23:46 / 30-09-2020
Hikmət Hacıyev: "Ermənistan terrorçu qüvvələrdən Azərbaycana qarşı istifadə edir"
23:31 / 30-09-2020
DTX-dən erməni təxribatları ilə bağlı vətəndaşlara - Xəbərdarlıq
23:29 / 30-09-2020
MN: "Düşmənin 8 ədəd “Qrad” yaylım atəşli reaktiv sistemi məhv edilib"
21:26 / 30-09-2020
Türkiyədə daha 65 nəfər koronavirusdan vəfat edib
21:00 / 30-09-2020
Ermənilər Goranboyu atəşə tutub: evlərə zərər dəyib, heyvanlar tələf olub - Fotolar
20:35 / 30-09-2020
Lavrov Ceyhun Bayramovla Mnatskanyanı Moskvaya dəvət etdi: "Vasitəçiliyə hazırıq"
19:34 / 30-09-2020
Ağdərədə düşmənin həmlə taborunun döyüş bayrağı və sənədi də ələ keçirilib
19:23 / 30-09-2020
Aİ Şurasının Prezidenti Qarabağdakı vəziyyətlə bağlı İlham Əliyevə zəng edib
18:49 / 30-09-2020
Azərbaycandakı dini konfessiyaların rəhbərləri Prezidentə müraciət edib
18:36 / 30-09-2020
Prezidentin köməkçisi İsrail telekanalına müsahibə verib: “Münaqişəyə heç bir üçüncü tərəf qatılmayıb"
18:14 / 30-09-2020
Türkiyədə Azərbaycana dəstək aksiyası keçirilib
18:03 / 30-09-2020
Nazir: "Məktəblərin yenidən bağlanacağına haqda fikirlər əsassız təşviş yaratmaqdır"
17:59 / 30-09-2020
Dağlıq Qarabağdakı savaş neftin qiymətinə təsir edə bilərmi?
17:42 / 30-09-2020
XİN Ermənistanın uydurma iddialarına etiraz edib
17:37 / 30-09-2020
Təhsil nazirindən 65 yaşlı müəllimlərlə bağlı açıqlama: "Onların maaşı saxlanılmaqla əvəz edilir"
17:30 / 30-09-2020
Düşmənin 1 “Uraqan”ı, 1 “OSA”sı, 3 BM-21 “Qrad”ı, 1 döyüş maşını və 2 D-20 haubitsa-topu məhv edilib
17:20 / 30-09-2020
FHN ermənilərin mülki əhaliyə vurduğu ziyan barədə yeni məlumat yayıb
17:17 / 30-09-2020
Ali məktəblərdə distant təhsil müvəqqəti olaraq dayandırılıb
17:01 / 30-09-2020
Mərkəzi Bank dolların rəsmi məzənnəsini açıqladı
16:57 / 30-09-2020
Azərbaycanda daha 110 nəfər koronavirusa yoluxub, 1 nəfər vəfat edib
16:51 / 30-09-2020
Ermənistan “Toçka-U” taktiki raket kompleksini tətbiq edib
16:47 / 30-09-2020
Təhsil naziri: "Ermənilər 9 məktəbə ciddi ziyan vurub"
16:41 / 30-09-2020
Prezidentdən Qarabağla bağlı açıq mesaj: "Biz istədiyimizə nail olacağıq" - Fotolar
15:42 / 30-09-2020
Azərbaycan Ermənistanla atəşkəs şərtini açıqlayıb
15:32 / 30-09-2020
Ağdərədə uğurlu əməliyyat: düşmən çoxsaylı itki ilə üzləşib
15:25 / 30-09-2020
Düşmən Füzuli istiqamətində ciddi itki verib
15:17 / 30-09-2020
Baş Prokurorluq: ermənilər Qarabağda 14 mülki şəxsi qətlə yetirib
15:14 / 30-09-2020
Düşmənin daha iki tankı məhv edilib
15:10 / 30-09-2020
Pakistan Ermənistanın Azərbaycana hücumunu pisləyib
15:42 / 30-09-2020
Azərbaycan Ermənistanla atəşkəs şərtini açıqlayıb
