00:37 / 20-04-2024
Hikmət Hacıyev: "Bu, diplomatik və siyasi cəsarətimizin təcəssümüdür"
23:26 / 19-04-2024
Aİ-dən 4 kəndin qaytarılmasına reaksiya: "Davamlı nizamlanmanı tam dəstəkləyirik"
21:22 / 19-04-2024
Buraxılış imtahanının nəticələri elan olunub
20:45 / 19-04-2024
19-cu əsrin solğun dagerreotiplərini bərpa ediblər
20:29 / 19-04-2024
Qəzza müharibəsi qloballaşır
18:35 / 19-04-2024
MKİ: “Moskva yaxınlığındakı terror aktını İŞİD təşkil edib”
18:14 / 19-04-2024
Qəzzada daha 42 nəfər dinc sakin həlak olub
18:08 / 19-04-2024
Eminemin qızı bikinidə görüntülənib
18:06 / 19-04-2024
Yaponiya süni intellektin inkişafına 475 milyon dollar ayırıb
17:57 / 19-04-2024
9 milyon manatlıq mənimsəmə... - Şirkət rəhbərinə 11 il həbs cəzası verilib
17:33 / 19-04-2024
Ağ ev Afrikada müttəfiqini itirə bilər
17:30 / 19-04-2024
İranda silsilə partlayışlar baş verib
17:27 / 19-04-2024
İranın İsrailə hücumunun əsl səbəbi bəlli olub
17:18 / 19-04-2024
Mustafayevlə Qriqoryan sərhəddə görüşüb - 4 kənd Azərbaycana qaytarılır
17:09 / 19-04-2024
Daxili İşlər Nazirliyində kollegiya iclası keçirilib - Fotolar
17:00 / 19-04-2024
Prezident Cinayət-Prosessual Məcəlləsində dəyişikliyi təsdiqləyib
16:46 / 19-04-2024
İlham Əliyev Rusiyaya gedir
16:34 / 19-04-2024
Universitetin sözçüsü vəzifədən ayrılıb
16:19 / 19-04-2024
Abel Məhərrəmov və xanımı məhkəməyə verilib
16:00 / 19-04-2024
Ədalət Məhkəməsində Azərbaycanın tələbi ilə ictimai dinləmələr keçirilib
15:47 / 19-04-2024
Tovuzda 22 yaşlı oğlan 34 yaşlı qadının üzərinə benzin tökərək yandırıb
15:36 / 19-04-2024
G7 ölkələri Azərbaycan və Ermənistanı sülh prosesinə sadiq olmağa çağırıb
15:29 / 19-04-2024
Ceyhun Bayramov Fələstinin baş naziri ilə telefonda müzakirə aparıb
15:24 / 19-04-2024
Rəsmi Berlindən İsrail və İrana çağırış olub
15:11 / 19-04-2024
Türkiyə XİN: "İran-İsrail gərginliyi daimi münaqişəyə çevrilə bilər"
14:54 / 19-04-2024
Sabiq rektora hansı cəza veriləcək? - Prorektorun qətl işi
14:22 / 19-04-2024
Bakı Fransız Liseyi fəaliyyətini dayandırır
14:19 / 19-04-2024
MKİ direktorundan xəbərdarlıq: "...Ukrayna ilin sonunadək məğlub ola bilər"
13:56 / 19-04-2024
Aİ-dən İsrail və İrana çağırış: "Təmkinli olun!"
20:08 / 15-04-2024
Rusiya Ukrayna ilə savaşa özgələri göndərir
18:51 / 15-04-2024
“Şəhid Əhməd – Oğluma məktub” filminin təqdimatı keçirilib - Fotolar
13:58 / 16-04-2024
Agentlik sədri vəzifədən azad edilib - Yeni təyinat
15:07 / 17-04-2024
Hikmət Hacıyev: “Sülhməramlıların Azərbaycandan çıxarılması barədə qərar qəbul edilib”
10:57 / 18-04-2024
60 milyard dollarlıq yardımın önü açılır
13:03 / 15-04-2024
Məşhur aktyor kinodan qovulub
09:07 / 15-04-2024
Puqaçova qastollardan nə qədər qazanacaq?
