21:10 / 12-11-2025
Karateçimiz İslam Həmrəyliyi Oyunlarının qalibi olub
19:04 / 12-11-2025
Zeynal Nağdəliyev yeni icra başçısını kollektivə təqdim edib
18:13 / 12-11-2025
Rusiya ilə Qazaxıstan strateji tərəfdaşa çevriliblər
18:00 / 12-11-2025
Ali Məclis Baş nazirlə bağlı qərar verib
17:52 / 12-11-2025
Dünyanın ən qədim tələsini tapıblar
17:42 / 12-11-2025
Ceyhun Bayramov Banqladeşin qeyri-rezident səfirini qəbul edib
17:28 / 12-11-2025
Beyləqanda itkin düşən qadının parçalanmış meyiti aşkarlanıb
17:17 / 12-11-2025
Arnar Qunnlauqsson: "Azərbaycan millisi ilə oyunda yaxşı nəticə qazanmağa məcburuq"
17:05 / 12-11-2025
Çin şirkəti ilə günəş enerjisi layihəsi üzrə İcra Müqaviləsi imzalanıb
16:56 / 12-11-2025
Rüfət Hacıyevə hökm oxunub, əmlakı müsadirə olunub
16:53 / 12-11-2025
Təyyarə qəzasında həlak olan hərbçilər Türkiyə-Azərbaycan ittifaqının ilk şəhidləridir
16:48 / 12-11-2025
İş adamının bahalı avtomobillərinə həbs qoyulub
16:21 / 12-11-2025
Vəkili Şərurlu İsfəndiyarın xəstə olduğunu deyir, özünün isə xəbəri yoxdur
16:17 / 12-11-2025
Azərbaycan Ordusu regionda ən güclüsüdür - Ekspert
15:44 / 12-11-2025
"İpoteka haqqında" qanun dəyişib
15:41 / 12-11-2025
Şahin Məmmədov rəis müavini təyin edilib
15:38 / 12-11-2025
ADİM gənclərin təşkilatıdır
15:17 / 12-11-2025
Zabitlərin dinc dövrdəki həqiqi hərbi xidmət müddəti azaldılır
15:03 / 12-11-2025
"UĞUR 777 estetik mərkəzi"nin rəhbərliyinə cinayət işi açılıb
14:45 / 12-11-2025
Prezident yeni səlahiyyətli nümayəndə və icra başçılarını qəbul edib - Foto
14:42 / 12-11-2025
MN: "Ağdərə və Pirəkəşküldə yararsız döyüş sursatları məhv ediləcək"
14:37 / 12-11-2025
Gizli tunellər: İranın hərbi sirləri faş olur
14:27 / 12-11-2025
Türkiyənin qəzaya uğrayan təyyarəsində həlak olanlardan 19-nun nəşi tapılıb
14:09 / 12-11-2025
Avropa ilə Rusiya arasında müharibə ehtimalı artır - Foto
13:31 / 12-11-2025
Kürdəmirə icra başçısı təyin olunub
13:13 / 12-11-2025
İcra başçısı təyinatı imzalanıb - Sərəncam
13:00 / 12-11-2025
Prezident səlahiyyətli nümayəndəni vəzifədən azad edib - Yeni təyinat
12:43 / 12-11-2025
Prezident beynəlxalq konfransın iştirakçılarına müraciət ünvanlayıb
16:17 / 10-11-2025
150 il yaşamaq reallığa çevrilir
10:54 / 08-11-2025
Ərdoğan Azərbaycana gəlib - (Yenilənib)
17:18 / 08-11-2025
Azərbaycan, Türkiyə və Pakistan liderləri birgə nahar edib - Foto
20:20 / 08-11-2025
Bakıda keçirilən hərbi paradda iştirak edən ölkələr - Siyahı
00:04 / 08-11-2025
Azərbaycanda Zəfər Günüdür
18:00 / 10-11-2025
Çin illik orbital buraxılış rekordunu yeniləyib
23:52 / 08-11-2025
Bakıda Zəfər Günü münasibətilə konsert və atəşfəşanlıq olub
21:11 / 09-11-2025
Bərdədə nənə və nəvə dəm qazından ölüblər
20:17 / 08-11-2025
Bakıda hərbi parad olub - Video - (Yenilənib) - Fotolar
16:24 / 09-11-2025
"Starlink" istifadəçilərinin sayı 8 milyonu keçib
09:47 / 11-11-2025
BMT qaçqın və köçkünlərlə bağlı həyəcan təbili çalır
Nökərçilikdən baş nazir vəzifəsinədək... - Ənvər Çingizoğlu yazır
Tarix: 15-08-2020 18:17 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU
1905-ci ildən etibarən Tehranda başlayan Məşrutə hərəkatı 5 avqust 1906-cı ildə Müzəffərəddin şahın Məsrutə fərmanını imzalamasıyla genişləndi. Məşrutə fərmanı ölkədəki siyasi fəzanın açılmasına gətirib çıxardı. Zülmün və haqsızlığın aradan götürülməsi, ədalətin və müstəqilliyin bərpası şüarı altında başlanmış Məşrutə hərəkatı iştirakçılarının əsas tələbi qanunlara söykənən bir hökumətin yaradılması və bir vətəndaş olaraq onların həyat tərzini formalaşdıracaq hüquqların təmin olunmasıydı. Bu hərəkatın siyasi liderlərindən biri də Mirzə Nəsrulla xan Müşirüddövlə idi.