12:32 / 30-09-2020
Ermənistanın daha 20 hərbçisi məhv edildi - Video
14:06 / 30-09-2020
Ordumuz erməni silahlılarının hərbi texnika və maşınlarını ələ keçirib
09:31 / 30-09-2020
Ermənistanın S-300-ü də vurulub - MN düşmənin itkilərini açıqlayıb
13:59 / 28-09-2020
Dövlət Xidməti kimlərin səfərbər olunacağını açıqlayıb
16:03 / 26-09-2020
Qarabağ qazisinin nazirə müraciəti: “Məni işdən qanunsuz kənarlaşdırıb, mənzilimi başqa şəxsə satıblar”
13:58 / 30-09-2020
Ermənistan Müdafiə Nazirliyi: “Çoxsaylı itkilərimiz var”
14:41 / 28-09-2020
Zod-Kəlbəcər yolu bağlanıb - Ermənilər təlaşda
16:19 / 28-09-2020
Məktəb direktoru vəzifəsi üçün sənəd qəbulu başlayıb
00:51 / 26-09-2020
“Azəriqaz” Vüqar Bayramovun təklifini reallaşdırmağa başlayır
16:04 / 26-09-2020
DTX əməliyyat keçirdi, həbs olunanlar var - Video
13:00 / 30-09-2020
Füzulidəki keçmiş döyüşçülər səfərbər olunub
13 dəfə nazir təyin olunmuş diplomat - Ənvər Çingizoğlu yazır
Tarix: 13-08-2020 09:39 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Azərbaycan tarixində siyasi uzaqgörənliyi, fitri istedadı, müdrikliyi, ölçülüb-biçilmiş qərarları, qətiyyətliliyi, siyasi iradəsi, dərin zəkası ilə tanınmış şəxsiyyətlərdən biri də Mirzə Məhəmmədəli xan Əlaüssəltənədir.
Məhəmmədəli xanın əsli Cənubi Azərbaycanın Xoy səhərindəndir. O, İranın Xarici İslər nazirliyinin əməkdaşı Mirzə İbrahim xan Mühəndisin oğlu idi və atası bir muddət Qacarlar dövlətinin Bağdadda konsulu kimi fəaliyyət göstərmişdi. Mirzə İbrahim xan 1858-ci ildə vəfat etmişdi. Anası isə Mirzə Qafar Təbrizinin qızı idi.
Məhəmmədəli xan Mirzə İbrahim xan oğlu 1829-cu ildə Bağdad şəhərində dünyaya gəlmişdi. İbtidai təhsilini ev şəraitində almışdı. Sonra ərəb dilini və bir çox dünyəvi fənləri öyrənmişdi. Fransız dilinə yiyələnmişdi. İran zadəganları öz övladlarına hüsnixətt və poziyanı öyrətdiklərindən Məhəmmədəli xan bu sahələrə tam vaqif idi.
Mirzə Məhəmmədəli xan 1858-ci ildə diplomatik fəaliyyətə başlamazdan əvvəl adyutantbaşı müavini vəzifəsində çalışmış, sonra Qacarlar dövlətinin Bombeydə səfiri təyin olunmuşdur. Moinülvüzəra ləqəbini daşıyırdı. O, səfir vəzifəsində 11 il, yəni 1859-cu ildən 1870-ci ilədək fəaliyyət göstərmişdi.
Mirzə Məhəmmədəli xan 1870-ci ildə Tehrana cağırıldıqdan sonra Gilan hakiminin muavini təyin olunmuşdur.
Mirzə Məhəmmədəli xan 1870-cu ildə Qacarlar dövlətinin Bağdadda elcisi (səfiri) təyin olunmuş, bir qədər sonra isə Baş konsul olaraq Tiflisə göndərilmişdir. Həmin vəzifədə 1889-cu ilədək fəaliyyət göstərmişdir. 1889-cu ildən isə Londonda Qacarlar dövlətinin səfiri təyin olunmuşdu.