10:00 / 15-04-2024
Çingiz Abdullayev sabah xəstəxanadan evə buraxılacaq
15:08 / 15-04-2024
Ali məktəblərə qəbul başlayıb
23:48 / 16-04-2024
Tbilisidə polis qanuna etiraz edən 11 nəfəri saxlayıb
09:26 / 16-04-2024
Ulduz aktrisanın psixoloji problemi yaranıb - Fotolar
12:27 / 15-04-2024
Tokayev və Paşinyan İrəvanda nəyi müzakirə edəcəklər?
Göydən üç alma düşmədi... - Kənan Hacı yazır
Tarix: 24-01-2019 20:18 | Bölmə: Kənan HACI
Qarşıda uzun bir gecə var. Bu gecəni də adlamaq üçün yenə yazmaq lazım gəlir.
Bizim birgə olduğumuz bir şəkil var-atam, anam və mən. Mənim on bir aylığımda çəkilib o şəkil. Üçümüzün birlikdə olduğumuz ilk və sonuncu şəkildi o foto. Hər dəfə bu şəkilə baxanda mənə elə gəlib ki, onlar heç vaxt bu şəkildəki kimi bəxtəvər olmayıblar. Qəribədir, o şəkildəki xoşbəxt təbəssümü mən sonralar heç birinin üzündə görmədim.
O xoşbəxt anı tutub saxlayan fotoqraf da artıq həyatda yoxdur... İllər keçəcək, heç birimiz həyatda olmayacağıq, amma bu şəkil qalacaq...
Biz nə vaxtsa yenə görüşəcəyik, yenə birlikdə olacağıq. İntəhası, ayrı görkəmdə, başqa qiyafədə... O anların şəklini çəkən olmayacaq amma...
Son vaxtlar o şəklin üzünə baxa bilmirəm...
**********
O uşaq dünyaya tək gəldi, tək böyüdü, atası dünyasını dəyişəndə ikinci dəfə, anası rəhmətə gedəndə isə üçüncü dəfə tək qaldı və tək yaşadı. Dünyanın bütün qırxdüyünlü sualları onun başına dolu kimi yağdı. Bəzən evə çörək almağa belə pulu olmadı, günlərlə ac qaldı, vağzallarda yatdı, qəzetlərə yazılar yazıb özünə araq pulu düzəltdi, hər gün kafelər küncündə öldü-dirildi. Cibi də, əyni də yalın oldu o adamın. Qış başının üstünü kəsdirəndə xalası oğlundan nimdaş, əyninə dar gələn bir palto alıb geyindi, atasının köhnə botinkalarını ayağına keçirdi, bu botinkalar da tərslikdən su buraxırdı... Yağışlı, qarlı günlərdə axşamlar evə gələndə soyuqdan göyərmiş ayaqlarını ovuşdura-ovuşdura yenə kağız-qələmə əyilirdi. Təmtək idi bu zalım dünyada.
Bircə söykənəcəyi yer onun istedadı idi, qələmi əlində çomaq əvəzi gəzdirdi ki, yıxılanda qələm onu ayaqda saxlasın. Dənizin sahilindəki tənha ev kürəyini quzğun küləklərə söykəmişdi, onu qoruyurdu bacardığı qədər. Amma soyuq divarları keçib yorğan-döşəyin canına hopmuşdu, bəzən şaxtalı qış gecələrində yatağa pallı-paltarlı girirdi.
Şeirlərini, yazılarını o evdə yazdı, hər gün elektrik qatarında kənddən şəhərə, şəhərdən kəndə ümidlərini də özüylə daşıdı. “Fil çəkə bilməzdi o çəkənləri, İlahi, gör nələr çəkdi bu adam!”
Göylər uzaqdaydı, çox uzaqda... Tanrısa ürəyinin içindəydi. Bəzən ürəyindəki Tanrıya da asi olurdu, onu ürəyindən çıxarmaq üçün bədənini araqla zəhərləyirdi. Araqsa mədəsinə axırdı, ürəyinə yox.
“Ürək deyilmiş, çarıqmış camış gönündən!..” (Nazim Hikmət)
Evləndi, şəhərə köçdü, kitabları çıxdı, səhər işə, axşam evə dönən “xoşbəxt”lərdən oldu. Amma...