Mirzə Nəsrulla xan Mirzə Məhəmməd xan oğlu bin Mirzə Əbutalib bin Mirzə Məhəmməd bin Mir Əbdülvahab Nainin məşhur ariflər nəslindəndir. Babaları Səfəvilər sülaləsinə xidmət etmişdilər. O, cavanlığında İsfahan əyalətini tərk edib Tehrana gəlmişdi. Əvvəllcə katib kimi çalışmışdı. Savadsız adamlara məktub, ərizə, müxtəlif sənədlər yazırdı. Bir çox məktubları şəxsən çatdırdığından müxtəlif adamlarla, sərvətli, seçkin, sayılan şəxslərlə tanış olmuşdu. Həmin adamlardan bəziləri ucalmaqda pillə rolunu oynamışdılar.
Mirzə Nəsrulla xan bir müddət kitabsazlıqla məşğul olmuşdu. Sonra Asəfəddövlənin idarəsində nökər kimi işə düzəlmişdi. Sonra Mirzə Səid xan Gərmrudinin yanında, Xarici İşlər vəzarətində işləmişdi. Orda Mirzə İbrahim xan Naibülvüzəra ilə dostlaşıb, ona xidmət etməyə başlamışdı. Mirzə İbrahim xan Azərbaycana kargüzar təyin ediləndə onunla bərabər ora yollanmışdı. Təbrizdə münşiliklə məşğul olmuşdu.
Mirzə Nəsrulla xan Müsbahülmülk, Müşirülmülk, Müşirəddövlə ləqəblərini daşımışdı. Daha çox Müşirəddövlə kimi tanınmışdı.
Mirzə Nəsrulla xan orda, 1862-ci ildə Mirzə Tağı xan Acudaninin qızı ilə ailə həyatı qurmuşdu. Bu izdivac onun yuxarı vəzifələrə yolunu açmışdı. Mirzə İbrahim xan vəfat edəndən sonra Mirzə Nəsrulla xan Tehrana dönmüş, Hərbi nazirlikdə bir-birinin ardınca yüksək vəzifələr tutmuşdu.
Mirzə Nəsrulla xan Müşirəddövlə 1902-1905-ci illərdə Qacarlar səltənətinin Xarici işlər vəziri vəzifəsini icra etmişdi. O, Məşrutəçi qrupuna bağlı idi. Onun qrupuna iki oğlu - Müşirülmülk və Mötəmənülmülk də daxil idi. Səniüddövlə, Müxbiüssəltənə, Sədüddövlə, Naşiülmülk kimi ziyalılar onu dəstəkləyirdililər. (Nazimülislam Kermani, Tarixi bidari iraniyan, Tehran, “Aqah”, 1332, s.346) Bu qrup aydınlardan təkil olunmuşdu. Məliküşşüəra Məhəmmədtağı Bahara görə, İranda məşrutiyətin başlanğıcında məşrutiyətçilər və müstəbidlər iki hizb (partiya) olaraq quruldular. Bunların ilki istibdad tərəfdarlarıdırlar. Əyan (zəngin) təbəqəsi, birinci təbəqə və üçüncü təbəqə Müstəbid hizbini təşkil etdilər. Bunlar, ikinci təbəqə sayılan məşrutiyətçiləri dinsiz, devrimçi, anarxiya yaradan qrup olaraq görməkdəydilər. Məşrutiyətçilər əsasən təhsil səviyyələri yüksək olanlar və aydınlar olaraq - onlar da ikinci təbəqə sayılır - say baxımından daha kiçik bir topluma xitab edirdilər. Onlar müstəbidləri əsasən cahil, zalim, mürtece və yağmaçı olaraq görürdülər. (Məliküşşüəra Bahar, Tarixe Müxtəsər-i Əhzab-i siyasi-i İran (İnqraz-i Qacariyə), Tehran, Sepehr nəşriyyatı, C. 1, 1978, s. 1.)