İran tarixçisi marağalı Məhəmmədhəsən xan Müqəddəm Məhəmmədəli xanın Londona səfir təyin olunması hadisəsini belə şərh etmişdir ki, Məhəmmədəli xan 1889-cu ildə həmin vəzifəyə Mirzə Mülküm xanın əvəzinə təyin olunmuş və ona Əlaüssəltənə ləqəbi də bu zaman verilmişdir. Mirzə Mülküm xan isə butun titullardan məhrum edilərək geri cağırılmısdır. (Etimadüssəltənə Məhəmmədhəsən xan, Ruznaməyi xatirati Etimadüssəltənə, Tehran: Əmir Kəbir, 1377/1999, s. 674; Bamdad Mehdi, Tarixi-ricali-İran, c. 3, s. 447).
Mirzə Məhəmmədəli Əlaüssəltənə xan İngiltərə ilə İran dövləti arasında səlahiyyətli numayəndə vəzifəsini icra edən zaman prins ləqəbinə layiq görülmüşdü.
Mirzə Məhəmmədəli xan Əlaüssəltənə 1905-1911-ci illər Məşrutə inqilabı dövründə muxtəlif kabinələrə üzv seçilmisdir.
Mirzə Məhəmmədəli xan Əlaüssəltənə İranda 5 dəfə Xarici islər naziri, 3 dəfə Umumi gəlirlər naziri, 1 dəfə Ticarət naziri və 4 dəfə Maarif naziri təyin olunmuşdur. İlk dəfə olaraq 1913-cu ildə Baş nazir təyin olunaraq kabinəni 7 ay idarə etmişdir.
Mirzə Məhəmmədəli xan Əlaüssəltənə İran tarixində nadir siyasətçilərdən biridir ki, bütün tarixçilər tərəfindən oxuculara müsbət keyfiyyətlərlə təqdim olunur. O, zəka və savadı ilə həmsöhbətlərini heyran qoyurdu. Çox mahir psixoloq, insan qəlbinin dərin bilicisi idi. Yazılanlardan nümunə:
“Mirzə Məhəmmədəli xan Əlaüssəltənənin ən böyük gücü dərin, həm də universal biliyində, qətiyyətində, işgüzarlığında, hökmündə, qeyri-adi yaddaşında, tükənməz səbrində, müsahibini təmkinlə dinləmək bacarığında, uzaqgörənliyində, qarşıya qoyduğu məsələni həyata keçirmək qabiliyyətində, müdrikliyində, ən böyük siyasətçi keyfiyyətlərində, mahir diplomat olmasında, həmsöhbətinə təsir etmək gücünə malik olmasında idi. Xeyirxahlıq və alicənablıq, inam və etibar, təmkin və səmimiyyət, zəka, səbat, diqqət və başqa cəhətlər bu şəxsiyyətdə vardı”.
Mirzə Məhəmmədəli xan Əlaüssəltənə 23 iyun 1918-ci ildə Tehranda vəfat etmiş, Həzrət Şah Əbduləzimdə torpağa tapşırılmışdır.
Mirzə Məhəmmədəli xan Mirzə Məhəmməd xan Məcdülmülkün qızı ilə həyat qurmuşdu. Mehdi xan, Məhəmməd xan, Hüseyn xan, Cəmşid xan adlı oğlanları vardı.
Onun diplomatlığı sayəsində dünyanın aparıcı dövlətləri, inkişaf etmiş ölkələri, beynəlxalq təşkilatları Qacarlar dövlətinə ciddi diqqət yetirməyə başladılar.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 13-08-2020 09:39 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Azərbaycan tarixində siyasi uzaqgörənliyi, fitri istedadı, müdrikliyi, ölçülüb-biçilmiş qərarları, qətiyyətliliyi, siyasi iradəsi, dərin zəkası ilə tanınmış şəxsiyyətlərdən biri də Mirzə Məhəmmədəli xan Əlaüssəltənədir.
Məhəmmədəli xanın əsli Cənubi Azərbaycanın Xoy səhərindəndir. O, İranın Xarici İslər nazirliyinin əməkdaşı Mirzə İbrahim xan Mühəndisin oğlu idi və atası bir muddət Qacarlar dövlətinin Bağdadda konsulu kimi fəaliyyət göstərmişdi. Mirzə İbrahim xan 1858-ci ildə vəfat etmişdi. Anası isə Mirzə Qafar Təbrizinin qızı idi.