***********
Yazının bu yerində yalnızlıq temasını mütəmadi işləyən iki rəssamı xatırladım. Biri sənət yaşamını bütünlüklə yalnızlığa həsr etmiş Edvar Hopper, digəri isə Pierre Bonnard.
Bonnard evindən çölə çıxmayan rəssamlardan idi. O, xanımı ilə bir evə qapılıb uzun bir zaman müddətində birgə yaşayıblar. Bonnard öz xanımının əksini nə az, nə çox 400 tabloda işləyib! Düşünürsən ki, öz xanımı ilə bu qədər iç-içə ikən Bonnard necə yalnız ola bilərdi?
Xanımı bu rəsmlərin heç birində otaqda ərinin onun rəsmini çəkdiyinin fərqindəymiş kimi görünmür, sanki çöldən yad bir adam gəlib kənardan onun rəsmini çəkirmiş kimi davranır.
Amma Bonnard özü hər rəsmində bir xəyalat kimi görünür və “mən varam” demək istəyir.
Bundan artıq heç nə deməyəcəm. V. Xlebnikov deyirdi ki, “biz ölürük və bununla da doğuluşumuz başlayır. Amma mən heç vaxt indiki kimi ölüm görməmişəm. Deyəsən, artıq bu ölümün doğuluşu olmayacaq...”
Son vaxtlar bu sözləri də tez-tez xatırlayıram.
Türklərin qəribə bir ifadəsi var: “Sənətin sokak cocuğu”. Mən hərdən özümü bu təkliyim və tənhalığımla sənətin “sokak cocuğu” kimi hiss edirəm. Hərdən istəyirəm şirin yalanla ovunum, çünki həqiqət mənim üçün ölümdən betərdi...
O şəkil də mənim həyatımın nağıla çevrilmiş həqiqətidir. Hər nağılın sonunda göydən üç alma düşür.
Bu nağılın alması göylərdən düşmədi. Və heç vaxt düşməyəcək...
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 24-01-2019 20:18 | Bölmə: Kənan HACI
Qarşıda uzun bir gecə var. Bu gecəni də adlamaq üçün yenə yazmaq lazım gəlir.
Bizim birgə olduğumuz bir şəkil var-atam, anam və mən. Mənim on bir aylığımda çəkilib o şəkil. Üçümüzün birlikdə olduğumuz ilk və sonuncu şəkildi o foto. Hər dəfə bu şəkilə baxanda mənə elə gəlib ki, onlar heç vaxt bu şəkildəki kimi bəxtəvər olmayıblar. Qəribədir, o şəkildəki xoşbəxt təbəssümü mən sonralar heç birinin üzündə görmədim.
O xoşbəxt anı tutub saxlayan fotoqraf da artıq həyatda yoxdur... İllər keçəcək, heç birimiz həyatda olmayacağıq, amma bu şəkil qalacaq...
Biz nə vaxtsa yenə görüşəcəyik, yenə birlikdə olacağıq. İntəhası, ayrı görkəmdə, başqa qiyafədə... O anların şəklini çəkən olmayacaq amma...
Son vaxtlar o şəklin üzünə baxa bilmirəm...
**********
O uşaq dünyaya tək gəldi, tək böyüdü, atası dünyasını dəyişəndə ikinci dəfə, anası rəhmətə gedəndə isə üçüncü dəfə tək qaldı və tək yaşadı. Dünyanın bütün qırxdüyünlü sualları onun başına dolu kimi yağdı. Bəzən evə çörək almağa belə pulu olmadı, günlərlə ac qaldı, vağzallarda yatdı, qəzetlərə yazılar yazıb özünə araq pulu düzəltdi, hər gün kafelər küncündə öldü-dirildi. Cibi də, əyni də yalın oldu o adamın. Qış başının üstünü kəsdirəndə xalası oğlundan nimdaş, əyninə dar gələn bir palto alıb geyindi, atasının köhnə botinkalarını ayağına keçirdi, bu botinkalar da tərslikdən su buraxırdı... Yağışlı, qarlı günlərdə axşamlar evə gələndə soyuqdan göyərmiş ayaqlarını ovuşdura-ovuşdura yenə kağız-qələmə əyilirdi. Təmtək idi bu zalım dünyada.
