurumda toplanan uluslararası bir komisiyada Qacarlar dövlətinin təmsilçisi olub. Araşdırmamıza görə, Mirzə Cəfər xan Təbrizdə xəstələnib, əvəzinə Mirzə Tağı xan tədbirdə iştirak edib. Sağalandan sonra missiyasına davam etdirib. (Rzaqulu xan Hidayət, Tarix-i Rövsətüs-Səfa-yi Naseri, Təshih Cəmşid Kianfər, Tehran, 1380, c. X, s. 8324)
Ərzurum komissiyasına aid bir çox qaynaqlara baş vurduq. Axtarış zamanı bir kitaba rast olduq: Mirzə Möhbəli xan Nazımülmülk Mərəndi-yi Yekanlı (Mirzə Möhbəli xan Nazımülmülk Mərəndi-yi Yekanlu, Hazırlayan Nəsrullah Salihi, İntişarat-i Tahuri, 1396/2017, 276 səh). Bu əsər Dərviş paşa və Xurşid paşa ilə eyni komissiyada Qacar dövlətinin təmsilçisi olaraq yer alan Möhbəli xan Nazımülmülk Mərəndi Yekanlının, Dərviş paşa və Xurşid paşaların layihələrinə cəvabən yazmış olduğu mətnlərdən ibarətdir. Mətnləri nəşrə hazırlayan tarixçi Nəsrullah Salihi, Osmanlı tarixi haqqında bir çox araşdırmaya və tərcüməyə imza atan önəmli bir alimdir. Nəsrullah Salihi daha öncə də Türkiyə-İran arasındakı təhdid-i hüdud məsələsinə dair yazılan layihə və risalələri toplu halda nəşr etdirib. Kitabı nəşrə hazırlayan Nəsrullah Salihi tərəfindən qələmə alınan bir müqəddimə ilə başlayır. Müqəddimədə ilk olaraq Osmanlı ilə Qacar dövlətləri arasında imzalanan Ərzurum andlaşmasıyla qurulan və hər iki dövlətlə bərabər müşahidəçi dövlət ünvanıyla qatılan Fransa və Rusiya ilə birlikdə dörd ölkə təmsilçisinin olduğu komissiyadan bəhs edilir. Komissiyada Osmanlı adına Dərviş Paşa, İran adına Mirzə Cəfər xan Müşirüddövlə, Rusiya və İngiltərə adına isə polkovnik E. İ. Çirikov və polkovnik Villiams yer alıb. Komissiya hələ çalışmasına başlamadan Qotur və Mühəmmərə kimi bölgələr görə dartışmalar, mübahisələr meydana gəlib. Bilaxarə İngiltərə və Rusiyanın da təhriki ilə başlayan sərhəd-sınır dəqiqləşdirmə çalışması, noyabr 1851-ci il tarixində sona çatmış, ancaq dartışmalarda əsasən Qoturun durumu həll olmadığı üçün bir nəticə alınmayıb.
Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlə sоnrаlаr Lоndоndа səfir olub.
Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlə Məşhəddə ostani Qüdsi-Rəzəvinin mütəvəllisi vəzifəsini icra edib.
Görkəmli siyasi və dövlət xadimi Mirzə Cəfər xan 1860-cı ildə, Nasirəddin şah Qovanlı-Qacarın hakimiyyəti dövründə Muşirüddövlə ləqəbi ilə dövlət Şurаsının sədri оlub.
Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlə “Risaleye-təhqiqate sərhədiyye”, Tehran, 1348/1969 (Sərhəd təhqiqlərinin oçerki) və “Kitabe-xülasətülhesab” kitablarının müəllifidir. Onun ərəb dilindən tərcümə etdiyi “Xülasətüləxbar” adlı kitabı da var. (Con Malkolm, Tarix-i İran I (tərc. Mirzə İsmail Heyrət),Tehran, 1382, s.275)
Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlə 1862-ci ildə Tehran şəhərində vəfat edib.
Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlənin törəmələri Müşiri soyadını daşıyırlar.
Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlənin Sadıq xan, Yusif xan adlı oğlanları vardı.
Xalqlarının taleyində mühüm rol oynamış şəxsiyyətlər bir qayda olaraq tarixin gedişinə təsir göstərirlər. Onlardan biri də Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlədir. Onun həyata keçirdiyi müdrik siyasi tədbirlər sayəsində Qacarlar dövləti tərəqqi və inkişafa nail olub. Görkəmli dövlət xadimi çox yaxşı bilirdi ki, insanların fərdi qaydada mənafelərini nəzərə almadan ümumi topluma aid maraqları həyata keçirmək mümkün deyildir. Bu da onun müdrik, ədalətli və insanpərvər şəxs olmasını bir daha təsdiqləyir.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 19-04-2021 09:57 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Tarix boyu bir çox siyasət adamları hakimiyyətə can atıb və çox hallarda da buna nail olublar. Bu şəxslərin siyasi fəaliyyətində ağır anlar, gərgin məqamlar çox olsa da, onlar sonda istəklərinə çatıblar. Mühəndislikdən Baş nazir postuna qədər ucalmış bir şəxsdən söhbət açacağıq. Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlədən.