Məhəmmədəli xan Mirzə İbrahim xan oğlu 1829-cu ildə Bağdad şəhərində dünyaya gəlmişdi. İbtidai təhsilini ev şəraitində almışdı. Sonra ərəb dilini və bir çox dünyəvi fənləri öyrənmişdi. Fransız dilinə yiyələnmişdi. İran zadəganları öz övladlarına hüsnixətt və poziyanı öyrətdiklərindən Məhəmmədəli xan bu sahələrə tam vaqif idi.
Mirzə Məhəmmədəli xan 1858-ci ildə diplomatik fəaliyyətə başlamazdan əvvəl adyutantbaşı müavini vəzifəsində çalışmış, sonra Qacarlar dövlətinin Bombeydə səfiri təyin olunmuşdur. Moinülvüzəra ləqəbini daşıyırdı. O, səfir vəzifəsində 11 il, yəni 1859-cu ildən 1870-ci ilədək fəaliyyət göstərmişdi.
Mirzə Məhəmmədəli xan 1870-ci ildə Tehrana cağırıldıqdan sonra Gilan hakiminin muavini təyin olunmuşdur.
Mirzə Məhəmmədəli xan 1870-cu ildə Qacarlar dövlətinin Bağdadda elcisi (səfiri) təyin olunmuş, bir qədər sonra isə Baş konsul olaraq Tiflisə göndərilmişdir. Həmin vəzifədə 1889-cu ilədək fəaliyyət göstərmişdir. 1889-cu ildən isə Londonda Qacarlar dövlətinin səfiri təyin olunmuşdu.
İran tarixçisi marağalı Məhəmmədhəsən xan Müqəddəm Məhəmmədəli xanın Londona səfir təyin olunması hadisəsini belə şərh etmişdir ki, Məhəmmədəli xan 1889-cu ildə həmin vəzifəyə Mirzə Mülküm xanın əvəzinə təyin olunmuş və ona Əlaüssəltənə ləqəbi də bu zaman verilmişdir. Mirzə Mülküm xan isə butun titullardan məhrum edilərək geri cağırılmısdır. (Etimadüssəltənə Məhəmmədhəsən xan, Ruznaməyi xatirati Etimadüssəltənə, Tehran: Əmir Kəbir, 1377/1999, s. 674; Bamdad Mehdi, Tarixi-ricali-İran, c. 3, s. 447).
Mirzə Məhəmmədəli Əlaüssəltənə xan İngiltərə ilə İran dövləti arasında səlahiyyətli numayəndə vəzifəsini icra edən zaman prins ləqəbinə layiq görülmüşdü.
Mirzə Məhəmmədəli xan Əlaüssəltənə 1905-1911-ci illər Məşrutə inqilabı dövründə muxtəlif kabinələrə üzv seçilmisdir.
Mirzə Məhəmmədəli xan Əlaüssəltənə İranda 5 dəfə Xarici islər naziri, 3 dəfə Umumi gəlirlər naziri, 1 dəfə Ticarət naziri və 4 dəfə Maarif naziri təyin olunmuşdur. İlk dəfə olaraq 1913-cu ildə Baş nazir təyin olunaraq kabinəni 7 ay idarə etmişdir.
Mirzə Məhəmmədəli xan Əlaüssəltənə İran tarixində nadir siyasətçilərdən biridir ki, bütün tarixçilər tərəfindən oxuculara müsbət keyfiyyətlərlə təqdim olunur. O, zəka və savadı ilə həmsöhbətlərini heyran qoyurdu. Çox mahir psixoloq, insan qəlbinin dərin bilicisi idi. Yazılanlardan nümunə:
“Mirzə Məhəmmədəli xan Əlaüssəltənənin ən böyük gücü dərin, həm də universal biliyində, qətiyyətində, işgüzarlığında, hökmündə, qeyri-adi yaddaşında, tükənməz səbrində, müsahibini təmkinlə dinləmək bacarığında, uzaqgörənliyində, qarşıya qoyduğu məsələni həyata keçirmək qabiliyyətində, müdrikliyində, ən böyük siyasətçi keyfiyyətlərində, mahir diplomat olmasında, həmsöhbətinə təsir etmək gücünə malik olmasında idi. Xeyirxahlıq və alicənablıq, inam və etibar, təmkin və səmimiyyət, zəka, səbat, diqqət və başqa cəhətlər bu şəxsiyyətdə vardı”.