Mirzə Nəsrulla xan Müşirəddövlə 1902-1907-ci illərdə İranın Məşrutə partiyasını rəhbəri vəzifəsini tutmuşdu. O, ilk məclisə təklif etmişdi ki, onlar yalnız qanunlar hazırlamaqla məşğul olsunlar, qanunun həyat keçirilməsinə nəzarət etməsinlər. Məclis onunla razılaşmamışdı.
Mirzə Nəsrulla xan Müşirəddövlə 1 avqust 1906-cı ildən 17 mart 1907-ci ilədək Qacarlar səltənətinin Baş naziri (rəisəlvüzərası) olmuşdu. Baş nazirliyi dönəmində Məşrutə hərəkatına təsiri vardı.
Mirzə Nəsrulla xan Müşirəddövlə Baş nazir Mirzə Ələsgər xan Arabəyi-Əzəmin kabinəsində (1 may 1907 – 31 avqust 1907) hərbi nazir vəzifəsinə yiyələnmişdi.
Mirzə Nəsrulla xan Müşirəddövlə 13 sentyabr 1907-ci ildə Tehran şəhərində vəfat edib. İmamzadə Saleh gorgahında dəfn edilib.
Mirzə Nəsrulla xanın Həsən xan, Hüseyn xan adlı oğlanları vardı.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 15-08-2020 18:17 | Bölmə: Ənvər ÇİNGİZOĞLU
1905-ci ildən etibarən Tehranda başlayan Məşrutə hərəkatı 5 avqust 1906-cı ildə Müzəffərəddin şahın Məsrutə fərmanını imzalamasıyla genişləndi. Məşrutə fərmanı ölkədəki siyasi fəzanın açılmasına gətirib çıxardı. Zülmün və haqsızlığın aradan götürülməsi, ədalətin və müstəqilliyin bərpası şüarı altında başlanmış Məşrutə hərəkatı iştirakçılarının əsas tələbi qanunlara söykənən bir hökumətin yaradılması və bir vətəndaş olaraq onların həyat tərzini formalaşdıracaq hüquqların təmin olunmasıydı. Bu hərəkatın siyasi liderlərindən biri də Mirzə Nəsrulla xan Müşirüddövlə idi.
Mirzə Nəsrulla xan Mirzə Məhəmməd xan oğlu bin Mirzə Əbutalib bin Mirzə Məhəmməd bin Mir Əbdülvahab Nainin məşhur ariflər nəslindəndir. Babaları Səfəvilər sülaləsinə xidmət etmişdilər. O, cavanlığında İsfahan əyalətini tərk edib Tehrana gəlmişdi. Əvvəllcə katib kimi çalışmışdı. Savadsız adamlara məktub, ərizə, müxtəlif sənədlər yazırdı. Bir çox məktubları şəxsən çatdırdığından müxtəlif adamlarla, sərvətli, seçkin, sayılan şəxslərlə tanış olmuşdu. Həmin adamlardan bəziləri ucalmaqda pillə rolunu oynamışdılar.
Mirzə Nəsrulla xan bir müddət kitabsazlıqla məşğul olmuşdu. Sonra Asəfəddövlənin idarəsində nökər kimi işə düzəlmişdi. Sonra Mirzə Səid xan Gərmrudinin yanında, Xarici İşlər vəzarətində işləmişdi. Orda Mirzə İbrahim xan Naibülvüzəra ilə dostlaşıb, ona xidmət etməyə başlamışdı. Mirzə İbrahim xan Azərbaycana kargüzar təyin ediləndə onunla bərabər ora yollanmışdı. Təbrizdə münşiliklə məşğul olmuşdu.
Mirzə Nəsrulla xan Müsbahülmülk, Müşirülmülk, Müşirəddövlə ləqəblərini daşımışdı. Daha çox Müşirəddövlə kimi tanınmışdı.
Mirzə Nəsrulla xan orda, 1862-ci ildə Mirzə Tağı xan Acudaninin qızı ilə ailə həyatı qurmuşdu. Bu izdivac onun yuxarı vəzifələrə yolunu açmışdı. Mirzə İbrahim xan vəfat edəndən sonra Mirzə Nəsrulla xan Tehrana dönmüş, Hərbi nazirlikdə bir-birinin ardınca yüksək vəzifələr tutmuşdu.