Mirzə Cəfər xan sadat soyundandır. Hüseyni seyidlərindəndir. Uluları Fərahan şəhərinin nəcib şəxsiyyətləridəndir. Atası Mirzə Məhəmmədtağı vəzir Təbrizdə Mirzə Bozorg Qaemməqamın yanında çalışıb.
Mirzə Cəfər хаn Mirzə Məhəmmədtağı oğlu Təbriz şəhərində anadan olub. İbtidai təhsilini məhəllə mollaxanasında, orta təhsilini mədrəsədə alıb. 1815-ci ildə Abbas mirzə Qovanlı-Qacarın Avropaya oxumağa göndərdiyi tələbələrdən biri idi. O, İngiltərədə universitetdə oxuyub. Mühəndislik fakültəsini bitirib. Qacarlar dövlətində “Mühəndisbaşı” kimi tanınıb. Müşirüddövlə ləqəbi ilə təltif edilib.
Mirzə Cəfər хаn 1818-ci ildə Lоndоndа frаmаsоn lоjunа cəlb еdilən iranlı tələbələrdən biri idi. İranın ilk masonlarından sayılır.
Mirzə Cəfər хаnın səyi ilə Qacarlar ordusunun elmi əsaslarla formalaşması, döyüş qabiliyyətinin yüksəldilməsi, torpaqların müdafiə olunması üçün genişmiqyaslı tədbirlər həyata keçirilib.
Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlə 1838-ci ildə Məhəmməd şah Qacarın fərmanı ilə Osmanlı dövlətinə, İstanbul səfiri təyin edilib.
Mirzə Cəfər xan
Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlə Osmanlı-İran sınır-sərhəd anlaşmazlığının aradan qaldırılması üçün 1847-ci ildə Ərzurumda toplanan uluslararası bir komisiyada Qacarlar dövlətinin təmsilçisi olub. Araşdırmamıza görə, Mirzə Cəfər xan Təbrizdə xəstələnib, əvəzinə Mirzə Tağı xan tədbirdə iştirak edib. Sağalandan sonra missiyasına davam etdirib. (Rzaqulu xan Hidayət, Tarix-i Rövsətüs-Səfa-yi Naseri, Təshih Cəmşid Kianfər, Tehran, 1380, c. X, s. 8324)
Ərzurum komissiyasına aid bir çox qaynaqlara baş vurduq. Axtarış zamanı bir kitaba rast olduq: Mirzə Möhbəli xan Nazımülmülk Mərəndi-yi Yekanlı (Mirzə Möhbəli xan Nazımülmülk Mərəndi-yi Yekanlu, Hazırlayan Nəsrullah Salihi, İntişarat-i Tahuri, 1396/2017, 276 səh). Bu əsər Dərviş paşa və Xurşid paşa ilə eyni komissiyada Qacar dövlətinin təmsilçisi olaraq yer alan Möhbəli xan Nazımülmülk Mərəndi Yekanlının, Dərviş paşa və Xurşid paşaların layihələrinə cəvabən yazmış olduğu mətnlərdən ibarətdir. Mətnləri nəşrə hazırlayan tarixçi Nəsrullah Salihi, Osmanlı tarixi haqqında bir çox araşdırmaya və tərcüməyə imza atan önəmli bir alimdir. Nəsrullah Salihi daha öncə də Türkiyə-İran arasındakı təhdid-i hüdud məsələsinə dair yazılan layihə və risalələri toplu halda nəşr etdirib. Kitabı nəşrə hazırlayan Nəsrullah Salihi tərəfindən qələmə alınan bir müqəddimə ilə başlayır. Müqəddimədə ilk olaraq Osmanlı ilə Qacar dövlətləri arasında imzalanan Ərzurum andlaşmasıyla qurulan və hər iki dövlətlə bərabər müşahidəçi dövlət ünvanıyla qatılan Fransa və Rusiya ilə birlikdə dörd ölkə təmsilçisinin olduğu komissiyadan bəhs edilir. Komissiyada Osmanlı adına Dərviş Paşa, İran adına Mirzə Cəfər xan Müşirüddövlə, Rusiya və İngiltərə adına isə polkovnik E. İ. Çirikov və polkovnik Villiams yer alıb. Komissiya hələ çalışmasına başlamadan Qotur və Mühəmmərə kimi bölgələr görə dartışmalar, mübahisələr meydana gəlib. Bilaxarə İngiltərə və Rusiyanın da təhriki ilə başlayan sərhəd-sınır dəqiqləşdirmə çalışması, noyabr 1851-ci il tarixində sona çatmış, ancaq dartışmalarda əsasən Qoturun durumu həll olmadığı üçün bir nəticə alınmayıb.
Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlə sоnrаlаr Lоndоndа səfir olub.
Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlə Məşhəddə ostani Qüdsi-Rəzəvinin mütəvəllisi vəzifəsini icra edib.
Görkəmli siyasi və dövlət xadimi Mirzə Cəfər xan 1860-cı ildə, Nasirəddin şah Qovanlı-Qacarın hakimiyyəti dövründə Muşirüddövlə ləqəbi ilə dövlət Şurаsının sədri оlub.
Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlə “Risaleye-təhqiqate sərhədiyye”, Tehran, 1348/1969 (Sərhəd təhqiqlərinin oçerki) və “Kitabe-xülasətülhesab” kitablarının müəllifidir. Onun ərəb dilindən tərcümə etdiyi “Xülasətüləxbar” adlı kitabı da var. (Con Malkolm, Tarix-i İran I (tərc. Mirzə İsmail Heyrət),Tehran, 1382, s.275)
Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlə 1862-ci ildə Tehran şəhərində vəfat edib.
Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlənin törəmələri Müşiri soyadını daşıyırlar.
Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlənin Sadıq xan, Yusif xan adlı oğlanları vardı.
Xalqlarının taleyində mühüm rol oynamış şəxsiyyətlər bir qayda olaraq tarixin gedişinə təsir göstərirlər. Onlardan biri də Mirzə Cəfər xan Müşirəddövlədir. Onun həyata keçirdiyi müdrik siyasi tədbirlər sayəsində Qacarlar dövləti tərəqqi və inkişafa nail olub. Görkəmli dövlət xadimi çox yaxşı bilirdi ki, insanların fərdi qaydada mənafelərini nəzərə almadan ümumi topluma aid maraqları həyata keçirmək mümkün deyildir. Bu da onun müdrik, ədalətli və insanpərvər şəxs olmasını bir daha təsdiqləyir.
Müəllifin bütün yazıları - Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Bölməyə aid digər xəbərlər
11-04-2022, 21:25
Mazandaran alimi - Ənvər Çingizoğlu yazır
23-03-2022, 18:55
Rəşid Yasəmi: ədəbiyyatda nəciblik nümunəsi
17-03-2022, 09:49
Vahid Dəstigirdi: Nizaminin tədqiqatçısı
12-03-2022, 22:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Səid Nəfisi: Azərbaycan qəhrəmanı Babək Xürrəmdin əsərinin müəllifi
19-10-2021, 09:58
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədəli Füruği: siyasətçi, diplomat, tarixçi, tərcüməçi və millətçi kimi
16-10-2021, 01:06
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Hacıəli xan Rəzmara: Qurban bayramında doğuldu, terror qurbanı oldu
13-09-2021, 16:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Şəkinskilərin İran qolu haqqında... - Ənvər Çingizoğlunun araşdırması
10-09-2021, 17:27
Nəcəfqulu xan Sərşar: Qaradağın ağ gün görməmiş şairi
27-08-2021, 16:48
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədqulu xan Alar: inqilabda sərkərdə, işdə sərkar.. - Fotolar
20-08-2021, 13:38
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - İsmayıl xan Şəfai: Tehran-43 konfransında şahın tərcüməçisi - Fotolar
16-08-2021, 15:51
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Seyid Məhəmməd Dəbirsiyaqi: tədqiq və tədrisin işığında - Fotolar
24-07-2021, 16:15
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Qaradağ elləri: beloğludan eloğluya qədər - Ənvər Çingizoğlu yazır
Deputatlığa namizəd Milli Məclisdə təmsil etmək istədiyi bölgənin problemlərinin təsnifatını artıq ağlına yazıb və işə nədən başlayacağını sıralayıb
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
“Tənha insanın monoloqu”nun ssenari müəllifi və rejissoru deyir ki, kinomuzu yaşatmaq və irəli aparmaq üçün film istehsalını artırmalı və onun bazarını düşünməliyik
Mirəli Sarızadə: “Gənc yaşımda arzum həyata keçdi, inşallah, yeni mövsümdə teatrımızın səhnəsində də Məcnun obrazı ilə tamaşaçılar qarşısına çıxacam”