Mirzə Məhəmmədəli xan Əlaüssəltənə 23 iyun 1918-ci ildə Tehranda vəfat etmiş, Həzrət Şah Əbduləzimdə torpağa tapşırılmışdır.
Mirzə Məhəmmədəli xan Mirzə Məhəmməd xan Məcdülmülkün qızı ilə həyat qurmuşdu. Mehdi xan, Məhəmməd xan, Hüseyn xan, Cəmşid xan adlı oğlanları vardı.
Onun diplomatlığı sayəsində dünyanın aparıcı dövlətləri, inkişaf etmiş ölkələri, beynəlxalq təşkilatları Qacarlar dövlətinə ciddi diqqət yetirməyə başladılar.
Müəllifin bütün yazıları - Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Bölməyə aid digər xəbərlər
15-08-2020, 18:17
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Nökərçilikdən baş nazir vəzifəsinədək... - Ənvər Çingizoğlu yazır
8-08-2020, 18:06
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Mirzə Möhsün xan Təbrizi: diplomatiyada tarzən, lojada ustad - Foto
5-08-2020, 10:21
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məlik Mənsur mirzə Şüaüssəltənə: mərdlik siyasətə sığmır - Fotolar
24-06-2020, 13:14
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Yezidilik: Oddan yaranıb, Şeytana tapınanların inancı - Fotolar
18-06-2020, 15:17
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Duruzlar: Hakimi Allah, vəziri peyğəmbər bilən təriqətçilər - Fotolar
13-06-2020, 00:41
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Süleyman mirzə İskəndəri: ədalət və həqiqət axtarışında - Fotolar
11-06-2020, 10:51
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Əbdülhüseyn mirzə Fərmanfərma: Rza şah onun mehtəri olub - Fotolar
3-06-2020, 13:20
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Vəchulla mirzə Sepəhsalar: ordunun güvənci zor yox, gücdür - Fotolar
2-06-2020, 16:17
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədsadıq xan Sisiyan Qarabaği: mətin və mərdanə bir ömür - Fotolar
28-05-2020, 15:39
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Rza bəy Qaraşarlı: Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin qurucularından biri - Fotolar
Azad İsazadə: “Ermənilər Rusiyaya əvvəlki qədər arxalanmır. Məncə, Nikol Paşinyan hökuməti anlayır ki, Rusiya bir şərtlə Ermənistanın arxasında dayana bilər. Bunun üçün Ermənistan birmənalı olaraq Qərb və Avropadan üz döndərməlidir”
Milli Məclisin üzvü: “Sülh danışıqları effekt vermir. Odur ki, Azərbaycanda müəyyən hazırlıqlar, səfərbərlik başlayıb, hərbi təlimlər keçirilir”
Fikrət Sadıqov: “Rusiyadakı müəyyən dairələr ölkəmizə qarşı informasiya müharibəsini genişləndirməyin vacibliyini düşünürlər. Təkcə cəbhə xəttində deyil, inormasiya səngərində də bizimlə vuruşmaq və bizi zədələməyin lazım olduğu qərarını veriblər”
Politoloq: “Böyük ehtimalla Azərbaycan ordusu payıza doğru Qarabağda antiterror əməliyyatlarına başlaya bilər. Rusiya müdaxilə etsə, Türkiyə də prosesə daxil olacaq. Bununla da, Cənubi Qafqazda böyük müharibə başlaya bilər”
Agentlik rəhbəri deyir ki, Prezident Administrasiyasının rəhbəri olmaq istəyi Əli Həsənovla Ramiz Mehdiyevin münasibətlərində gərginliklə müşayiət olunurdu