Mirzə Nəsrulla xan Müşirəddövlə 1902-1905-ci illərdə Qacarlar səltənətinin Xarici işlər vəziri vəzifəsini icra etmişdi. O, Məşrutəçi qrupuna bağlı idi. Onun qrupuna iki oğlu - Müşirülmülk və Mötəmənülmülk də daxil idi. Səniüddövlə, Müxbiüssəltənə, Sədüddövlə, Naşiülmülk kimi ziyalılar onu dəstəkləyirdililər. (Nazimülislam Kermani, Tarixi bidari iraniyan, Tehran, “Aqah”, 1332, s.346) Bu qrup aydınlardan təkil olunmuşdu. Məliküşşüəra Məhəmmədtağı Bahara görə, İranda məşrutiyətin başlanğıcında məşrutiyətçilər və müstəbidlər iki hizb (partiya) olaraq quruldular. Bunların ilki istibdad tərəfdarlarıdırlar. Əyan (zəngin) təbəqəsi, birinci təbəqə və üçüncü təbəqə Müstəbid hizbini təşkil etdilər. Bunlar, ikinci təbəqə sayılan məşrutiyətçiləri dinsiz, devrimçi, anarxiya yaradan qrup olaraq görməkdəydilər. Məşrutiyətçilər əsasən təhsil səviyyələri yüksək olanlar və aydınlar olaraq - onlar da ikinci təbəqə sayılır - say baxımından daha kiçik bir topluma xitab edirdilər. Onlar müstəbidləri əsasən cahil, zalim, mürtece və yağmaçı olaraq görürdülər. (Məliküşşüəra Bahar, Tarixe Müxtəsər-i Əhzab-i siyasi-i İran (İnqraz-i Qacariyə), Tehran, Sepehr nəşriyyatı, C. 1, 1978, s. 1.)
Mirzə Nəsrulla xan Müşirəddövlə 1902-1907-ci illərdə İranın Məşrutə partiyasını rəhbəri vəzifəsini tutmuşdu. O, ilk məclisə təklif etmişdi ki, onlar yalnız qanunlar hazırlamaqla məşğul olsunlar, qanunun həyat keçirilməsinə nəzarət etməsinlər. Məclis onunla razılaşmamışdı.
Mirzə Nəsrulla xan Müşirəddövlə 1 avqust 1906-cı ildən 17 mart 1907-ci ilədək Qacarlar səltənətinin Baş naziri (rəisəlvüzərası) olmuşdu. Baş nazirliyi dönəmində Məşrutə hərəkatına təsiri vardı.
Mirzə Nəsrulla xan Müşirəddövlə Baş nazir Mirzə Ələsgər xan Arabəyi-Əzəmin kabinəsində (1 may 1907 – 31 avqust 1907) hərbi nazir vəzifəsinə yiyələnmişdi.
Mirzə Nəsrulla xan Müşirəddövlə 13 sentyabr 1907-ci ildə Tehran şəhərində vəfat edib. İmamzadə Saleh gorgahında dəfn edilib.
Mirzə Nəsrulla xanın Həsən xan, Hüseyn xan adlı oğlanları vardı.
Müəllifin bütün yazıları - Ənvər ÇİNGİZOĞLU
Bölməyə aid digər xəbərlər
11-04-2022, 21:25
Mazandaran alimi - Ənvər Çingizoğlu yazır
23-03-2022, 18:55
Rəşid Yasəmi: ədəbiyyatda nəciblik nümunəsi
17-03-2022, 09:49
Vahid Dəstigirdi: Nizaminin tədqiqatçısı
12-03-2022, 22:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Səid Nəfisi: Azərbaycan qəhrəmanı Babək Xürrəmdin əsərinin müəllifi
19-10-2021, 09:58
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədəli Füruği: siyasətçi, diplomat, tarixçi, tərcüməçi və millətçi kimi
16-10-2021, 01:06
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Hacıəli xan Rəzmara: Qurban bayramında doğuldu, terror qurbanı oldu
13-09-2021, 16:31
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Şəkinskilərin İran qolu haqqında... - Ənvər Çingizoğlunun araşdırması
10-09-2021, 17:27
Nəcəfqulu xan Sərşar: Qaradağın ağ gün görməmiş şairi
27-08-2021, 16:48
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Məhəmmədqulu xan Alar: inqilabda sərkərdə, işdə sərkar.. - Fotolar
20-08-2021, 13:38
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - İsmayıl xan Şəfai: Tehran-43 konfransında şahın tərcüməçisi - Fotolar
16-08-2021, 15:51
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Seyid Məhəmməd Dəbirsiyaqi: tədqiq və tədrisin işığında - Fotolar
24-07-2021, 16:15
Ənvər ÇİNGİZOĞLU - Qaradağ elləri: beloğludan eloğluya qədər - Ənvər Çingizoğlu yazır
Mikayıl Mikayılov deyir ki, festivalda nümayiş olunan tamaşa Azərbaycanla Meksika arasında teatr əlaqələrinin başlanğıcı sayıla bilər
ADP sədri ehtimal edir ki, “Tərtər işi” yaxşı araşdırılsa, onun da altından Mehdiyev və əlaltıları çıxacaq
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