Bircə söykənəcəyi yer onun istedadı idi, qələmi əlində çomaq əvəzi gəzdirdi ki, yıxılanda qələm onu ayaqda saxlasın. Dənizin sahilindəki tənha ev kürəyini quzğun küləklərə söykəmişdi, onu qoruyurdu bacardığı qədər. Amma soyuq divarları keçib yorğan-döşəyin canına hopmuşdu, bəzən şaxtalı qış gecələrində yatağa pallı-paltarlı girirdi.
Şeirlərini, yazılarını o evdə yazdı, hər gün elektrik qatarında kənddən şəhərə, şəhərdən kəndə ümidlərini də özüylə daşıdı. “Fil çəkə bilməzdi o çəkənləri, İlahi, gör nələr çəkdi bu adam!”
Göylər uzaqdaydı, çox uzaqda... Tanrısa ürəyinin içindəydi. Bəzən ürəyindəki Tanrıya da asi olurdu, onu ürəyindən çıxarmaq üçün bədənini araqla zəhərləyirdi. Araqsa mədəsinə axırdı, ürəyinə yox.
“Ürək deyilmiş, çarıqmış camış gönündən!..” (Nazim Hikmət)
Evləndi, şəhərə köçdü, kitabları çıxdı, səhər işə, axşam evə dönən “xoşbəxt”lərdən oldu. Amma...
***********
Yazının bu yerində yalnızlıq temasını mütəmadi işləyən iki rəssamı xatırladım. Biri sənət yaşamını bütünlüklə yalnızlığa həsr etmiş Edvar Hopper, digəri isə Pierre Bonnard.
Bonnard evindən çölə çıxmayan rəssamlardan idi. O, xanımı ilə bir evə qapılıb uzun bir zaman müddətində birgə yaşayıblar. Bonnard öz xanımının əksini nə az, nə çox 400 tabloda işləyib! Düşünürsən ki, öz xanımı ilə bu qədər iç-içə ikən Bonnard necə yalnız ola bilərdi?
Xanımı bu rəsmlərin heç birində otaqda ərinin onun rəsmini çəkdiyinin fərqindəymiş kimi görünmür, sanki çöldən yad bir adam gəlib kənardan onun rəsmini çəkirmiş kimi davranır.
Amma Bonnard özü hər rəsmində bir xəyalat kimi görünür və “mən varam” demək istəyir.
Bundan artıq heç nə deməyəcəm. V. Xlebnikov deyirdi ki, “biz ölürük və bununla da doğuluşumuz başlayır. Amma mən heç vaxt indiki kimi ölüm görməmişəm. Deyəsən, artıq bu ölümün doğuluşu olmayacaq...”
Son vaxtlar bu sözləri də tez-tez xatırlayıram.
Türklərin qəribə bir ifadəsi var: “Sənətin sokak cocuğu”. Mən hərdən özümü bu təkliyim və tənhalığımla sənətin “sokak cocuğu” kimi hiss edirəm. Hərdən istəyirəm şirin yalanla ovunum, çünki həqiqət mənim üçün ölümdən betərdi...
O şəkil də mənim həyatımın nağıla çevrilmiş həqiqətidir. Hər nağılın sonunda göydən üç alma düşür.
Bu nağılın alması göylərdən düşmədi. Və heç vaxt düşməyəcək...
Müəllifin bütün yazıları - Kənan HACI
Bölməyə aid digər xəbərlər
9-03-2023, 16:34
Kənan HACI - Əzizə Cəfərzadənin oxuculara tanış olmayan romanı - “Qobustan çökəklərində”
26-12-2022, 17:30
Kənan HACI - Azərbaycanın dünya ədəbiyyatındakı boş qalmış yeri - Kənan Hacı yazır
15-08-2022, 17:31
“Hamı yoldan yarısın...” - Kənan Hacı yazır
4-07-2022, 12:08
Yazıçının son əsəri - “Eşq sultanı” - Kənan Hacı yazır
31-01-2022, 10:43
Epifaniya və ya “Omikron” mövsümü - Kənan Hacı yazır
3-04-2020, 17:50
Kənan HACI - Virussuz dünya və ya Hararinin görə bilmədiyi fəlakət - Kənan Hacı yazır